چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟

آشنایی با تمام روش های کسب درآمد از طریق دیفای (DeFi)

سال‌های اولیه معرفی کریپتوکارنسی، دارایی‌های بلاک چین کاربرد بسیار محدودی داشتند. ارزهای دیجیتال را فقط می‌توانستیم معامله کنیم و یا در صرافی و کیف پول دیجیتال خود ذخیره کنیم. امروزه دنیای ارزهای دیجیتال و زیر مجموعه‌های دیفای رشد چشمگیری کرده‌اند. با ظهور دیفای (DeFi) فرصت‌های کسب سود در دنیای کریپتو آن‌قدر پررنگ شده‌اند که نمی‌توان از آنها چشم‌پوشی کرد.

حوزه دیفای طرفداران پروپاقرص زیادی دارد که مشغول کسب درآمد از آنها هستند. ایده امور مالی غیرمتمرکز در حال تبدیل‌شدن به واقعیت است. کسب سود در حوزه دیفای چند روش مؤثر دارد که همه می‌توانند در آن سرمایه‌گذاری کنند. در این مقاله از بلاگ والکس قصد داریم روش ‌های کسب درآمد دیفای را بررسی کنیم. پس تا پایان این نوشتار با ما همراه شوید.

نگاهی به مفهوم دیفای (DeFi)

دیفای به معنای «سیستم مالی غیرمتمرکز» است و شامل دارایی‌های دیجیتالی، پروتکل‌ها، قراردادهای هوشمند و نرم‌افزارهای غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین می‌شود. با توجه به پیشرفت و انعطاف‌پذیری، در حال حاضر اتریوم بهترین گزینه برای پیاده‌سازی پروژه دیفای است. به‌طورکلی دیفای را باید یک اکوسیستم مالی تصور کنیم که در آن می‌توانیم ابزار و سرویس‌های مالی کوچک و بزرگ را به‌صورت غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین توسعه دهیم. این برنامه بر بستر بلاک چین است و ما به‌راحتی قادر به ترکیب، اصلاح و یکپارچه کردن این سرویس‌ها خواهیم بود. دقیقاً مانند سرهم کردن یک لگو، برای مثال در حال حاضر شبکه بلاک چین اتریوم برنامه‌های حیرت‌انگیزی مانند سیستم بانکی غیرمتمرکز، سیستم پرداختی غیرمتمرکز و سیستم وام‌دهی غیرمتمرکز را در خود جای داده و همه آنها به هم متصل هستند.

معرفی روش های محبوب کسب سود در دیفای

تولد دیفای موجب خلق راه‌ها و روش‌های جدیدی برای کسب درآمد در بازارهای مالی شد. کاربران توانستند با استفاده از این روش‌ها سود زیادی کسب کنند و به همین جهت دیفای جایگاه ویژه‌ای را در میان معامله‌گران پیدا کرد. در دنیای دیفای سه روش محبوب و مؤثر به نام‌های سهام ‌گذاری (Staking) و کشت سود (Yield Farming) و استخراج نقدینگی (Liquidity Mining) وجود دارد که توجه سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جلب کرده‌اند. روش های کسب درآمد دیفای دارای یک وجه مشترک هستند، سرمایه‌گذاران باید دارایی‌های خود را برای حمایت از پروتکل یا اپلیکیشن غیرمتمرکز به چند روش وثیقه بگذارند. اما به‌طورکلی ماهیت هر کدام از این روش‌های کسب درآمد DeFi با یکدیگر متفاوت هستند.

کشت سود (Yield Farming)

کشت سود نیز یکی از راه‌های کسب درآمد دیفای است که طرف‌داران پروپاقرص خود را دارد. در این روش می‌توانیم با واریز ارز دیجیتال به استخر نقدینگی، درآمد غیرفعال و معقولی را کسب کنیم. در واقع این استخرهای نقدینگی نظیر حساب‌های بانکی متمرکز هستند که به آنها پول واریز می‌کنیم و بانک از این دارایی‌ها برای ارائه وام به بقیه کاربران استفاده می‌کند. در نهایت نیز بخشی از درآمد را به‌عنوان سود به ما پرداخت می‌کنند.

در روش کسب درآمد دیفای کشت سود، سرمایه‌گذاران دارایی‌های دیجیتالی خود را در استخر نقدینگی مبتنی بر قرارداد هوشمند قفل می‌کنند. سپس این دارایی‌ها به‌عنوان وام کریپتو در اختیار کاربران دیگر در همان پروتکل قرار می‌گیرد. روش کشت سود، بنیان پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای را تشکیل داده و عملکرد آنها را ممکن می‌کند.

کشت‌کنندگان سود ضامن حفظ نقدینگی ارزهای دیجیتال در صرافی‌های غیرمتمرکز نیز می‌توانند باشند. این نوع از کشت سود بر بازارسازهای خودکار متکی هستند و جایگزین دفاتر سفارش در صرافی‌های متمرکز است. بازارسازهای خودکار در حقیقت قراردادهای هوشمندی هستند که با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی، معامله رمزارزها را تسریع می‌بخشند. این بازارسازها برای انجام معاملات به‌طرف دیگر معامله نیازی ندارند و نقدینگی پروتکل حفظ می‌شود و اصلاً از آن خارج نمی‌شود.

سهام‌ گذاری (Staking)

در دنیای کریپتوکارنسی سهام‌گذاری یا استیکینگ به معنای واریز دارایی‌های دیجیتال به‌عنوان وثیقه در آن دسته از شبکه‌های بلاک چینی است که از الگوریتم اثبات سهام (PoS) استفاده می‌کنند. همان گونه که ماینرها در الگوریتم اثبات کار برای رسیدن به اجماع را تسهیل می‌کنند، الگوریتم اثبات سهام نیز از سهام گذاران برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌ها بهره می‌برند.

از آنجایی که الگوریتم اثبات سهام، مقیاس‌پذیری بیشتر دارد و انرژی کمتری هم مصرف می‌کند، محبوبیت بیشتری نسبت به الگوریتم اثبات کار دارد. اثبات سهام به طور کلی فرصت‌های زیادی را برای سهام گذاران جهت کسب سود ایجاد می‌کند. در این الگوریتم هر سهام گذار به ازای ارزهای دیجیتالی که سهام ‌گذاری کرده است، شانس تولید و کسب پاداش آن را پیدا می‌کند. در این روش از کسب درآمد DeFi، پاداش‌ها به‌صورت درون بلاک چینی توزیع می‌شوند، بدین معنا که با تأیید شدن هر بلاک، توکن‌های جدید منتشر و بین سهام‌داران توزیع می‌شود.

در حال حاضر سهام گذاری یکی از روش های کسب درآمد دیفای و محبوب‌تر از دیگر گزینه‌ها است. زیرا سرمایه‌ زیادی برای خرید دستگاه‌های گران قیمت و همچنین اختصاص توان پردازشی نیازی نیست. علاوه بر آن، پلتفرم‌هایی وجود دارند که سهام گذاری در آنها تعریف شده‌است و فرآیند سهام گذاری را ساده‌تر و روان‌تر می‌کنند. ریسک سهام گذاری نسبت به سایر روش های کسب درآمد DeFi کمتر است. در واقع توکنی که سهام ‌گذاری می‌کنیم متعلق به پلتفرم اصلی است و به همان اندازه ایمنی دارد، پس نیازی نیست بابت امنیت پلتفرم نگرانی داشته باشیم.

استخراج نقدینگی (Liquidity Mining)

دیگر روش کسب درآمد دیفای، استخراج نقدینگی است و به معنای ارائه نقدینگی به صرافی‌های غیرمتمرکز و دریافت پاداش است و وجود آن برای تداوم کار صرافی‌‌های غیرمتمرکز ضرورت دارد. این نوع صرافی‌ها یکی از بخش‌های اصلی دیفای را تشکیل می‌دهند به همین جهت استخراج نقدینگی به‌اندازه روش‌های دیگر کسب درآمد دیفای اهمیت دارد. صرافی‌های غیرمتمرکز بر بازارسازی خودکار متکی بوده و به‌عنوان جایگزین دفاتر سفارش در صرافی‌های متمرکز عمل می‌کنند.

در حقیقت بازارسازهای خودکار، قراردادهای هوشمندی هستند که با بهره‌گیری از الگوریتم‌های ریاضی، معامله ارزهای دیجیتال را تسهیل می‌کنند. به طور کلی صرافی‌های غیرمتمرکز را فرد و یا تیم مشخصی کنترل و اداره نمی‌کنند و نقدینگی آنها توسط کاربران تامین می‌شود. به این کاربران تامین کننده نقدینگی یا به اختصار “LP” گفته می‌شود. این کاربران ارزهای دیجیتال خود را در قالب یک جفت ارز مانند “ETH/USDT” به استخر نقدینگی واریز می‌کنند. استخر نقدینگی نیز در قبال این دارایی‌های دیجیتال، توکنی به نام “LP” به آنها می‌دهد که نماینده دارایی دیجیتالی است که در استخر نقدینگی قفل کرده‌اند. در زمان برداشت وجوه به این توکن نیاز است.

در نهایت میزان پاداش تأمین‌کنندگان نقدینگی بر اساس میزان مشارکت سهم آنها در کل نقدینگی موجود در استخر محاسبه می‌شود. برای مثال، چنانچه توکن‌های آنها ۲۰ درصد از کل توکن‌های استخر باشد، حدود ۲۰ درصد از پاداش را دریافت می‌کنند.

کسب درآمد دیفای چه ریسک‌ هایی به همراه دارد؟

هر شکلی از سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف خطراتی را به همراه دارد که معمولاً با فرصتی به همان اندازه سودآور همراه است. درباره کسب درآمد DeFi نیز خطراتی مانند کلاهبرداری، حملات هک و قراردادهای هوشمند ناقص و غیر واقعی وجود دارد. از آنجایی که درآمدهایی که از دیفای کسب می‌شود به تعداد توکن‌های به‌دست‌آمده مربوط می‌شود، نوسانات قیمت رمزارزها نیز ممکن است منجر به ضرر در طول یک بازار نزولی شود. در این مواقع، سرمایه‌گذاران تمایل دارند ارزها را تا زمانی که قیمت بازار افزایش پیدا کند و سودهای نجومی را فراهم کند، نگه دارند.

چرا بازدهی سرمایه گذاری در دیفای انقدر بالا است؟

ترکیب تقاضا بالا و همچنین کاهش کارمزدهای دریافت شده توسط واسطه، پاداش‌های بالا را برای سرمایه‌گذاران دیفای به همراه دارد. به‌طورکلی بخش امور مالی غیرمتمرکز چند راه جدید برای کسب درآمد دیفای یا غیرفعال ارائه می‌دهد. همانند یک بانک که به مشتریان خود در ازای نگهداری وجوه خود در حساب‌های پس‌انداز سود پرداخت می‌کند. پروتکل‌های دیفای نیز دارایی‌های دیجیتال کاربران را به‌عنوان منابعی برای تأیید تراکنش و اجرای فرآیندها بر اساس الگوریتم اثبات سهام نگه می‌دارند و در ازای آن، به کاربران پاداش پرداخت می‌کنند.

به همین جهت بازدهی بالای دیفای به دلیل تقاضای بالای کاربران جهت اهرمی که از طریق توکن‌های بومی و کارمزدهای پروتکل دیفای در دسترس است، امکان‌پذیر می‌شود. با پذیرش اکوسیستم دیفای و همچنین رشد آن، کاربران بسیاری از این فرصت برای کسب درآمد دیفای استفاده می‌کنند و همین موضوع موجب رشد بیشتر این صنعت می‌شود.

کسب درآمد دیفای؛ معامله دو سر برد

در حال حاضر ارزهای دیجیتال وارد دنیای واقعی ما شده‌اند و کاربردهای آنها آن‌قدر گسترده شده که نمی‌توان از آنها فقط به‌عنوان پول دیجیتالی استفاده کرد. با به‌کارگیری ارزهای دیجیتال می‌توانیم وام بگیریم و یا دارایی دیجیتالی خود را به دیگران وام بدهیم. سودی که از طریق این وام دریافت می‌کنیم می‌تواند برابر با سودی باشد که از سپرده‌گذاری دارایی‌های خود در بانک‌ها به دست می‌آوریم.

سهام گذاری، ییلد فارمینگ و استخراج نقدینگی، سه روش محبوب کسب درآمد DeFi هستند. اگر مقداری ارز دیجیتال در کیف پول خود داریم می‌توانیم با کمی تحقیق، یکی از روش‌های گفته شده را برای کسب درآمد دیفای انتخاب کنیم. البته هر تصمیمی که می‌گیریم، در وجه اول باید مراقب دارایی خود که با زحمت به دست آورده‌ایم باشیم.

آیا تابه‌حال از روش های کسب درآمد دیفای استفاده کرده‌اید؟ لطفاً تجربه خود را با ما در میان بگذارید.

آشنایی با مفهوم نقدینگی (liquidity) ارز دیجیتال و استخر لیکوییدیتی

یکی از اصلی ترین ویژگی هایی که باید در زمان خرید یک ارز دیجیتال مد نظر قرارداد لیکوییدیتی(Liquidity) یا همان نقدشوندگی است. اما سوالی که مطرح می شود این است که منظور از لیکوییدیتی چیست؟ در ادامه این مطلب با نقدینگی یا لیکوئید ارز دیجیتال آشنا می شوید. برای مثال در نظر بگیرید شما یکی از با ارزش ترین کتاب های جهان را در اختیار دارید اما در مکانی دور افتاده مانند جزیره زندگی می کنید. از آنجا که امکان خرید این کتاب در زمان کوتاه و با قیمت مناسب به راحتی وجود ندارد، این کتاب از نقدشوندگی خیلی اندکی برخوردار است. از این صحبت می توانیم به این نتیجه برسیم که یک دارایی مانند ارز دیجیتال زمانی نقدشوندگی بالایی دارد که در کوتاه ترین زمان ممکن و با قیمت روز به فروش برسد. بنابراین لازم است در زمان خرید یک ارز دیجیتال حتما میزان نقدشوندگی یا لیکوییدیتی آن ارز را در نظر بگیریم. در ادامه این مطلب می خواهیم بدانیم نقدشوندگی یا لیکوییدیتی ارزهای دیجیتال چیست. همچنین اهمیت نقدشوندگی در بازار ارزهای دیجیتال را مورد بررسی قرار دهیم.

نقدشوندگی ارز دیجیتال چیست؟

توانایی خرید یا فروش یک دارایی یا یک سهام در کمترین زمان ممکن با قیمتی عادلانه را لیکوییدتی(Liquidity) یا نقدشوندگی می گویند.
برای مثال اگر مقداری ارز بیت کوین در اختیار دارید و قصد تبادل آن با تومان را دارید، نیاز به تعداد کافی خریدار خواهید داشت که بیت کوین شما را با قیمت جاری در بازار خریداری کنند.
در مثالی دیگر اگر ارزش مقدار بیت کوینی که برای فروش در اختیار دارید 100 میلیون باشد اما میزان سفارشات(درخواست) خرید بیت کوین معادل ارزش 50 میلیون باشد شما تنها می توانید نیمی از بیت کوین ها را با قیمت مناسب بازار به فروش برسانید. و برای فروش نیمی دیگر از بیت کوین ها لازم است تا زمان سفارش برای خرید منتظر بمانید. و یا آن را با قیمت کمتر از بازار به فروش برسانید. از طرفی با فروش بیت کوین در قیمت پایین تر از قیمت جاری ارزش آن را در بازار کم می کند. به دلیل اینکه میزان تقاضای کافی برای خرید بیت کوین با قیمت درخواستی شما وجود نداشته است.
تنها دارایی با بیشترین حجم نقدشوندگی در میان عموم مردم در سراسر جهان پول نقد(cash) است. دلیلش این است که با پول نقد می توان از آن برای خرید هر چیزی در کوتاه ترین زمان ممکن و به قیمت روز استفاده نمود. از طرفی همیشه برای پول نقد تقاضا وجود دارد.
از آنجا که بیت کوین از نقدشوندگی بیشتری در مقایسه با سایر رمزارزها برخوردار است، به عنوان پول نقد دنیای دیجیتال شناخته می شود. با این حال میزان نقدشوندگی بیت کوین هرگز به اندازه ارزهای فیات مانند دلار و یورو نخواهد بود.

حجم معاملات ارز دیجیتال و تفاوت آن با لیکوییدتی

ارزش کل معاملات مربوط به یک دارایی در یک بازه زمانی مشخص که اصولا در طی یک روز اندازه گیری می شود را حجم (Volume) معاملات می گویند.
رابطه بسیار نزدیکی میان حجم معاملات یک دارایی و میزان لیکوییدتی آن وجود دارد. اما در نظر داشته باشید در صورتی که حجم معاملات یکی ارز دیجیتال یا یک سهام زیاد باشد الزاما به این معنا نیست که آن سهام از نقدشوندگی بسیار بالایی برخوردار است.
به بیانی دیگر معاملاتی که تا کنون صورت گرفته را با کمک حجم اندازه گیری می کنند. اما نقدشوندگی اشاره به قیمت سفارشات خرید و فروش دارد که مورد تایید قرار می گیرند.
احتمالا فکر می کنید ارزهای دیجیتال باید میزان نقدشوندگی بالایی داشته باشند، اما همواره اینطور نیست. رمزارزهایی که میزان نقدشوندگی آنها از سایر رمزارزها بیشتر است از حجم معاملات بیشتری هم برخوردار هستند.
نرخ هر روزه برخی از معاملات ارزهای دیجیتال گاها کمتر از چند هزار دلار است. این در حالی است که در معاملات برخی رمزارزهای دیگر امکان جابه جایی میلیون ها دلار وجود دارد.
رمزارزهایی مثل بیت کوین و اتریوم مشکل نقدشوندگی یا لیکوییدیتی ندارند. اما اکثر رمزارزها با کمبود نقدشوندگی در بازار خود روبرو هستند.
اهمیت نقدشوندگی مربوط به زمانی است که شما یک آلت کوین را با لیکوییدتی پایین خریداری می کنید. در این صورت به احتمال زیاد در زمان فروش نمی توانید به قیمت دلخواهتان آن را بفروش برسانید. با توجه به این موضوع ترجیحا بهتر است رمزارزهای با نقدشوندگی بالا را برای خرید انتخاب کنید تا در هنگام فروش دچار مشکل نشوید.
لازم به ذکر است نقدشوندگی ممکن است بر اثر شرایط موجود در بازار دچار تغییرات زیادی شود. یکی از مواردی که می تواند تاثیر به سزایی در میزان نقدشوندگی بازار ایجاد کند بحران مالی است. در چنین شرایطی معامله گران با سرعت بیشتری برای فروش دارایی و خارج کردن پول خود اقدام می کنند.

عوامل تاثیرگذار بر لیکوییدیتی ارزهای دیجیتال کدامند؟

• حجم معاملات
  یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر لیکوییدیتی ارزهای دیجیتال حجم معاملات است. حجم معاملات یک رمزارز نیز به میزان کوین هایی که طی 24 ساعت گذشته در یک صرافی معامله شده اند اشاره دارد.
  بنابراین حجم بالاتر معاملات یک ارز دیجیتال نشانگر این است که تعداد افراد بیشتری در حال معامله و خرید و فروش آن هستند.
• صرافی ارز دیجیتال
  بستری که از طریق آن رمزارزها بین افراد خریدار و فروشنده مبادله می شوند صرافی نامیده می شود. میزان ارزش بازار یک ارز دیجیتال زمانی افزایش می یابد که تعداد صرافی های بیشتری از معاملات آن ارز پشتیبانی کنند. از طرفی با امکان دسترسی تعداد بیشتری از افراد به آن رمزارز، لیکوییدیتی آن نیز بالا خواهد بود.
  در حال حاضر حدود بیش از 200 صرافی ارز دیجیتال فعال در سراسر جهان وجود دارد که روز به روز به تعداد آنها نیز افزوده می شود.
• پذیرش عمومی
  زمانی که یک ارز دیجیتال توسط تعداد افراد زیادی مورد قبول و پذیرش واقع شود میزان اعتبار و موفقیت آن نیز بیشتر خواهد بود. بنابراین اهمیت پذیرش یک رمزارز به عنوان یک روش پرداخت توسط کسب و کارها در اینجا مشخص می گردد. این اتفاق منجر به افزایش کاربرد یک رمزارز خواهد شد. یکی از رمزارزهایی که به صورت روز افزون توسط کسب و کارهای مختلف به عنوان یک روش پرداخت آنلاین مورد استفاده قرار می گیرد بیت کوین است.
  در حال حاضر بیشتر از حدود 400 هزار فروشنده در بین 182 کشور در جهان وجود دارند که ارزهای دیجیتال را به عنوان یک روش پرداخت تایید کرده اند. آمازون، اپل استور، ای بی، پی پال، آی بی ام و. از اصلی ترین شرکت هایی هستند که پذیرش ارزهای دیجیتال را شروع کرده اند.
• قانونگذاری
  از دیگر عوامل تاثیرگذار روی لیکوییدیتی ارزهای دیجیتال، قوانین و مقررات کشورهای گوناگون است. تعدادی از کشورها استفاده از ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده اند که می تواند تاثیر منفی در میزان نقدشوندگی ارزهای دیجیتال در این کشورها شود.
  زمانی که معامله ارزهای دیجیتال در یک کشور ممنوع باشد به این مفهوم است که هیچ گواهی یا مجوزی برای صرافی های ارز دیجیتال صادر نخواهد شد. این موضوع دسترسی مردم برای خرید و فروش ارز را دچار مشکل می کند. از آنجا که تعداد افراد لازم برای انجام معاملات یک دارایی وجود نداشته باشد آن دارایی از میزان نقدشوندگی کمتری برخوردار خواهد بود.
  از آنجا که تعداد افراد کمتری برای فروش وجود دارند و در مقابل آن میزان تقاضا برای ارزهای دیجیتال زیاد است این اتفاق منجر به بالا رفتن قیمت ارزهای دیجیتال می شود.

استخر نقدینگی یا (Liquidity Pools) چیست؟

استخر نقدینگی در واقع استخری از توکن هاست که در یک قرارداد هوشمند قفل شده اند. این استخرها برای سهولت معاملات غیرمتمرکز وام دهی و سایر عملکردها استفاده می شوند.
استخرهای نقدینگی جزء اصلی هر صرافی به شمار می روند. تامین کنندگان نقدینگی یا لیکوییدیتی پراوایدرها کاربرانی هستند که مقداری یکسان از دو توکن را به منظور ایجاد بازار به یک استخر اضافه می کنند. این کاربران در ازای میزان ارز دیجیتالی که ارائه کرده اند متناسب با سهم خود از کل نقدینگی، مبلغی تحت عنوان کارمزد معاملات صورت گرفته در استخر دریافت می کنند.
بنکور(Bancor) از اولین پروتکل هایی بود که از استخر نقدینگی استفاده نمود. اما با شهرت صرافی یونی سواپ مورد توجه قرار گرفت و گسترش یافت. سوشی سواپ(SushiSwap)، بلنسر(Blabncer) و کرو(Curve) از محبوب ترین صرافی های ارز دیجیتال هستند که از استخر نقدینگی روی شبکه اتریوم بهره می برند. استخرهای نقدینگی روی این صرافی ها متشکل از توکن هایERC20 هستند.

یک مثال از نحوه کار استخر نقدینگی

صرافی یونی سواپ یک پروتکل صرافی غیرمتمرکز روی شبکه اتریوم است که به عنوان پروتکل نقدینگی خودکار به شمار می رود. در این صرافی ساده ترین حالت ایجاد نقدینگی وجود دو توکن با ارزش یکسان برای ایجاد یک جفت معاملاتی است.
به طور مثال فرض کنید دو توکن اتر(ETH) و یو اس دی سی(USDC) را در استخر داریم. در نظر بگیرید قیمت هر اتر معادل هزار USDC است. بنابراین لازم است تامین کنندگان نقدینگی ارزش مساوی از هر دو توکن را وارد استخر کنند. مثلا با واریز یک واحد اتر باید 1000 یو اس دی سی به استخر واریز گردد.
حال مفهوم نقدینگی موجود در استخر به این معناست زمانی که شخصی بخواهد توکن اتر را با توکن یو اس دی سی معامله کند، لازم نیست منتظر کسی برای انجام معامله باشد و می تواند بر اساس وجوه واریز شده اقدام به معامله کند.
LP ها یا همان لیکوییدیتی پراوایدرها متناسب با میزان مشارکتشان در این معامله پاداش دریافت می کنند. در این صورت با عرضه رمزارز مورد نیاز، سهم خود را از استخر به عنوان توکن جدید دریافت می کنند. در این مثال توکن جدید ایجاد شده USDCETH است.
در این استخر هر کاربر تامین کننده نقدینگی سهم کارمزد معاملات را متناسب به سهمش از استخر دریافت می کند. مثلا اگر در استخر USDCETH کارمزد معاملات 0.3 درصد باشد و میزان سهم یک تامین کننده از استخر 10 درصد باشد در واقع 10 درصد از 0.3 درصد کل معاملات به او تعلق می گیرد.
لازم است بدانید LP ها اگر قصد برداشت سهم خود از استخر لیکوییدیتی را داشتند باید توکن های استخر خود را بسوزانند.

مفهوم لیکوییدیتی یا نقدشوندگی به قابلیت فروش سریع یک دارایی نظیر ارز دیجیتال با قیمت روز اشاره دارد.
بنابراین انتخاب ارزهای دیجیتال با نقدشوندگی بالا به منظور جلوگیری از وقوع مشکل در هنگام فروش بسیار حائز اهمیت است. برای مثال بیت کوین از نقدشوندگی بالایی برخوردار است و علت آن تقاضای زیاد برای خرید آن است. با توجه به این موضوع لازم است قبل از خرید ارزهای دیجیتال میزان لیکوییدیتی آن را ارزیابی کنید.

ییلد فارمینگ چیست؟-بخش2

مسلما یکی از روش های مستقیم موجود برای شما که بتوانید از طریق آن ییلد فارمینگ انجام دهید استخر های نقدینگی است. مسلما یکی از روش های معمول برای این کار استفاده از صرافی های غیر متمرکز مالی مانند Uniswap و یا صرافی های مشتق شده از آن مانند Sushiwap میسر است البته تا زمانی که کد های آنان باز باشد.

اگر سطحی نگاه کنیم مفهوم استخر های نقدینگی یک مبحث ساده ای است. این استخر ها از افرادی تشکیل می شود که حجم بسیار زیادی از رمز ارز های خود را در آن قرار می دهند. وجود این حجم از رمز ارز به صرافی های غیر متمرکز اجازه معاملات جفت رمز ارز را می دهد مانند اتریوم و چین لینک.

چه چیزی گیرتان می آید اگر به یکی از این استخر ها بپیوندید؟ هر بار که از Uniswap و جفت های آن استفاده می کنید، هر کسی که در این استخر ها پول گذاشته است به ازای مبلغی که قرض داده شده است سود دریافت می کند. جفت ارز ها دقیقا برابر اند با ارزش واقعی خود. به عنوان مثال شما اگر در شبکه با جفت ارز اتر و چین لینک شرکت کنید، هر بار که از جفت ارز استفاده می شود جایزه دریافت خواهید کرد.

برای کاربران هنگام معاوضه توکن ها 0.3% هزینه در نظر گرفته شده است. این سه درصد هزینه بین افرادی که در استخر نقدینگی شرکت می کنند تقسیم می شود. در استخر های دیگر مانند Sushiswap جوایز ممکن است به شکلی دیگر باشند. ارائه دهندگان استخر نقدینگی گزینه ها متفاوتی را در پیش روی خود دارند تا ببینند کدام یک از آن ها بیشتر مناسبشان می باشد.

همین امر کاربران Defi را به سمت صرافی های مالی غیر متمرکز سوق می دهد تا در استخر های نقدی آن صرافی حضور یابند که بیشتر به اهدافشان نزدیک است. بر ای آن دسته از افرادی که پول زیادی ندارند ممکن است Sushiswap گزینه مناسب تری باشد نسبت به Uniswap، زیرا Sushiswap از سیستم اهدایی بهره می برد که به صرفه تر می باشد.

چرا از این استخر ها استفاده می شود؟ اگر شما عضو یک صرافی غیر متمرکز باشید و قصد انتقال توکن را نیز داشته باشید به عنوان مثال اتریوم به چین لینک، برای انجام چنین کاری از این استخر ها استفاده می شود. این مورد یکی از روش های موجود برای صرافی های خرید و فروش است.

به جای استفاده از صرافی که تنها دارایی های شما را نگه می دارند می توانید از صرافی هایی استفاده کنید که از مدل P2P بهره می برند. صرافی های غیر متمرکز از بازار ساز های خود کار استفاده می کنند. آن ها از قرار داد های هوشمندی که بر پایه پروتکل های ریاضی و کد نویسی شده هستند اجرا می شوند.

برای مشاهده ارزش کلی قفل شده در برنامه های غیر متمرکز Defi می توانید از نبض Defi استفاده کنید. منظور از اصطلاح ارزش کل قفل شده مربوط به میزان مبلغی است که در هر صرافی قفل شده است. همچنین این به ما نشان می دهد که چه میزان رمز ارزی در هر استخر نقدینگی صرافی های غیر متمرکز وجود دارد.

استخر های نقدینگی ساده ترین نمونه از ییلد فارمینگ هستند. اما شهرت ییلد فارمینگ به خاطر استفاده از جوایز سرمایه گذاری و سرمایه گذاری مجدد آن جوایز در استخر های نقدی مختلف است. هر استخر نقدینگی جوایز مختص به خود را دارد و در ازای مبلغی که دریافت می کند توکن جایزه می دهد.

برای شرح ترکیب از مثالی استفاده می کنیم. درست است که برنامه های مختلفی مثل َAave و MakerDao در ارزش کل قفل شده می تواند ترکیب را اجرا کنند اما ترکیب خود اولین پروتکلی بود که در آن ییلد فارمینگ منفجر شد. این حقیقت که با حضور در استخر های نقدینگی می توان توکن های مختلفی را دریافت نمود، ییلد فارمینگ را جدا به موضوعی جذاب مبدل نموده است.

با استفاده از ترکیب، شما می توانید از توکن ها برای بازده های بالاتر نیز استفاده کنید، مانند 6.96٪ برای APY یا 8.58٪ برای USDC.

شما می توانید از استیبل کوین ها به عنوان وثیقه استفاده کنید درست مثل DAI در ترکیب و سایر برنامه های Defi که به منظور بهره بردن از ییلد بیشتر استفاده می شود. سپس شما می توانید با استفاده از توکن هایی که برای وثیقه گذاشته اید وام را خارج کرده و در صرافی های دیگر آن را سرمایه گذاری کنید.

ممکن است تا برای اشکال پیچیده تر ییلد فارمینگ از استیبل کوین هایی استفاده کنید که با دلار آمریکا پشتیبانی می شوند مانند USDT و یا DAI، ول چرا؟ خب پاسخ ساده است، از آن جایی که بازار ارز های دیجیتال فرار و پر نوسان است بنابراین استفاده از مبلغی که به ما می گوید دقیقا چه میزان ییلد خواهد اهمیت دارد.

به عنوان مثال اگر USD دارید، خارج کردن آن از حساب خود برای شما در محاسبه به مراتب راحت تر است تا قیمت یک رمز ارز. برداشت نمودن 1000 دلار به مراتب راحت تر و آسان تر از برداشتن 1 اتریوم است زیرا این احتمال وجود دارد که در کسری از ثانیه قیمت اتریوم تغییر کند. 1 اتریوم ممکن است در یک روز 1250 دلار معاوضه شود و در روز دیگر 1100 دلار که همین امر ییلد فارمینگ را پیچیده تر نموده است.

ریسک های ییلد فارمینگ

باگ های قرار داد هوشمند. یکی از مزایای استفاده از بازار ساز خودکار آن است که زمانی کد را اجرا می کند که شرایط کاملا جفت و جور باشد. درست است که در نکنولوژی شاهد پیشرفت های چشمگیری بوده ایم اما هنوز هم احتمال دست کاری کردن آن وجود دارد.

نقدینگی. اگر ارزش وثیقه شما به پایین تر از مبلغی که واک گرفته اید برسد جریمه شامل حال وثیقه شما می شود. حتی همین اتفاق ممکن است زمانی رخ دهد که ارزش رمز ارز شما پایین بیاید.

هزینه های گاز. مراقب مواردی در شبکه بلاک چین اتریوم باشید که در آن سرمایه گذاری می کنید آن هم در زمانی که هزینه شبکه بالا است. یک پروتکل جدید ممکن است این موضوع را تغییر دهد. با این حال، ممکن است تا هزینه گاز شبکه درست برابر با مبلغ ییلد شما باشد آن هم اگر میزان دارایی سرمایه گذاری شده کمتر از 10000 دلار است. بنابر این اگر مبلغ کمتری دارید بهتر است تا در استخر های نقدینگی حضور یابید.

DeFi 2.0 چیست و چرا اهمیت دارد؟

DeFi 2.0 پروژه‌ای در جهت ارتقا، بهینه‌سازی و رفع مشکلات DeFi 1.0 است. هدف پروژه DeFi 1.0 ارائه خدمات مالی و تجاری به تمام افراد است و در همین راستا با چالش‌های مختلفی از قبیل امنیت شبکه، توانایی پاسخگویی به حجم بالای درخواست‌ها، مسئله متمرکزبودن، نقدینگی کافی و دسترسی به اطلاعات، مواجه بوده است. پروژه DeFi 2.0 قصد دارد مسائل و چالش‌های مذکور را حل کند و خدماتی متفاوت و باکیفیت را در اختیار کاربران قرار دهد. اگر پروژه دیفای ۲.۰ با موفقیت پیاده‌سازی شود می‌تواند خطرات و عوارض استفاده از شبکه‌های مالی این‌چنینی را کاهش دهد و کاربران را در ورود به بازار رمز ارزها ترغیب کند؛ چراکه بسیاری از افراد به‌خاطر ریسک‌های حاصل از مبادلات رمز ارزی به این حوزه ورود نمی‌کنند.

امکانات DeFi 2.0 چیست؟

درحال‌حاضر استفاده‌های گوناگونی از امکانات DeFi 2.0 می‌شود. برخی از پلتفرم‌ها به شما این امکان را می‌دهند که از توکن‌های LP خود به‌عنوان وثیقه برای دریافت وام‌های رمز ارزی استفاده کنید. چنین امکاناتی علاوه‌بر منافع مالی معمول مثل پاداش استخرها، منافع دیگری نیز در اختیارتان قرار خواهد داد. وام‌گرفتن تنها یک نمونه از امکانات مختلف پروژه DeFi 2.0 است.

علاوه‌براین می‌توانید از امکان بازپرداخت خودکار وام، براساس سود حاصل از وثیقه استفاده کنید. در این روش اگر وثیقه رمز ارزی شما شامل سود باشد، بازپرداخت وام از طریق خود وثیقه تامین خواهد شد. امکانات دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد، بیمه‌ است. این بیمه‌ها سرمایه شما را در مقابل خطرات احتمالی مرتبط با قرارداد هوشمند یا نوسانات ناگهانی، محافظت می‌کنند.

یکی از حوزه‌های روبه‌رشد در زمینه DeFi 2.0 سازمان‌های غیرمتمرکز (DAO) هستند. البته دولت‌ها و قانون‌گذاران نیز قاعدتا بر گسترده شدن و پیاده‌سازی چنین سازمان‌هایی نظارت دارند و می‌توانند مانعی در جهت گسترش حداکثری آن‌ها باشند. در هنگام سرمایه‌گذاری بر روی سازمان‌های غیرمتمرکز، به یاد داشته باشید که قوانین حکومتی ممکن است نحوه ارائه برخی از خدمات را تحت‌تاثیر قرار داده و تغییر دهد.

تاریخچه DeFi 2.0

تقریبا دو سال از مطرح شدن پروژه DeFi (مبادلات مالی غیرمتمرکز) می‌گذرد. از آن تاریخ تا به امروز شاهد رشد و پیشرفت فوق‌العاده این پروژه بوده‌ایم. Uniswap یکی از نمونه‌های موفق این پروژه است که امکان تبادلات مالی و کسب سود در جهان رمز ارزها را به‌شکل تماما غیرمتمرکز فراهم کرده است. اما همانطور که درباره بیت کوین نیز تجربه کردیم، این پروژه و نمونه‌های موفق آن مثل Uniswap نیز در ارتباط با مسائل جدید حوزه رمز ارزها با مشکلاتی مواجه هستند که باید به‌تدریج مرتفع شود. در این میان پروژه DeFi 2.0 با استقبال فراوانی مواجه شده و قصد دارد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مبادلات مالی (DApps) را بیش از پیش گسترش دهد.

جامعه کاربران شبکه‌های رمز ارزی از دسامبر ۲۰۲۱ در انتظار پیاده‌سازی کامل پروژه دیفای ۲.۰ هستند، اما همچنان در نقطه شروع اجرای پروژه قرار داریم؛ بااین‌حال نشانه‌های آن را می‌توان در پلتفرم‌‌های مختلف مشاهده کرد. به همین خاطر قصد داریم در مقاله پیش‌رو به توصیف بیشتر پروژه دیفای ۲.۰ و علت اهمیت و لزوم اجرای آن بپردازیم.

ساختار DeFi 2.0

DeFi 2.0 پروژه‌ای است در راستای ارتقا و ترمیم مشکلات طرح اصلی DeFiها. دیفای یک انقلاب اساسی در حوزه مبادلات مالی به شمار می‌آید. این پروژه با هدف ارائه خدمات مالی غیرمتمرکز به تمام افراد به‌وجود آمده است. هر فردی که دارای یک کیف‌پول رمز ارزی است می‌تواند از خدمات جهانی و گسترده پروژه DeFi جهت مبادلات مالی در حوزه رمز ارزها استفاده کند. صنعت رمز ارزها پیش از این، چنین پیشرفتی را در زمان توسعه شبکه‌های بلاک‌چین تجربه کرده است. ظهور بلاک‌چین اتریوم نیز به همین میزان به گستردگی صنعت رمز ارزها کمک کرد. DeFi نیز یک انقلاب بزرگ در گسترش خدمات مالی غیرمتمرکز محسوب می‌شود، اما باید با قوانین مالی دولت‌ها مثل KYC و AML نیز انطباق پیدا کند.

اجازه دهید تا به بررسی یک نمونه در این حوزه بپردازیم. استخرهای نقدینگی (LP)، موفقیت قابل‌توجهی در زمینه مبادلات مالی رمز ارزی به‌دست آوردند. این استخرها از طریق تکنولوژی DeFi نقدینگی لازم را فراهم می‌کنند و با دریافت کارمزد از تبادلات انجام‌شده مابین جفت رمز ارزها، کسب درآمد می‌کنند. با این حال اگر نسبت قیمت‌ توکن‌ها شدیدا تغییر کند ممکن است متضرر شوند. پروتکل دیفای ۲.۰ با مبلغ اندکی جلوی این ضررها را گرفته و سرمایه سهام‌داران استخرهای نقدینگی را بیمه می‌کند. چنین راه‌حل‌هایی می‌تواند استقبال سرمایه‌گذاران به سهیم شدن در اکوسیستم اقتصادی جهان رمز ارزها را افزایش دهد و به‌طورکلی موجب گسترش اقتصاد مبتنی بر ساختارهای غیرمتمرکز شود.

محدودیت‌های DeFi چیست؟

پیش از اینکه بیشتر به کاربردهای پروژه دیفای ۲.۰ بپردازیم، قصد داریم محدودیت‌ها و مشکلاتی را که باید در این پروژه ترمیم شود، ارزیابی کنیم. اکثر مسائل پیش‌رو مشابه مسائلی‌ است که گسترش تکنولوژی بلاک‌چین و صنعت رمز ارزها با آن مواجه هستند.

۱. مقیاس پذیری: اجرای پروتکل‌های DeFi بر روی شبکه‌های بلاک‌چین، به علت ایجاد حجم ترافیک بالا و پردازش فرآیند کارمزدها، معمولا خدماتی گران و کند محسوب می‌شوند. ممکن است انجام یک عملیات ساده در این پروتکل مدت‌زمان زیادی طول بکشد و هزینه انجام آن بالا باشد.

۲. ارتباط با جهان بیرونی (Oracles): خدمات و محصولات مالی پروژه DeFi بسته به جزئیات آن، نیازمند یک رابطه مستحکم با واقعیات جهان اقتصاد در خارج از شبکه بلاک‌چین است که این امر نیز مستلزم کیفیت بالای طراحی پروتکل‌ها است (به ارتباطات پروتکل با افراد و قوانین بیرونی، در اصطلاح «منشاء سوم اطلاعات» گفته می‌شود).

۳. تمرکز: افزایش میزان تمرکززدایی یکی از اهداف پروژه DeFi است. اما همچنان بسیاری از پروژه‌های مبتنی بر تکنولوژی DeFi نتوانستند یک پروتکل کاملا غیرمتمرکز برای ارائه خدمات طراحی کنند.

۴. امنیت: بسیاری از کاربران با ریسک استفاده از تکنولوژی DeFi آشنا نیستند. آن‌ها ممکن است میلیون‌ها دلار از سرمایه‌های خود را در یک قرارداد هوشمند که از امنیت آن آگاه نیستند، سرمایه‌گذاری کنند. البته استانداردهای امنیتی مختلفی برای تایید قراردادها وجود دارد. ناظران پس از بررسی پروتکل، امنیت آن را تایید می‌کنند؛ اما تایید امنیت یک پروتکل پس از آپدیت شدن آن، فاقد اعتبار است.

۵. نقدینگی: نقدینگی بازارها و استخرها در میان بلاک‌چین‌ها و پلتفرم‌های مختلف تقسیم شده‌ است. علاوه‌براین، تامین نقدینگی کافی ارزش سرمایه‌ها را حفظ می‌کند. در اکثر مواقع توکن‌های یک استخر را نمی‌توان در هیچ جای دیگری مورداستفاده قرار داد و درعمل این توکن‌ها به یک سرمایه کم‌ارزش وغیرموثر تبدیل می‌شوند.

چرا دیفای مهم است؟

فهم دیفای و درک اهمیت آن ممکن برای سرمایه‌گذاران و کاربران باتجربه‌ی بازار کریپتو نیز سخت باشد؛ بااین‌حال هدف تکنولوژی دیفای تا حد زیادی روشن است. DeFi قصد دارد موانع و خطرات ورود به بازار رمز ارزها را کاهش دهد و موقعیت جدیدی برای درآمدزایی ایجاد کند. به عنوان نمونه شاید افرادی وجود داشته باشند که به یک سازمان بانکی متمرکز درخواست وام ندهند، اما با پیشرفت تکنولوژی DeFi و ارائه وام به‌شکل غیرمتمرکز، افراد مذکور وارد حوزه رمز ارزها شده و از خدمات آن استفاده کنند.

DeFi 2.0 مهم است چراکه امکان مبادلات تجاری را در یک سطح جهانی و برابر برای همه افراد فراهم می‌کند، بدون آنکه خطرات و ریسک‌های معمول یک سیستم غیرمتمرکز را داشته باشد. علاوه‌براین DeFi 2.0 قصد دارد تمام مسائلی را که در بخش قبل به آن‌ها اشاره شد، برطرف کند و درنهایت تجربه جدیدی از مبادلات تجاری را به کاربران ارائه دهد. اگر این پروژه با موفقیت تحقق یابد، بستر مناسبی را برای ورود هرچه بیشتر افراد و صنایع مختلف به حوزه رمز ارزها فراهم می‌کند و می‌توان گفت در چنین شرایطی همه برنده‌اند.

کاربردهای DeFi 2.0

نیازی نیست تا اجرای کامل تکنولوژی دیفای ۲.۰ منتظر بمانیم تا بتوانیم اثرات و کاربردهای آن چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟ را شناسایی کنیم. واقعیت این است که در حال‌ حاضر بسیاری از شبکه‌های بلاکچین مثل Ethereum، Binance Smart Chain، Solana و بسیاری دیگر، برای ارائه خدمات خود از تکنولوژی DeFi 2.0 استفاده می‌کنند. در این بخش قصد داریم به برخی از کاربردهای این تکنولوژی در شبکه‌های مختلف، بپردازیم.

افزایش بهره‌وری سرمایه‌ها در استخرهای نقدینگی

اگر بر روی یک جفت توکن در استخرهای نقدینگی سرمایه‌گذاری کنید، سود حاصل از آن به‌شکل توکن‌های LP به شما باز خواهد گشت. با تکنولوژی DeFi 1.0 شما صرفا می‌توانید این توکن‌ها را در Yield farm سرمایه‌گذاری کنید و از این طریق سود خود را افزایش دهید. به همین خاطر هم‌اکنون میلیون‌ها دلار نقدینگی در این استخرها محبوس شده‌اند و کارایی دیگری ندارند، درحالی‌که می‌توان به شکل موثر‌تری از این سرمایه‌ها بهره برد.

تکنولوژی DeFi 2.0 از این Yield farmها به عنوان وثیقه استفاده می‌کند. با این روند می‌توان از سرمایه‌های بلاک‌شده در این استخرها به‌عنوان پشتوانه‌ای برای دریافت وام و اعتبار رمز ارزی بهره برد، یا در فرآیند ساخت توکن‌های جدید از آن استفاده کرد. پروژه‌ MakerDAO نیز همین فرآیند را طی می‌کند. بسته به هر پروژه، سازوکار استفاده از تکنولوژی DeFi 2.0 متفاوت است. اما ایده اصلی، افزایش بهره‌وری سرمایه‌های بلاک‌شده در قالب توکن‌های LP است، که محقق خواهد شد.

تضمین قراردادهای هوشمند

طراحی و اجرای یک قرارداد هوشمند کار آسانی نیست و مستلزم داشتن دانش و تجربه کافی در زمینه توسعه شبکه‌های بلاک‌چین است. بدون داشتن دانش و تجربه کافی، نهایتا می‌توانید بخشی از پروژه را مورد ارزیابی قرار دهید و تسلط کاملی بر جزئیات آن نخواهید داشت. همین امر باعث به‌وجود آمدن ریسک بالا در سرمایه‌گذاری بر روی پروژه‌های دیفای می‌شود. در ارتقای جدید دیفای (DeFi 2.0) این امکان وجود دارد که بتوانید یک قرارداد هوشمند خاص که قصد سرمایه‌گذاری روی آن را دارید، بیمه کنید.

تصور کنید از یک بهینه‌ساز سود (Yield Optimizer) استفاده می‌کنید و بر این اساس توکن‌های LP خود را در یک قرارداد هوشمند سرمایه‌گذاری کرده‌اید. اگر این قرارداد هوشمند در معرض خطر قرار بگیرد یا خطایی در اجرای آن پیش آید، ممکن است تمام سرمایه خود را از دست بدهید. یک قرارداد بیمه می‌تواند امنیت تمام سرمایه‌ای که وارد یک قرارداد هوشمند کرده‌اید را در ازای میزانی کارمزد، تضمین کند. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که شما صرفا می‌توانید یک قرارداد هوشمند خاص را بیمه کنید و اگر خود استخر نقدینگی در معرض خطر قرار بگیرد شما خسارتی دریافت نخواهید کرد. اما اگر قرارداد هوشمند یک Yield farm را بیمه کنید می‌توانید درصورت بروز مشکل از خدمات بیمه‌ای این قرارداد استفاده کنید.

جبران خسارات حاصل از زیان‌های ناپایدار

اگر در یک استخر نقدینگی سرمایه‌گذاری کنید، به نسبت سرمایه‌ای که در قرارداد هوشمند استخر بلوکه کرده‌اید، پاداش دریافت می‌کنید. اما اگر نسبت قیمت جفت رمز ارزی که آن را در اختیار استخر گذاشته‌اید تغییر کند، ممکن است متحمل زیان شوید. این وضعیت معمولا در شرایط نوسانی بازار ایجاد شده و به‌نام زیان ناپایدار (Impermanent loss) شناخته می‌شود. اما تکنولوژی DeFi 2.0 درحال پیاده‌سازی روشی برای کاهش این خطر برای سرمایه‌گذاران است.

در این روش جدید، پروتکل بخشی از کارمزد‌های دریافتی را ذخیره کرده تا در هنگام بروز چنین مسائلی، از آن برای تامین خسارت وارده به سرمایه شما استفاده کند. حال اگر مجموع این کارمزدها کمتر از خسارت وارده بود، پروتکل می‌تواند برای جبران خسارت توکن‌سازی کند. از طرفی اگر خسارت وارده از مجموع کارمزدها بیشتر بود، توکن‌های باقی‌مانده سوزانده می‌شود یا برای تغییرات و نوسانات آتی ذخیره خواهد شد.

بازپرداخت خودکار وام از طریق سود وثیقه

به طور معمول درخواست وام یا اعتبار رمز ارزی، مستلزم ریسک انحلال یا بسته شدن حساب و عدم توانایی پرداخت سود وام است. اما در ساختار DeFi 2.0 نباید نگران این مسئله بود. تصور کنید وامی به ارزش ۱۰۰ دلار از یک وام‌دهنده رمز ارزی دریافت کرده‌اید. وام‌دهنده به میزان ۱۰۰ دلار رمز ارز به شما خواهد داد و در ازای آن ۵۰ دلار وثیقه دریافت خواهد کرد. زمانی که ۵۰ دلار وثیقه را پرداخت کردید، وام‌دهنده سود وثیقه را از مقدار وام کم خواهد کرد، یا به عبارتی از سود وثیقه شما بازپرداخت وام را انجام می‌دهد. پس از اینکه وام‌دهنده به اندازه ۱۰۰ دلار از وثیقه شما کسب سود کرد، وام تسویه شده و وثیقه نیز به شما برمی‌گردد. در این شرایط دیگر ریسک انحلال یا بسته شدن حساب وجود ندارد. حتی اگر ارزش توکنِ وثیقه کاهش یابد، صرفا زمان بازپرداخت وام افزایش می‌یابد، اما منجر به انحلال حساب نخواهد شد.

چه کسی DeFi 2.0 را کنترل می‌کند؟

با مجموعه خدمات گسترده‌ای که تکنولوژی دیفای ۲.۰ در اختیار کاربران قرار می‌دهد، یکی از پرسش‌های مهم این است که چه کسی بر اجرای تمام این سازوکار‌ها نظارت دارد؟ پاسخ این است که تمام این خدمات و نظارت بر اجرای آن، توسط یک بلاکچین کاملا غیرمتمرکز انجام می‌شود. درواقع پروژه DeFi 2.0 از این نظر تفاوتی با DeFi 1.0 ندارد. اولین پروژه DeFi 1.0، یعنی MakerDAO، مسیر حرکت پروژه دیفای را مشخص کرد.

بسیاری از توکن‌ها در پلتفرم‌های مختلف از سیستم مدیریتی اشتراکی بهره می‌برند. این توکن‌ها به صاحبان خود اجازه می‌دهند تا با استفاده از فرآیند رای‌گیری، در تصمیمات آینده پلتفرم و خدمات آن سهیم شوند. شاید از DeFi 2.0 نیز چنین انتظاری داشته باشیم، اما نظارت و اجرای دقیق دستور‌العمل‌های پروتکل DeFi از اهمیت بیشتری برخوردار است.

خطرات استفاده از DeFi 2.0 چیست و چگونه می‌توان از بروز آن جلوگیری کرد؟

پروژه DeFi 2.0 نیز از برخی خطراتی که در پروژه DeFi 1.0 سرمایه‌ کاربران را تهدید می‌کرد، مصون نیست. در این بخش قصد داریم اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز این خطرات را توضیح دهیم.

۱. قراردادهای هوشمندی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید ممکن است سازوکار ضعیفی داشته باشند، دارای حفره‌های امنیتی باشند یا هک شوند. نظارت بر یک قرارداد هوشمند هرگز تضمینی بر امنیت آن نیست. به همین خاطر پیش از سرمایه‌گذاری تحقیقات لازم را درباره پروژه انجام دهید و این نکته را نیز در نظر داشته باشید که سرمایه‌گذاری همواره مستلزم ریسک است.

۲. قوانین می‌توانند بر سرمایه‌گذاری شما تاثیر بگذارند. هرچند بسیاری از حکومت‌ها و قانون‌گذار‌ها از پروژه DeFi استقبال می‌کنند و قوانینی برای حمایت از سرمایه‌ها به تصویب می‌رسانند، اما اجرای برخی از قوانین ممکن است شرایط یک قرارداد هوشمند را تغییر دهد و اهداف تجاری شما را دچار نوسان کند.

۳. خطر زیان ناپایدار که در بخش‌های پیشین شرح داده شد، حتی با وجود امکانات بیمه‌ای پروژه دیفای ۲.۰ یک ریسک قابل‌توجه محسوب می‌شود. به‌طورکلی هر فردی که قصد سرمایه‌گذاری در استخرها را دارد همواره باید ریسک زیان ناپایدار را در نظر بگیرد. این ریسک هرگز حذف نخواهد شد.

۴. ممکن است بازیابی سرمایه‌ای که در یک پروژه هزینه کرده‌اید، دشوار باشد. اگر از طریق وب‌سایت در یک پروژه DeFi سرمایه‌گذاری می‌کنید، بهتر است با استفاده از مرورگر‌های بلاکچین، قرارداد هوشمند پروژه خود را بیابید و بتوانید با آن در ارتباط باشید؛ چراکه در غیر این صورت، اگر وب‌سایت موردنظر به هر دلیلی از دسترس خارج شود، توانایی بازیابی سرمایه خود را ندارید. اما این نکته را نیز در نظر داشته باشید که ارتباط مستقیم با قرارداد هوشمند مستلزم دانش فنی بالایی است.

جمع‌بندی

هرچند شاهد اجرای پروژه‌های موفقی در قالب DeFi 1.0 بودیم، اما پتانسیل دیفای خیلی بیش از این است و با پیاده‌سازی DeFi 2.0 گستردگی و موفقیت آن بیش از پیش نمایان خواهد شد. بحث درباره دیفای، همچنان برای بسیاری از کاربران دشوار است و بدون اطلاع دقیق از سازوکار یک پروژه، ورود به آن کار اشتباهی است. اما توسعه‌دهندگان این پروژه در راستای ساده‌سازی و استفاده آسان از خدمات DeFi، تمام تلاش خود را می‌کنند. همانطور که توضیح داده شد، پروژه دیفای ۲.۰ قصد دارد ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری را تا حد امکان کاهش دهد، اما برای ارزیابی این ادعا باید تا پیاده‌سازی کامل این پروژه، صبر کنیم.

این مقاله صرفا برای اهداف آموزشی ارائه شده است و نباید به‌عنوان مشاورهٔ تجاری و سرمایه‌گذاری از طرف کوین ایران و نویسندگانش قلمداد شود.

چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟

استخرهای نقدینگی (Liquidity pools) دیفای چیست؟

استخرهای نقدینگی (Liquidity pools) دیفای چیست؟

یک استخر نقدینگی دیفای (DeFi) ، در واقع یک قرارداد هوشمند است که توکن ها را در قرارداد هوشمند قفل می کند تا بتواند نقدینگی آن توکن را در یک صرافی غیرمتمرکز تضمین کند.

به کاربرانی که توکن مورد نیاز برای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کنند، تامین کنندگان نقدینگی (Liquidity providers) گفته می‌شود.

استخرهای نقدینگی دیفای، به عنوان روشی ابتکاری و اتوماتیک برای حل چالش نقدینگی در معاملات غیرمتمرکز ارز دیجیتال ظاهر شدند.

آن‌ها جایگزین مدل سنتی دفتر سفارشات یا order book هستند که توسط صرافی های متمرکز ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید : دیفای یا سیستم مالی غیرمتمرکز چیست؟

نحوه عملکرد دفتر سفارشات در صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال

در روش دفتر سفارشات، صرافی به عنوان بازاری عمل می کند که خریداران و فروشندگان در آن دور هم جمع می‌شوند و در مورد قیمت دارایی‌ها بر اساس عرضه و تقاضای نسبی توافق می‌کنند.

با این حال، این مدل به خریدار و فروشنده کافی برای ایجاد نقدینگی بستگی دارد. بنابراین، سازندگان بازار (Market makers) وجود دارند تا اطمینان حاصل کنند که همیشه شخصی برای تأمین تقاضا وجود دارد و با مشارکت در نقدینگی، قیمت ها را عادلانه نگه می‌دارد.

اما استفاده از این مدل تامین نقدینگی برای معاملات غیرمتمرکز روشی کاملا بی‌اثر است. هزینه تراکنش‌های اتریوم و زمان طولانی تایید هر بلاک، آن را برای سازندگان بازار (Market makers) به گزینه ای که برای تامین نقدینگی به نظرشان جذاب نیست تبدیل می‌کند. در نتیجه استفاده از روش دفتر سفارشات با وجود نقدینگی کم، در صرافی‌های غیرمتمرکز روش مناسبی نخواهد بود.

بنابراین، استخرهای نقدینگی با ارائه نقدینگی مداوم و خودکار، به راه حلی اصلی برای حل مشکلات نقدینگی پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز تبدیل شده اند.

استخرهای نقدینگی دیفای چگونه کار می کنند؟

در ساده ترین حالت، یک استخر نقدینگی دیفای دارای دو توکن در یک قرارداد هوشمند برای تشکیل یک جفت ارز تجاری است.

به عنوان مثال دو جفت ارز اتر (ETH) و USD Coin را در نظر بگیرید. اگر قیمت اتریوم برابر با ۱۰۰۰ USD Coin باشد، تامین کنندگان نقدینگی باید به همین اندازه USD Coin به این استخر اضافه کنند. درنتیجه اگر کسی ۱ اتریوم را در استخر نقدینگی قرار می‌دهد باید آن را با ۱۰۰۰ USD Coin مطابقت دهد.

نقدینگی موجود در استخر به این معنی است که اگر کسی بخواهد اتر یا ETH را با USDC معامله کند، می تواند این کار را بر اساس وجوه سپرده گذاری شده در استخر نقدینگی انجام دهد، نه اینکه مشابه با چیزی که در مدل دفتر سفارشات اتفاق می افتد، منتظر یک فرد دیگری باشد تا با معامله موردنظر خود مطابقت داشته باشد.

ارائه دهندگان نقدینگی برای مشارکت خود در نقدینگی شبکه با پاداش تشویق می شوند. آن‌ها وقتی در استخر نقدینگی سپرده گذاری می‌کنند، توکن جدیدی به نمایندگی از سهامی که سپرده گذاری کرده اند دریافت می‌کنند که به آن توکن استخر (Pool Token) ، می گویند. در مثال مطرح شده، توکن استخر USDCETH است.

کاربرانی که از استخر نقدینگی برای انجام معاملات خود استفاده می‌کنند، هزینه ای را در ازای انجام تراکنش‌های خود پرداخت می کنند. در استخرهای نقدینگی از این هزینه پرداخت شده، متناسب با اندازه سهام سپرده گذاری شده توسط تامین کنندگان در استخر نقدینگی، پاداشی داده می‌شود.

به عنوان مثال اگر هزینه انجام تراکنش‌ها برای استخر USDC-ETH ، ۰.۳ درصد باشد و یک تأمین کننده نقدینگی دارای ۱۰٪ از کل سهام استخر نقدینگی باشد، ۱۰ در صد از هزینه تمامی تراکنش‌های انجام شده به او اختصاص خواهد یافت.

زمانی که یک تامین کننده استخر نقدینگی بخواهد سهام خود را از صندوق نقدینگی برداشت کند، باید توکن‌های استخر (Token pools) خود را بسوزاند؛ سپس می‌تواند سهام خود را برداشت کند.

بزرگترین استخرهای نقدینگی در کدام یک از پلتفرم های دیفای قرار دارند؟

چندین پلتفرم با بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی در دیفای وجود دارند که در سال ۲۰۲۰ محبوبیت زیادی پیدا کردند.

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap) ، بزرگترین صرافی غیرمتمرکز در دیفای است که بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی دیفای را اداره می کند.

بیشتر بخوانید : معرفی صرافی غیرمتمرکز و ارز دیجیتال یونی سواپ

پلتفرم‌های چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟ دیفای Curve Finance، Balancer و Sushiswap هم دارای استخرهای نقدینگی هستند. بزرگ‌ترین استخرهای نقدینگی Curve Finance دارای چندین ارز هستند و بر روی استیبل کوین‌ها تمرکز دارند.

معایب و محدودیت های استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟

یک استخر نقدینگی اگر چه دارای مزایای زیادی است و می‌تواند موقعیت خوبی برای سرمایه‌گذاری باشد، اما مخاطرات و ریسک‌های خاص خود را نیز دارد. این استخر‌ها زمانی بیشترین کارایی را دارند که قیمت بازار به تدریج تغییر کند و در زمان تغییرات ناگهانی قیمت، این استخر‌ها آسیب‌پذیر هستند.

از طرفی تراکنش‌ها در استخرهای نقدینگی با توجه به قراردادهای هوشمند انجام می گیرد که یک قطعه کد هستند و این کد‌ها می‌توانند دارای باگ و اشکال و یا در معرض دستکاری و فعالیت های مخرب قرار بگیرند. مواردی از جمله هک bZx در سال ۲۰۲۰ وجود داشته است که در آن کاربران از استخرهای کوچک‌تر به عنوان بخشی از یک حمله دستکاری گسترده در یک بازار بزرگ‌تر، سو استفاده کردند.

مزایای استخرهای نقدینگی دیفای چیست؟

بارزترین مزیت استخرهای نقدینگی این است که آن‌ها از عرضه نقدینگی تقریباً مداوم برای معامله گران ارز دیجیتالی که می‌خواهند از معاملات غیرمتمرکز استفاده کنند، اطمینان حاصل می‌کنند. این معامله گران همچنین با تبدیل شدن به یک تأمین کننده نقدینگی می‌توانند از دارایی‌های دیجیتال خود سود کسب کنند.

قرارداد هوشمند در صرافی‌های غیرمتمرکزی مانند یونی سواپ (Uniswap)، طوری طراحی شده که هزینه گس را کاهش می‌دهد. محاسبات قیمتی کارآمد و توزیع کارمزد در داخل استخر به معنی اصطکاک کمتر بین تراکنش‌هاست. به عنوان مثال، بسیاری از قرارداد‌های هوشمند تنها قادرند که وجوه معامله شده را به همان کیف پول برگردانند؛ اما Uniswap این امکان را به معامله گران می‌دهد که دارایی‌های دیجیتال خود را مبادله کنند و آن‌ها را به کیف پول دیگری ارسال کنند.

بیشتر بخوانید : با انواع کیف پول های دیجیتال آشنا شوید.

چگونه می‌توان در استخرهای نقدینگی دیفای مشارکت کرد؟

نحوه عضویت در استخرهای نقدینگی دیفای با توجه به پلتفرم‌های مختلف، متفاوت است. به طور کلی برای مشارکت در استخرهای نقدینگی، لازم است که یک حساب کاربری در پلتفرم مورد نظر خود ایجاد کنید و سپس حساب کاربری خود را به یک کیف پول اتریوم مانند متا ماسک (MetaMask) یا روش‌های دیگر مثل Web 3.0 را از صفحه اصلی این پلتفرم‌ها متصل کنید. سپس، می‌توانید ارزهای دیجیتال خود را به صندوق نقدینگی مربوطه واریز کنید.

در وب ۳ تمامی سیستم ها در یک شبکه غیر متمرکز چرا استخر نقدینگی اهمیت دارد؟ بر پایه بلاک چین به یک دیگر متصل شده اند و برای ارتباط با همدیگر به یک پایگاه داده مبتنی بر سرور وابسته نمی باشد.

در پلتفرم‌هایی مانند Uniswap، شما باید جفت مشخصی را که می‌خواهید نقدینگی آن را تأمین کنید جستجو کرده و سپس کیف پول خودتان را به حساب کاربری خود متصل کنید. شما باید پس از بررسی بازده ها، مانند بزرگی استخر و نرخ تبادل در آن استخر نقدینگی، توکن‌های خود را در استخر نقدینگی واریز کنید.