بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟

از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال هنوز در مرحله شکل‌گیری به سر می‌برد، بیت ‌کوین و آلت ‌کوین‌ها می‌توانند نوسانات شدیدی داشته باشند؛ به گونه‌ای که نمی‌توان این حرکات را بر اساس اصول تبیین کرد. این مسأله فرآیند تحلیل را تا حدی دشوار می‌کند. به هر حال باید همیشه پیش از تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش استقراضی، متوجه تمام عوامل تأثیرگذار بر بازار باشید.

«فروش تعهدی» روشی با کاربرد «فروش استقراضی»

در چند سال اخیر ابزارهای جدید و متنوعی همچون آتی سبد سهام و اختیار خرید و فروش در بازار سرمایه ایران راه اندازی شده است. آنچه که این بار توجه متولیان توسعه بازار سرمایه ایران را به خود جلب کرده است روش “فروش تعهدی” با کاربرد “فروش استقراضی” است. از آنجایی که “فروش استقراضی” شالوده و اساس “فروش تعهدی” است، به همین منظور در این نوشتار ابتدا ابزار “فروش استقراضی” را تشریح نموده و سپس به معرفی “فروش تعهدی” پرداخته می­ شود.

فروش استقراضی چیست؟

فروش استقراضی یک روش سرمایه گذاری و استراتژی معاملاتی پیشرفته است که اغلب مورد استفاده سرمایه­ گذاران و معامله ­گران باتجربه قرار داشته و عموماً با رویکرد سوداگری از آن استفاده می گردد. با این حال این روش معاملاتی، مورد توجه سرمایه­ گذاران و مدیران پرتفوی برای تأمین مالی و حتی پوشش ریسک نیز می­ باشد.

فروش استقراضی را می­توان در مقابل خرید اعتباری قرار داد به این صورت که در خرید اعتباری، منابع مالی مورد نیاز خرید از دیگران تأمین شده ولی در فروش استقراضی، سهام یا دارایی مورد نظر جهت فروش مورد تأمین قرار می­گیرد.

برای شرح این روش، فرض کنید شما در بازار سرمایه مشغول فعالیت بوده و تعدادی سهام داشته باشید و باتوجه به پارامترهای گوناگون و شناخت شما از بازار و سایر عوامل تأثیرگذار بر بازار، پیش­بینی شما برای ارزش آینده سهامی که دراختیار دارید مبلغی بیش از آن چه که قیمت کنونی بازار سهام شماست، می ­باشد. از طرفی فردی دیگر در بازار سرمایه وجود دارد که با­توجه به شرایط و عوامل متعدد پیش ­بینی می­ کند ارزش سهام شما در آینده دچار نزول خواهد شد. از این پس شما را مالک و فرد مقابلتان را سرمایه­گذار خطاب می­کنیم. فروش استقراضی روشی است که با رویکرد خاص خود درآن مالک تعدادی از سهام خود را به سرمایه گذار قرض می­دهد و در مقابل سرمایه­گذار موظف است که عین سهام مزبور را تا تاریخ سررسید به شما بازگرداند. آنچه در این فاصله زمانی رخ می دهد، سود یا زیان سرمایه­ گذار مزبور را تعیین می­ کند. ولی در هر حال درپایان آنچه به شما به عنوان مالک باز می­ گردد عین سهام شما و بهره از پیش تعیین شده این استقراض خواهد بود.

لازم به ذکر است که خطر زیان برای سرمایه ­گذار در فروش استقراضی از دیدگاه نظری نامحدود است، زیرا قیمت هر دارایی تا بی­نهایت می­تواند صعود کند. در نتیجه فروش استقراضی دارای نسبت ریسک به بازده بسیار زیادی است، چرا که می­تواند سود بسیار چشمگیری یا زیان بسیار سریع و نامحدودی به همراه داشته باشد.

برای نمونه، سرمایه­گذاری را تصور کنید که تعداد ۱۰۰ سهم را که هر یک به مبلغ ۱۲۰۰ ریال معامله می­شود استقراض می­کند زیرا پیش­بینی او از آینده قیمت این سهم نزولی است. حال اگر ارزش هر سهم تا پیش از سررسید تا ۱۴۵۰ ریال افزایش یابد ولی مجدداً روندی نزولی در پیش گیرد به طوری که قیمت آن به رقم ۱۱۰۰ ریال رسیده و سرمایه­گذار نسبت به بازخرید سهام اقدام کند، در این صورت سرمایه­ گذار به اندازه تفاوت قیمت فروش سهام و بازخرید آن (۱۲۰۰ منهای ۱۱۰۰ ریال یعنی ۱۰۰ ریال به ازای هر سهم) سود خواهد کرد. حال تصور کنید با این شرایط مثال قبل سرمایه­گذار مجبور به بازخرید سهام در قیمت هر سهم ۱۴۵۰ ریال شود. در این صورت سرمایه­ گذار به ازای هر سهم با زیان ۲۵۰ ریالی مواجه خواهد شد.

بدین ترتیب می­توان گفت اگر­چه فروش استقراضی سودآوری زیاد با سرمایه گذاری اندک به همراه دارد و حتی می­تواند به عنوان ابزاری جهت پوشش ریسک مورد استفاده قرار گیرد، ولی به طور بالقوه زیان آن نامحدود بوده و ممکن است اخطاریه افزایش ودیعه را برای سرمایه­ گذار به همراه داشته باشد.

فرآیند فروش استقراضی

فرآیند فروش استقراضی معمولاً با واسطه­ گری شرکت­های کارگزاری انجام می­شود، بدین صورت که مالکان مشخصات سهامی را که مایل هستند وام بدهند به کارگزاری ­ها اعلام کرده و جهت وام دهی در اختیار آن­ها قرار می­دهند. از سویی دیگر سرمایه­ گذاران به شرکت­های کارگزاری مراجعه کرده و با افتتاح حساب ودیعه وارد وضعیت معاملاتی استقراضی می­شوند و تا زمان بازگرداندن سهام (که معمولاً افق زمانی طولانی نداشته و به طور معمول زیر یک ماه است) این وضعیت ادامه می یابد. در فروش استقراضی تمام حقوق مالکیتی به جز حق رأی همچنان به مالک سهام تعلق دارد.

در فروش استقراضی برخلاف روندهای معمول معاملات بازار سرمایه که ابتدا سهم خریداری شده و سپس به فروش می­رسد، سرمایه­ گذار ابتدا سهام را فروخته و سپس آن­ها را خریداری می­کند. سرمایه­ گذارانی که اقدام به فروش استقراضی می ­کنند، برای پوشش زیان­های حاصل از افزایش قیمت در طول دوره­ی فروش استقراضی ملزم به ارسال ودیعه نزد کارگزاری خود هستند و تا پایان وضعیت فروش استقراضی نمی­ توانند وجه نقد حاصل از فروش و ودیعه را از حساب خود خارج کنند. باتوجه به این مطلب که در فروش استقراضی وام از جنس سهام می ­باشد و ارزش سهام متغیر است، با افزایش قیمت سهام حساب ودیعه کاهش می ­یابد. اگر ودیعه کمتر از سطح حداقل ودیعه شود، سرمایه­ گذار اخطار افزایش ودیعه دریافت می­کند.

در پایان وضعیت استقراضی نیز سرمایه­ گذار موظف است که عین سهام را جایگزین کرده و به همراه سود نقدی پرداخت شده در طول دوره­ی وضعیت فروش استقراضی به مالک سهام بازگرداند.

فروش تعهدی، جایگزین فروش استقراضی در ایران

به جهت الزامات فقهی، استفاده از فروش استقراضی به مانند آنچه در دیگر کشورها مورد استفاده قرار می­ گیرد، امکان­پذیر نیست ولی از طرف دیگر وجود ابزاری با کاربرد فروش استقراضی برای به تعادل رساندن بازار و دو طرفه کردن آن ضرورت داشت. به همین دلیل از سال­های پیش سعی گردید با استفاده از الگوهای مختلف مانند الگوی سلف یا الگوی اختیار معامله، روشی مشابه فروش استقراضی که با مشکلات فقهی مواجه نباشد، ایجاد و توسعه یابد.

علی رغم چنین تلاشی و با وجود آنکه دو طرف مزبور از لحاظ فقهی مورد تأیید قرار گرفت، اجرای طرح­های قبلی با مشکلاتی مواجه بود به­طوری که یا کارکرد اصلی فروش استقراضی را نداشته یا اجرایی نمودن آن ممکن نبود.

خوشبختانه در سال­های اخیر، با دستور ریاست محترم سازمان بورس و اوراق بهادار، با ارائه ایده جدیدی بر مبنای طرح وکالت، فرآیندی مشابه فروش استقراضی که فروش تعهدی نام گرفت، علاوه بر اخذ تائیدیه فقهی، از دیدگاه اجرایی نیز قابلیت تحقق یافت.

در فروش تعهدی، برخلاف فروش استقراضی معمول که در آن مبنای کار، استقراض سهام از مالک به شرط پرداخت بهره معین است، عقد وکالتی بین مالک و سرمایه­گذار شکل می­گیرد.

یعنی مالک سهام با دادن وکالت و سایر شرایط قرارداد فروش تعهدی به سرمایه­گذار (که در این روش متقاضی نامیده می شود) این اجازه را می­دهد که با فروش سهام تحت تملک وی و به نام او، به اهداف استراتژی­های معاملاتی خود دست یابد و تا تاریخ سررسید و در هر زمانی که مالک سهام خود را طلب کند، عین سهام فروخته شده را به نام مالک بازخرید نماید.

به عبارتی روند کار بدین صورت است که مالک نوع و تعداد سهامی را که مایل است جهت انجام معاملات فروش تعهدی در اختیار سایر فعالان بازار قرار دهد در سامانه­ای تحت عنوان سامانه تأمین ثبت کرده و متقاضیان از طریق سامانه بر­خط خود از آن­ها مطلع شده و با عقد وکالت به فروش آن سهام اقدام می­نمایند.

در این بین آنچه حاصل خرید و فروش سهام است، به عنوان سود یا زیان سرمایه­گذار شناسایی خواهد شد. از طرف دیگر، مالک اوراق بهادار در بین زمان فروش و بازخرید اوراق بهادار تحت مالکیت خود، وجوه حاصل از فروش تعهدی را در قالب صندوق­های سرمایه گذاری با درآمد ثابت قابل معامله یا سپرده­های بانکی، سرمایه گذاری بدون ریسک کرده و از سود آن بهره­مند می­گردد.

بدین ترتیب به منظور اجرایی نمودن روش فروش تعهدی، پس از تأیید این مدل از دیدگاه فقهی، پیش­نویس دستورالعمل مربوطه در کمیته تدوین مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار، با حضور بخش ­های مختلف این سازمان و نمایندگان شرکت بورس و فرابورس، شرکت مدیریت فناوری، شرکت سپرده ­گذاری مرکزی، کانون کارگزاران و شرکت­ های ارائه دهنده خدمات معاملات بر­خط بررسی شد.

در نهایت “دستورالعمل فروش تعهدی اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس” در اول خرداد ماه ۱۳۹۸ به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس رسید و در تاریخ ۳۰ مرداد ماه ۱۳۹۸ ابلاغ شد و بر اساس آن، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از راه اندازی فروش تعهدی سهام تا پایان سال ۱۳۹۸ در بازار سرمایه خبر داد.

در حال حاضر نیز سازمان بورس در حال پیگیری ایجاد تدارکات فنی و نرم­افزاری در این زمینه است تا نیاز فنی استفاده ­کنندگان این روش تازه وارد به بازار سرمایه را برآورده کند.

امید است که اضافه شدن فروش تعهدی به بازار سرمایه ایران، در راستای سودآوری و پوشش ریسک به فعالان این بازار کمک کرده و با افزایش کارایی بازار، به تعادل بیشتر آن بیانجامد.

خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) چیست؟

نزولی بودن بازارها برای افراد بسیاری نگران‌کننده است. اما برای معامله‌گران حرفه‌ای این گونه نیست. برای اینکه سود کنید حتماً نیاز نیست که بازار رمزارزها صعودی باشد. بازارهای دوطرفه این مزیت را دارند که در حتی در حالت نزولی خود امکان سودآوری را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند. تفاوتی ندارد که خرس فاتح بازار باشد یا گاو. دو اصطلاح خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) یا پوزیشن لانگ و پوزیشن شورت می‌توانند ما را در این مسیر کمک کنند. در این مقاله می‌کوشیم شما را با این دو اصطلاح آشنا کنیم.

خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) چیست؟

خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short)، باور معامله‌گر را در مورد افت یا رشد ارزشِ آتی یک رمزارز نشان می‌دهد.

معامله‌گران رمزارزها اغلب از زبان و اصطلاحات مخصوص خود استفاده می‌کنند. این زبان برای افراد تازه‌‌وارد چندان قابل فهم نیست. هر چند که خرید و فروش استقراضی یا قرار گرفتن در پوزیشن لانگ و پوزیشن شورت چندان اصطلاحی فنی محسوب نمی‌شود (این مفاهیم محور مرکزی یک معامله هستند)، با این حال، این دو مفهوم را شرح خواهیم داد، به ویژه برای افراد تازه‌واردی که احتمالاً به خاطر کاهش ارزش ارز فیات به بازار رمزارزها هجوم آورده‌اند.

وقتی که بازار نزولی (بازار خرسی) می‌شود، معمولاً فروش استقراضی بیشتر از خرید استقراضی است. این حالت صرفاً یک مشاهده است و قاعده‌ای برای پیروی نیست. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای معمولاً در کاهش قیمت (Dip) می‌خرند و در افزایش قیمت (Rip) می‌فروشند. به طور مثال، هنگامی که قیمت از قله (Peak) پایین می‌آید، آنها موضع لانگ پوزیشن می‌گیرند (یعنی خرید استقراضی می‌کنند) و هنگامی که قیمت سطوح مقاومت را تجربه کند، رمزارز خود را به فروش می‌رسانند.

چه زمانی خرید استقراضی (Long) انجام دهیم؟

هنگامی که انتظار دارید قیمت یک رمزارز برای مدتی -بسته به تایم‌فریمی که در آن تصمیم می‌گیرید- افزایش ‌یابد، ممکن است بخواهید خرید استقراضی انجام دهید یا به اصطلاح در پوزیشن لانگ قرار بگیرید. برای مثال، اگر به صورت روزانه معامله می‌کنید و فکر می‌کنید که قیمت طی روزها یا هفته‌های پیش رو بالا می‌رود، می‌توانید خرید استقراضی کنید.

هم می‌توانید یک دارایی را به صورت نقدی خریداری کنید و هم از طریق قرارداد آتی، آپشن و سایر ابزارهای مشتقه خرید استقراضی انجام دهید.

بدیهی است که تصمیم‌تان باید بر اساس تحلیل فاندامنتال یا تحلیل تکنیکال اتخاذ شود. به طور مثال اگر متوجه شوید که یک پروژۀ بلاکچین، مشارکتی خبرساز را تأمین کرده یا در حال انجام ارتقایی مهم است، ممکن است به خرید استقراضی توکن‌های بومی آن فکر کنید. برای آنکه درک مناسبی از احساسات بازار داشته باشید، توصیه می‌شود که در رسانه‌های اجتماعی فعال باشید و به صورت منظم اخبار را دنبال کنید. در غیر این صورت، به جای آن می‌توانید در نمودار به دنبال الگوهای مشخص بگردید. به بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ طور مثال، اگر قیمت خط مقاومت مهمی را به سمت بالا بشکند، می‌تواند نشانگر امتداد خط روند به سمت بالا باشد.

اهمیتی ندارد که از چه نوع تحلیلی بهره می‌برید، اگر قصد خرید استقراضی دارید باید اطمینان داشته باشید که قیمت افزایش خواهد یافت؛ وگرنه بر خلاف جهت بازار حرکت خواهید کرد.

بر خلاف جفت‌ارزهای خارجی که هدف بلندمدت خاصی ندارند، ارزهای دیجیتال شبیه سهام شرکتی عمل می‌کنند. به این معنا که آنها درست برخلاف ارزهای فیات (پول بی‌پشتوانه)، خصوصاً دلار آمریکا هستند و می‌کوشند تا بالاتر بروند. به همین دلیل تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند استراتژی خرید و حفظ (buy and hold) را به ویژه در مورد بیت کوین انجام دهند.

چه زمانی فروش استقراضی(Short) انجام دهیم؟

هنگامی که انتظار دارید قیمت یک رمزارز خاص کاهش یابد، ممکن است بخواهید فروش استقراضی انجام دهید یا به اصطلاح در پوزیشن شورت قرار بگیرید.

همان‌طور که گفته شد، بهتر است تصمیم‌گیری بر اساس یک تحلیل قابل اطمینان انجام گیرد. بر اساس یک قاعده، سرمایه‌گذار زمانی در پوزیشن شورت قرار می‌گیرد که بازار به سطح اشباع خرید برسد؛ یعنی برای مدت طولانی افزایش یابد و خط روند صعودی به مرحله اشباع برسد. علاوه بر این، قرار گرفتن در پوزیشن شورت در زمانی که قیمت نمی‌تواند سطح مقاومت را بشکند و در نتیجه از آن سطح برمی‌گردد نیز مصداق دارد.

از آنجا که بازار ارزهای دیجیتال هنوز در مرحله شکل‌گیری به سر می‌برد، بیت ‌کوین و آلت ‌کوین‌ها می‌توانند نوسانات شدیدی داشته باشند؛ به گونه‌ای که نمی‌توان این حرکات را بر اساس اصول تبیین کرد. این مسأله فرآیند تحلیل را تا حدی دشوار می‌کند. به هر حال باید همیشه پیش از تصمیم‌گیری در مورد خرید و فروش استقراضی، متوجه تمام عوامل تأثیرگذار بر بازار باشید.

خرید و فروش استقراضی کجا انجام می‌شود؟

شما می‌توانید در پلتفرم معاملاتی یا صرافی‌های ارز دیجیتال، خرید و فروش استقراضی انجام دهید.

شما می‌توانید در هر صرافی رمزارز که خدمات معاملات نقدی یا ابزار مشتقه را ارائه می‌دهد، به خرید و فروش استقراضی بپردازید.

معامله‌گران معمولاً پلتفرم‌های معتبری مانند کوین بیس (Coinbase) یا بایننس (Binance) را به سایر پلتفرم‌ها ترجیح می‌دهند. Coinbase.com بزرگترین صرافی ارز دیجیتال در آمریکا است و Binance نیز یکی از پلتفرم‌های معاملات رمزارز است که رشد بسیار بالایی داشته است. این پلتفرم طیف وسیعی از خدمات را، شامل: قرارداد‌های آتی، آپشن (بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ اختیار معامله) و معاملات فرابورس، ارائه می‌دهد.

باید تذکر دهیم که Coinbase و Binance همانند سایر صرافی‌های رایج ممکن است برای افراد تازه‌وارد پیچیده باشند. اگر به تازگی وارد معاملات رمزارز شده‌اید و می‌خواهید از یک پلتفرم ساده‌تر استفاده کنید، می‌توانید نگاهی به Changelly PRO بیندازید. این پلتفرم با اینکه ویژگی‌های فراوانی دارد اما معامله با آن به دلیل داشبورد ساده و ترمینال، آسان است.

این پلتفرم صرفاً برای افراد مبتدی طراحی نشده است. معامله‌گران فصلی هم می‌توانند با استفاده از آن خرید و فروش استقراضی انجام دهند؛ زیرا ترمینال آن ابزار و مزایای متفاوتی مانند کیف پول چند ارزی، لایه‌های امنیتی، انواع سفارشات چندگانه و خدمات دیگر را ارائه می‌دهد.

چگونه اهداف خرید و فروش استقراضی با معاملات مارجین تقویت می‌شود؟

معاملات مارجین (Margin Trading) می‌تواند نتایج بالقوۀ قرار گرفتن در پوزیشن لانگ و شورت را با استفاده از اهرم افزایش دهد؛ مانند وجوه استقراضی.

خرید و فروش استقراضی می‌تواند سودمند باشد، خصوصاً اگر رمزارز مورد نظر، پرنوسان و بی‌ثبات باشد. معامله‌گران حرفه‌ای، معاملات مارجین را ترجیح می‌دهند؛ زیرا به وسیله آن سود بالقوه خود را چند برابر می‌کنند. اما ریسک نیز به اندازۀ سود افزایش می‌یابد. به همین دلیل در استفاده از این معاملات باید جوانب احتیاط را رعایت کنید.

معاملات مارجین با استفاد از اهرم انجام می‌شود و این مسأله می‌تواند برای خرید و فروش استقراضی مفید باشد. در حساب‌های مارجین از وجوهی استفاده می‌شود که توسط شخص ثالث تأمین شده است؛ مانند پلتفرم صرافی یا سایر معامله‌گرانی که جهت عرضۀ وجوه خود انگیزه دارند. پس شما می‌توانید با استفاده از اهرم در خرید و فروش استقراضی و چندین برابر کردن سود بالقوۀ خود ، سرمایه‌گذاری کلان‌تری انجام دهید.

مارجین مبلغی است که باید به عنوان درصدی از مقدار کل سفارش تعهد کنید. اهرم، نسبت وجوه استقراضی را نسبت به مارجین نشان می‌دهد. برای مثال اگر بخواهید به ارزش 10 هزار دلار با اهرم 10 به 1 در پوزیشن لانگ قرار بگیرید یا خرید استقراضی کنید، باید 1000 دلار از پول خود را سرمایه‌گذاری کنید.

سخن پایانی

خرید و فروش استقراضی یا پوزیشن لانگ و شورت دو اصطلاح است که در تمامی بازارها از جمله بازار ارزهای دیجیتال کاربرد دارد. منطق حکم می‌کند که در کاهش قیمت، یک دارایی را بخرید و در افزایش قیمت، آن را بفروشید. به عبارت دیگر در انجام این استراتژی معاملاتی باید بتوانید کاهش و افزایش قیمت‌ها را با استفاده از شمّ مالی خود احساس کنید.

از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال و پلتفرم‌هایی که در مقاله معرفی شد می‌توانید این امکان را عملی سازید. البته باید توجه کنید که استفاده از این استراتژی به مهارت شما بستگی دارد؛ چه بسا اگر نتوانید روند قیمت را درست پیش‌بینی کنید، متحمل ضرر فراوان شوید.

بازار دوطرفه چیست و مزایای بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ آن کدامند؟

بازار دوطرفه بازار دو طرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمتی یک سهم را دارند می‌توانند فروش استقراضی انجام دهند؛ یعنی بدون اینکه سهمی داشته باشند می‌توانند آن را به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به قرارداد عمل کنند. به عنوان مثال: فرض کنید قیمت یک خودرو 200 میلیون.

بازار دوطرفه

بازار دو طرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمتی یک سهم را دارند می‌توانند فروش استقراضی انجام دهند؛ یعنی بدون اینکه سهمی داشته باشند می‌توانند آن را به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به قرارداد عمل بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ کنند. به عنوان مثال: فرض کنید قیمت یک خودرو ۲۰۰ میلیون تومان است و شما پیش‌بینی می‌کنید قیمت این خودرو در آینده کاهش خواهد یافت و به ۶۰ میلیون تومان خواهد رسید. در شرایط عادی شما امکان کسب سود از این پیش‌بینی نخواهید داشت؛ اما در قالب فروش استقراضی و بازار دوطرفه می‌توانید این خودرو را بدون اینکه ابتدا آن را بخرید طبق قراردادی آن به فروش برسانید و متعهد شوید که در آینده خودرو را تحویل دهید. حال اگر قیمت خودرو نزولی شود و به ۶۰ میلیون تومان برسد شما می‌توانید با خرید خودرو در بازار به قیمت ۶۰ میلیون تومان و تحویل آن طبق قرارداد، مبلغ ۲۰۰ میلیون تومان از خریدار دریافت کنید و ۷۰% بازدهی کسب کنید. علاوه بر کسب بازدهی مزایای دیگری نیز برای بازارهای دوطرفه می‌توان برشمرد. در واقع در بازارها یا بورس‌های جهانی، یک ابزار یا روش سرمایه‌گذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد که می‌توان از نزول قیمت سهام سود کرد. حال این حالت را با بازار یک طرفه مقایسه کنید:

فرض کنید شما سهام شرکت فولاد را به قیمت ۲۰۰۸۰ تومان خریداری کرده باشید، حال اگر قیمت سهام افزایش پیدا کند شما هم به سود خواهید رسید و در صورت کاهش قیمت کمتر از مبلغ خریداری شده شما وارد زیان می‌شوید. پس در بازارهای یک طرفه شما باید سهام را ارزان بخرید و بعد گران بفروشید تا سود بدست آورید. اما در بازار دو طرفه هم می توان از افزایش قیمت در هنگام خرید یک سهام هم هنگام کاهش قیمت در زمان فروش سهام، سود کسب کنید. فعالان قدیمی بورس که دوران رکود بازار را چشیده اند، بیشتر می توانند به مزایای بازار دو طرفه واقف باشند.

بازار یک طرفه و معایب آن

بازار یک طرفه بازاری‌ست که فعالان آن بازار تنها در زمان رشد قیمت‌ها امکان کسب بازده از آن بازار دارند و در ریزش قیمت‌ها در بهترین حالت ممکن می‌توانند به موقع شناسایی سود کنند و متحمل زیان نشوند.

در بازارهای یک طرفه فعالان بازار با سختی‌ها و مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم می‌کنند. از جمله:

۱- زمان‌بر شدن دوران رکود بورس

در بازار یک طرفه مانند بورس ایران به دلیل فضای تورمی، سهامداران علاقه‌ای به فروش دارایی خود با زیان ندارند و حاضرند مدت‌ها سهام را نگهداری کنند تا سرانجام با افزایش قیمت سهام از زیان خارج شوند. این مسئله باعث می‌شود تا از لحاظ نموداری شیب رشد قیمت‌ها و اصلاح قیمت‌ها متفاوت باشد و همین مسئله کارایی برخی ابزار تحلیل تکنیکال را در بورس ایران به صفر می‌رساند.

۲- گذری شدن بازار سرمایه

بسیاری از افراد عادی جامعه در امواج صعودی بورس وارد این بازار ‌می‌شوند و در رشد بازار سود خوبی نصیبشان می‌شود. زمانی که بورس وارد فاز رکودی خود می‌شود این افراد که فرصتی برای کسب بازده از بورس در دوران رکود پیدا نمی‌کنند از بورس خارج شده و به سایر بازارها کوچ می‌کنند. حال اگر فرصتی در بازارنزولی برای کسب سود در بورس وجود داشته باشد احتمالاً مدت ماندگاری افراد در بورس و فعالیتشان دراین بازار از چند ماه به چندین سال خواهد رسید.

یکی دیگر از مصائب یک طرفه بودن بازار بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ بورس بحث نقدشوندگی این بازار در دوران رکود است. سرمایه‌گذاران کلان و بزرگ در دوران رکود بورس به سختی می‌توانند کل سهام خود را نقد کرده و تغییر رویکرد سرمایه‌گذاری بدهند؛ به همین دلیل، یکی از عوامل اصلی که پول‌های درشت به سمت بورس وارد نمی‌شوند همین ترس از دوران رکود احتمالی است که قابلیت نقدشوندگی سرمایه‌ زیر سوال می‌رود.

دوران رونق بورس همواره با بازدهی‌‌های خوبی همراه بوده است. رشد نقدینگی در سطح جامعه و سرازیر شدن آن به سمت بازار بورس با توجه به عمق پایین این بازار منجر به رشدهای چند برابری درقیمت برخی سهام بازار می‌شود. بازار یک طرفه باعث می‌شود تا به تعادل رسیدن بازار به تاخیر افتاده و برخی سهام در بازاربورس دچار حباب‌های سنگین شود. در چنین شرایطی تحلیل نقشی کم‌رنگ‌تر به خود گرفته و سهام مختلف صرفاً بخاطر ورود نقدینگی رشد قیمتی را تجربه می‌کنند نه ارزش ذاتی. اما دغدغه بازار یک طرفه تنها به ایران نیست و ازدهه‌های گذشته کشورهای مختلف دنیا سعی در برطرف کردن این مسئله و حرکت به سمت بازارهای دوطرفه داشته‌اند؛ بطوری که در حال حاضر ایران از جمله معدود کشورهایی‌ست که بازار بورس آن یک طرفه است.

مزایای بازار دوطرفه

مزایای زیادی در قبال فراهم کردن بستر بازار دوطرفه نصیب بازار بورس و فعالان آن خواهد شد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

امکان کسب بازدهی در ریزش بازارهاپررنگ شدن نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه‌گذاریجلوگیری از ایجاد حباب در بازار بورس و سهام شرکت‌های مختلفکارا شدن ابزار تحلیل تکنیکال و استفاده از ابزارهای کمکی که در دنیا استفاده می‌شود.افزایش شدید نقدشوندگی در بورس

در حال حاضر، در بازار مشتقات شاهد بازار دوطرفه هستیم. بازار معاملات آتی بورس کالا و بازار اختیار سهام و کالا دو بازاری است که فرآیند دوطرفه سازی بازار کامل پیاده شده است اما به دلیل عمق کم این بازارها و عدم شناخت فعالان حوزه سرمایه‌گذاری، چندان مورد توجه قرار نگرفته‌اند. البته با با اتخاذ تصمیمات دقیق تر، پیروی از قوانین و استانداردهای مربوطه و ایجاد بسترهای آموزشی و فرهنگ‌سازی، بازار دو طرفه می‌تواند جایگاه خود را میان سهامداران پیدا کند.

فروش تعهدی چیست؟

با وجود تلاش‌های انجام شده برای ارتقا کارایی بورس ایران در مقایسه با بورس‌های جهانی، جای خالی برخی ابزارها به شدت احساس شده است. یکی از این ابزارها «دو طرفه بودن بازار» است. به این معنا که بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ معامله‌گر بتواند از افت قیمت‌ سهام نیز سودآوری داشته باشد. بدین صورت که معامله‌گر با پیش‌بینی کاهش قیمت یک سهم آنرا به صورت استقراضی فروخته و سپس پس از کاهش قیمت مدنظر سهم را بازخرید کرده و از اختلاف قیمت آن سود می‌برد. در مدل استقراضی، رابطه میان فروشنده و مالک اوراق بهادار به شکل استقراض تعریف می‌شود. بدین صورت که فروشنده با قرض کردن اوراق بهادار از مالک و پرداخت بهره از پیش‌توافق شده، به فروش اوراق بهادار در بازار و پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی خود اقدام می‌کند. البته با توجه به وجود اشکالات شرعی در این روش معاملاتی به دلیل پرداخت بهره مشخص، راهکار جایگزینی در قالب عقد وکالت تعریف شده است که بر اساس آن متقاضی به وکالت از مالک اوراق بهادار را فروخته و باید در زمانی مشخص به درخواست مالک یا تشخیص خود اوراق بهادار فروخته شده را بازخرید کند.

تبعات فروش تعهدی چیست؟

یکی از مهمترین مزایای فروش تعهدی افزایش تحلیل در بورس خواهد بود. در فروش تعهدی سرمایه‌گذار انتظار دارد قیمت یک سهم در یک بازه زمانی مشخص کاهش پیدا کند بنابراین با هدف کسب سود از این کاهش قیمت، به فروش سهم تحت مالکیت بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ شخص دیگری اقدام کرده و با کاهش قیمت و بازخرید آن، از تفاوت قیمت فروش و بازخرید سود می‌کند. در واقع دوطرفه شدن بازار موجب ایجاد فضای تحلیل در بورس شده و مانع از افزایش حباب قیمتی در سهام می‌شود. این موضوع می‌تواند موجب کنترل هیجان کاذب در بورس شده و به رونق پایدار بورس کمک کند. ایجاد بازار دو طرفه در بورس همچنین می‌تواند منجر به افزایش نقدشوندگی و در نهایت کارایی بازار سهام شده و عرضه و تقاضا متعادل شود. همچنین به معامله‌گران حرفه‌ای بازار این امکان را می‌دهد تا از نتایج ارزیابی‌های خود در روندهای صعودی و نزولی بورس استفاده کنند و جایگاه تحلیل در بازار سهام ارتقا پیدا می‌کند. از سوی دیگر در زمان رکود یا ریزش‌های سنگین بورس اگر محدودیتی ایجاد نشود می‌تواند شدت سقوط قیمت‌ها را افزایش دهد و امکان دستکاری قیمت‌ها بیشتر می‌شود. به همین منظور باید نظارت کامل و کنترل‌های لازم از سوی نهاد ناظر و سازمان بورس صورت گیرد.

آشنایی با مفهوم شورت کردن

قبل از شروع این مقاله بهتر است مفهوم بازارهای یک طرفه و دو طرفه را توضیح دهیم؛ بازارهای یک طرفه به بازارهایی گفته می‌شود که در آن فقط می‌توان از افزایش یک سهم یا یک توکن سود کسب کرد. به طور مثال بورس ایران یک بازار یک طرفه است؛ به این معنا که شما وقتی یک سهم را می‌خرید، باید منتظر رشد آن سهم بمانید تا از این طریق دارایی شما افزایش یابد، از سوی دیگر اگر قیمت سهم کاهش یابد، شما ضرر خواهید کرد.

با این حال در بازارهای دو طرفه شما می‌توانید از ریزش یک دارایی هم سود کنید. بازار سهام آمریکا یا بازار رمزارزها این بازار را نیز ارائه می‌دهند. به طور مثال اگر در بازار رمزارزها شما پیش‌بینی کنید که در یک مقطع زمانی ممکن است شاهد کاهش قیمت ارز دیجیتال باشیم، می‌توانید با Short کردن آن رمزارز از کاهش قیمت آن نیز سود کنید. پس شورت کردن را فقط در بازارهای دوطرفه می‌توان انجام داد.

معاملات شورت، موقعیت شورت، پوزیشن شورت، Short کردن، فروش استقراضی و غیره همگی به یک مفهوم اشاره دارند؛ این که شما می‌توانید از افت قیمت یک کریپتو سود به‌ دست آورید. Short کردن یک نوع سرمایه‌گذاری یا استراتژی معامله است که در آن حدس زده می‌شود قیمت یک دارایی کاهش می‌یابد.

اگر یک تریدر متقاعد شود که قیمت بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ یک توکن خاص کاهش می‌یابد، پوزیشن شورت باز می‌کند. باز کردن یک موقعیت Short به معنای قرض‌گرفتن یک توکن و فروش آن در بازار به قیمت روز است. به طور مثال شما ۱ بیت کوین دارید و ۱۰ بیتکوین دیگر از صرافی قرض ‌می‌گیرد؛ پس از کاهش ارزش توکن، معامله‌گر ارز را با قیمت کمتری خریداری می‌کند، بیت کوین قرض گرفته شده را بازپرداخت بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ می‌کند و از تفاوت هزینه خرید و فروش سود کسب می‌کند. تریدر می‌تواند در این فرایند از اهرم یا لوریج نیز استفاده کند که میزان سود و ضرر را چند برابر می‌کند.

لازم است بدانید که مکانیزم معاملات Short در واقع به این صورت است:

از صرافی ارز دیجیتال قرض می‌کنید

پوزیشن شورت را باز می‌کنید

منتظر می‌مانید تا طبق تحلیل و حدس شما قیمت کاهش پیدا کند

پوزیشن خود را در قیمت پایین‌تری می‌بندید، سود خود را بر می‌دارید و توکن قرض گرفته شده را پس می‌دهید.

تمامی موارد بالا تحت عنوان باز کردن یک پوزیشن Short شناخته می‌شود.

حال بیاید با یک مثال این مکانیزم را توضیح دهیم.

مثالی از پوزیشن شورت

فرض کنید یک تریدر معتقد است توکن A که در حال حاضر با ۵۰ دلار معامله می‌شود در سه ماه آینده کاهش قیمت خواهد داشت. معامله‌گر ۱۰۰ واحد از این توکن را قرض می‌گیرد و آن‌ها را می‌فروشد. ارزش این معامله ۵۰۰۰ دلار است. یک هفته بعد، توکن Short شده وارد روند نزولی شده و قیمت آن به ۴۰ دلار نزول می‌کند؛ معامله‌گر این ۱۰۰ توکن را با قیمت ۴۰ دلار می‌بندد و بدین ترتیب، مابه‌التفاوت ۱۰۰۰ دلاری این فرایند را به عنوان سود بر می‌دارد.

اکنون فرض کنید تریدر پوزیشن شورت را در قیمت ۴۰ دلار نبسته و منتظر قیمت‌های پایین‌تر است. در همین حین با یک خبر مثبت قیمت توکن به ۶۵ دلار می‌رسد. تریدر این پوزیشن را بر روی قیمت ۵۰ دلار باز کرده بود و اگر تصمیم بگیرد موقعیت شورت را روی ۶۵ دلار ببندد، ۱۵۰۰ دلار ضرر می‌کند.

روش‌های شورت کردن در کریپتوکارنسی‌ها

در یک دسته‌بندی کلی از ۳ طریق می‌توان معاملات شورت ایجاد کرد؛ معاملات مارجین، معاملات فیوچرز و خرید و فروش توکن‌های اهرم‌دار. در ادامه به معرفی این موارد می‌پردازیم.

معاملات مارجین

این ساده‌ترین نوع معاملات شورت است. شما از صرافی یک کوین قرض می‌گیرید و معامله خود را انجام می‌دهید. در این معامله پول شما واقعا افزایش پیدا می‌کند و سفارش شما از طریق دفتر سفارش‌ها انجام‌ می‌شود. از صرافی‌های Binance، Bitmex، Etoro، PimeXBT، CEX IO و XENA به عنوان بهترین صرافی‌های برای انجام این معاملات نام برده می‌شود.

معاملات فیوچرز

در معاملات فیوچرز یا آتی، ارزی خرید و فروش نمی‌شود و اصطلاحا یک معامله کاغذی است که صرفا قیمت پیش‌بینی می‌شود. در این معامله برخلاف مارجین، پول واقعی به شما تعلق نمی‌گیرد و ارزی هم نمی‌خرید، بلکه تمام فرایند به صورت مجازی است. از آنجایی که قیمت هر توکن در تئوری می‌تواند تا بی‌نهایت بالا برود، در نتیجه خطر از دست دادن دارایی‌تان در یک فروش Short نامحدود است.

خرید و فروش توکن‌های اهرم دار

از دیگرروش‌هایی که می‌توانید با به کار گیری آن از شورت بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ کردن بهره‌مند شوید، خرید و فروش توکن‌های لوریج شده در برخی از صرافی‌ها است. به طور مثال در بایننس، توکن‌های که انتهای آن‌ها Up و Down دارد توکن‌های لوریج‌دار هستند. اگر بخواهید معامله‌ای همانند پوزیشن Short انجام دهید باید توکن‌های Down را بخرید. قیمت این توکن‌ها در زمان ریزش بازار افزایش می‌یابد و سودهای چند درصدی می‌دهند. طبعا در این زمان توکن‌های Up در ضرر هستند و قیمت آن‌ها در حال کاهش است.

پس قیمت توکن‌های UP و Down برعکس همدیگر هستند. مزیت بزرگ توکن‌های لوریج‌دار این است که ریسک لیکوئید شدن وجود ندارد؛ زیرا شما توکنی قرض نمی‌کنید و خودِ این توکن‌ها را خریداری می‌کنید.

بورس تهران دوطرفه شد

دیروز به صورت رسمی از سازوکار فروش تعهدی که پیش از این با نام «فروش استقراضی» از آن یاد می‌شد در بورس اوراق بهادار تهران رونمایی شد. رونمایی که به دلیل شیوع ویروس «کرونا» نه به صورت حضوری و با شرکت خبرنگاران که از راه دور و از طریق «آپارات» انجام شد. اما برخلاف بخش سلامت، حال بازار سهام ایران این روزها خوب است و همچنان رکوردشکنی می‌کند به‌طوری که دیروز شاخص کل بورس با رشد بیش از 17 هزار واحدی رکورد تاریخی را شکست و از نظر درصد افزایش نیز با بیش از 3.5 درصد یکی از بالاترین رشدها را تجربه کرد.

درکنار روند صعودی بازار در سال‌های اخیر بخصوص از ابتدای سال‌جاری تاکنون، ابزارهای جدیدی برای عمق بخشی به بازار و کاهش ریسک‌ها در شورای عالی بورس و کمیته فقهی بورس تصویب و راهی بازار شده است. به‌طوری که براساس گفته‌های رئیس سازمان بورس، بورس ایران؛ سرآمد بهره‌برداری از ابزارهای مالی اسلامی است. طبق گفته‌های شاپورمحمدی، در حال حاضر تقریباً در بورس ایران تمام ابزارهای مرسوم مالی موجود است، اکنون ابزارهایی همچون سهام و آتی سهام، اختیار خرید و اختیار فروش در بازار سرمایه وجود دارد. خرید اعتباری را نیز از قبل داشته‌ایم.
ابزارهایی همچون اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق اجاره سهام، صکوک استصناع یا همان اوراق مبتنی بر ساخت، اوراق مرابحه، اوراق خرید دین، اوراق جعاله، اوراق وکالت و اوراق منفعت در بازار سرمایه کشور وجود دارد که هیچ یک از کشورهای اسلامی دیگر، از این تنوع ابزارهای مالی اسلامی در بازارهای مالی و سرمایه‌ای برخوردار نیستند.در این میان تنها یک یا دو ابزار مالی اسلامی دیگر در جهان وجود دارد که به بازار سرمایه کشور وارد نشده که اکنون در دست بررسی و برنامه‌ریزی برای ورود به بازار سرمایه است. دیروز هم «فروش تعهدی» به جمع ابزارهای جدید بورس اضافه شد. بسیاری از تحلیلگران دلیل رکود فعلی بازار سرمایه را نتیجه ساز و کارخرید و نگهداری سهم و سپس فروش آن می‌دانند. بورس کشور زمانی که یک‌طرفه می‌شود، عملاً نمی‌تواند پویایی خود را در دوران رکودی و ریزش قیمت‌ها حفظ کند، در نتیجه در بازار منفی یا کم عمق هم نهادهای درگیر در بازار نظیر کارگزاران با کاهش سودآوری مواجه می‌شوند. یکی از راه‌حل‌های برطرف کردن این نقیصه دوطرفه کردن بازار است. معاملات short cell به دلیل دوطرفه بودن از وقوع بحران در بازار جلوگیری می‌کند و در نهایت موجب کسب درآمد در هر شرایطی در بازار سرمایه می‌شود.

فروش تعهدی شرعی است
طبق توضیحات رئیس سازمان بورس، ابزار فروش تعهدی در کمیته فقهی سازمان با عقد وکالت و به گونه‌ای تنظیم شد که از نظر شرعی قابل قبول باشد.به گفته شاپور محمدی، دلیل تغییر اسم این ابزار از فروش استقراضی به فروش تعهدی این است که در این ابزار فردی متعهد می‌شود تا سهامی را که فروخته شده، از بازار بخرد و برگرداند؛ در واقع سهم را قرض نمی‌گیرد، بلکه متعهد به خرید و بازگرداندن آن می‌شود. از نظر عقد وکالت، این روش قابل قبول‌ترین شکلی است که می‌تواند برای فروش تعهدی اتفاق بیفتد.
محمدی با تأکید بر امنیت سرمایه‌گذاری برای سهامداران در مکانیزم طراحی شده این ابزار خاطرنشان کرد: بر اساس کارشناسی‌های صورت گرفته در طراحی فروش تعهدی، ساز و کار به نحوی طراحی شده که از ورود سهامداران به زیان جلوگیری می‌شود.

آغاز فروش تعهدی بر روی 8 نماد بورسی و فرابورسی
مدیرعامل بورس اوراق بهادار تهران از آغاز ابزار جدید فروش تعهدی بر روی 5 نماد بورسی و 3 نماد فرابورسی از دیروز در بازار سرمایه ایران خبر داد.علی صحرایی در گفت‌وگو با فارس، در مورد آغاز ابزار جدید فروش تعهدی گفت: ابزار جدید فروش تعهدی بر روی 5 نماد بورسی شامل ملی مس، ماشین‌سازی اراک، شرکت سرمایه‌گذاری سایپا، سیمان فارس و خوزستان و بانک تجارت و همچنین 3 نماد فرابورسی از امروز شروع می‌شود. وی گفت: این ابزار 3 کارکرد دارد که یکی پوشش ریسک است؛ یعنی سهام را از تغییرات قیمت منتفع می‌کند و در مقابل نوسانات بازار آن را پوشش می‌دهد. کارکرد دوم این است که ابزار نقدشوندگی بازار است که بازارگردان‌ها از آن استفاده می‌کنند و کارکرد سوم این است که سهم در بازار دوطرفه خرید وفروش می‌شود و سبدگردان‌ها در آن حضور دارند. بنابراین باید کسانی وارد ابزار فروش تعهدی شوند که تحلیل دقیقی از بازار داشته باشند و دارای ریسک و تحلیل باشند.
وی ادامه داد: فروش سهام تعهدی به میزان نیم درصد از سقف قیمت مجاز در لحظه فروش انجام می‌شود و در صورتی که شاخص کل بازار بیش از 2 درصد افت کند، یا شاخص هم‌وزن بیش از 1.5 درصد افت کند و یا نماد مورد معامله 3 درصد افت کند، فروش تعهدی متوقف می‌شود. صحرایی همچنین تأکید کرد: در ابزار فروش تعهدی هم محدودیت حجم وجود دارد که تا 5 درصد سهام شناور شرکت‌هاست و هم محدودیت قیمت وجود دارد و نیز کسانی که ممنوعیت متقاضی شدن دارند، مانند سهام‌داران عمده‌ای که 5 درصد سهام یک شرکت را دارند و یا اعضای هیأت مدیره شرکت‌ها به عنوان دارنده اطلاعات نهانی اجازه فروش تعهدی ندارند و تنها کسانی به عنوان متقاضی در موقعیت فروش تعهدی قرار می‌گیرند که به وکالت از مالک سهام باشند و حجم آن نیز تا 5 درصد از سهام شناور خواهد بود.

فروش تعهدی چیست

فروش تعهدی در بازارهای مالی دنیا تحت عنوان short sell شناخته می‌شود. این ابزار باعث خواهد شد تا سرمایه‌گذاران در هر دو شرایط مثبت و منفی بتوانند در بازار سرمایه فعال باشند و کسب درآمد کنند. براین اساس، با به کارگیری این ابزار در بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری که تصور می‌کند قیمت سهام یک شرکت بیش از اندازه رشد کرده یا در آینده احتمال کاهش قیمت آن سهم به دلایل بنیادین و یا تحلیل شخصی او وجود دارد می‌تواند یک استراتژی معاملاتی انتخاب کند. به‌طوریکه می‌تواند سهام را به وکالت از شخص دیگر (مالک سهام) بفروشد و هر زمان که خود یا مالک سهام اراده کرد مثل اوراق فروش رفته را برای مالک خریداری کند، البته شرایط و ضوابط وکالت باید بین طرفین مشخص و تعهدات هر طرف در قرارداد فروش تعهدی تعیین شده باشد.در نتیجه با افت قیمت سهم که بر اثر بررسی شرایط و تحلیل ارزش سهام با عملکرد یک شرکت صورت گرفته کسب منفعت می‌کنند.
براساس اعلام سازمان بورس و اوراق بهادار، در بازار سرمایه گاهی شاهد صف فروش برای یک سهم هستیم، در این شرایط سرمایه گذاران تمایل به بازار دو طرفه و استقراضی چیست؟ خروج از سرمایه‌گذاری خود دارند تا جایی که قیمت سهم با متغیرهای عملیاتی سهم تطابق پیدا کند روند قیمتی سهم نزولی خواهد بود، در این شرایط که بسیاری از سرمایه گذاران قیمت‌ها را بالا تصور می‌کنند، ابزار تعهد فروش وارد کار می‌شود، به این شکل که سرمایه‌گذار به جای اخذ موقعیت خرید در بازار، از طریق سامانه معاملاتی اقدام به اخذ موقعیت فروش می‌کنند در این شرایط سرمایه‌گذارانی که تمایل به واگذار کردن سهام خود دارند می‌توانند سهام خود را به سرمایه گذارانی واگذار کنند که خواهان اخذ موقعیت تعهدی فروش هستند و با اخذ موقعیت فروش آنها کسب منفعت می‌کنند. سهامداری که سهم را با موقعیت خرید انتخاب کرده و از قیمت ۲۰۰ تومان وارد سهم شده، با رشد قیمت سهم تا محدوده ۷۰۰ تومان کسب منفعتی در محدوده ۵۰۰ تومان داشته، حال با توجه به شرایط بازار قیمت تعادلی سهم خریداری شده را ۳۵۰ تومان تصور می‌کند و تمایل به خروج از سرمایه‌گذاری دارد، در نتیجه سرمایه گذارانی که این شرایط را تحلیل کردند وارد می‌شوند و اقدام به اخذ موقعیت تعهد فروش می‌کنند و از کاهش قیمت سهم کسب منفعت می‌کنند چرا که در قیمت‌های ۷۰۰ تومان موقعیت فروش را خریداری کردند و در موقعیت فروش کاهش قیمت منجر به کسب سود برای سرمایه‌گذار می‌شود، حال مجدد با رسیدن قیمت‌ها به محدوده تعادلی و جذاب برای اخذ موقعیت خرید سرمایه گذاران دیگری اقدام به اخذ موقعیت خرید می‌کنند و سرمایه گذارانی که موقعیت فروش را اخذ کرده بودند، سهام خود را به متقاضیان اخذ موقعیت خرید واگذار می‌کنند و این روند دست به دست شدن سهام ادامه دار خواهد بود، پیاده‌سازی این ابزار منجر به گردش نقدینگی در سهام و ایجاد بازدهی مناسب برای سرمایه گذاران خواهد بود.در نتیجه سرمایه‌گذارانی که خریدارند با روند صعودی سود می‌برند و سرمایه‌گذارانی که در موقعیت فروش هستند با روندهای بازار سود می‌برند، ابزاری که منجر می‌شود هم منفی بازار و هم مثبت بازار خریدار داشته باشد.