کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟

نزول بورس موقتی است یا دائمی؟

سقوط چند روز اخیر بورس، سهامداران تازه‌وارد را بیش از همه نگران کرده است؛ اما کارشناسان می‌گویند این نزول، موقتی است.

به گزارشايلام بيدار، پس از چند ماه صعود بی‌وقفه بورس در روزهای اخیر شاخص بورس قرمزپوش شده است. فعالان بورسی خصوصاً مردمی که اخیراً به انگیزه کسب سود وارد بازار سرمایه شده‌اند، قطعاً این روزها نگرانند که مبادا دوره نزول بورس ادامه‌دار باشد. در این باره نظرات کارشناسان بورس را پرسیده‌ایم.

روند بورس کاملاً طبیعی است

محسن خدابخش، مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار درباره علل نزول اخیر بورس گفت: به اعتقاد بنده روند موجود در بازار بورس روند طبیعی است و به هیچ وجه نمی‌توان گفت بازار بورس حباب دارد.

وی افزود: رشد چند ماه اخیر بورس به عقب‌افتادگی بازار سرمایه نسبت به دیگر بازارها بوده است به طوری که با ۵ برابر شدن قیمت دلار، بازار بورس و شاخص‌های آن هیچ تغییری نکرد از طرف دیگر ورود شرکت‌های بسیار بزرگ دولتی همچون شستا تأثیر مستقیمی روی رشد صنعت بورس داشته است.

مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: نمی‌توانیم بگوییم در بازار بورس حباب وجود دارد چون در بازار شفافی مثل بازار سرمایه که عرضه و تقاضای آن همواره مشخص بوده است حبابی وجود ندارد البته انتظارات افراد برخلاف سایر بازارها در آن دخیل می‌باشد. طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها، بالا رفتن نرخ ارز، میزان فروش و صادرات بر این امر اثرگذار هستند.

خدابخش در پایان گفت: ریزش شاخص‌های بازار بورس در روزهای اخیر که بین ۵ تا ۱۰ درصد بوده است را نمی‌توان به عنوان سقوط قلمداد کرد با توجه به این که قیمت دلار هم در حال رشد است و انتظار داریم با مهار شدن بیماری کرونا و باز شدن بازارهای جهانی شاهد افزایش بیش از پیش صنعت بورس باشیم.

زمانی که شاخص ۱۲۰ هزار واحد بود می‌گفتند حباب دارد

مهدی سوری، کارشناس حوزه بورس در خصوص حبابی بودن بازار بورس گفت: نظر دادن در مورد این که ارزش یک دارایی (مثلاً دارایی سرمایه‌گذاری سهام) به صورت مطلق چقدر است آن قدر موضوع قطعی نیست که بشود در مورد حباب داشتن یا نداشتن آن صحبت کرد.

این کارشناس حوزه بورس تصریح کرد: اما این که کارشناسان همواره می‌گویند بازار بورس حباب دارد عمدتاً به دو دلیل است: یکی اینکه صرفاً این کارشناسان به نسبت به قیمت به سود یا P/E بازار نگاه می‌کنند آن هم با سابقه‌ای که از کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ آن در ذهنشان بوده است، البته P/E سهم‌های بزرگ که از P/E بانک‌ها هم پایین‌تر بوده می‌سنجیدند که در این وضعیت تعداد بازیگران بازار و حجم نقدینگی بازار پایین بوده است.

سوری گفت: از طرف دیگر معمولاً رشد زیاد شاخص بورس، افراد را به وحشت می‌اندازد، موضوع حباب بودن بین شاخص ۱۲۰ هزار واحد تا ۲۰۰ هزار واحد بودن را خیلی زیاد می‌شنیدید ولی هم‌اکنون شاخص بورس با رشد خیره‌کننده‌ای روبرو بوده است و حتی به بالای ۱ میلیون واحد رسید اما این امر ذات بازارهای مالی تمام کشورهای جهان است که پس از یک روند صعودی و استراحتی که بازار می‌کند معمولاً این بحث‌ها داغ می‌شود.

وی اظهار نمود: ارزش‌گذاری سرمایه‌گذاری بر اساس انتظارات سرمایه‌گذاران از آینده شرکت‌هاست ولی از آنجائیکه آینده مشخص نیست و انتظارات سرمایه‌گذاران با هم تفاوت دارد یک فضای مبهمی در سرمایه‌گذاری وجود دارد. دلیل این که معاملات در بازار انجام می‌شود نیز همین فضای ابهام‌انگیز است چون در همین بازه زمانی یک نفر فکر می‌کند دارایی ارزنده است و اقدام به خرید آن می‌کند و در عین حال برای فرد دیگری یک دارایی ارزش ندارد و اقدام به فروش آن می‌کند.

این کارشناس حوزه بورس افزود: به عبارت دیگر اگر سهام شرکت‌ها ارزش واحدی داشتند که قابل محاسبه فرمولی و ماشینی بود و همه این ارزش را می‌دانستند نه کسی حاضر بود بفروشد و نه خرید بکند، درواقع همین عدم توازن اطلاعاتی و دیدگاه‌ها و نظرات است که معاملات بازارهای مالی را شکل می‌دهد.

سوری در پاسخ به سوالی در مورد این که آیا سقوط بورس آغاز شده یا این یک اصلاح موقت است، نیز گفت: کاهش چند روز اخیر شاخص‌های بورس به منزله سقوط بازار بورس نیست از نظر نموداری هم بازار بورس وارد روند نزولی نشده است و همچنان روندی صعودی دارد ولی با این حال این کاهش شاخص‌ها در چند روز اخیر به چند دلیل است، یکی اختلالات عرصه معاملات است و دوم این که در هر حرکت پرشیب یا شارپی بازار نیاز به استراحت یا روند منفی نیز دارد.

وی افزود: افرادی که در این بازه زمانی سود زیادی به دست آورده‌اند به راحتی اقدام به فروش آن می‌کنند و وقتی ما اختلالات هسته معاملات را داریم افراد حداقل، نقطه خرید را در حداکثر قیمت و نقطه فروششان را در حداقل قیمت می‌گذارند که بتوانند معاملاتشان را انجام بدهند.

این کارشناس حوزه بورس اذعان داشت: در روز چهارشنبه ۹۵ درصد از بازار حداقل یک‌بار در طول روز صف فروش یا صف خرید شده بودند یا ۷۰ درصد بازار در ساعات پایان معاملات هم یا صف خرید بودند یا صف فروش، در همچنین بازاری هیجان موج می‌زند که دلایلش این‌هاست: اختلال هسته معاملات، سود زیاد سهامداران، رفتارهای هیجانی سهامداران.

وی افزود: نکته دیگر بلاتکلیفی در مورد تصمیم نهایی در مورد امکان فروش سهام عدالت است: وقتی بحث سهام عدالت مطرح شد عده‌ای از سرمایه‌گذاران روش مستقیم را انتخاب کردند و این بحث مطرح شد که اگر این حجم از سهام می‌تواند بازار بورس را تحت تأثیر منفی خود قرار دهد.

وی افزود: اما بعد اخباری آمد که حدود ۲۰ درصد سهم آزادسازی می‌شود و هنوز تصمیم قطعی در این مورد گرفته نشده است که اگر این تصمیم قطعی گرفته شود می‌تواند تا حد زیادی خیال بازار را راحت کند.

سوری بیان داشت: حقوقی‌های بزرگ اقدام به حمایت از سهم‌هایشان نکردند ولی احتمالاً تا پایان هفته این حمایت‌ها به بازار برگردد و بازار هم به خوبی مؤید آن است که پشت هر تقاضا یا هر عرضه‌ای را پر می‌کنند به طوری که وقتی روزهای پرعرضه‌ای داریم افراد می‌آیند پشت صف فروش می‌ایستند و زمان که همان سهم‌ها با تقاضا مواجه می‌شوند پشت صف خرید می‌نشینند.

این کارشناس حوزه بورس گفت: بنابراین روند بازار به راحتی در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه می‌تواند به روال عادی برگردد و در روند میان‌مدت هم دولت، تأمین مالی که مدنظرش بوده است را انجام نداده است به عبارت دیگر دولت برای این که بتواند بودجه خودش را تأمین و فروش دارایی‌ها را به روش سالم داشته باشد نیاز به یک بازار سرمایه پررونق دارد.

وی افزود: امیدواریم تصمیماتی که در سطح کلان جامعه و بین مسئولین صورت می‌گیرد در جهت تقویت و رونق بخشیدن به بازار بورس باشد.

سوری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: کرونا یا هر بحران دیگری در اقتصاد کشورمان ایجاد تورم می‌کند و یکی از دلایل رغبت افراد به کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ سرمایه‌گذاری در بورس تورم موجود در سطح جامعه بوده است یعنی درنهایت اگر کرونا ادامه داشته باشد تهدیدی برای جامعه ما محسوب نمی‌شود، هرچند تهدیدی جدی برای کسب‌وکارهای کوچک محسوب می‌شود.

این کارشناس حوزه بورس افزود: ولی کسب‌وکارهای بزرگمان که از محل دارایی و نرخ محصولاتشان سود می‌کنند با تورم هم دارایی و هم نرخ محصولاتشان گران می‌شود به همین دلیل در دو ماه اخیر بورس کشورمان همراه با بورس زیمباوه و ونزوئلا از رشد قابل قبولی در بین بازارهای بورس جهان روبرو بوده است.

وی اظهار کرد: بنابراین کرونا را به عنوان محرکی روی بازار سرمایه نمی‌بینم ولی محرک‌هایی که روی نرخ‌گذاری تأثیر دارند مثل حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی که می‌تواند در صنعت دارو حرکت مثبتی را ایجاد کند می‌تواند تأثیر داشته باشد.

سایه بودجه بر بورس؛ کارشناسان از روزهای97 می‌گویند

اگر به قول رئیس‌جمهور لایحه بودجه را در سه کلمه «اشتغال فراگیر‌ برمبنای رفع فقر و ایجاد عدالت» خلاصه کنیم، رابطه بودجه سال آینده بورس را هم می‌توانیم در سه جمله خلاصه کنیم: «هزینه‌های دولت افزایش یافته است، درآمدهای نفتی دیگر کفاف هزینه‌ها‌ را نمی‌هد، دولت به استقراض از طرق مختلف از جمله تامین مالی از طریق بورس روی آورده است.»

بنابراین این سوال که بورس در خدمت بخش خصوصی است یا اینکه در خدمت بخش دولتی؛ در سال آینده بیشتر از هر زمانی در برابر ما قرار دارد.

دولت طی سال آینده از طرق مختلف هزینه‌های بودجه 1194 تریلیون تومانی را تامین خواهد کرد. دولت به همین میزان مصارفی دارد که باید منابع آن را تامین کند. بررسی لایحه بودجه سال 97 نشان می‌دهد دولت عوامل کلیدی و تاثیرگذار در بازار سرمایه را در دست تغییر دارد. افزایش درآمدهای مالیاتی از یکسو و کاهش درآمدهای نفتی از سوی دیگر نشان از برنامه‌ریزی دولت برای بازگشت رونق به اقتصاد دارد.‌ لایحه بودجه 97 نشان می‌دهد منابع نفتی به میزان ۱۰۶ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است، این رقم نسبت به قانون بودجه سال قبل کاهش 11 درصدی و نسبت به لایحه سال قبل کاهش ۶/‌۸ درصدی را ثبت کرده است. بنابراین دولت قصد دارد سهم درآمدهای نفتی را در بودجه کاهش دهد.

رشد منابع استقراضی

در بخش واگذاری دارایی‌های مالی میزان درآمدهای دولت ۶۸ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. این درآمد که به‌عنوان منابع استقراضی دولت معرفی می‌شود، استقراض از سیستم بانکی، فروش اوراق مشارکت، استفاده از ذخیره ارزی و تسهیلات خارجی را شامل می‌شود. میزان واگذاری دارایی‌های مالی دولت نسبت به لایحه بودجه سال ۱۳۹۶ رشد ۵۴ درصدی و نسبت به قانون مصوب امسال، رشد ۲۶ درصدی را ثبت کرده است. بنابراین بخش استقراضی منابع عمومی ‌دولت در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال جاری رشد خواهد کرد.

افزایش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای

در مقابل منابع عمومی ‌دولت، برخی از هزینه‌ها نیز تعریف شده که آن را می‌توان به سه بخش مهم هزینه‌های جاری‌(شامل حقوق و دستمزد، یارانه‌ها و استفاده از کالا و خدمات)، تملک دارایی‌های سرمایه‌ای‌(پروژه‌های عمرانی) و تملک دارایی‌های مالی‌(تسویه قروض و دین) اشاره کرد. در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷، میزان کل هزینه‌های جاری ۲۷۶ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. این رقم نسبت به لایحه بودجه سال جاری ۱۷ درصد و نسبت به قانون ۹ درصد رشد کرده است. بنابراین به نظر می‌رسد رشد هزینه‌های دولت نیز متناسب با نرخ تورم تنظیم شده است، البته این احتمال وجود دارد که این رقم در بودجه افزایش یابد.

افزایش درآمدهای مالیاتی

دولت همچنین در لایحه پیشنهاد داده در بودجه 1194 تریلیون تومانی خود 191هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی داشته باشد. بررسی‌ها از این بخش نشان می‌دهد درآمد مالیاتی شامل مالیات اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد، مالیات بر ثروت، مالیات بر واردات و مالیات بر کالاها و خدمات هستند که به ترتیب‌ 36,6، 19,5‌، 35‌، 23,8 و 47,8 هزار میلیارد تومان اعلام شده‌اند. در این میان و در بخش مالیات بر ثروت، دولت بیش از 841 میلیارد تومان مالیات برای نقل و انتقال سهام لحاظ کرده اما مالیات بر نقل و انتقال املاک 674 میلیارد تومان است. برآورد ۱۲۸ هزار و ۷۱۹ میلیارد تومان درآمد مالیاتی نسبت به بودجه سال‌جاری رشد ۱۰.‌۵ درصدی نشان می‌دهد. در لایحه بودجه سال آینده کل کشور کسب ۱۰۵ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی پیش‌بینی شده که نسبت به سال‌جاری ۵ درصد رشد دارد. اما به راستی افزایش درآمدهای مالیاتی چه اثر روی بودجه دارد؟

حمید میرمعینی، کاشناس بازار سرمایه معتقد است‌ دولت با برنامه افزایش درآمدهای مالیاتی می‌تواند بازار سرمایه را تحت تاثیر قرارداده و رشد قابل توجهی ایجاد کند.

وی ادامه داد: «افزایش درآمدهای مالیاتی به عنوان سهمی ‌از تولید ناخالص داخلی موجب رشد اقتصادی می‌شود. با توجه به اینکه بازار سرمایه، بانک‌ها، موسسات مالی و. از این بخش تاثیر می‌پذیرند رشد پتانسیل‌های دولت برای رونق اقتصادی پویایی و رشد بازارهای مختلف را در پی دارد.»

این کارشناس بازار سرمایه گفت: «بدون شک افزایش درآمدهای مالیاتی دولت می‌تواند در بازار سرمایه تاثیرگذار باشد. البته بالارفتن ارزش جاری کل بازار سهام که عامل اصلی و تاثیرگذار در رشد درآمدهای مالیاتی دولت به شمار می‌رود. یک رابطه مستقیم و تاثیرگذار میان شاخص عمق مالی و رشد درآمدهای مالیاتی دولت وجود دارد.»

وی با اشاره به اینکه منظور از افزایش درآمدهای مالیاتی دولت بالا رفتن نرخ مالیات و اعمال قانون‌های سختگیرانه نیست، اظهار کرد: «درآمدهای دولت می‌تواند با مهار فرار مالیاتی به چندین برابر از حد معمول برسد. به عبارت دیگر جلوگیری از فرار مالیاتی و شفاف‌سازی عمکرد شرکت‌ها می‌تواند به صورت مستقیم بازار سرمایه را تحت تاثیر خود قرار دهد.»

وی در پایان تصریح کرد: «نرخ مالیات تاثیر بسزایی در روش‌ها و تصمیم‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌ها و حتی افراد و سرمایه‌گذاران دارد. مالیات بدون شک بر جریان نقدی تاثیر می‌گذارد و از آنجا که جریان نقدی مهم‌ترین عامل تصمیم‌های سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها است، یک رابطه دو‌سویه بین مالیات و طرح‌های مالی به وجود می‌آید. به همین دلیل باید در ایجاد طرح‌های جدید پولی و مالی میزان جذابیت آن برای سرمایه‌گذاران را هم در نظر گرفت. برای مثال اگر اوراق بهادار بازدهی کافی برای سرمایه‌گذاران را نداشته باشد بدون شک از استقبال کمی ‌برخوردار می‌شود. حال اینکه یک رابطه دو طرفه میان نرخ بازدهی اوراق و مالیات برقرار است در نتیجه قوانین مالیاتی به صورت مستقیم بر بازار سرمایه سایه انداخته و می‌توانند در بازدهی یا عدم بازدهی آن تاثیرگذار باشند. به نظر می‌رسد دولت با افزایش درآمدهای مالیاتی از محل شفاف‌سازی عملکرد شرکت‌ها می‌تواند بازدهی را در بازار سرمایه بیشتر کند.»

بودجه انبساطی یا انقباظی

بررسی منابع و مصارف لایحه بودجه، نشان می‌دهد منابع و مصارف عمومی ‌دولت به رقم ۳۶۸ هزار میلیارد تومان می‌رسد. این رقم نشان از رشد 6.‌1 درصدی آن نسبت به سال 96 دارد. همین بررسی ساده نشان می‌دهد دولت از نظر درآمدهای اسمی ‌یک بودجه انبساطی را در نظر گرفته است. همچنین دولت در بودجه سال 97 هزینه‌های خود در بخش حقوق کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ و دستمزد را حدود 11.‌6 درصد رشد داده است. بر اساس اعلام رسمی ‌مرکز آمار، هزینه‌های جاری دولت بر خلاف درآمدها با رشد 22 درصدی‌(741 هزار میلیارد ریال) منجر به کسری بودجه 162 هزار میلیارد ریالی نیمه اول سال 96 شده است. دولت برای جبران این کسری‌ها انتشار اوراق را در دستور کار خود قرار داد. براساس همین روند، آمارها نشان می‌دهد که در لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ رقم کلی منابع بودجه معادل ۱۱۹۵ هزار میلیارد تومان بوده است. این رقم در قانون سال ۱۳۹۶ معادل ۱۰۸۵ هزار میلیارد تومان درنظر گرفته شده است. بنابراین رقم کلی منابع بودجه کشور نسبت به لایحه سال قبل 10.‌1 درصد و نسبت به قانون 3.‌7 درصد رشد کرده است. منابع بودجه کل کشور به دو بخش «منابع بودجه عمومی‌دولت» و «منابع بودجه شرکت‌های دولتی» تقسیم می‌شود.

در لایحه بودجه منابع بودجه عمومی ‌دولت حدود ۴۲۵ هزار میلیارد تومان بوده است، این رقم نسبت به لایحه سال کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ قبل 14,6 درصد و نسبت به قانون 6,5 درصد رشد کرده است. در بسیاری از بررسی‌های صورت گرفته توسط کارشناسان تخصیص بودجه عمرانی روند کاهشی داشته است. اما به نظر می‌رسد دولت در نظر دارد در موضوع پروژه‌های عمرانی به صورت اهرمی ‌عمل کند. برنامه دولت برای تامین پروژه‌های عمرانی کمک گرفتن از بانک‌ها، صندوق و دارایی‌های مردم بهره‌مند شوند.

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه معتقد است: «مهمترین دولت موضوعی که در بودجه سال 97 و سخنان رئیس‌جمهور دیده می‌شود موضوع مهار هزینه‌ها است. در سال جاری باتوجه به برنامه‌ها و هدفگذاری‌های دولت یک کسری بودجه‌ای رخ داد که درآمدهای دولت را تحت تاثیر قرار داده و در نتیجه دولت با تخصیص بودجه‌های عمرانی با مشکل رو‌به‌رو شد. این مساله در سال‌های گذشته به کر‌ات رخ داده که دولت با تامین بودجه عمرانی با مشکل رو‌به‌رو است. به همین دلیل دولت تغییر رویه‌ای در بودجه سال 97 در پیش گرفته است.»

وی ادامه داد: «هر ساله میان برنامه‌ای که دولت تدوین می‌کند و برنامه‌ای که مجلس تصویب می‌کند یک اختلاف به وجود می‌آید. اما در حال حاضر دولت در تلاش است که لایحه بودجه‌ای با مهار هزینه‌ها را ارائه کند و بتواند درآمدهای کم خود را به نوعی با استفاده از بازار ارز و درآمدهای مالیاتی بیشتر کند. دولت در تلاش است خطری که در لایحه‌های قبلی به وجود آمده است را پشت سر بگذارد که اگر هزینه‌های جاری دولت به همین صورت افزایش پیدا کند، هزینه‌های جاری دولت در آینده بیش از درآمدهای دولت خواهد شد و در واقع تمام درآمدهای دولت صرف هزینه‌ها خواهد شد. این یک خطر بزرگی است که در کشورهای اتحادیه جماهیر شوروی هم اتفاق افتاده است. چون هزینه‌های جاری بیش از درآمدهای دولت شده بود.»

وی تصریح کرد: «باید ببینیم که برنامه‌های دولت برای مهار هزینه‌ها چگونه است. به نظر می‌رسد دولت بودجه را انبساطی بسته است. قیمت کالاها در چند ماه اخیر روند افزایش گرفته است. دو نکته در این میان وجود دارد. اول اینکه هزینه‌های دولت در حال افزایش است همچنین کالاهای اساسی هم روند افزایش قیمتی در پیش گرفته‌اند. افزایش قیمت برخی کالاها غیر قابل مهار و به صورت الزامی ‌هستند. اگر این اتفاق نیفتد تولید افت می‌کند چون دیگر تولید برای بنگاه‌های تولیدی به صرفه نیست.»

این کارشناس بازار سرمایه در مورد مهم‌ترین نکات بودجه سال97 گفت: یک مساله مهم قیمت ارز به عنوان یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار در اقتصاد کشور است. نکته دوم افزایش تورمی ‌است که به نظر می‌رسد دولت این موضوع را می‌پذیرد. به نظر می‌رسد به زودی دولت با تورم بالای یک درصد در ماه کنار بیاید. البته با توجه به روند افزایشی نرخ دلار در ماه‌های اخیر باید تورم بیش از یک درصد در ماه را تجربه کنیم. لاجرم این را خواهیم داشت که قیمت‌ها بالا می‌رود و فروش آن دسته از شرکت‌هایی که صادرات محور هستند، بیشتر می‌شود و کم کم از فضای رکودی خارج می‌شویم.

آثار بودجه‌ای روی ساختار بورسی

وی تصریح کرد: «از منظر بودجه انبساطی، دولت اگر در بخش هزینه‌ها به شرکت‌ها فشار وارد نکند، در بازار سرمایه نمود مثبت خواهد داشت. زمانی بودجه انبساطی در بازار سرمایه نمود پررنگی دارد که دولت بودجه عمرانی را در بیشترین حد خود قرار دهد و برای توسعه طرح‌های عمرانی از صنایعی مانند فولاد، سیمان و. خرید داشته باشد. اما یک زمانی دولت بودجه انبساطی می‌بندد که هزینه‌های جاری خود را پوشش دهد و شرایط مطلوبی برای بازار سرمایه به وجود نمی‌آید. در حال حاضر به نظر می‌رسد هدف دولت مهار هزینه‌ها به همراه افزایش بودجه‌های عمرانی است و این موضوع می‌تواند چراغ بورس را سبز نگه دارد.»

وی در رابطه با تک نرخی شدن ارز در سال آینده گفت: «هرچه نرخ ارز واقعی‌تر باشد تاثیر بهتری بر بازار سرمایه دارد. بخش عمده‌ای از فعالیت بورس تهران بر دوش شرکت‌های صادرات محور و شرکت‌هایی است که محصولات آنها بر پایه بازارهای جهانی تعیین می‌شوند. به ‌اصطلاح، این شرکت‌ها در کلاس بورس‌های مواد خام محور قرار می‌گیرند. کمتر در بورس بحث خدمات، ‌های‌تک و. نمود دارد. وقتی فروش این شرکت‌ها با رقم بالایی انجام می‌شود و شرکت‌های خارجی رقیب باید با هزینه‌های بیشتری وارد بازار داخلی شوند، برای این شرکت فضای بهتری فراهم می‌شود. در نتیجه قدرمطلق سود شرکت‌ها بیشتر شده و همین موضوع باعث رشد قیمت سهام می‌شود.»

سایه ارز بر سر بازار

در لایحه بودجه 97 قیمت ارز 3500 تومان در نظر گرفته شده است. چند ماهی است که نرخ ارز با روند افزایشی رو‌به‌رو شده و از قیمت چند ساله خود دور شده است. درست است که دولت هر از گاهی با برنامه‌های متعدد در برابر این روند مقاومت می‌کند، اما ارز هم توانسته است با شکستن این دیوارها تا 600 تومان هم از قیمت دولت گذر کند. اکنون که قیمت دلار مبادله‌ای به بیش از 3500 تومان رسیده است، ارتباط میان تورم و قیمت ارز کمی ‌ناهماهنگ به نظر می‌رسد. هرچند نرخ تورم داخلی تنها عامل موثر در قیمت‌گذاری ارزهای عمده نیست و باید در کنار عوامل سیاسی، علل اقتصادی دیگری چون تفاضل نرخ تورم داخلی و خارجی، نرخ برابری ارزهای عمده در برابر ارزهای منطقه‌ای، تحولات مربوط به رشد اقتصادی ایران و تقویت ریال و منابع کشور را نیز در نظر گرفت.

افزایش نرخ ارز در بودجه، هرچند اندک یک حرکت رو به جلو برای یکسان‌سازی و واقعی‌سازی نرخ ارز از سو‌ی کارشناسان به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد دولت هم در اندیشه یکسان‌سازی نرخ ارز بوده و تصمیم به این موضوع دارد. در سال‌های گذشته، حرکت صعودی نرخ ارز در بازار آزاد و افزایش تدریجی نرخ ارز در بودجه باعث شده شکاف نرخ ارز و بهای تعادلی آن افزایش یابد. این شکاف در شرایط کنونی به حدود 600 تومان افزایش یافته است. این در حالی است که مجموعه دولت و بانک مرکزی قصد دارد که در فاصله زمانی کوتاه، مقدمات یکسان‌سازی ارزی را فراهم کند. کاهش شکاف نرخ ارز بودجه با نرخ تعادلی بازار می‌تواند یک گام رو به جلو برای یکسان‌سازی ارزی محسوب شود.

میثم مرادپور، کارشناس بازار ارز معتقد است: «برآوردهای صورت گرفته از بودجه سال 97 نشان از تمایل دولت برای یکسان‌سازی نرخ ارز دارد. نرخ ارز به صورت مستقیم بر بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد. از آنجا‌ که بورس ایران بیشتر به کمک شرکت‌های پتروشیمی، فولاد و. فعالیت می‌کند این شرکت‌ها وابستگی فراوانی در بخش تامین مواد اولیه به نرخ ارز دارند. افزایش نرخ ارز می‌تواند به سیر صعودی هزینه‌های تولیدی آنها منجر شود و شرکت‌هایی هم که تولیدات آنها به خارج صادر می‌شود از بالارفتن قیمت دلار سود می‌کنند.»

وی ادامه داد: «اثرپذیری شرکت‌های حاضر در بورس به میزان و نوع فعالیت آنها بستگی دارد. شرکت‌های واردکننده و غیر مولد در جریان یکسان‌سازی نرخ ارز و افزایش نرخ ارز متضرر شده و از سوی دیگر شرکت‌های صادرات محور که مهم‌ترین شرکت‌های بورسی را تشکیل می‌دهند از این جریان منتفع خواهند شد.»

به نظر می‌رسد بودجه 97 آنچنان هم که گفته می‌شود اثرات منفی بر بازار سرمایه نداشته باشد و با یکسان‌سازی نرخ ارز نقش مثبت هم ایفا کند. بسیاری از تحلیلگران کاهش بودجه عمرانی را یک دلیل برای کم رونقی بازار سرمایه در سال آینده می‌دانند، اما دولت با بهره‌گیری از اهرم‌ها مختلف در تامین بودجه عمرانی و حرکت به سمت یکسان‌سازی نرخ ارز می‌تواند شرایط مطلوبی را مهیا کند.

وی تصریح کرد: «راه‌اندازی بورس ارز یکی دیگر از کارهایی است که دولت باید آن را در دستور کار خود قرار دهد. متخصصان بازار مالی آگاهی دارند که انواع ابزار مشتقه در بورس ارز یکی از بهترین راه‌های مدیریت ریسک نرخ ارز(هجینگ) است اما بورس‌های ارز در سراسر دنیا از این لحاظ ظرفیت محدودی در تجارت بین‌الملل دارند و حجم عمده معاملات به صورت خارج از بورس‌(OTC) انجام می‌گیرد. در این میان یکی از ظرفیت‌های جانبی بورس ارز می‌تواند این باشد که با راه افتادن بورس ارز و با استفاده از نتایج آن پای هجینگ ارز در بانک‌های تجاری هم باز شود که به جد یکی از ابزارهای مورد نیاز بخش تولیدی و بازرگانی در اقتصاد ایران است.»

براساس این گزارش، تحلیلگران بر این باورند که بودجه سال آینده آثار چندگانه‌ای روی روند حرکت بازار سرمایه دارد. در واقع، فارغ از لایحه و‌ قانون مصوب مجلس، سمت و سوی تصمیمات دولت درخصوص رشد اقتصادی و تنظیم بازار سهم اساسی روی حرکت بورس دارد. آیا بورس تهران آنقدر از رونق برخوردار خواهد بود که از تمامی ‌بازیگران بازار، جدا‌ از نمایندگان بانک‌های دولتی از اوراق بدهی دولت استقبال کنند. آیا برنامه رشد اقتصادی همراه با تورم، اما برای فقر‌زدایی می‌تواند در مسیر رشد کمی ‌بازار سهام قرار گیرد؟ اینها سوالاتی است که بازار در سال 97 به آن پاسخ می‌دهد.

تصمیم شبانه بورس صدای کارشناسان را درآورد

دامنه نوسان بازارهای بورس قرار است که از فردا به ۲ درصد تغییر یابد، تصمیم شبانه‌ای که صدا بسیاری از کارشناسان بورسی را درآورده و بیم از کوچ نقدینگی و ایجاد صف معاملاتی را افزایش داده است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ از فردا (شنبه ۱۷ اسفند ۹۸) قرار است دامنه نوسان بازارهای بورس و اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران (به جز پایه قرمز) به مثبت و منفی ۲ درصد تغییر یابد. سازمان بورس می‌گوید که دلیل این تغییرات حمایت از سهامداران تازه‌وارد در صورت نوسانات غیرعادی سهام، تداوم روند حرکت منطقی بازار سرمایه به دور از هیجان، ایجاد تناسب بین رشد بازار با عوامل بنیادی اقتصاد کشور و ارائه فرصت تحلیل سهام به سرمایه‌گذاران بالقوه و تازه‌وارد بوده است.

دلایل سازمان بورس و اوراق بهادار در پشت این تصمیم جنجال برانگیز، بیشتر حمایت از سهامداران تازه‌وارد به بورس عنوان شده؛ در حالیکه صدای اکثر کارشناسان کهنه‌کار بورسی و سهامداران خبره بازار درآمده است و همه را یک صدا به سمت این نظر هدایت کرده است که این اقدام سازمان بورس و اوراق بهادار، منجر به آسیب بازار سرمایه، کاهش نقدشوندگی و افزایش صف در معاملات خواهد شد.

این مصوبه ناگهانی که غروب چهارشنبه ۱۴ اسفند به یکباره از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار صادر شد، اکنون بسیاری را به یاد حرف‌های روزهای ابتدایی تصدی شاپور محمدی، رئیس کنونی سازمان بورس و اوراق بهادار انداخته که عنوان کرده بود، با هر گونه محدودیت در بازار بورس مخالف است.

مدافعان این تصمیم می‌گویند که این کار سازمان بورس، به خاطر کنترل هیجان در بورس است؛ چراکه باید در شرایط کنونی بازار از حقوق سهامداران صیانت کرد و اجازه داد تا فضای حاکم بر معاملات بر محور عقلایی‌تر پیش رود. امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس در حمایت از این تصمیم می‌گوید که نقدینگی‌هایی که وارد بازار سرمایه می‌شوند، توجه چندانی به زیرساختارهای موجود در بازار ندارند، پس اقدام اخیر حتی اگر بر کاهش ورود نقدینگی به بازارسرمایه تأثیری کوتاه مدت داشته باشد، بر بازدهی شرکت‌ها و روند کلی بازار سرمایه تأثیر منفی نخواهد گذاشت.

اما در مقابل این گفته‌های مقامات بورسی، مخالفان هم معتقدند که در شرایط کنونی، سازمان بورس و اوراق بهادار برای حمایت از سرمایه‌گذاران می‌توانست تصمیمات بهتری اتخاذ نماید و شرایط را به گونه‌ای پیش برد که به سمت افزایش عرضه‌های اولیه پیش رفته و در کنار آن، ورود شرکتهای دولتی به بورس را تسهیل کند.

سازمان بورس و اوراق بهادار با هدف خاصی این بخشنامه را صادر کرده و باید بررسی شود که آیا می‌توانند به این هدف برسند یا خیر؛ مسأله اینجاست که بخش مهمی از رشدهایی که در حال حاضر در بازار سرمایه رخ می‌دهد، ناشی از هیجانات است و همزمان با آن نیز پول زیادی وارد بازار سرمایه می‌شود؛ فعالان بازار سرمایه نگران رشد برخی از شرکت‌ها و صنایع بودند و این نگرانی‌ها به سازمان بورس منتقل شد و نهایتاً تصمیم گرفتند دامنه نوسان را کاهش دهند.

یکی از تصمیمات اصلی دولت برای کاهش این التهابات می‌توانست این باشد که بلوک‌های جدیدتری از سهام شرکت‌های دولتی وارد بورس شده و فرآیندهای ورود شرکت‌های جدید و واگذاری‌ها نیز تسهیل شود. همچنین سهام شناور شرکت‌ها در سطح شرکت‌های بورس افزایش یابد تا ظرفیت جذب نقدینگی برای بازار سرمایه در مجموع افزایش یابد تا ورود نقدینگی جدید، صرفاً به افزایش قیمت منجر نشود بلکه منجر به بزرگ شدن ارزش پایه بازار و بیشتر شدن سهم منابع تأمین مالی از طریق بازار سرمایه شود.

دلیل اصلی تصمیم تازه هیأت مدیره بورس این است که سازمان بورس نگران افزایش رفتارهای هیجانی میان سهامداران است؛ لذا این بخشنامه را صادر کرد.

بزرگترین دغدغه‌ای که الان وجود دارد، ایجاد صف‌های خرید و فروش در معاملات شنبه است و همزمان باید ببینیم که آیا بر روی میزان ورود پول به بازار نیز تأثیر می‌گذارد یا خیر؟ ضمن اینکه قرار است تا پایان سال چندین عرضه سهام دیگر را هم شاهد باشیم که اتفاق خوبی است و از انباشت تقاضا برای سهام نمادهای معدود جلوگیری می‌کند.

یکی دیگر از ضررهایی که این سیاست به بازار و جامعه وارد می‌کند، تضعیف عدالت اجتماعی است چرا که این سیاست‌ها تنها تأثیری که در بازار می‌گذارند تطویل صف‌های خرید و فروش خواهد بود.

یکی از ضررهایی که این سیاست به بازار و جامعه وارد می‌کند، تضعیف عدالت اجتماعی است؛ چرا که این سیاست‌ها تنها تأثیری که در بازار می‌گذارند تطویل صف‌های خرید و فروش خواهد بود

کسانی که دسترسی به سامانه معاملات دارند مانند نزدیکان سازمان بورس و یا کارگزاران، می‌توانند در ابتدای روز که معاملات آغاز می‌شود دستورهای خرید و یا فروش خود را با فراغ بال و آزادانه وارد کنند و عملاً تعیین کننده معاملات در ادامه روز خواهند بود اما افراد عادی که دسترسی به رانت‌های سامانه‌ای ندارند، عملاً از معاملات حذف می‌شوند.

این بخشنامه یک آپارتاید و تبعیض علیه فعالان بازار سرمایه است. به عنوان مثال کسانی که در سالهای گذشته در معاملات بورس حضور داشته اند، می‌توانند به ادامه معاملات خود بپردازند اما کد اولی‌ها و آنهایی که اخیراً کد معاملات بورس را دریافت کرده اند، باید اول آموزش ببینند تا امکان معامله داشته باشند.

هیچ تضمینی وجود ندارد که فردی که ۱۰ سال در بورس کار کرده است هنوز هم به جزئیات معاملات تسلط داشته باشد ولی بورس اولی، از فعالیت بازار سرمایه آگاهی نداشته باشد. اگر قرار است محدودیتی ایجاد شود باید برای همه باشد.

در صورتی که قرار باشد صف‌های خرید و فروش طولانی کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ باشد باید مکانیزمی شبیه بازار اولیه برقرار شود و به همه افراد به یک اندازه سهام فروخته شود. راهکارهای مبتنی بر حراج در پایان روز در بسیاری بورس‌های مدرن جهان اجرا می‌شود که می‌توان به جای راهکارهای من درآوردی و اختراع مجدد چرخ، از تجربیات بشری و علمی بهره جست.

راهی که برای کنترل بازار سهام از سوی وزارت مربوطه در پیش گرفته شده غلط است. راه کنترل حباب در سهام برخی شرکتها این نیست که دامنه نوسان قیمت به دو درصد محدود شود؛ با این توصیف، وزارت اقتصاد برای دغدغه‌ای درست، راه‌حلی غلط در پیش گرفته است.

شکی نیست که رشد شاخص بورس خصوصاً در ۳ ماه گذشته غیرعادی بوده و باید تصمیماتی برای کنترل و مدیریت آن اتخاذ می‌شد. این امر بارها از سوی کارشناسان مختلف از جمله خود من مورد تاکید قرار گرفته بود.

هم اکنون ارزش بازار بورس و فرابورس به ۱۰۶ درصد نقدینگی کشور بالغ شده که در تاریخ اقتصادی ایران بی سابقه است.

سازمان بورس اگر بدون فشارهای بیرونی، مثلاً تهدید به مالیات ستانی، بتواند تصمیم بگیرد، تصمیمات خوبی می‌گیرد کما اینکه در ۴ سال گذشته عملکرد مدیریتی سازمان از ادوار مختلف قبلی با اختلاف بهتر بوده و کنترل سایر بازارها از جمله ارز که عدم کنترل آن بخش واقعی اقتصاد را با مشکل مواجه می‌کند با مدیریتی که در بازار سهام انجام شد ممکن شده است.

بهترین راه در این شرایط عرضه حداکثری در بازار است. چه عرضه‌های اولیه و چه افزایش میزان سهام شناور در بازار. چرا میانگین سهام شناور در بازار حدود ۱۵ درصد و سهام شناور آزاد کمتر از ۵ درصد است؟ این دست سازمان بورس نیست. در اختیار دولت و سازمان‌های شبه دولتی نظیر سازمان تأمین اجتماعی و غیره است. چرا سهامشان را عرضه نمی‌کنند؟ گفته می‌شود که سازمان بورس بارها نامه نوشته و خواستار عرضه بیشتر سهام شده است ولی این کار انجام نشده است.

سوال این است که آیا با فرض پذیرفتن کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ نقش سیاستگذاری و هدایت گری سازمان بورس، رفتار این سازمان مبنی بر نامحرم دانستن مردم و از موضع بالا به پایین رفتار کردن متولیان این سازمان با سهامداران و ذی نفعان بازار سرمایه، درست است یا خیر؟، به نظر من باید گفت این نوع رفتار کردن با فعالان بازار سرمایه توهین آمیز است.

از دیگر تبعات منفی این رفتار دستوری سازمان بورس، اعتمادزدایی میان فعالان بازار سرمایه و مدیران سازمان بورس است؛ آنها می‌بایست از یک هفته قبل فعالان بازار سرمایه را در جریان می‌گذاشتند و برای آنها علل اتخاذ این تصمیم را توضیح می‌دادند نه اینکه ناگهان چهارشنبه شب اطلاعیه‌ای صادر شود که قرار است از شنبه صبح این اتفاق رخ بدهد. این مدل رفتارها ریسک بازار سرمایه را به شدت بالا می‌برد و فعالان بازار همواره مطرح می‌کنند که یکی از بزرگترین ریسک‌های ما در این بازار، خودِ سازمان و نحوه اطلاع رسانی سیاست گذاری و تصمیم گیری های خلق الساعه و بک شبه است.

از آنجا که بیشتر مدیران فعلی یا قبلی سازمان بورس، دولتی بوده و هستند و مرتباً در نهادهای مختلف اقتصادی در سمَت های گوناگون جابجا می‌شوند، دغدغه‌ای از محل کسب و کار و ارتزاق این بازار ندارند؛ در حالی که بسیاری از فعالان اقتصادی، شرکت‌های سرمایه گذاری، فعالان حقیقی بازار سرمایه و… به این بازار به عنوان محل کسب و کار خود نگاه می‌کنند؛ بنابراین این نوع تصمیم گیری از سر نداشتن حس مسئولیت نسبت به سرمایه گذار نشأت می‌گیرد.

با این تصمیم، احتمال خروج نقدینگی از بورس و انتقال آن به بازارهای موازی پایین است اما در عوض از این پس با قفل شدگی سهام در صف‌های خرید یا فروش مواجه خواهیم شد که زمان این قفل شدگی صف‌ها ممکن است به یک تا دو ماه هم برسد. چون وقتی دامنه نوسان ۲ درصد باشد، به راحتی می‌توان صف غیر واقعی روی هر سهم یا نماد ایجاد کرد.

اصطلاحات رایج بازار سرمایه

بورس چیست؟
برای شناخت و فهمیدن این موضوع که واقعا بورس چیست و آشنایی بیشتر با آن بهتر است از “بازار” و تعریف آن شروع کنیم. در یک تعریف ساده، می توان گفت که
بازار مکانی است که در آن خرید و فروش صورت می گیرد
ساده تر این است که بگوییم هرگاه شرایطی فراهم شود که بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار شود و معامله ای صورت پذیرد بازار تشکیل شده است
این شرایط می تواند مکان خاصی یا شبکه ای ارتباطی مثل کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ اینترنت باشد
در بازارها به طور کلی دو نوع دارایی، دارایی های واقعی و دارایی های مالی، مورد معامله قرار می گیرند

فواید سرمایه گذاری در بورس:
کسب سود
حمایت و شفافیت قانونی
حفظ سرمایه در مقابل تورم
سهولت نقد شوندگی
عدم وجود محدودیت برای میزان سرمایه‌گذاری

مفاهیم اولیه بورس:
سهام
اوراق بهادار انواع مختلفی دارد که یک نوع آن “سهام” است. سهام عادی یک نوع دارایی مالی است که نشان‌دهنده سهم مالکیت صاحب آن از یک شرکت است. برای توضیح بیشتر فرض کنید یک شرکت را به 10 سهم تقسیم کرده‌ایم. اگر شما 2 سهم این شرکت را در اختیار داشته باشید به این معنی است که شما مالک یک پنجم این شرکت هستید و در واقع یک پنجم سود یا زیان شرکت به شما تعلق خواهد گرفت .

شرکت‌های بورسی
سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار را شرکت‌های بورسی میگویند .

گروه‌های بورسی
شرکت های بورسی را بنابر زمینه فعالیت آنها در گروه هایی مربوط به همان صنعت دسته بندی میکنند. برای مثال گروه دارویی، خودرویی، پتروشیمی، شیمیایی، بانکی، پالایشگاهی و غیره .

نماد بورسی
در تمامی بورس‌های جهان برای اینکه راحت‌تر بشود اسم هر شرکت را نام برد یک نماد به آن اختصاص می‌دهند. نماد بورسی یک شرکت بورسی معمولا عبارت است از حرف اول گروه بورسی مربوط به آن که نشان دهنده ی صنعتی می باشد که آن شرکت در آن قرار دارد و در ادامه قسمتی کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ از نام شرکت .

شاخص کل
عددی است که با فرمول های خاصی محاسبه میشود و نشان دهنده ی بازدهی و روند بازار است و تغییر آن به منفی یا مثبت نشان دهنده ی تغییر مثبت یا منفی کل ارزش بازار است .

عرضه اولیه
وقتی سهام یک شرکت برای اولین بار قرار است در بورس عرضه شود، بعد از مشخص شدن قیمت گشایش، در یک روز معین برای اولین بار تحت نام عرضه اولیه در بازار به فروش میرسد

ارکان بازار سرمایه ایران عبارتند از:
شورای عالی بازار سرمایه
سازمان بورس و اوراق بهادار
شرکت بورس اوراق بهادار تهران
شرکت فرابورس ایران
شرکت بورس کالای ایران
شرکت بورس انرژی ایران

فرابورس ایران:
بر اساس بند ۸ از ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، بازار خارج از بورس، بازاری در قالب شبکۀ ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره عنوان‌شده است. باهدف ایفای نقش بازار خارج از بورس، شرکت فرابورس ایران در تاریخ ۲۲ آبان ۸۷ به ثبت رسید و در مهرماه ۸۸ به‌طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد

فرابورس ایران با ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس اما با شرایط پذیرش و معامله ساده‌تر ایجاد شد، تا حوزه شمول بازار سرمایه کشور را گسترش دهد

مهم‌ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند. از سویی بسیاری از شرکت ها تمایل دارند هر چه سریعتر به کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ بازار وارد شوند که از این رو به دلیل قوانین آسانتر فرابورس ، از این مسیر به بازار سرمایه وارد می شوند

لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ایست که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند

وبسایت tsetmc

بدون شک یکی از پرکاربردترین سایت‌های سهامداران و کاربران بورسی، سایت TSETMC (Tehran Securities Exchange Technology Management Co) یا مدیریت فناوری بورس تهران است. شاید بد نباشد قبل از توضیح، معرفی و آموزش سایت TSETMC شمای کلی از این شرکت و خدمات آن ارائه دهیم. “شرکت مدیریت فناوری بورس تهران” به عنوان یکی از شرکت‌های مجموعه‌ی سازمان بورس و اوراق بهادار برای ارائه‌ خدمات به چرخه‌ی کامل “معاملات الکترونیکی” ابزارهای مالی به ارکان بازار سرمایه فعالیت می‌کند. این شرکت باهدف بهبود کیفیت خدمات و افزایش رضایت مشتریان بازار سرمایه و بهبود پیوسته‌ی فعالیت‌ها و فرایندهای خود، سامانه‌ی مدیریت کیفیت بر اساس استاندارد ISO9001-2008 را برگزیده است. اگر بخواهیم به زبان ساده‌تر فرآیند و هدف این سایت را توضیح دهیم می‌توانیم بگوییم که معاملات سهامداران بازار، در این پنل نمایش داده می‌شود و شما می‌توانید به سادگی فرآیند معاملات را از ابتدا تا انتهای زمان معاملات مشاهده نمایید .
وقتی شما آدرس سایت TSETMC را در نوارابزار وارد و به سایت متصل می‌شوید، نمای کلی از اطلاعات سایت را در صفحه “خانه” مشاهده می‌کنید. در این صفحه، شما اطلاعات کلی بازار بورس و فرابورس شامل اطلاعات شاخص‌ها، نمادهای پربیننده و نمادهای موثر بر شاخص‌های بورس و فرابورس را مشاهده می‌کنید. اگر وقت چندانی برای بررسی سایت TSETMC ندارید و صرفاً می‌خواهید نمای کلی بازار را ببینید، با مشاهده تغییرات شاخص و ارزش بازار و نمادهای موثر در صفحه خانه به این اطلاعات دست می‌یابید

شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه چیست؟
سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به اختصار سمات نامیده می‌شود
طبق بند هفت ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال، مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه معاملات بر عهده این شرکت قرار گرفته است. این شرکت از طریق افزایش کارایی پایاپای و تسویه معاملات و کاهش هزینه های معاملاتی، کاهش ریسک جعل، سرقت و مفقودی اوراق بهادار نقش شایانی را در کارآمدی اوراق بهادار ایفا می کند
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به دنبال تفکر تضمین امنیت و کارآمدی بازار اوراق بهادار ایران از طریق توسعه و بهینه سازی ساز و کار تسویه معاملات اوراق بهادار با تمرکز بر افزایش کارایی، کاهش ریسک و کاهش هزینه های پایاپای و تسویه وجوه معاملات با رعایت قوانین و مقررات جاری کشور جمهوری اسلامی ایران ایجاد شده است

افتتاح و نگهداری حساب وجوه و اوراق بهادار بازارهای خارج از بورس، بورس‌های اوراق بهادار و کالایی متعلق به سهامداران ، کارگزاران، سایر نهادهای مالی و اشخاص حقیقی و حقوقی
درج، کدگذاری، نگهداری، تسویه و پایاپای معاملات کالاها، اوراق بهادار و سایر ابزارهای مالی
سپرده‌گذاری و امانت‌پذیری انواع اوراق بهادار در سامانه عملیاتی شرکت
سپرده نمودن اوراق بهادار وثیقه شده نزد هر شخص حقیقی یا حقوقی ذینفع و ایجاد تسهیلات لازم برای اشخاص ذینفع جهت کنترل سپرده‌ها به منظور اطمینان بخشی از عملکرد شرکت و فک رهن اوراق‌ مذکور به درخواست ذینفع وثیقه
قرض دهی، قرض‌گیری و هرگونه مبادله اوراق بهادار به عنوان واسطه
تهیه و ارائه گزارش‌های مورد نیازکارگزاران و مشتریان
به کارگیری شیوه‌های مناسب و ابزارها و روشهای الکترونیکی در تسویه وجوه و پایاپای اوراق بهادار
انجام خدمات تسویه وجوه، پایاپای، سپرده گذاری و امانت پذیری اوراق بهادار خارجی
ارائه خدمات تخصصی به بورس های اوراق بهادار، بازارهای خارج از بورس، بورس های کالایی، ناشران اوراق بهادار، کارگزاران و سایر فعالان بازار اوراق بهادار
انجام کلیه عملیات و معاملات مجاز مالی، خدماتی، مشاوره‌ای و تجاری مربوط به بورس های اوراق بهادار، بورسهای کالایی و بازارهای خارج ازبورس
همکاری با بورسهای منطقه ای و جهانی و نهادهای مرتبط با آنها
دریافت هر مبلغ وام، تحصیل هرگونه دارایی منقول یا غیر منقول، حقوق یا امتیاز و انجام هرگونه معامله از قبیل خرید، فروش، اجاره و رهن و … که در راستای موضوع فعالیت شرکت لازم یا مفید باشد
ایجاد و اداره صندوق تضمین تسویه
پذیرش انبارها، نظارت برفعالیت آنها و انجام عملیات مربوط به انبارها که در جهت تسهیل داد و ستد معاملات در بورس‌های کالایی انجام می‌شود
اجرای سایر وظایفی که مطابق قانون و مقررات بعهده شرکت گذاشته شده یا می‌شود
انجام اقدامات شرکتی برای شرکتهای سهامی عام از جمله :
ثبت و نگهداری اسامی و سوابق مالکین اوراق بهادار و ارائه کلیه خدمات مرتبط با آن به ناشرین اوراق بهادار
تهیه و ارائه اطلاعات مورد نیاز
برگزاری مجامع شرکتهای پذیرفته شده در بورس و بازارخارج از بورس وانجام کلیه امور مربوط به آن
دریافت اطلاعات مربوط به تشکیل مجامع و اعلام آن به اشخاص ذینفع
دریافت اطلاعات مربوط به تقسیم سود و انجام اقدامات و ایجاد تسهیلات لازم جهت توزیع آن
دریافت اطلاعات مربوط به حق تقدم خرید سهام و انتشار و ارسال آن جهت سهامداران

چگونگی سرمایه گذاری در بورس
به چند روش می‌توان در بازار بورس سرمایه‌گذاری کرد؟
روش مستقیم: در این روش سرمایه‌گذار با اتکا بر دانش، تخصص و تحلیل خود اقدام به سرمایه‌گذاری و ورود به بازار می‌کند. مسئولیت سود یا زیان حاصل از سرمایه‌گذاری به‌طور مستقیم بر عهده شخص سرمایه‌گذار است. سرمایه‌گذارانی که در این روش با سرمایه‌گذاری می‌پردازند، در یک طبقه‌بندی بر اساس مدت زمانی که تمایل به نگهداری سرمایه خود دارند به ۴ دسته تقسیم می‌شوند :

سهامی خاص را خریداری می‌کنند و بعد از ۳ یا ۴ ماه آن را می‌فروشند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران کوتاه مدت می‌گویند .
سهام خاصی را خریداری می‌کنند و به مدت یک سال آن را نگه می‌دارند سپس برای فروش تصمیم می‌گیرند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران میان مدت می‌گویند .
سهام خاصی را با قصد نگهداری بیش از یک سال خریداری می‌کنند. به آن‌ها سرمایه‌گذاران بلند مدت می‌گویند .
سهام خاصی را خریداری می‌کنند و بعد از شناسایی سود اندکی در یک هفته یا دو هفته، آن را می‌فروشند و اقدام به خرید سهام جدید یا همان سهم با قیمت جدید(پایین‌تر) می‌کنند. به آن‌ها نوسانگیر می‌گویند .

روش غیر مستقیم: در این روش بین سرمایه‌گذار و سرمایه‌پذیر یک موسسه مالی به‌عنوان واسط عمل می‌کند. سرمایه‌گذار وجوه خود را در اختیار این موسسات مالی قرار می‌دهد و آن‌ها با بکار‌گیری تخصص، دانش و تبحر تحلیلی و مالی و همچنین تجربه خود در بازار سرمایه فرایند سرمایه‌گذاری را به نیابت از سرمایه‌گذار انجام می‌دهند. به سرمایه‌گذاران غیر حرفه‌ای و با درجه ریسک‌پذیری پایین که فرصت و تجربه کافی برای فعالیت مستقیم در بازار بورس را ندارند توصیه می‌شود یکی از انواع روش‌های سرمایه‌گذاری غیر مستقیم را برای فعالیت خود در بازار سرمایه انتخاب نمایند. برای مثال صندوق‌های سرمایه‌گذاری که یکی از روش‌های این نوع سرمایه‌گذاری است با ایفای نقش واسطه‌گری مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیر حرفه‌ای را از حالت مستقیم به حالت غیر مستقیم تبدیل می‌کند و مزایایی از جمله ریسک پایین‌تر و سود مناسب‌تر را برای سرمایه‌گذاران به دنبال دارد

دعاوی بورس – وکیل متخصص بورس

نیازهای متفاوت بشر سبب گردید اشخاص در مکانی به نام بازار ، به مبادلات کالاهای خود بپردازند ، در بازار دارایی های مختلف اعم از فیزیکی و مالی مورد خرید و فروش قرار می گیرند ، دارایی های مالی می تواند سهام یک شرکت یا اوراق مشارکت جهت تأمین مالی یک پروژه باشد . بورس ، بازاری است که در آن انواع دارایی مالی و دارایی فیزیکی مورد معامله قرار می گیرد به بورسی که دارایی های مالی در آن خرید و فروش می شوند بورس اوراق بهادار و بورسی که دارایی های فیزیکی داد و ستد می شوند بورس کالا می گویند .

بورس و رشد سرمایه گذاری در آن از مؤلفه های توسعه و اقتصاد پایدار در یک کشور محسوب می شود . بازار بورس برای سرمایه گذاران از جهت شفافیت و امنیت در سرمایه گذاری ، جلوگیری از معاملات ربوی ،حفظ سرمایه در مقابل تورم ، قابلیت نقد شدن سریع و مداخله در تصمیم گیری شرکت و النهایه کسب درآمد برای سرمایه گذاران و برای شرکت ها و سرمایه پذیران ، تسهیل تأمین منابع مالی ، معافیت های مالیاتی ، کسب اعتماد و شهرت و روشن شدن قیمت عادلانه سهام ، بسیار قابل توجه می باشد .

تاریخ بورس به قرن 15 میلادی در بلژیک بر میگردد که در آن بازرگانان در میدانی به نام « تربورس » مقابل خانه اشراف زاده ای به نام « واندر بورس » جمع می شدند و به خرید و فروش می پرداختند . و کم کم این مکان به نام بورس رایج گردید و شراکت در خرید سهام شرکت ها جهت کسب درآمدنیز بر این مهم دامن زد.

بازار بورس در ایران در سال 1346با تصویب قانون تأسیس بورس اوراق بهادار فعالیت خود را شروع نموده و پس از آن در سال 1384 با تصویب قانون بازار اوراق بهادار ، همزمان با تحولات اقتصادی در دنیا تحولاتی در ساختار و تشکیلات بازار بورس بوجود آمد. بر این اساس بخش نظارتی بورس از بخش های اجرایی ( عملیاتی ) جدا گردید .

بخش نظارتی بورس به سازمان بورس و اوراق بهادار واگذار گردید که خود تحت نظارت شورایی به نام شورای عالی بورس فعالیت می کند که در کنار وظایف متعدد ، وظیفه تأسیس و نظارت بر عملکرد بورس های مختلف را به عهده دارد .

بخش اجرایی یا عملیاتی بورس بر اساس شرکتی شدن در قالب شرکت های سهامی عام تحت عناوین بورس اوراق بهادار تهران” جهت سهام شرکت های بزرگ و سایر اوراق اوراق بهادار هم چون اوراق مشارکت ،” فرا بورس ایران” جهت سهام شرکت هایی که موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی گردند، ” بورس کالای ایران” جهت محصولات فلزی ، کشاورزی و پتروشیمی و غیره و “بورس انرژی جهت حامل های انرژی هم چون برق و زغال سنگ و غیره تشکیل گردیدند .

به موجب آن قانون فعالیت حرفه ای فعالان بازار ، با صدور مجوز معاملاتی تحت نظارت یک نهاد ناظر ممکن گردید و هر یک از فعالان بازار دارای یک صنف تخصصی به نام « کانون » شدند که علاوه بر رسیدگی به اختلافات اعضای خود از طریق میانجی گری ، وظایف نظارتی ، حمایتی و آموزشی را عهده دار است و نهادهایی هم چون کمیته سازش سازمان بورس و اوراق بهادار و دبیرخانه هیأت داوری به منظور رسیدگی به اختلافات ناشی از فعالان حرفه ای تشکیل گردید .

با تصویب قانون توسعه ابزارها و نهاد های مالی جدید به منظور تسهیل سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی (خصوصی سازی) مشکلات شخصیت حقوقی صندوق های سرمایه گذاری ، معافیت های مالیاتی شرکت ها و کالاهای پذیرش شده در بورس ، جریمه نقدی ناشران اوراق بهادار و نهاد های مالی و تشکل های خود انتظام و مدیران آن ها توسط سازمان و پیش بینی ضابطان خاص دادگستری از کارکنان ویژه سازمان بورس و غیره برخی مشکلات مرتفع گردید .

بخش زیادی از سرمایه گذاران در بورس را اشخاص حقیقی تشکیل می دهند که از طریق خرید سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار اقدام به سرمایه گذاری و کسب درآمد می نماید . که از اطلاعات حقوقی بورس بی بهره می باشند . و از سویی این عدم آگاهی ممکن است به اختلافات و دعاوی بورس له و کارشناسان بورسی چه می‌گویند؟ علیه ایشان از سوی فعالان بازار، هم چون مدیران و کارکنان شرکت های کارگزاری ، ناشران ، صندوق های سرمایه گذاری ، شرکت های تأمین سرمایه و سایر نهادهای مالی و سایر اشخاص حقوقی فعال در بازار منجر شود که معمولاً به جهت عدم آگاهی از حقوق بورس در مراجع حل اختلافی هم چون کمیته سازش و هیأت داوری و محاکم دادگستری ، علیرغم ذی حق بودن محکوم به بی حقی می گردند .

دپارتمان دعاوی بورس در موسسه حقوقی بین المللی دادپویان حامی ، بر اساس خط مشی برخورد تخصصی در امورحقوقی به ویژه امور و دعاوی بورس ، با بهره مندی از وکلای دعاوی بورس و کارشناسان بورس در ارائه مشاوره حقوقی بورس به صورت تخصصی و حل و فصل اختلافات و دعاوی بورس از طریق مراجع بورس و محاکم دادگستری در دعاوی مطالبات سود سهام ، معاملات فضولی ، تخلفات کارگزاران ، معاملات اعتباری ، دعاوی مدنی ، دعاوی کیفری و بسیار موارد دیگر فعالیت مستمر و منسجم داشته است .

بدون شک چگونگی طرح دعوا و ارائه دادخواست در دعاوی بورس و دفاع در قبال دعاوی مطروحه ، مستلزم تجربه و دانش تخصصی دعاوی بورس و آگاهی از قوانین ، مقررات و آیین نامه های دادرسی می باشد که این مهم در صلاحیت وکیل دعاوی بورس می باشد .

امید داریم جهت رونق و پایداری اقتصاد و دفاع از حقوق سرمایه گذاران ، و کارگزاران و شرکت ها و فعالان بازار ، حامی شما باشیم .