کسب درامد در منزل بدون هیچ زحمتی
برنامه( رسنو) ، ی برنامه اینترنتی هس که از همون اولش قبل از نصب نظرات کسایی ک نصب کردن و بخونید خیلی اشتیاق پیدا میکنید ، درامدش واقعا خوبه من که ازش راضیم تو دوهفته ۹۵۰ هزارتومن تونستم کار کنم .
این برنامه اینجوریه که باید نصبش کنی بعد مشخصاتت رو وارد کنی و بعد کد معرف رو این کد بزنی (fc43118) به همین راحتی . تازه اینم بگم وقتی این کد رو میزنی ۵۵ هزارتومن به کیف پولت واریز میشه این تازه اولشه و برای اثبات حرفم که کلاه برداری نیست ،مختص گروه سنی خاصی نیست حتی کسایی که زیر ۱۸ سال هستند هم میتونن ازش استفاده کنند ، مخصوص خانم ها و یا اقایون خانه دار هس یا کسایی که دنبال شغل دوم هستن ،حرفه‌های ای برنامه زیاده و متنوع اگر تو کاری حرفه داشته باشی از همون اول میتونی شروع به کار کنی اگرم هیچ حرفه‌ای نداشته باشی بازم ایرادی نداره در عرض یک هفته متناسب با علاقه‌هات یه حرفه رو خیلی خوب و عالی بهت اموزش میدن و میتونی به راحتی کارت و شروع کنی .
به همین راحتی ، این ی فرصت استثنایی هس که خودتو مستقل کنی فقط یادتون نره کد معرفی رو کد (fc43118) وارد کنید تا ۵۵ هزارتومان واریر بشه به کیف پولتون و بعد بتونید برداشت کنید .
انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی: با قطع این سرویس کسب و کارها افت فروش تا ۹۵ درصدی را تجربه می‌کنند
حوالی ظهر روز جمعه ۲۲ مهرماه آخرین راه ارتباطی بسیاری از کسبوکارها با کاربرانشان بسته شد و امکان ارسال پیامک‌های انبوه با اختلال همراه شده است.«مجید خاکپور»، نایب رئیس انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی با بیان اینکه از خدمات پیامکی در زمینه‌های مختلفی در کسب و کارهای اینترنتی استفاده می‌شود، بر این باور است که تصمیمات خلق‌الساعه در این بخش، بسیار مخرب هستند و بدنه اکوسیستم نوآوری را دچار آسیب جدی می‌کند.
به گزارش سایت دیده بان ایران؛ حوالی ظهر روز جمعه 22 مهرماه آخرین راه ارتباطی بسیاری از کسبوکارها با کاربرانشان بسته شد و امکان ارسال پیامک‌های انبوه با اختلال همراه شده است. دلیل آن دقیق مشخص نیست اما گفته می‌شود این انسداد بر اساس حکم قضایی است و احتمالا به هک شدن برخی از این سامانه‌ها و ارسال برخی پیامک‌ها به کاربران برمی‌گردد. کسبوکارها بر اساس تخمین خودشان علام کرده‌اند طی سه هفته گذشته بیش از 60 درصد کاهش فروش را تجربه کرده‌اند. بعد از همه فیلترینگ‌ها و اختلال دسترسی به اینترنت حالا اکثر سرویس‌های ارسال پیامک در سراسر کشور برای کسبوکارها قطع شده است.
با این تصمیم، ثبت کاربر جدید و هویت سنجی کاربران پلتفرم‌ها نیز مختل شده است. از ابتدای مهرماه اختلالات اینترنت گسترده‌تر از قبل شد و با فیلتر اینستاگرام و واتس‌اپ، مسیر معمول دیجیتال مارکتینگ تنگ و تنگ‌تر شد. یک قدم قبل از قطع سرویس‌های پیامک، قطع دسترسی آزاد به سرویس گوگل ادز بود که فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال را در جریان تبلیغات دچار چالش‌هایی کرد.
تصمیمات خلق‌الساعه و آسیب جدی به کسبوکارها
«مجید خاکپور»، نایب رئیس انجمن صنفی کسبوکارهای اینترنتی با بیان اینکه از خدمات پیامکی در زمینه‌های مختلفی در کسب و کارهای اینترنتی استفاده می‌شود، بر این باور است که تصمیمات خلق‌الساعه در این بخش، بسیار مخرب هستند و بدنه اکوسیستم نوآوری را دچار آسیب جدی می‌کند.
او در گفت‌وگو با دیجیاتو با اشاره به اینکه بسیاری از کسبوکارهای آنلاین از OTP و رمز یک بار مصرف پیامکی برای ورود کاربرانشان به وبسایت یا پلتفرم استفاده می‌کنند، گفت: «این یکی از روش‌های رایج امنیتی برای ورود کاربران است. این روش پیامکی برای بعضی از کسب و کارها تنها راه ورود بوده و برخی اما راه‌حل‌های جایگزین دارند. همچنین پیامک تایید دو عاملی برای تایید تراکنش‌های مالی نیز مورد استفاده بسیاری از کسبوکارها قرار می‌گیرد.»
بر اساس توضیحات خاکپور در حال حاضر با این اختلال، ارتباط پیامکی پلتفرم‌ها و کسب و کارهای اینترنتی با کاربرانشان قطع شده است که منجر به آسیب جدی به تجربه کاربری آنها می‌شود.
به گفته او کسبوکارهای زیادی که به علت اختلال‌های اخیر اینترنت با کاهش تا 60 درصدی فروش رو به رو شده‌اند، امروز و با قطع سرویس پیامکی افت فروش تا 95 درصدی را تجربه می‌کنند.
همبنیانگذار تهران پیمنت، همچنین از عدم شفافیت و اطلاع‌رسانی برای قطع این خدمات گلایه کرده و گفت: «در حال حاضر برخی از استارتاپ‌ها و خدمات‌دهندگان پیامک انبوه، ظاهراً با هیچ محدودیت و مشکلی روبه‌رو نیستند، اما برای سایرین که شامل تعداد بسیار زیادی از کسب و کارهای اینترنتی کوچک و متوسط و بعضی از استارتاپ‌ها می‌شوند، خدمات پیامکی به طور کامل قطع شده است.»
به گفته او در چنین مواردی بایستی اطلاع‌رسانی شفافی انجام شود تا کسبوکارها بتوانند به دنبال راه‌حل‌های جایگزین باشند. اما حتی مشخص نیست چرا برخی وصل و برخی قطع شده‌اند و هیچ زمان مشخص و یا نقشه راهی برای رفع مشکل اعلام نشده است.
خاکپور باور دارد که این دست اقدامات، نشان‌دهنده این است که کسی در حال حاضر هیچ اهمیتی به کسبوکارها نمی‌دهد: «قطع سرویس‌های پیامکی حتی می‌تواند امنیت کسبوکارها بالاخص کسب و کارهای کوچک‌تر را با ریسک های جدی روبه‌رو کند.»
او معتقد است در این زمینه راه‌حل ساده‌ای وجود داشته که می‌توانست جایگزین قطعی سرویس شود و حالا ظاهراً قرار است مورد استفاده قرار گیرد: «با توجه به اینکه شرکت‌های خدمات دهنده معمولاً با آی‌پی استاتیک دستور ارسال SMSها را برای شرکت‌های ارائه خدمات ارسال پیامک ارسال می‌کنند، می‌توان تنها دستورهایی که از آی‌پی‌های مشخص آمده را تایید و الباقی را رد کرد تا حداقل نیازی به مسدودسازی کامل این خدمات نباشد، هر چند که این روش هم برای بسیاری از کسب و کارهای کوچک و متوسط، کارآمد و مفید نخواهد بود.»
ضرر و زیان گسترده کسبوکارها در پی قطع دسترسی‌ها
مصطفی امیری، مدیرعامل زرینپال در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اثرات منفی قطع سرویس پیامک انبوه روی کسبوکارها چه نتیجه‌ای خواهد داشت به کاهش 64 درصدی تراکنش‌ها در روزهای اخیر اشاره کرد و گفت: «در هفته‌های اخیر، فیلترینگ و اختلال اینترنت موجب کاهش تقریبا 40 درصدی تراکنش‌ها شده است. حال از روز گذشته و قطعی سرویس پیامکی، شاهد کاهش 40 درصدی دیگر تراکنش‌ها خواهیم بود که در مجموع به نسبت به ماه‌های پیشین کاهش 64 درصدی تراکنش‌ها را شاهد هستیم.»
مدیرعامل زرینپال در ادامه به اثرات مخرب اختلال اینترنت بر کسب‌وکارش اشاره کرده و گفت: «حکایت امروز ما، بدون شرح است. هفته‌های قبل حتی سرویس‌های ارسال ایمیل به بیرون از ایران مشکل داشته‌اند. سرویس‌هایی که از سرویس‌دهندگان ایرانی دریافت می‌کنیم برای لبه CDN دچار اختلال است؛ یعنی یک سری از پاپ‌سایت‌ها یک دفعه به اختلال می‌خورند و کند می‌شوند. حال چطور قرار است کیک اقتصاد دیجیتال شکل گیرد؟ امروز از زمانی که کارگروه اقتصاد دیجیتال شکل گرفته، اوضاع این حوزه در یک سرازیری قرار گرفته است.»
بنیانگذار جاجیگا: کاهش فروش پنجاه درصدی پیدا کردیم
بابک سهرابی، بنیانگذار جاجیگا نیز در تخمین ضرر و زیانی که این استارتاپ از اواخر شهریور تا امروز متحمل شده در پاسخ به دیجیاتو، گفت: «بر اساس تخمین‌ها از اواخر شهریور حدود 60 درصد کاهش فروش داشته‌ایم که با تلاش‌های گسترده آن را به 40 درصد کاهش رساندیم و این در حالی است که در پی قطعی سرویس پیامک دوباره به 50 درصد کاهش فروش رسیدیم.»
سهرابی با گلایه از شرایط پیش آمده تاکید کرد که عواقب جبران ناپذیری با این اقدامات بر سر راه کسب و کارها پیش آمده است: «کسب و کارهای گردشگری تازه پس از دوران کرونا به مسیر تازه و جدیدی رسیده بودند که حالا باز با مشکلات زیادی همراه شده است.»
به گفته او شرایط پیش آمده اعتماد کاربر را به عنوان مهم‌ترین دارایی به شکل قابل توجهی کاهش داده است.
راهی برای جبران عدم ارسال پیامک نیست
مهدی عبادی، عضو انجمن فین‌تک و مدیرعامل ونداز نیز در پی قطعی پیامک‌ها در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا راهکار جایگزینی برای ارسال پیامک وجود دارد، گفت: «پیامک برای چند منظور از جمله ثبت‌نام، ورود دو مرحله‌ای و مواردی از این روش های کسب درامد از اینترنت دست استفاده می‌شود و متاسفانه هیچ راهکار جایگزینی که دقیقا این کار را با انجام دهد هم وجود ندارد.»
در شرایطی که به گفته عبادی هیچ راهکار جایگزینی برای پیامک وجود ندارد، حال این سوال مطرح است که آیا تصمیمگیران حواشی چنین تصمیماتی را ارزیابی کرده‌اند؟ ضرر و زیانی که کسبوکارها با امید سال دانش‌بنیان پیش بردند چه سرنوشتی پیدا خواهند کرد؟
عبادی اما بر این باور است که هرچند تصمیمگیران تصور می‌کنند حواشی تصمیم خود را مورد ارزیابی قرار داده‌اند اما بررسی‌ها به درستی انجام نشده و شاهد این موضوع اختلالی است که حتی در برخی شبکه‌های بانکی هم شاهد آنیم.
او با توضیح درباره این موضوع، گفت: «برخی پیامک‌های مهمی که ارسال می‌شود فقط رمز دوم و پویا نیستند و از زمان قطع پیامک(روز جمعه ساعت 14) شاهد کاهش تراکنش در شبکه بانکی هم هستیم. دلیل این موضوع پیش‌بینی نشدن این موضوع و عدم دریافت رمز مورد نیاز است.»
از سویی دیگر عبادی با هشدار درباره ادامه قطعی پیامک، حتی اگر بخواهد فقط 24 ساعت طول بکشد، گفت: «این موضوع در عمل کسبوکارها را به شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.»
بدون پیامک هیچ فعالیتی در جریان اعتبار سنجی قابل ارائه نیست
امیر حق‌رنجبر، بنیانگذار و مدیرعامل لندو نیز قطعی سرویس پیامک لندو را منجر به صفر شدن میزان ثبت‌نام در لندو عنوان کرد و گفت: «سرویس پیامک را از کاوه‌نگار و نیک اس ام اس دریافت می‌کنیم که هر دو سرویس قطع شده است و در نتیجه این قطعی هیچ ثبت‌نامی انجام نشده است.»
او با اشاره به روند لاگین کاربران لندو گفت: «روند لاگین هم از روش OTP انجام میشد که این موضوع هم مختل شده است.»
حق رنجبر با توضیح اینکه تمامی فلو لندو بر اساس سرویس OTP انجام می‌شود، گفت: « کاربر برای دریافت گزارش اعتباری و هر فعالیت دیگری که باید انجام شود را متوقف کرده است.»
هم‌بنیان گذار لندو در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه دلیل اصلی قطعی سرویس پیامک از سوی نهادهای تصمیم‌گیر به کسبوکارها اعلام شده یا خیر با پاسخ‌های غیررسمی اشاره کرد و گفت: «هیچ پاسخ رسمی اعلام نشده اما با توجه به اعلام مراجع قضایی و پاسخ‌های غیررسمی دلیل این موضوع مسائل امنیتی است.»
به گفته او سرویس پیامک شرکت‌های واسط برای حفظ امنیت و جلوگیری از ارسال پیامک‌های ضدامنیتی قطع شده و سرویس‌هایی که به طور مستققیم از مخابرات دریافت می‌شود، همچنان پابرجاست.»
بازگشت به عقب
توقف فعالیت کسبوکار به معنی ضرر و زیان گسترده مالی و گاه بسیار جبران ناپذیر است. قطعی سرویس پیامک هم از آن دست چالش‌هایی است که همه حوزه‌ها فعالیت در اکوسیستم نوآوری را به دردسر انداخته است.
بنیانگذار جاجیگا با توصیف شرایط سختی که از روز گذشته تا کنون این کسبوکار در حال تجربه آن است در پاسخ به دیجیاتو مبنی بر اینکه راهکار جایگزین در ساعات گذشته برای ارسال پیامک، گفت: «بازگشت به عقب و استفاده از روش‌های دستی مثل تماس تلفنی تنها گزینه پیش روی ما بود.»
او در پاسخ به این پرسش که اگر این روند ادامه دار باشد، کسبوکارها چه راهکار جایگزینی خواهند داشت، تاکید کرد موضوع پیامک با اینستاگرام و واتس‌اپ بسیار متفاوت است و بخشی از بستر داخلی است و اختلال در آن عملا کسب و کارها را فلج می‌کند.
تشویق نهادهای تصمیم‌گیر به کوچ کسبوکارها بر بستر پلتفرم‌های داخلی اینبار با قطعی سرویس پیامک نگرانی را برای فعالان اکوسیستم فناوری کشور تشدید کرد. حالا این پرسش مطرح است که در پی قطع سرویس پیامک امکان قطعی و عدم دسترسی به شبکه ملی اطلاعات هم وجود دارد.
سهرابی با ابراز نگرانی نسبت به این موضوع تاکید کرد که پیامک یک سرویس داخلی است و برای مسائل امنیتی باید راهکار دیگری اعمال کرد، نه قطع کامل سرویس. از همین رو در صورت ادامه قطعی سرویس پیامک امکان ادامه فعالیت برای کسبوکار وجود ندارد.
پیگیری استارتاپ‌ها از شرکت‌های پیامکی
برخی سرویس‌ها همچنان پیامک ارسال می‌کنند و شنیده‌ها و بررسی‌های دیجیاتو بیانگر آن است که اختلال در جریان سرویس‌های پیامکی که به طور مستقیم از مخابرات دریافت می‌شود، دیده نشده است. از سویی دیگر کسبوکارهای کوچک همچنان به دنبال راهی برای برداشتن سد ارتباطی‌شان با کاربران خود هستند.
هم‌بنیان گذار زرینپال با توضیح درباره عدم موفقیت روند پیگیری‌های زرینپال برای ادامه امکان ارسال پیامک، باور دارد شرکت‌های ارائه دهنده خدمات در این حوزه، پیشگیری سخت‌گیرانه را برای مقابله با تبعات احتمالی انتخاب کردند.
امیری با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد دستور قضایی وجود ندارد، گفت: «صرفا به صورت شفاهی به این شرکت‌ها هشدار داده شده که اگر پیامک نامرتبطی ارسال شود، مسئولیت متوجه مدیریت مجموعه خواهد بود.»
او با بیان اینکه هر چقدر مسئولیت شرکت‌ها توسعه یابد، ریسک‌پذیری نیز افزایش می‌یابد؛ از اتفاق رخ داده با عنوان خودکشی کسبوکارهای این حوزه یاد کرده و گفت: «اگر فردی ترس از چاقی داشته باشد، غذایی نمی‌خورد و در نتیجه بر اثر سوء تغذیه نیز می‌میرد. الان هم به نظر می‌رسد این موضوع در حال اتفاق افتادن است.»
بررسی‌ها نشان می‌دهد پیگیری استارتاپ‌ها برای بازگشت سرویس پیامک همچنان بی‌نتیجه مانده و نگرانی بنیان‌گذاران این استارتاپ‌ها مدام در حال افزایش است. اما رویکرد یک استارتاپ کوچک در مقایسه با شرکتی بزرگ در مواجهه با این تصمیم چه خواهد بود؟
عبادی بر این باور است که کسبوکارهای بزرگتر با تلاش‌هایی که داشته‌اند این مشکل را حل کرده‌اند. هرچند به اعتقاد او قطعی سرویس پیامک در عمل هیچ کمکی به افزایش امنیت ندارد و این روند حتی در حال حاضر هم امکان دارد اتفاق بیفتد.
نگرانی عبادی بیشتر درباره کسبوکارهای کوچک و متوسط است که این روزها بیشترین چالش را تجربه می‌کنند.
حق‌رنجبر: برخی با لابی‌گری، با اختلال مواجه نشدند
حق‌رنجبر نیز در پاسخ به پرسش دیجیاتو مبنی بر اینکه نتیجه پیگیری درباره بازگشت سرویس پیامک چه زمانی معلوم خواهد شد، به رایزنی برخی کسبوکارها با شرکت‌های واسط پیامک اشاره کرد و گفت: « به نظر می‌رسد برخی کسبوکارها با لابی گری‌هایی توانستند سرویس پیامک را وصل کنند.»
او با اعلام اینکه در تلاش برای وصل شدن دوباره سرویس پیامک از مسیر شرکت‌های واسط در حال پیگیری موضوع است، تاکید کرد قطعی این سرویس در عمل منجر به توقف فعالیت شده و این موضوع منجر به صفر شدن فعالیت شده است.
سهرابی نیز با بیان اینکه امیدواریم این موضوع امروز حل شود، به حکم قضایی اشاره کرد و گفت: «شرکت‌های ارائه دهنده سرویس‌های پیامکی هم اعلام کردند به نظر می‌رسد این موضوع برای مسائل امنیتی است.»
به باور او اینکه در حال حاضر برخی کسبوکارها همچنان از سرویس پیامک استفاده می‌کنند، بیانگر این است که این مشکل قابل حل شدن است و انتظار داریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن راهکاری ارائه شود و امکان استفاده از پیامک ممکن شود.
هیچ لیست سفیدی در کار نیست
قطعی سرویس پیامک به شکل گسترده و کامل انجام شده و اگر از چند سرویس معدود چشم‌پوشی کنیم امکان برقراری ارتباط ناگهان قطع شده است. این موضوع در حالی است که کارشناسان این تصمیم را صرفا مخل روند فعالیت کسبوکارها می‌دانند و برای آن نتیجه مثبتی متصور نیستند.
همبنیانگذار لندو نیز با اشاره به اینکه باید لیست سفیدی برای ادامه فعالیت کسبوکارها وجود داشته باشد، گفت: «برخی کسبوکارها تمام مراحل کسب‌وکاری‌شان مبتنی بر سرویس پیامکی است و این روند نشان داد در آینده هم شاهد تکرار چنین تصمیماتی خواهیم بود که ضربه جدی به کسبوکارها می‌زنند.»
به گفته او کسبوکارها قرار نیست کاری خارج از مراحل جاری خود انجام دهند و این موضوع ضربه‌ای جدی به پیشبرد برنامه‌ها وارد می‌کند.
پایان اقتصاد دیجیتال
در پی ایجاد این سد که بیشتر دست استارتاپ‌های متوسط را برای فعالیت بسته از همان ساعات ابتدایی صاحبان استارتاپ‌ها و فعالان اکوسیستم نوآوری واکنش‌های گسترده‌ای نسبت به این موضوع نشان دادند و حتی برخی از این فعالان مرگ اقتصاد دیجیتال را اعلام کردند.
اکوسیستم نوآوری کشور با وجود تغییر و تحولات و چالش‌های گسترده‌ای که در این روزها متحمل شده همچنان از مسیر کوچک‌ترین روزنه‌های ارتباطی سعی در بقای کسبوکار خود و ادامه فعالیت مبتنی بر اینترنت دارد. اینترنتی که در بیشتر ساعات روز ملی است و حتی دایره ارتباطات ملی، پیامک به عنوان معمول‌ترین راه ارتباطی هم از دست داده است.
مجازات مردم ایران با قطع اینترنت
ساعت 24 - وزیر کشور دولت سیزدهم برای اینکه اثبات کند دامنه و شدت اعتراض‌های یک ماه تازه‌سپری‌شده در ایران از سوی یک اقلیت بسیار اندک بوده است آماری را به اطلاع افکار عمومی رسانده و گفته است در این روزها فقط ۱۸ هزار دانشجوی ایرانی درگیر اعتراض بوده‌اند و تاکید کرده که کمتر از ۵۰ هزار ایرانی نیز در خیابان‌ها و میدان‌ها اعتراض کرده‌اند. در حالی که هواداران دولت سیزدهم و رسانه‌های حکومتی با استناد به این آمارها به شهروندان ایرانی اطلاع می‌دهند که اکثریت ایرانیان با این‌گونه اعتراض‌ها همراهی نکرده‌اند اما همین گروه حاکم برای اینکه راه‌های گسترش را ببندند همه ایرانیان را مشمول مجازات قطع اینترنت کرده و بیشتر کسبوکارهای اینترنتی را تعطیل کرده و مصیبت بزرگی برای ایرانی‌ها درست کرده‌اند.
این رفتار و تصمیم با اعداد و ارقام ارائه‌شده سازگاری ندارد و مثل این می‌ماند که در یک سازمانی یک اقلیت بسیار اندک کار خلافی کنند و رییس سازمان به جای اینکه با معترضان برخوردهای قانونی کند همه کارکنان را مشمول مجازات کرده و شغل آنها را از چنگ‌شان بیرون بکشد تا اینکه معترضان سر جایشان بنشینند.ندیدن همه سویه‌های یک تصمیم در اندازه قطع کردن اینترنت و از دسترس خارج کردن برخی شبکه‌های اجتماعی که محل کسب درآمد میلیون‌ها شهروند شده مصیبتی بزرگ است که شوربختانه بر شهروندان ایرانی تحمیل شده و صدای اعتراض فعالان اقتصادی در سطوح گوناگون را درآورده است. برآورد شده است شمار کسانی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم از راه فعالیت در شبکه‌های اجتماعی کسب درآمد داشته‌اند و حالا قطع شده است نزدیک به ۹ میلیون نفر است. در صورتی که این عدد حتی به یک‌سوم کاهش داده شود و سه میلیون ایرانی با آسیب مالی مواجه شده باشند به مثابه این است که جان این سه میلیون در خطر است و در صورت ادامه قطعی اینترنت آنها جان خود را از دست می‌دهند.
تصمیم‌گیرندگان درباره قطع اینترنت و نیز نابودسازی برخی شبکه‌های اجتماعی باید این داوری جان لاک، فیلسوف آزادی را به یاد داشته باشند که جان و مال در امتداد یکدیگرند و هر کس به مال و درآمد کسی آسیب بزند انگار که به جان او آسیب زده است. آدمی برای کسب مال رنج و درد را بر روح روش های کسب درامد از اینترنت و جسم خود تحمیل می‌کند و تنها هنگامی حاضر است بی‌دریغ و افسوس مال خود را هزینه کند که جانش به خطر افتاده باشد. میلیون‌ها نفری که از محل فعالیت در شغل‌های اینترنتی نان درمی‌آوردند و رزق و روزی‌شان به باز بودن شبکه‌های اجتماعی گره خورده است چه باید کنند؟ آیا می‌توان به آنها توضیح داد از مال خود بگذرید و چشم به راه باشید تا روزی شبکه ملی اینترنت ملی تاسیس شود؟ شهروندان ایرانی در دوره احمدی‌نژاد شنیدند که قرار است موبایل ملی تولید شود و ۴ دهه است می‌شنوند قرار است چادر مشکی در ایران تولید شود و نیز می‌شنوند که تولیدکنندگان صنایع خانگی می‌خواهند برند ملی تولید کنند و نیز آرزوی خودروی ملی را در ذهن دارند.
شوک سوم به اشتغال زنان با ادامه محدودیت های اینترنت
در یک دهه اخیر اشتغال زنان در ایران، با نوسانات قابل توجهی روبه‌رو بوده است. به نظر می‌رسد «تحریم‌های اقتصادی» و «کرونا» دو عامل اثرگذار بر کاهش میزان مشارکت اقتصادی زنان و افت سهم اشتغال آنان در بازار کار بوده‌اند. حال باید عامل سوم، یعنی اختلال اینترنتی نیز به آنها افزوده شود. مطابق برآوردها، زنان سهم قابل توجهی در مشاغل فضای اینترنت داشتند که تحولات هفته‌های اخیر، ضربه جدیدی به اشتغال آنها وارد کرده است.
«دنیای‌اقتصاد» با تحلیل آخرین آمارها، وضعیت نوسانی اشتغال زنان را بررسی کرده است.
مقایسه میزان فعالیت اقتصادی زنان ایران با میانگین جهانی نشان‌دهنده یک شکاف قابل‌توجه است. میانگین جهانی مشارکت اقتصادی زنانی که در سن کار هستند حدود ۵۰درصد است. این در حالی است که در دو فصل ابتدایی سال جاری تنها ۷/ ۱۳درصد از زنان بالای ۱۵ سال ایران مشارکت اقتصادی داشتند. شرایط نابسامان اقتصادی سال‌های گذشته موجب شده است اشتغال در ایران به صورت کلی با چالش مواجه باشد.
تحت‌تاثیر این مساله اشتغال زنان نیز به صورت چشمگیری کم بوده است. بررسی مشارکت اقتصادی زنان در دهه ۱۳۹۰ بیانگر آن است که این نسبت به صورت کلی با افت‌و‌خیر همراه بوده اما پس از شیوع کرونا مشارکت اقتصادی زنان کاهشی و پس از واکسیناسیون و عبور از بحران نیز روند کاهش متوقف نشده است. دلیل این امر را می‌توان در از میان رفتن بسیاری از مشاغل خانگی که زنان به آن مشغول بودند جست‌وجو کرد. البته کرونا تنها تهدید این نوع مشاغل نبوده و در هفته‌های گذشته اختلال اینترنت موجب شده بار دیگر مشاغل خرد و خانگی در معرض خطر قرار گیرند. بدیهی است در شرایطی که زنان بستر مناسبی برای مشارکت اقتصادی نداشته باشند، شکاف قابل‌توجهی میان فعالیت اقتصادی زنان و مردان در کشور به وجود می‌آید. به صورت کلی می‌توان گفت ۳ عامل «تحریم‌های اقتصادی»، «شیوع کرونا» و «اختلال اینترنت» موجب شده بستر اشتغال زنان در کشور بیش از پیش ناهموار شود.
نسبت فعالیت‌های اقتصای زنان در دهه ۱۳۹۰
بررسی نسبت فعالیت اقتصادی زنان در دهه ۱۳۹۰ نشان‌دهنده آن است که این نسبت افت‌و‌خیزهای متعددی را تجربه کرده است. منظور از جمعیت فعال اقتصادی مجموع جمعیت شاغل و بیکار است. براساس اطلاعات مرکز آمار، این نسبت از سال ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۱ رشد داشته و از ۶/ ۱۲درصد به ۸/ ۱۳درصد رسیده است. پس از آن سیر نزولی نسبت مشارکت اقتصادی زنان آغاز شده اما در سال ۱۳۹۴ دوباره نسبت مشارکت اقتصادی زنان افزایشی شده و در سال ۱۳۹۵ به ۹/ ۱۴درصد رسیده است. این روند تا سال ۱۳۹۷ تداوم یافته است. در اواخر سال ۱۳۹۸ ویروس کرونا شیوع پیدا کرد و به همین دلیل مشارکت اقتصادی به صورت کلی کاهش یافت. آسیب‌های پاندمی در آمار مشارکت اقتصادی یک سال پس از شیوع ویروس کرونا به‌خوبی قابل‌مشاهده است.
در واقع همان‌گونه که مشارکت اقتصادی در سال ۱۳۹۹ با کاهش مواجه شد، نسبت فعالیت اقتصادی زنان به کل فعالیت‌های اقتصادی نیز کاهش یافت. اما نکته قابل‌توجه این است که پس از واکسیناسیون سراسری و عبور از بحران در سال ۱۴۰۰، مشارکت اقتصادی به صورت کلی و مشارکت اقتصادی مردان افزایش یافت، اما این مساله در مورد مشارکت اقتصادی زنان صادق نبود و سیر نزولی نسبت فعالیت اقتصادی زنان ادامه داشت و در پایان سال ۱۴۰۰ به ۳/ ۱۳درصد رسید. آخرین آمار مربوط به فعالیت اقتصادی زنان در ۶ ماه ابتدایی سال ۱۴۰۱ بیانگر این است که فعالیت اقتصادی زنان معادل ۷/ ۱۳درصد بوده است. دلیل این مساله و کاهش فعالیت اقتصادی زنان را می‌توان در نابسامانی و از میان رفتن بسیاری از کسبوکارهای خرد بررسی کرد. به عبارتی می‌توان گفت زنانی که به کسبوکارهای خرد و خانگی اشتغال داشتند، نتوانستند پس از عبور از بحران کرونا، فعالیت‌های اقتصادی خود را بازیابی کنند.
قربانیان کووید ۱۹
در سال‌های گذشته اقتصاد کشور به دلایل مختلفی مانند تحریم‌های اقتصادی و نابسامانی اقتصاد کلان نه‌تنها گامی به جلو حرکت نکرده بلکه دائما در حال عقب‌گرد بوده است. در چنین شرایطی این پرسش مطرح است که چه چیزی می‌تواند موتور محرکه اقتصاد کشور باشد؟ هرچند که بسیاری از سیاستگذاران در سال‌های گذشته بر این عقیده بوده‌اند که اقتصاد با استفاده از نهادها و کارخانه‌های بزرگ و اقتصاد دولتی می‌تواند به جلو حرکت کند. این در حالی است که کسبوکارهای کوچک و مستقل می‌توانند نقش موتور محرکه اقتصاد یک کشور نقش ایفا کنند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت از بین رفتن کسبوکارهای کوچک و خانوادگی خبر بدی برای اقتصاد کشور است.
در واقع با آغاز پاندمی کرونا، مشارکت اقتصادی به صورت کلی کاهش پیدا کرد اما این کاهش تا روش های کسب درامد از اینترنت حدودی در سال ۱۴۰۰ ترمیم پیدا کرد. این در حالی است که مشارکت زنان در طول این یک سال نه‌تنها ترمیم پیدا نکرد، بلکه همچنان روند نزولی خود را طی کرد. به عبارتی کسبوکارهای خانگی و کوچک و مشارکت اقتصادی زنان هر دو قربانی پاندمی کرونا بودند. البته کرونا تنها تهدید مشاغل خرد و خانگی نبود. در هفته‌های گذشته نیز این نوع مشاغل به دلیل قطعی و اختلال‌های مکرر اینترنت با چالش مواجه شده و حتی در معرض نابودی قرار گرفته‌اند.
میانگین جهانی اشتغال زنان
بررسی داده‌های بانک جهانی بیانگر این است که زنان در روش های کسب درامد از اینترنت سراسر جهان دارای فرصت‌های شغلی و درآمدی پایین‌تری هستند. به عبارتی زنان در مقایسه با مردان ساعات کمتری را به کار کردن و کسب درآمد می‌پردازند؛ در واقع آنان کمتر دنبال کار می‌گردند. زنان کمتر در مشاغل رسمی کار می‌کنند و فرصت‌های کمتری برای گسترش کسبوکار یا پیشرفت شغلی دارند. زنان حتی زمانی که کار می‌کنند درآمدی کمتری دارند. به صورت کلی نرخ مشارکت جهانی نیروی کار برای زنان کمی بیش از ۵۰درصد است. این درحالی است که نرخ مشارکت جهانی نیروی کار برای مردان۸۰درصد است. شواهد نوظهور از آخرین نظرسنجی‌های انجام‌شده نشان‌دهنده این است که شکاف جنسیتی به دلیل همه‌گیری کووید ۱۹ افزایش یافته است.
چالش‌های اقتصادی اشتغال زنان
چالش‌های اقتصادی یکی از مهم‌ترین دلایل مشارکت پایین زنان در اقتصاد ایران است. در نظر داشتن دو نکته در تحلیل اقتصادی اشتغال زنان از اهمیت بالایی برخوردار است. اول اینکه مشارکت اقتصادی زنان حتی در نقاطی از جهان که با چالش‌هایی مانند تحریم مواجه نیستند نیز نسبت به اشتغال مردان پایین‌تر است. دوم اینکه در ایران مساله اشتغال به دلایلی نظیر نفتی بودن، تحریم‌های اقتصادی و نابسامانی اقتصاد کلان همواره با چالش مواجه بوده است. برای مثال بررسی‌ها نشان‌دهنده این است که در طول سال‌های جنگ ایران و عراق مشارکت زنان در فعالیت‌های اقتصادی کاهش پیدا کرده است. در واقع با وجود رشد جمعیت زنان کشور طی سال‌های ۱۳۵۶ تا ۱۳۶۵، نرخ مشارکت اقتصادی زنان از حدود ۱۳درصد به هشت‌درصد رسیده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت در وضعیتی که اشتغال به صورت کلی با چالش مواجه است، طبیعی است ورود زنان به عرضه اشتغال نیز راحت نخواهد بود. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به محض اینکه اقتصاد به زنجیره ارزش جهانی قدم گذاشت، اشتغال و به تبع آن نسبت اشتغال زنان نیز افزایش یافته است.
زنان تحصیلکرده در صف اشتغال
ابتدای هفته گذشته «دنیای اقتصاد» در گزارش «گام اول عبور از بحران» به بررسی بیانه ۵ اقتصاددان و تحلیل ریشه‌های تاریخی اعتراضات اخیر پرداخت. یکی از نکات قابل‌توجه در بیانیه مذکور افزایش جمعیت زنان تحصیلکرده در سال‌های گذشته و نبود بستر مناسب شغلی برای آنها بود. در واقع در سال ۱۳۵۵ حدود ۱۶میلیون نفر از جمعیت کشور را زنان تشکیل می‌دادند. این در حالی است که ۱۱میلیون نفر از آنها سواد خواندن و نوشتن نیز نداشتند. در سال مذکور ۴۸هزار نفر از زنان دانشجو بودند. این در حالی است که در ۴۰ سال گذشته آموزش عالی توسعه پیدا کرده و تعداد دختران دانشجو در برخی از سال‌ها به ۲/ ۲میلیون نفر نیز رسیده است.
در‌حال‌حاضر تعداد زنانی که تحصیلات عالی دارند به بیش از ۷میلیون نفر رسیده است. بدیهی است که این رشد جمعیت تحصیلکرده نیازمند بستر شغلی بیشتری نسبت به گذشته است. به عبارتی جامعه زنان در سال‌های گذشته با شیب قابل‌توجهی به تحصیلات دانشگاهی دست یافته، اما زمانی که قصد ورود به بازار کار را داشته، با درهای بسته مواجه شده است. این نتیجه از آنجا حاصل شده که نرخ بیکاری زنان جوان روش های کسب درامد از اینترنت تحصیلکرده در سال‌های گذشته به ندرت از ۵۵درصد پایین‌تر بوده است. اهمیت این عدد آنجا مشخص می‌شود که عدد مذکور برای جوانان تحصیلکرده اعم از زن و مرد نیز همواره در حاشیه ۴۰درصد قرار داشته است.
طی یک ماه گذشته سرویس‌های داخلی بدون هیچ اختلالی مشغول خدمات‌دهی بوده‌اند
وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در پاسخ به ادعای رسانه‌ای با بیان اینکه از زمان شروع اغتشاشات در کشور به هیچ‌وجه قطعی کامل و سراسری اینترنت در کشور رخ نداده تاکید کرد که «طی یک ماه گذشته تمامی سرویس‌های داخلی بدون هیچ اختلالی مشغول خدمات‌دهی به هم‌وطنان عزیز بوده‌اند.»
به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، درباره درج مطلبی در یکی از روزنامه‌ها، جوابیه‌ای به شرح ذیل صادر شد:
برخلاف مطالب مندرج در آن نشریه در طی یک ماه گذشته تمامی سرویس‌های داخلی اعم از خدمات حوزه مسکن، بانکی، گمرک، حوزه سلامت، بخش صنعت، پلتفرم‌های خدمات‌رسان بخش خصوصی، خدمات الکترونیک دولتی و تمامی کسب‌وکارهایی که بر روی پلتفرم‌های داخلی مشغول به فعالیت هستند بدون هیچ اختلالی مشغول خدمات‌دهی به هم‌وطنان عزیز بوده‌اند. به‌عنوان مثال برخلاف ادعاهای مطرح شده در آن نشریه، کلیه امور تجاری و صادرات و واردات کالا از طریق سامانه جامع تجارت انجام می‌شود که هیچ ارتباطی با اینترنت ندارد و کلیه امور آن از طریق شبکه ملی اطلاعات انجام می‌شود و در مدت یک ماه گذشته هیچ گزارشی مبنی بر اختلال در این سامانه دریافت نشده است.
در خصوص اینترنت بین‌الملل هم برخلاف مطالب مندرج در آن نشریه، از زمان شروع اغتشاشات در کشور به هیچ‌وجه قطعی کامل و سراسری اینترنت در کشور رخ نداده است و تنها بنابر مصوبات مراجع ذیصلاح امنیتی، محدودیت‌هایی بر روی برخی پلتفرم‌های خارجی و در برخی ساعات اینترنت همراه اعمال‌شده است.
بیشتر بخوانید:
اینکه نگارنده مطلب حتی «نوسانات در بازگشایی و برگزاری کلاس‌های آموزشی حضوری در سطح مدارس و دانشگاه‌ها» را هم به فرضیه موهوم قطع سراسری اینترنت متصل کرده است، نشان‌دهنده جهت‌دار بودن و عدم وجود صداقت در مطلب منتشرشده است. امیدواریم آن نشریه محترم برای تکریم هزاران جوان متخصص و نخبه کشور که برای راه‌اندازی و توسعه صدها پلتفرم بومی خدمات‌رسان در کشور در سال‌های گذشته تلاش کرده‌اند تا امروز حتی در شرایط اختلال در اینترنت بین‌الملل بتوانند به‌صورت کاملاً باکیفیت و پرسرعت به مردم عزیزمان خدمت‌رسانی کنند، مطلب خود را اصلاح کند.
دیدگاه شما