سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟

بهترین سهام برای سرمایه گذار تدافعی

سرمایه گذار تدافعی که پیشنهادهای ما پیروی کند، فقط اوراق قرضه با کیفیت و فهرست متنوعی از سهام عادی پیشرو را خواهند خرید. او بایستی اطمینان یابد در مطابقت با استانداردهای کاربردی، مبلغی که برای خرید بخش سهام پرتفویش می پردازد، بی جهت گران نیست.

در تنظیم این فهرست متنوع سازی شده، او انتخابی دو رویکردی دارد، پرتفوی از نوع داوجونز و پرتفوی به لحاظ کمی، بررسی شده.

در نوع اول، او فقط نیازمند برشی واقعی از سهام پیشرو بازار است که هم شامل برخی شرکت های پروازی محبوبی می شود که در ضرایب p/e بالایی معامله می شوند و هم شامل شرکت های ارزان قیمت تر و کمتر محبوب بازار می شود.

این کار را به ساده ترین صورت ممکن شاید بتوان از طریق خرید مقادیر یکسان 30 سهم اول داوجونز انجام داد که برای خرید دو سهم از هر کدامشان در متوسط شاخص 900 مجموعا نیاز به مبلغ 16000 دلار خواهد بود. بنا به سابقه گذشته، این شخص می تواند با این کار تقریبا همان نتایجی را متوقع باشد که از خرید واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بدست خواهد آمد.

انتخاب نوع دوم اما، به کار گرفتن مجموعه ای از استانداردها برای هر خرید است:

• حداقلی از کیفیت در عملکرد گذشته و وضعیت مالی جاری شرکت را به دست می آورد.
• حداقلی از کیمیت بر حسب درآمد و دارایی بر اساس قیمت فعلی را به دست می آورد.

7 معیار کمی و کیفی برای گزینش بهترین سهام برای سرمایه گذار تدافعی

اندازه متناسب شرکت

تمامی ارقام حداقلی ما باید دلخواه باشد، این نکته به ویژه در مورد اندازه شرکت صادق است. نظر ما کنار گذاشتن شرکت های کوچکی است که ممکن است سوژه امکان بازدهی بیش از متوسط بازار بخصوص در بخش صنعت باشند.

اگر از مقادیر گرد شده استفاده کنیم: در بخش صنعت شرکت هایی که بیش از صد میلیون دلار فروش سالانه دارند و در بخش صنایع همگانی شرکت هایی دارایی نهایی شان بیش از 50 میلیون دلار است، واجد این شرط می باشند.

وضعیت مالی به قدر کفایت، مناسب

برای شرکت های صنعتی، دارایی های جاری حداقل بایستی دو برابر بدهی های جاری باشد. نسبت به اصطلاح دو به یک. همچنین بدهی بلند مدت نمی باید از خالص دارایی های جاری بیشتر شود. برای شرکت های صنایع همگانی، بدهی نمی باید از دو برابر حقوق صاحبان سهام به ارزش دفتری بیشتر شود.

پایستگی درآمد

طی ده سال گذشته حتما درآمد اعلامی برای هر سهم وجود داشته باشد.

سابقه تقسیم سود

قطع نشدن پرداخت سود دست کم در 20 سال گذشته

رشد درآمدی

رشد دست کم یک سوم در درآمد هر سهم طی ده سال گذشته با استفاده از متوسط های سه ساله در آغاز و پایان دور

نسبت قیمت / درآمد مناسب

قیمت فعلی نباید از 15 برابر متوسط درآمدی طی سه سال گذشته بیشتر باشد.

نسبت مناسب قیمت به دارایی ها

قیمت کنونی نباید بیش از 1.5 برابر آخرین ارز دفتری اعلانی باشد. با این وجود ضریب درآمدی زیر 15 ضریب بالاتر دارایی را می تواند توجیه کند. با یک حساب سرانگشتی حاصل ضرب این دو ضریب نمی باید از 22.5 تجاوز کند.

کاربرد معیارهای ما بر شاخص داوجونز در پایان سال 1970

همه 30 شرکت برتر داوجونز در پایان سال 1970 معیارهای ما را برآورده می کنند ولی دوتای آن ها به سختی این شرایط را برآورده می سازند. بررسی اطلاعات مربوط با ارقام بسته شدن سال 1970 و نتایج با آن در جدول زیر آمده است.

• اندازه هر شرکت بیش از کفایت مندرج در شرط اول است که معیار مورد نظر را تامین می کند.
• وضعیت مالی در مجموع مناسب است اما نه برای همه شرکت ها
• از اسل 1940 تاکنون همه شرکت ها دست کم، اندکی سود پرداختی داشته اند.
• درآمد تجمعی در دهه گذشته کاملا با ثبات بوده است. هیچ یک از شرکت ها طی دوره موفق 1961-69 کسر درآمدی گزارشی نکرده اند اما در سال 1970 کرایسلر کسر درآمد اندکی گزارش نموده است.
• رشد نهایی در مقایسه متوسط سه ساله به دهه گذشته، 77 درصد یا حدود سالانه 6 درصد بود اما 5 شرکت، نتوانسته شرط رشد 0.33 درآمدی را تامین کنند.
• نسبت قیمت پایان سال به متوسط درآمدی سه ساله برابر 839 به 55.5 یا 15 به 1 دقیقا برابر حد بالایی پیشنهادی ماست.
• نسبت قیمت به ارزش خالص دارایی 839 به 562 است که آن نیز در حد پیشنهادی ما یعنی بین زیر یک و نیم قرار می گیرد.

بهترین چیدمان برای سرمایه گذار تدافعی

در سبد تدافعی معمولا سهم‌هایی وجود دارد که بتای چندان بالایی ندارند. این گونه سهم‌ها، با نوسانات شدید بازار دچار هیجان نمی‌شوند و به تعبیری ایزوله هستند. این سبد برای افرادی که دارای ریسک‌پذیری پایینی هستند، مناسب است. سهم‌های این سبد در شرایط خوب یا بد بازار، معمولا خوب عمل می‌کنند. سود زیادی را شامل حال سرمایه‌گذار نمی‌کنند اما او را دچار ضرر زیاد هم نمی‌کنند.

سهام سبد تدافعی همان‌طور که در برابر افت شدید بازار مصون است، با آهنگ رشد بازار نیز هماهنگ نیستند و به همین دلیل سرمایه‌گذاران هیجانی که سودای یک شبه پولدار شدن را دارند به سمت تشکیل چنین سبدهایی نمی‌روند. این سهم‌ها در بلند مدت بازدهی خوبی را نصیب سرمایه‌گذار می‌کنند. در واقع با خرید سهام محتاطانه و دفاعی، از ضرر و زیان‌های شدید و ناگهانی بازار در امان هستیم و با صبر کردن، به سود خوبی هم خواهیم رسید.

معمولا سهام این سبد متعلق به شرکت‌های تولیدی است. شرکت‌هایی که محصولات‌شان نیاز اساسی اقتصاد هستند و تقاضا برای آن‌ها زیاد و ثابت است. این ویژگی سبب می‌شود که این گروه از شرکت‌ها با نوسانات اقتصاد دچار بحران نشوند و حاشیه امنیت خود را حفظ کنند. لیست شرکت‌هایی که دارای این گونه سهام هستند در اینترنت موجود است. با یک جستجوی ساده می‌توانید آن‌ها را شناسایی و سهم‌شان را خریداری کنید.

گفتنی است افرادی که تمایل به تشکیل سبد تدافعی دارند، باید سهام شرکت‌هایی که از نظر وضعیت بنیادی، قوی هستند را خریداری کنند. همچنین شرکت‌های کالا و خدمات‌محور، سود نقدی سالانه خوبی را به سرمایه‌گذاران‌شان اختصاص می‌دهند.

ضریب بتا در سهام تدافعی چیست؟

سرمایه‌گذاران از ضریب بتا برای برای تعیین میزان ریسک و بازده مورد انتظار سهم و مقایسه آن با شاخص بورس استفاده می‌کنند. به عبارت دیگر ابتدا سطح ریسک‌پذیری خود را شناسایی و در مرحله بعد ضریب بتای سهم و اقلام مختلف دارایی را بدست آورده سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟ تا با توجه به وضعیت بازار برای انتخاب یک موقعیت سرمایه‌گذاری تصمیم‌گیری نماید.

پس سرمایه‌گذاران با در نظرگرفتن ریسک‌پذیری خود می‌توانند با انتخاب سهام با ضریب بتاهای متفاوت میان بازدهی کسب شده و ریسک متحمل شده پورتفویی متعادل و متناسب با شرایط فوق الذکر ایجاد کنند. برای فهم دقیق‌تر از ارتباط ضریب بتا و شرایط بازار به موارد زیر توجه نمایید.
سهام با β

سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟

به طور کلی قراردادهای آتی، قراردادهایی هستند که بر روی یک دارائی پایه، مانند کالا یا سهام منعقد می شوند. در این نوع از قراردادها تحویل دارائی پایه و وجه در آینده صورت می گیرد.

به طور مثال یک خریدار و فروشنده یک قرارداد آتی روی محصول زعفران منعقد می‌کند. هنگام انعقاد قرارداد آتی، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند در تاریخ مشخصی (مثلا ۳ ماه بعد یا ۲۴ اردیبهشت ۹۸) مقدار معینی (مثلا ۱ تن یا ۱۰۰ کیلو) از زعفران را با قیمتی مشخص (مثلا هر گرم ۱۳,۰۰۰ تومان) با هم معامله نمایند.

برای اینکه خریدار و فروشنده ۳ ماه بعد که موعد سررسیدِ قراردادشان است به تعهدشان عمل نمایند، لازم است مبلغی را جهت انجام تعهدشان نزد بورس کالا سپرده گذاری کنند. به این مبلغ که جهت تضمین تعهدات از خریدار و فروشنده دریافت می شود، وجه تضمین اولیه می‌گویند. این میزان وجه پس از سررسید قرارداد (یا پس از خروج از بازار) به خریدار و فروشنده بازگردانده می‌شود.

قرارداد آتی سهام نیز یک نوع قراردادی آتی است که دارایی پایه آن به جای کالا، یک سهم سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟ است و قرارداد آتی سبدسهام، قراردادی آتی است که دارائی پایه آن سبدی از سهام است.

در معاملات نقدی بازار بورس، نحوه انجام خرید و فروش سهام به این ترتیب است:

• خریدار ابتدا وجه موردنیاز برای خرید سهم را واریز می کند.
• با ثبت سفارش اقدام به خرید سهم مورد نظر می کند.
• در صورت انجام معامله خرید، سهم بلافاصله به پورتفوی شخص یا سبد دارایی وی اضافه می‌شود.

اما در قراردادهای آتی سبد سهام:

• خریدار و فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین را به حساب در اختیار خود واریز می کنند (این مبلغ معادل کل ارزش معامله نیست و مثلاً ۱۰% آن است.)
• سپس خریدار، سفارش خرید و فروشنده، سفارش فروش خود را در سیستم معاملاتی ثبت می کنند. (قرارداد آتی منعقد می‌گردد)
• معامله انجام شود ولی سهم و وجهی در خصوص معامله رد و بدل نمی شود.
• واریز وجه و انتقال سهام در روز سررسید (آینده) انجام می گیرد.

قراداد آتی سبد سهام یا آتی شاخص؟

در بازارهای مالی جهانی، قراردادهای آتی برای شاخص های مختلف تعریف می شود. اما در ایران به دلیل مشکلات فقهی، بورس نتوانست آتی شاخص را راه اندازی نماید. بر اساس نظر علمای فقهی، در قرارداد آتی شاخص از همان ابتدا مشخص است که تحویل فیزیکی صورت نخواهد گرفت و قراردادها به جای تسویه فیزیکی، تسویه نقدی خواهند شد. بنابراین معامله جنبه صوری پیدا می‌کند و در نتیجه ارکان معامله از این ناحیه دچار اختلال می‌شود.

برای رفع این مشکل، بورس تصمیم گرفت تا قرارداد آتی مبتنی بر سبد سهام را طراحی نماید. به نحوی که این سبد نماینده یک سبد شاخصِ مشخص (مثلا شاخص بانک ها) باشد.

بدین منظور بورس دو سبد برای قراردادهای آتی، یک سبد مرجع که دقیقاً مشابه شاخص مشخصی بود و یک سبد پایه که دارائی پایه قراردادهای آتی بود تعریف نمود.

سبد مرجع چیست؟

سبدی متشکل از اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس است که ترکیب (نوع و تعداد) سهام موجود در آن دقیقاً با یکی از شاخص های بورسی یکسان است. در حال حاضر چندین شاخص در بازار بورس تعریف شده است که هر کدام نماینده بخشی از سهام موجود در بازار است. مانند شاخص۳۰ شرکت بزرگ، نوع و ترکیب سهام در سبد مرجع همانند یکی از شاخص های بورسی است.

به طور مثال سبد مرجع برای نماد جنفت (شاخص آتی فرآورده نفتی) دقیقاً شامل سهم هایی است که در شاخص فراورده نفتی موجود است.

در ترکیب سبد این شاخص تمام شرکت های صنعت فراورده‌های نفتي، كك و سوخت هسته‌ای بورس اوراق بهادار حضور دارند و وزن هر شرکت در ترکیب سبد برابر با ارزش بازاری آن شرکت است.

در صورت پذیرفته شدن شرکت جدید در بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت حضور دارد، شرکت یادشده به ترکیب سبد اضافه می شود. همچنین در صورت خروج شرکتی از شرکت های بورس اوراق بهادار تهران که در این صنعت است، شرکت یادشده از ترکیب سبد حذف می‌شود. اگر شرکتی به فهرست شرکت های صنعت فراورده نفتی اضافه شود، آن شرکت به ترکیب سبد اضافه و اگر شرکتی از فهرست شرکت های این خارج و به صنعت دیگری منتقل شود، آن شرکت از ترکیب سبد حذف می‌شود.

نکته: با توجه به اینکه آتی سبد سهام باید قابلیت تحویل فیزیکی داشته باشد و مقدار سهم هایی که در شاخص هر صنعت وجود دارد بسیار بالا است، فرآیند تحویل قرادادهای آتی سبد سهام (شاخص) با مشکل مواجه می شود. از این‌رو بورس برای رفع این مشکل اقدام به تعیین سبد پایه به عنوان دارائی پایه قراردادهای آتی نموده است.

سبد پایه چیست؟

سبد پایه، سبدی از سهام است که به عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی سبد سهام در نظر گرفته می شود. سبد پایه در واقع سبد کوچک شده سبد مرجع است. به بیان دیگر تمام سهم هایی که در سبد مرجع وجود دارند در سبد پایه هم وجود دارند تنها تعداد سهم ها در سبد پایه کمتر از تعداد سهم در سبد مرجع است.

لازم به ذکر است نسبت هر سهم به کل سهام موجود در سبد مرجع و سبد پایه یکسان است.

سبد پایه چه ویژگی هایی دارد؟

سبد پایه نماینده سبد مرجع یا همان شاخص مورد نظر، باید به صورتی باشد که:

۱- سهام موجود در سبد پایه دقیقاً همان سهام موجود در سبد مرجع باشد.

۲- نسبت هر سهم در سبد پایه به کل سهام موجود در سبد پایه همانند این نسبت در سبد مرجع باشد.

۳- پس از هر تغییر در سبد مرجع (شاخص) مانند اقدامات شرکتی و ورود خروج شرکت ها، سبد پایه نیز همانند سبد مرجع تغییر یابد.

همانطور که در بالا ذکر شد سبد پایه، کوچک شده سبد مرجع است. حال این سوال پیش می آید که سبد پایه با چه ضریبی نسبت به سبد مرجع کوچک می شود. ضریبی که بورس برای سبد در نظر گرفته است ضریب لاندا ( λ ) نامیده می شود.

ضریب سبد پایه (لاندا λ ) چگونه محاسبه می شود؟

برای محاسبه مضرب سبد می بایست عدد شاخص مورد نظر را (مثلا شاخص بانک ها) به ارزش سبد مرجع تقسیم نمود.

شاخص بانکها در تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۲۵	۹۲۱.۴۸
ارزش سهام شرکت های موجود در شاخص	۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰ تومان
ضریب لاندا ( λ )	۰.۰۰۰۸۱۲۳۴۶=۹۲۱.۴۸÷۱۱۳,۴۳۴,۴۰۰,۰۰۰

لازم به ذکر است نیازی به محاسبه ضریب لاندا برای انجام محاسبات نیست. معامله گران می توانند تنها با توجه به عدد شاخص که مبنای قیمت دارائی پایه سبد سهام است، اقدام به اخذ موقعیت نمایند.

نکته: تعداد سهم هر شرکت موجود در سبد پایه، از حاصل ضرب مضرب سبد (لاندا λ) در تعداد سهم همان شرکت در سبد مرجع در اندازه قرارداد بدست می آید.

چه قراردادهایی برای آتی سبد سهام در بورس تعریف شده است؟

قراردادهای آتی سبد سهام هم‌اکنون برای ۷ دارائی پایه (۷ صنعت پر بیننده) تعریف شده است. ممکن است با استقبال سرمایه گذاران تعداد دارائی پایه در این بازار افزایش یابد. همچنین این قراردادها در آغاز برای یک سررسید (اسفند ماه ) تعریف شده اند که احتمال راه اندازی سررسید های بیشتر نیز است.

لیست نمادهای قرارداد آتی سبد سهام:

لیست نمادهایی که تاریخ ۲۵ آذر ماه در حوزه آتی سهام آغاز به فعالیت کرده‌اند به ترتیب زیر است:

• آتي شاخص خودرو و قطعات
• آتي شاخص فلزات اساسی
• آتي شاخص فرآورده نفتی
• آتي شاخص بانک ها
• آتي شاخص کانه های فلزی
• آتي شاخص شیمیایی
• آتي شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

هر معامله گر می تواند روی هر یک از نمادهای تعریف شده در بازار آتی سبد سهام اقدام به معامله نماید. به طور مثال یک معامله گر صنعت بانکی را به دقت تحلیل نموده است. وی میتواند اقدام به معامله در نماد قرارداد آتی شاخص بانک ها نماید.

نماد معاملاتی قراردادآتی سهام چیست؟

نماد معاملاتی قرارداد آتی سبد از ترکیب حرف “ج + شناسه دارایی پایه+ تاریخ سررسید” که حداکثر ۸ کارکتر است، تشکیل شده است.

ج + شناسه دارایی + سررسید

ج: شروع نماد با حرف ج می باشد.

فلز: شناسه دارائی (شاخص فلزات اساسی)

۷۱۲: سال و ماه سررسید ۱۳۹۷/۱۲/۱۱

قیمت مبنای دارائی پایه

در معاملات قراردادهای آتی می بایست قیمت نقدی آن دارائی پایه مشخص باشد تا سرمایه گذاران بر اساس قیمت نقدی، اقدام به خرید و فروش این دارائی برای آینده نمایند. قیمت نقدی دارائی های سبد سهام، همان مقدار شاخص می باشد.

به طور مثال قیمت نقدی (مبنا) جبانک در روز ۳ بهمن برابر با ۹۰۸ یعنی مقدار شاخص بانک ها بود.

نکته: عدد شاخص به صورت گرد شده در قسمت قیمت مبنای دارائی پایه در نمای بازار آتی نمایش داده می شود.

بنابراین معامله گران برای قیمت گذاری قراردادهای آتی سبد سهام می بایست از عدد شاخص (قیمت مبنای دارائی پایه) به عنوان قیمت نقدی سبد سهام استفاده نمایند.

در این مطلب تلاش کردیم درباره مفاهیم و تعاریف قراردادهای آتی سبد سهام توضیحاتی ارائه کنیم. انشااله در بخش دوم مطلب “همه چیز درباره قرارداد آتی سبد سهام” به بیان شرایط قراردادهای آتی شاخص و ارزش گذاری قرادادهای آتی سهام خواهیم پرداخت.

چگونه سبد سهام تشکیل دهیم ؟

بانک اول - درواقع پرتفوی مجموعه‌ای از سهام‌هایی است که سرمایه‌گذار می‌خرد؛ شاید این سوال مطرح شود که چرا سرمایه‌گذار مجموعه‌ای از سهام‌ها را خریداری می‌کند؟ این همان مسئله‌ای است که اهمیت پرتفوی و اهمیت مدیریت آن را نشان می‌دهد.

به اشتراک بگذارید:

به گزارش بانک اول سبد سهام / قبل از وارد شدن به بحث مفصل مدیریت پرتفوی شاید لازم باشد تا کمی با مفهوم پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری آشنا شویم.

به گزارش رکنا، درواقع پرتفوی مجموعه‌ای از سهام‌هایی است که سرمایه‌گذار می‌خرد؛ شاید این سوال مطرح شود که چرا سرمایه‌گذار مجموعه‌ای از سهام‌ها را خریداری می‌کند؟ این همان مسئله‌ای است که اهمیت پرتفوی و اهمیت مدیریت آن را نشان می‌دهد.

در حقیقت سرمایه‌گذاری در بورس کاری پر ریسک است و یکی از ابزارهایی که سطح این ریسک را پایین می‌آورد پرتفوی محسوب می‌شود.

در بازار بورس میزان سرمایه‌گذاری لزوما مهم نیست بلکه سرمایه‌گذار باید به میزان ریسک و ریوارد خود توجه کند. وقتی سرمایه‌گذار تمام سرمایه خود را در یک سهام بریزد در آن‌صورت تمام ریسک و ریوارد او بستگی به همان سهم دارد و ممکن است ضرر بزرگی بکند.

اما به‌طور مثال اگر سرمایه‌گذار ۱۰ میلیون تومان سرمایه داشته باشد و این سرمایه را بین دو یا چند سهم تقسیم کند چه اتفاقی می‌افتد؟

در این صورت وقتی یکی از شرکت‌ها به هردلیلی افت دارد سرمایه‌گذار از سهام دیگر خود ریوارد دریافت می‌کند در واقع سرمایه‌گذار با این روش میزان ریسک را پایین می‌آورد.

مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی

تشکیل و مدیریت پرتفوی مانند تمام فعالیت‌های دیگر می‌تواند روش‌ها و راهبردهای متفاوتی داشته باشد که این روش‌ها ممکن است از فرد به فرد و کشوری به کشور دیگر متفاوت شود.

بنابراین لازم است که ما با راهبردهای گوناگون آشنا باشیم تا در مرحله بعدی بتوانیم از بین آن‌ها روشی را انتخاب کنیم که با ما، میزان سرمایه و کشورمان سازگار باشد.

در بخش‌های بعدی به انواع راهبردهای موثر و کارآمد در مدیریت پرتفوی اشاره می‌کنیم.

مدیریت پرتفوی به چه معناست؟

برای حضور در بازار بورس و حفظ جایگاه و سرمایه خود همین که معامله انجام دهید و سود یا ضرر کنید کافی نیست.

شما نیاز دارید که از پیش مطلع باشید که در چه مسیری قدم می‌گذارید و لازم است که برای معاملات خود روش مدیریتی مناسبی در نظر بگیرید.

تشکیل پرتفوی اولین مرحله در انتخاب راهبرد مناسب برای خرید و فروش سهام در بورس است اما پس از انتخاب این راه باید مراحل آن را نیز طی کنید.

تشکیل و مدیریت پرتفوی پنچ مرحله را شامل می‌شود که نیاز است طی شوند تا اطمینان بیشتری از انتخاب خود داشته باشید.

مراحل شگل‌گیری پرتفوی معین کردن راهبرد سرمایه‌گذاری، بررسی اوراق بهادار بورس، ایجاد پرتفوی براساس تحلیل‌ها، ارزیابی مجدد پرتفوی، و در نهایت ارزیابی عملکرد پرتفوی را شامل می‌شود.

مدیریت پرتفوی و مراحل شکل‌گیری پرتفوی

در مرحله اول لازم است تا فرد بتواند تحلیل کند که با سرمایه‌ای که دارد می‌تواند چه میزان ریسک را تحمل کند؛ از طرفی قصد دارد با این سرمایه و ریسک چه میزانی از سوددهی را به‌دست آورد.

در مرحله بعدی براساس بررسی‌هایی که در مرحله قبلی انجام داده است باید به سراغ سهام‌های مختلف برود تا سهم‌های موردنظر خود را به پرتفوی اضافه کند.

پس از تشکیل سبد باید سبد را ارزیابی کند و راهبردی مناسب برای مدیریت آن انتخاب کند؛ در نهایت در مرحلة نهایی باید بتواند عملکرد پرتفوی را براساس دوره‌های مختلف تحلیل کند.

مدیریت پورتفوی و انواع راهبردها

برای مدیریت پورتفوی ما دو روش کلی به نام‌های مدیریت پورتفوی فعال، انفعالی، تنوع‌بخشی، و راهبرد مبتنی بر ارزش بازار داریم که هر کدام از راهبردها سبد سهام شامل چه سهم‌هایی است؟ به بخش‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند.

مدیریت پورتفوی فعال انواع گلچین سهام، موقعیت بازار، و تمرکز بخش را شامل می‌شود. در مدیریت انفعالی پورتفوی نیز روش نمونه‌گیری، برنامه‌ریزی غیرخطی، و پیگیری کامل به کار می‌روند.

مدیریت پرتفوی در بورس با راهبرد فعال

راهبرد فعال در مدیریت پرتفوی برای معاملات میان‌مدت و یا کوتاه‌مدت به کار می‌رود و مدیر پرتفوی در این روش دائما درگیر است تا بتواند به سوددهی بیشتری از سوددهی شاخص بورس برسد.

در راهبرد فعال گلچین سهام مدیر پرتفوی وزن سهام‌های زیر قیمت را در سبد افزایش می‌دهد تا ریسک را متنوع کند؛ در این روش وزن سهام‌های بالای قیمت بسیار پایین‌تر است.

در راهبرد فعال بازار مدیر پرتفوی سرمایه‌گذاری در سهام‌های مختلف را براساس روند کلی بازار تغییر می‌دهد و اگر روند صعودی باشد سهام‌های در نوسان را خریداری می‌کند.

در راهبرد فعال تمرکزبخش نیز مدیر پرتفوی مانند راهبرد گلچین عمل می‌کند اما تمرکز خود را بر روی انتخاب سهام در گروه‌های صنعتی مختلف می‌گذارد.

مدیریت پرتفوی سرمایه گذاری با راهبرد انفعالی

در راهبرد انفعالی ما یا سهام‌ها را نسبت به وزن آن‌ها در شاخص مورد نظر خریداری می‌کنیم و یا فقط یک نمونه را از شاخص مبنا انتخاب می‌کنیم.

در راهبرد انفعالی برنامه‌ریزی غیرخطی نیز سهام‌های پرتفوی براساس ارتباط سهم‌ها با یکدیگر و اطلاعات تاریخی روند قیمت‌ها انتخاب و خریداری می‌شوند.

مدیریت پرتفوی بورس با راهبرد مبتنی بر ارزش بازار

قبل از توضیح این راهبرد باید تعریف و فرمول به‌دست‌آوردن ارزش بازار را بدانیم؛ برای بدست آوردن عدد ارزش بازار یا Market Cap کافی است قیمت بازار سهم یا همان قیمت پایانی آن را در تعداد سهامی ضرب کنید که همان شرکت منتشر کرده است.

در راهبرد مبتنی بر ارزش بازار سهام‌هایی انتخاب می‌شوند که بیشترین ارزش بازار را دارند و نسبت قرارگیری آن‌ها در پرتفوی نیز براساس نسبت ارزش بازار آن‌ها به کل ارزش سبد تعیین می‌شود.

به طور مثال اگر شما ۲۰ سهم با ارزش بالا در سبد داشته باشید و ارزش بازار سهم اول در پرتفوی ۱۰ درصد بیشتر از سهم دوم باشد به همان نسبت وزن سهم اول در سبد نسبت به سهم دوم نیز باید بیشتر باشد.

مدیریت پرتفوی با راهبرد تنوع بخشی

راهبرد تنوع بخشی در واقع راهبردی کلی برای پوشش تمام راهبردهای مربوط به پرتفوی است؛ تنوع بخشی این دیدگاه را دارد که برای گریز از ریسک‌های غیرسیستماتیک باید سبد متنوعی از سهام‌ها را داشت.

حقیقت این است که تغییرات در صنایع مثلا بالا بردن هزینه‌های یک صنعت، بر شرکت‌های همان گروه تاثیر می‌گذارد و روند قیمت را نزولی می‌کند اما بر کل بازار تاثیر چندانی ندارد بنابراین تنوع بخشی به سبد می‌تواند ریسک را کاهش دهد.

اما این راهبردها در نهایت با چالش هزینه‌های بالا و مدیریت سخت نیز درگیر هستند؛ وقتی تعداد سهام در سبد بالاتر رود بنابراین هزینه‌های کارمزدها نیز بالاتر می‌روند که گاهی می‌تواند مزیت‌های تنوع بخشی را بی فایده کند.

از طرفی با تنوع بخشی سبد، مدیریت آن نیز مشکل‌تر می‌شود و نیاز به افرادی ماهر برای مدیریت دائمی آن‌ها پیدا می‌کنیم.

مدیریت پرتفوی با راهبرد هم‌وزن

در راهبرد هم‌وزن ما مانند راهبرد مبتنی بر ارزش عمل می‌کنیم و سهام‌هایی با بالاترین ارزش بازار را انتخاب می‌کنیم.

اما در مرحلة بعدی بین وزن آن‌ها نسبت‌بندی نمی‌کنیم و وزن آن‌ها را در سبد برابر درنظر می‌گیریم.

جزییات سهام شرکت‌های موجود در سبد سهام عدالت

به طور کلی ۴۹ شرکت در سبد سهام عدالت قرار دارند که از این تعداد ۱۳ شرکت غیربورسی و ۳۶ شرکت بورسی بوده و درصدهای متفاوتی از هر کدام یک از شرکت‌ها در سبد سهام عدالت وجود دارد که بر اساس آن سهم هر سهامدار از شرکت‌ها مشخص می‌شود.

به گزارش ایسنا، 9 اردیبهشت‌ماه مقام معظم رهبری ابلاغیه آزادسازی سهام عدالت را صادر کردند و این اختیار به سهام‌داران داده شد تا نحوه مدیریت سهام خود را انتخاب کنند. بر این اساس سهامداران می‌توانند با مراجعه به درگاه اینترنتی WWW.SAMANESE.IR روش مستقیم را انتخاب کنند و در صورت عدم مراجعه به این درگاه، روش غیر مستقیم به صورت خودکار برای آن‌ها انتخاب خواهد شد.

تعداد شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۴۹ شرکت است که ۳۶ شرکت بورسی و ۱۳ شرکت غیربورسی هستند. طبق گفته مسئولان مدیریت و اداره ۱۳ شرکت غیربورسی تا زمانی که بورسی شوند، نزد شرکت سرمایه گذاری استانی باقی خواهد ماند.

مگا موتور، مشانیر، شهر صنعتی کاوه، شهر صنعتی رشت، شهر صنعتی البرز، ساختمان سد و تاسیسات آبیاری سایبر، دخانیات ایران، پتروشیمی خوزستان، پتروشیمی تبریز، پتروشیمی بیستون، پتروشیمی بوعلی سینا، پتروشیمی بندر امام و پتروشیمی ارومیه شرکت‌های غیربورسی سهام عدالت هستند که سهم آن‌ها در سبد سهام عدالت به ترتیب ۰.۵ درصد، ۴۲ درصد، ۲۱ درصد، ۵۸ درصد، ۲۳ درصد، ۴۹ درصد، ۲۸ درصد، ۳۰ درصد، ۱۰ درصد، ۳۰ درصد، ۳۰ درصد، ۳۰ درصد و شش درصد است.

بر این اساس چنانچه مشمول روش مستقیم را انتخاب کند، می‌تواند سهام ۳۶ شرکت بورسی را شخصا مدیریت کند. این ۳۶ شرکت شامل آلومینیوم ایران – ایرالکو با ۳۰ درصد، ایران خودرو با یک درصد، بانک تجارت با ۴۰ درصد، بانک صادرات ایران با ۴۰ درصد، بانک ملت با ۳۰ درصد، پارس سوئیچ با ۴۶ درصد، پالایش نفت بندرعباس با ۲۰ درصد، پالایش نفت تهران با ۷۰ درصد، پالایش نفت شیراز با ۲۰ درصد، پالایش نفت اصفهان با ۲۰ درصد، پالایش نفت تبریز با ۲۰ درصد، پتروشیمی مارون با ۳۰ درصد و پست بانک با ۲۵ درصد می‌شود. همچنین چادرملو با ۲۱ درصد، حمل و نقل پتروشیمی با ۲۹ درصد، سایپا با یک درصد، سرمایه‌ گذاری توسعه صنعتی ایران با ۲۳ درصد، سرمایه‌ گذاری رنا با دو درصد، سیمان داراب با ۵۰ درصد، سیمان دشتستان با ۳۴ درصد، فولاد آلیاژی ایران با ۳۹ درصد، فولاد خوزستان با ۳۰ درصد و فولاد مبارکه اصفهان با ۳۰ درصد از دیگر شرکت‌های بورسی موجود در سبد سهام عدالت هستند.

براین اساس کارخانجات مخابراتی ایران با ۳۵ درصد، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با ۲۴ درصد، گلگهر با ۱۱ درصد، مخابرات ایران با ۲۰ درصد، مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران – مپنا با ۲۶ درصد، ملی صنایع مس ایران با ۳۷ درصد، نیروترانس با ۳۱ درصد، بیمه دانا با ۵۵ درصد، پالایش نفت لاوان با ۲۰ درصد، پتروشیمی شهید تندگویان با ۱۰ درصد، فجر انرژی خلیج فارس با ۳۰ درصد، پتروشیمی جم با ۱۵ درصد و صنایع پتروشیمی خلیج فارس (هلدینگ) با ۴۰ درصد نیز در سبد سهام عدالت حضور دارند.

سبد سهام یا پرتفوی چیست و چه کاربردی دارد؟

پرتفوی (portfolio) یا سبد سهام مجموعه‌ای از سهام است که با امید کسب سود، در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید. با ایجاد یک سبد متنوع که بخش‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، می‌توانید به یک سرمایه ‌گذار مقاوم‌تر تبدیل شوید. به این دلیل که اگر یک بخش تحت تأثیر قرار گیرد، سرمایه گذاری ‌هایی که در بخش‌های دیگر انجام می‌دهید، لزوماً تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت.

ساختار سبد سهام یا پرتفوی

هنگام تشکیل یک سبد سهام، مهم است که از قبل آن اهداف خود را در نظر داشته باشید. به این ترتیب فرآیند تصمیم‌گیری شما بر خلاف احساسات توسط عقل هدایت می‌شود. به طور کلی باید در نظر داشته باشید که سرمایه‌گذاری بر روی سهام مختلف بدون توجه به علایق شخصی نسبت به یک نماد می‌تواند شما را به موفقیت نزدیک‌تر کند. به عنوان مثال وقتی شما فقط بر روی یک سهم مشخص بر اساس اینکه شما در گذشته سودهای خوبی از آن کسب کردیده‌اید، نمی‌تواند تضمین کننده سود شما در آینده باشد؛ چرا که ممکن است سهم شما روند مثبت قبلی را دنبال نکند و شما را با ضررهای هنگفت غافلگیر کند. ولی اگر شما در سبد خود تنوع مختلفی از سهم‌ها را داشته باشید از بروز چنین اتفاقی جلوگیری خواهید کرد.

اهداف و جدول زمانی را مشخص کنید

استراتژی سرمایه‌گذاری شما باید جنبه‌هایی از شخصیت شما را در بر بگیرد. اگر به طور کلی مضطرب هستید و سهام خود را هر روز چک می‌کنید، ممکن است بهتر باشد که در سهم‌های کم‌تری سرمایه‌گذاری کنید. شما همچنین باید در نظر بگیرید که چه مدت قصد دارید سهام خود را نگه دارید. بازار از نظر تاریخی روند صعودی دارد و این باعث می‌شود شرط بزرگی برای سرمایه‌گذاری بلند مدت باشد؛ اما در کوتاه مدت می‌توانید از نوسانات طبیعی در بازار استفاده کنید.

ریسک به ریوارد را در نظر بگیرید

اینکه چقدر می‌توانید در برابر ریسک مقاومت کنید، نه تنها به سلیقه شما، بلکه به میزان سرمایه شما نیز بستگی دارد. اگر در مراحل ابتدایی سرمایه‌گذاری خود قرار دارید، می‌توانید ریسک بیشتری را بپذیرید؛ به این دلیل که زمان بیشتری برای جبران خسارات خود خواهید داشت.

اهداف سرمایه‌گذاری شما چیست؟

با جواب دادن به این سوال شروع کنید: چرا سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ این مبلغ شامل کدام بخش از سرمایه شماست؟ برای یک خرید مهم مانند خانه یا ماشین است؟ حق و حقوق بازنشستگی است؟ و سوالاتی از این قبیل؛ بنابراین با چشم باز تصمیم بگیرید و با این علم وارد سرمایه‌گذاری شوید که چه مدت می‌توانید این مبلغ را در بازار حفظ کنید و یا اینکه قدرت ریسک پذیری سرمایه شما چقدر است. معقول‌تر این است که خالص دارایی خود را سرمایه‌گذاری نمایید. برای شروع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترینند. چرا که کارگزاری‌ها سبد سهام (پرتفوی) شما را بر اساس حجم سرمایه‌گذاری شما و قدرت ریسک پذیری شما می‌چینند.

در همین حال اگر شما سودهای خود را پس انداز کنید، ممکن است به دلیل تورم در واقع ارزش خود را به مرور از دست بدهد؛ بنابراین قرار دادن پس انداز در بورس اوراق بهادار امری منطقی است زیرا سرمایه‌گذاری شما با گذشت زمان رشد می‌کند. اگرچه، مجدداً در کوتاه مدت می‌توانید نوساناتی را انتظار داشته باشید. انواع مختلفی از سهام وجود دارد که می‌توانید در آن سرمایه‌گذاری کنید. آن‌ها بر اساس ریسک، بازده سرمایه‌گذاری و نوسانات آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند. سهامی را شما انتخاب می‌کنید بستگی به تحمل ریسک، سبک سرمایه‌گذاری و کیفیت تحقیق شما دارد.

انتخاب صنایع و سهام متنوع

برای اینکه بتوانید مدت زمان بیشتری در بازار دوام داشته باشید و آسیب کم‌تری از اتفاقات جانبی بازار داشته باشید، سعی کنید سبد خود را از صنایع مختلف تشکیل دهید. برای مثال می‌توانید سبد خود را از شرکت‌های نوپا تشکیل دهید؛ چرا که زیرا احتمال رشد آن‌ها به نسبت سهم‌هایی که در گذشته به سقف قیمتی رسیده‌اند بیشتر باشد. مثال دیگر می‌تواند سهم شرکت‌های هلدینگی باشد چرا که این سهام کیفیت کلی بازار سهام را ردیابی می‌کند. وقتی بازار خوب پیش می‌رود، آن‌ها نیز با روند بازار پیش میروند؛ ولی در روند نزولی معمولا دچار نوسان کم‌تری می‌شوند. این نوع سرمایه ‌گذاری ‌ها پرریسک هستند زیرا بازار مستعد نوسانات کوتاه مدت است، اما اگر آن‌ها را در زمان مناسب خریداری کنید، بازدهی مطلوبی خواهند داشت.

صحبت پایانی در رابطه با پرتفوی یا سبد سهام:

با وجود اینکه انواع مختلفی از سهام برای انتخاب وجود دارد، انجام تحقیق و پرورش خودآگاهی نیز بسیار مهم است. به این ترتیب شما می‌دانید که بر روی چه چیزی می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید و چه عواملی را برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیرید. آموزش و خودشناسی مهم‌ترین عواملی هستند که قبل ورود به بازار سرمایه و تشکیل یک سبد سهام یا پرتفوی باید روی آن سرمایه‌گذاری کنید.