آموزش و مقالات :طبقه بندی دارایی های غیرجاری

طبقه بندی دارایی های غیرجاری

Acrobat Distiller 7.0 (Windows)

PScript5.dll Version 5.2.2 2010-09-07T07:49:02+03:30 2010-09-07T07:48:24+03:30 2010-09-07T07:49:02+03:30 application/pdf Microsoft Word - standard11.doc l.jalili uuid:e6a067ac-e3ef-4d76-b95b-f2eaa626f07c uuid:e34f3633-112d-45c3-89c5-0a6c0eb026f9 endstream endobj 265 0 obj > endobj xref 0 266 0000000000 65535 f 0000011551 00000 n 0000011678 00000 n 0000011974 00000 n 0000013786 00000 n 0000013971 00000 n 0000014150 00000 n 0000017311 00000 n 0000017652 00000 n 0000018067 00000 n 0000018288 00000 n 0000018418 00000 n 0000018664 00000 n 0000019948 00000 n 0000020078 00000 n 0000020278 00000 n 0000022812 00000 n 0000022942 00000 n 0000023118 00000 n 0000024411 00000 n 0000024541 00000 n 0000024787 00000 n 0000027606 00000 n 0000027886 00000 n 0000027927 00000 n 0000027983 00000 n 0000028117 00000 n 0000028150 00000 n 0000028280 00000 n 0000028507 00000 n 0000032321 00000 n 0000032542 00000 n 0000032724 00000 n 0000033007 00000 n 0000033137 00000 n 0000033364 00000 n 0000036694 00000 n 0000036824 00000 n 0000036979 00000 n 0000039677 00000 n 0000039807 00000 n 0000039962 00000 n 0000042661 00000 n 0000042791 00000 n 0000042970 00000 n 0000045790 00000 n 0000045920 00000 n 0000046087 00000 n 0000048794 00000 n 0000048924 00000 n 0000049091 00000 n 0000052589 00000 n 0000052719 00000 n 0000052898 00000 n 0000056108 00000 n 0000056238 00000 n 0000056429 00000 n 0000059708 00000 n 0000059869 00000 n 0000060047 00000 n 0000060177 00000 n 0000060344 00000 n 0000063238 00000 n 0000063368 00000 n 0000063547 00000 n 0000066216 00000 n 0000066385 00000 n 0000066559 00000 n 0000066842 00000 n 0000066972 00000 n 0000067187 00000 n 0000070461 00000 n 0000070591 00000 n 0000070770 00000 n 0000074299 00000 n 0000074429 00000 n 0000074668 00000 n 0000078854 00000 n 0000079145 00000 n 0000079328 00000 n 0000079458 00000 n 0000079649 00000 n 0000083525 00000 n 0000083694 00000 n 0000083868 00000 n 0000084151 00000 n 0000084281 00000 n 0000084496 00000 n 0000088511 00000 n 0000088641 00000 n 0000088808 00000 n 0000092832 00000 n 0000092962 00000 n 0000093153 00000 n 0000096736 00000 n 0000096948 00000 n 0000097130 00000 n 0000097415 00000 n 0000097545 00000 n 0000097736 00000 n 0000101946 00000 n 0000102108 00000 n 0000102288 00000 n 0000102421 00000 n 0000102613 00000 n 0000106366 00000 n 0000106499 00000 n 0000106679 00000 n 0000110063 00000 n 0000110196 00000 n 0000110376 00000 n 0000114168 00000 n 0000114301 00000 n 0000114493 00000 n 0000118047 00000 n 0000118180 00000 n 0000118408 00000 n 0000121474 00000 n 0000123145 00000 n 0000123405 00000 n 0000123762 00000 n 0000123893 00000 n 0000124055 00000 n 0000124235 00000 n 0000124368 00000 n 0000124536 00000 n 0000127841 00000 n 0000127974 00000 n 0000128130 00000 n 0000129574 00000 n 0000129707 00000 n 0000129742 00000 n 0000129819 00000 n 0000129952 00000 n 0000130062 00000 n 0000130262 00000 n 0000130432 00000 n 0000130608 00000 n 0000130893 00000 n 0000131774 00000 n 0000132666 00000 n 0000133153 00000 n 0000138807 00000 n 0000139113 00000 n 0000139400 00000 n 0000139634 00000 n 0000139818 00000 n 0000141472 00000 n 0000141895 00000 n 0000142117 00000 n 0000142429 00000 n 0000143456 00000 n 0000161760 00000 n 0000168651 00000 n 0000169007 00000 n 0000173160 00000 n 0000173432 00000 n 0000173596 00000 n 0000173776 00000 n 0000173938 00000 n 0000174286 00000 n 0000177760 00000 n 0000177915 00000 n 0000178271 00000 n 0000178402 00000 n 0000179121 00000 n 0000179381 00000 n 0000181305 00000 n 0000182897 00000 n 0000183052 00000 n 0000183300 00000 n 0000183460 00000 n 0000187474 00000 n 0000187909 00000 n 0000188404 00000 n 0000188798 00000 n 0000188978 00000 n 0000189140 00000 n 0000189322 00000 n 0000189794 00000 n 0000190134 00000 n 0000190265 00000 n 0000190524 00000 n 0000190685 00000 n 0000191017 00000 n 0000191381 00000 n 0000191871 00000 n 0000192401 00000 n 0000196375 00000 n 0000196639 00000 n 0000196831 00000 n 0000197027 00000 n 0000197250 00000 n 0000197572 00000 n 0000198598 00000 n 0000207105 00000 n 0000207521 00000 n 0000207927 00000 n 0000208435 00000 n 0000215863 00000 n 0000216102 00000 n 0000216191 00000 n 0000216893 00000 n 0000217840 00000 n 0000218381 00000 n 0000218760 00000 n 0000219139 00000 n 0000231420 00000 n 0000232268 00000 n 0000233082 00000 n 0000233633 00000 n 0000234198 00000 n 0000234554 00000 n 0000234734 00000 n 0000234942 00000 n 0000235485 00000 n 0000235647 00000 n 0000235802 00000 n 0000236315 00000 n 0000242324 00000 n 0000242810 00000 n 0000245869 00000 n 0000246280 00000 n 0000246441 00000 n 0000246497 00000 n 0000246803 00000 n 0000247133 00000 n 0000247288 00000 n 0000247450 00000 n 0000247630 00000 n 0000247810 00000 n 0000247965 00000 n 0000248127 00000 n 0000248281 00000 n 0000248442 00000 n 0000248495 00000 n 0000248658 00000 n 0000248942 00000 n 0000249112 00000 n 0000249288 00000 n 0000249779 00000 n 0000256965 00000 n 0000257496 00000 n 0000257852 00000 n 0000258219 00000 n 0000258374 00000 n 0000258536 00000 n 0000258716 00000 n 0000258877 00000 n 0000259031 00000 n 0000259239 00000 n 0000259637 00000 n 0000259798 00000 n 0000259959 00000 n 0000260114 00000 n 0000260362 00000 n 0000260517 00000 n 0000260680 00000 n 0000260717 00000 n 0000260742 00000 n 0000260821 00000 n 0000260953 00000 n 0000261085 00000 n 0000261222 00000 n 0000261315 00000 n 0000265008 00000 n trailer > startxref 116 %%EOF

دارایی جاری چیست؟ | انواع دارایی در حسابداری

مهم ترین معیار برای محاسبه میزان طبقه بندی دارایی های غیرجاری سود و زیان هر مجموعه ای، ارزیابی صورت های مالی است. صورت مالی شامل اطلاعات مالی، شرایط دارایی، میزان سود دهی و بدهی ها است. ترازنامه بخشی از صورت مالی است که در آن گزارشات مربوط به دارایی جاری و غیر جاری ذکر می شود.

دارایی جاری یا Current Asset بخشی از ترازنامه است که گزارشی درباره تمامی دارایی های مجموعه که طی یک سال یا کمتر می توانند تبدیل به پول نقد شوند ارائه می دهد. مطلع بودن از دارایی جاری برای هر کسب و کاری مهم است. چون می توانند به عنوان سرمایه در مسیر پیشرفت استفاده شوند. دارایی جاری می تواند شامل هر چیزی باشد. کالا های تولید شده، لوازم مصرفی مجموعه مثل یخچال، میز یا صندلی می توانند جزوی از دارایی جاری باشند.

هر گونه دارایی که امکان فروختن یا تبدیل آنها به پول نقد وجود ندارد، جزو دارایی جاری به حساب نمی آید. برای مثال اوراق بهاداری که مهلت تسویه آن بیشتر از یکسال است. این دارایی ها تحت عنوان دارایی های بلند مدت یا دارایی غیر جاری دسته بندی می شوند. زمین، خانه، امکانات و تجهیزات و مجموعا هر چیزی که نمی توان آنها را در طول یک سال به سادگی فروخت جزوی از دارایی های غیر جاری هستند.

اهمیت دارایی های جاری و هزینه جاری

دارایی جاری از آن جهت برای هر مجموعه با اهمیت است که می تواند منبع تامین هزینه های جاری شود. هزینه های جاری شامل تمامی هزینه های محصولات یا ابزار مصرفی که به سود دهی شرکت کمک می کنند می شود. برای مثال هزینه سوخت خودرو مجموعه یا هزینه خرید لوازم تحریر برای کارمندان جزو هزینه های جاری محاسبه می شود.

هزینه جاری همچنان می تواند شامل هزینه خرید مواد اولیه برای تولیدات مجموعه باشد. برای مثال هزینه خرید کاغذ برای چاپخانه جزو هزینه جاری به حساب می آید. هزینه جاری از آن جهت اهمیت دارد که برای سوددهی مجموعه ضروری است.

انواع آن

موجودی نقدی، واضح ترین نوع دارایی جاری است. هر گونه پول نقد یا چک و سپرده ای که مهلت بازپرداخت آنها کمتر از یک سال است جزو دارایی جاری است. سرمایه گذاری کوتاه مدت، به شرطی که مهلت بازپرداخت کمتر از یکسال باشد جزو دارایی جاری دسته بندی می شود. حساب های سپرده بانکی و اوراق بهادار جزو این دسته قرار می گیرند.

حساب های دفتری تجاری هم جزو دارایی جاری تلقی می شوند. منظور از حساب های دفتری، طلب هایی است که مجموعه از مشتریان خود دارد. این حساب های دفتری می توانند بر مبنای قرارداد، چک یا سفته باشند. پیش پرداخت هایی که مجموعه دریافت یا پرداخت می کند هم به عنوان دارایی جاری دسته بندی می شوند. برای مثال وقتی مجموعه پیش پرداختی برای خرید دفتر تجاری پرداخت می کند، به معنای آن است که در آینده، صاحب دفتر تجاری خواهد شد. در طرف مقابل، پیش پرداختی که مجموعه از مشتریان خود دریافت می کند به معنای آن است که محصول یا خدماتی در ازای آن ارائه خواهد شد.

دارایی های غیر جاری

برای محاسبه دارایی جاری نیاز است که بدانیم چه چیزهایی جزو آن نیستند. دارایی ثابت نامشهود یکی از پررنگ ترین نمونه های دارایی غیر جاری است. عبارت دارایی ثابت مشهود به امکانات، ابزار یا حتی نقدینگی اشاره دارد که به چرخش مالی مجموعه کمک می کند. برای مثال بودجه ای که مجموعه برای خرید مواد اولیه کنار گذشته است. یا دستگاه هایی که در طول تولید محصولات ضروری هستند. دارایی های ثابت نامشهود، شکل دیگری از دارایی غیر جاری است. دارایی ثابت نامشهود اشاره به امکانات یا شرایطی دارند که در برای سوددهی مجموعه ضروری هستند اما وجود فیزیکی ندارند. برای مثال حق تالیف و قانون کپی رایت جزوی از دارایی ثابت نامشهود است. سرمایه گذاری های بلند مدت، جزو دارایی غیر جاری دسته بندی می شود. برای مثال سرمایه گذاری بلند مدت برای ساخت ساختمان یا خرید امکانات و ابزار جدید. سایر دارایی هایی که در طول یکسال نمی توانند به پول نقد تبدیل شوند اما ارزش مالی دارند در دسته سایر دارایی ها قرار می گیرند.

تفاوت دارایی ثابت و جاری

همانطور که گفته شد، دارایی ثابت در طبقه دارایی جاری طبقه بندی نمی شود. شاید این موضوع باعث سردرگمی شما شود. برای مثال، یک عدد کامپیوتر جزو دارایی ثابت مجموعه طبقه بندی می شود. ممکن است با خود بگویید، فروش کامپیوتر در کمتر از یک سال امکان پذیر است! دقیقا همینطور است. اما باید توجه داشته باشید که این کامپیوتر به سوددهی مجموعه کمک می کند و جزو ابزار ضروری برای کسب و کار است. در صورتی که این کامپیوتر فروخته شود و جایگزینی برای آن وجود نداشته باشد، کارایی کارمندان با مشکل مواجه خواهد شد. به همین دلیل دارایی های ثابت، جزو دارایی جاری طبقه بندی نمی شود.

اصطلاحات رایج در تهیه گزارش در این نوع دارایی

در صورتی که بدهی برای مجموعه ثبت شده باشد، باید نسبت نقدینگی مجموعه به بدهی ها محاسبه شود. به این گزارش، نسبت وجه نقد گفته می شود. این گزارش برای ارزیابی توانایی مالی مجموعه در مقابل بدهی ها ارائه می شود.

نسبت دارایی های جاری به بدهی های جاری نسبت جاری نام دارد. تفاوت آن با نسبت وجه نقد در محاسبه بدهی های جاری است. نسبت وجه نقد تمام بدهی ها را بررسی می کند و نسبت جاری فقط بدهی های جاری. به زبان ساده، نسبت جاری برای برنامه ریزی کوتاه مدت و نسبت وجه نقد برای برنامه ریزی مالی بلند مدت کاربرد دارد.

نسبت اسیدی یکی دیگر از اصطلاحات مورد استفاده در گزارش دارایی جاری است. نسبت اسیدی به مقایسه دارایی های جاری و غیر جاری می پردازد. تمام دارایی غیر جاری محاسبه می شود، سپس از مجموع نقدینگی و دارایی جاری کسر می شود. این گزارش توانایی شرکت در سرمایه گذاری کوتاه مدت برای سودآوری را محاسبه می کند. نسبت اسیدی به اسم نسبت آنی هم شناخته می شود. در صورتی که دارایی غیر جاری کمتر از دارایی جاری باشد، بهترین کار، اقدام به سرمایه گذاری بلند مدت است.

طبقه بندی دارایی های غیرجاری

سند «شیوه عمل احتیاطی با دارایی‌های مشکل‌دار‏‏‏- تعاریف امهال و مطالبات غیرجاری» کمیته بال ترجمه و به شبکه بانکی ابلاغ شد.

به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، در این دستورالعمل امهال و مطالبات غیرجاری بر مبنای اشتراکات موجود در تعاریف کشورهای مختلف تشریح شده که نهایتاً می‌تواند به همگرایی معیارهای کیفی و کمی استفاده شده در طبقه‌بندی مطالبات، منجر شود. این سند با رویکرد آینده‌نگر به بررسی احتمال عدم بازپرداخت مشتریان حقیقی و حقوقی پرداخته و علاوه بر معیار زمان، شاخص‌هایی از جمله الگوی رفتاری مشتری در گذشته، اطلاعات جدید در مورد وضعیت مشتری و تجزیه و تحلیل مالی را برای بررسی احتمال عدم بازپرداخت مشتری معرفی می کند.

خلاصه مديريتي سند مذکور

أ. بحران مالي جهاني بيش از پيش مشكلات ناظران و ساير ذي نفعان را در شناسايي و مقايسـه اطلاعات بانكها در كشورهاي (حوزههاي قضايي) مختلف آشـكار كـرد. در ايـن رابطـه كميتـه نظارت بانكي بال دريافت كه در برخي موارد تفاوت قابل توجهي در نحوه شناسـايي و گـزارش كيفيت دارايي بانك ها وجود دارد .

ب. براي حل اين مشكل كميته بال اقدام به تشكيل كارگروهي ويژه براي ارزيابي كشورهاي مختلف و نحوه عمل بانك ها براي طرح هاي طبقه بندي دارايي ها (سيستم طبقه بندي كـه بـر مبنـاي آن مطالبات در گروه هاي مختلف بر اساس كيفيت اعتباري خود قرار مي گيرند) و ارزيابي پيامدهاي تفاوت در شيوه هاي عمل نمود.

ج. كميته بال اقدام به ارزيابي چارچوب هاي مقرراتي و شيوهنامه هاي نظارتي در كشورهاي مختلـف ازطريق شيوه هاي رايج با اسـتفاده از 2 از طريق بررسي ادبيات موضوع و نظرسنجي از 28 ناظر پرسشنامه ارسالي و مطالعه موردي 39 بانك از 28 كشور مختلف نمود.

د. بررسي ادبيات موضوع و نتايج پرسشنامه ها، بـر ايـن موضـوع صـحه گذاشـت كـه مطالبـات مشكل دار بانك ها به روشهاي گوناگون و ناهمساني طبقه بندي مي شـوند. همچنـين اسـتاندارد بين المللي يكنواختي براي طبقه بندي مطالبات مشكل دار وجود ندارد .

ه. بر اساس بررسي هاي انجام شده، شيوه هاي گوناگون و تعـاريف ناهمسـان كيفيـت دارايـي در كشورهاي مختلف وجود دارد. عليالخصوص تفاوت در تعاريف واژههايي همچون مفهوم كاهش ارزش و نكول در چارچوبهاي حسابداري و مقرراتي قابل توجه است. نتايج بررسي هاي صورت گرفته نشان ميدهد كه بيش از نيمي از كشورهاي مورد بررسي از تعاريف نظارتي محلي يا ملي براي طبقه بندي دارايي ها و يا نكول استفاده مي كنند كه با تعاريف طبقهبندي داراييهـا و نكـول براساس چارچوبهاي حسابداري به منظور گزارشگري يكنواخـت نظـارتي و افشـاي كيفيـت دارايي هاي مستخرج از ملاحظات احتياطي، متفاوت است.

و. به طبقه بندی دارایی های غیرجاری همين منظور كميته بال دستورالعمل هايي براي تعـاريف دو واژه مهـم مطالبـات غيرجـاري و امهال تدوين كرده است. واژههاي مذكور بر مبنـاي اشـتراكات موجـود در تعـاريف كشـورهاي مختلف تشريح شده است و باعث همگرايي معيارهاي كيفي و كمي استفاده شده در طبقه بنـدي مطالبات شده و نقطه شروعي براي كشورهايي اسـت كـه هيچگونـه تعريفـي بـراي امهـال و مطالبات غيرجاري ندارند.

ز. تعريف مطالبات غيرجاري شامل معيارهاي هماهنگي براي طبقه بندي مطالبات و اوراق مبتني بـر روز سررسـيد شـده(90) و احتمـال عـدم بازپرداخت بدهي است كه بر مبناي وضعيت پرداخـت بـدهي بازپرداخت بنا شده است. همچنين ملاحظات مربوط به وثـايق تسـهيلات قرارگرفتـه در طبقـه دارايي هاي غيرجاري شفاف نموده است. با وجود اينكه تعريف مذكور مشتري محور است، اما در خصوص مطالبات خرد، امكان طبقه بندي مطالبات به عنوان غير جـاري بـه صـورت پرونـده بـه پرونده وجود دارد. دستورالعمل فوق همچنين به روشني قواعد مربوط به ارتقاء طبقـه مطالبـات غيرجاري به جاري را بيان نموده و به آثار متقابل وضعيت امهالي و غيرجاري مي پردازد. در ايـن دستورالعمل تعريف امهال ديدگاهي هماهنگ براي تعديل و تأمين مالي مجدد مطالبـات و اوراق بدهي ناشي از مشكلات مالي قرض گيرنده است. تعريف امهال امكـان طبقـه بنـدي تسـهيلات امهالي را به طبقات جاري يا غيرجاري مي دهد. همينطور در ايـن دسـتوالعمل معيارهـايي بـراي خروج از طبقه تسهيلات امهالي و تأكيد بر حصول اطمينان از سـلامت مـالي مشـتري قبـل از ارتقاء طبقه تسهيلات امهالي نيز وجود دارد .

ح. اين دستورالعمل مكمل چارچوبهاي حسابداري و مقرراتـي موجـود در خصـوص طبقـه بنـدي داراييها ميباشد و دامنه كاربرد، معيارهاي شناخت و سطح استفاده از هـر دو واژه را هماهنـگ ميسازد. در نتيجه منجر به درك بهتـر ايـن واژگـان، بهبـود شـناخت و پـايش آن و ارتقـاي يكنواختي در گزارشهاي نظارتي و افشا بوسيله بانك ها مي گردد. تعاريف مذكور در زمينـه هـاي زير قابل استفاده مي باشد :

نظارت بر پايش كيفيت دارايي شامل دسترسي به مبنـايي يكنواخـت بـراي مقايسـه كشورهاي مختلف توسط مراجع بين المللي نظارتي؛
سيستم هاي طبقه بندي اعتباري داخلي بانكها با مقاصد مديريت ريسك اعتباري؛
افشاي كيفيت دارايي بر اساس ركن 3 (نظم بازار)
انتشار اطلاعات مربوط به شاخص هاي كيفيت دارايي؛
منبع استفاده براي ساير كارگروه هاي مرتبط در كميته بال؛

ط. اين دستورالعمل به نوبه خود به مقام ناظر و مديران بانكها بـراي شناسـايي ميـزان مطالبـات غيرجاري و امهالي در شرايط مطلق و نسبي و تسهيل اقدامات به موقع براي مقابله با افـزايش مشكلات ناشي از كيفيت داراييهاي مشكل دار كمك ميكند .

مقدمه‌

۱ . از جمله‌ اطلاعات‌ مفیدی‌ که‌ می‌تواند در تحلیل‌ وضعیت‌ مالی‌ واحدتجاری‌ برای‌ استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ مفید واقع‌ شود، ارائـه‌ جداگانه‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ در ترازنامه‌ است‌. معمولاً به‌ مـازاد داراییهـای‌ جاری‌ بر بدهیهای‌ جاری‌، ” خالص‌ داراییهـای‌ جـاری‌“
یا ” سرمایه‌ در گردش“ و به‌ مازاد بدهیهای‌ جاری‌ بر داراییهای‌ جاری‌ ” خالص‌ بدهیهای‌ جاری“ اطلاق‌ می‌شود.

دامنه‌ کاربرد

۲ . این‌ استاندارد باید برای‌ ارائـه‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ در ترازنامه‌ بکار گرفته‌ شود.

دیدگاههای‌ موجود در مورد داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌

۳ . از نظر برخی‌، هدف‌ از طبقه‌بندی‌ داراییها و بدهیها به‌ ” جاری“ و ” غیر جاری“ ، ارائـه‌ معیاری‌ تقریبی‌ از نقدینگی‌ واحد تجاری‌، یعنی‌ توانایی‌ آن‌ در انجام‌ فعالیتهای‌ روزمره‌، بدون‌ مواجهه‌ با مشکلات‌ مالی‌ است‌. برخی‌ دیگر، به‌ این‌ طبقه‌ بندی‌ به عنوان‌ ابزاری‌ برای‌ تشخیص‌ آن‌ حصه‌ از منابع‌ و تعهدات‌ واحد تجاری‌ می‌نگرند که‌ گردش‌ مستمر دارد.

۴ . اهداف‌ مزبور تاحدی‌ با یکدیگر ناسازگار است‌، زیرا در سنجش‌ نقدینگی‌، ملاک‌ طبقه‌بندی‌ داراییها و بدهیها به‌ جاری‌ یا غیرجاری‌، امکان‌ نقد شدن‌ و یا تسویه‌ آنها در آینده‌ نزدیک‌ است‌، ولی‌ معیار تشخیص‌ داراییها و بدهیها به عنوان‌ ” اقلام‌ در گردش“ عمدتاً معطوف‌ به‌ مصرف‌ یا تسویه‌ آنها در راه‌ ایجاد درآمد طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ طبقه بندی دارایی های غیرجاری واحد تجاری‌ است‌. چرخه‌ عملیاتی‌ یک‌ واحد تجاری‌، معمولاً متوسط‌ فاصله‌ زمانی‌ بین‌ ” تحصیل‌ موادی‌ که‌ وارد فرایند عملیات‌ می‌شود“ و ” تبدیل‌ نهایی‌ آنها به‌ وجه‌ نقد “ است‌.

۵ . باتوجه‌ به‌ نظرات‌ متفاوت‌ بالا، معمولاً اقلامی‌ جزء داراییهای‌ جاری‌ منظور می‌شود که‌ انتظار رود ظرف‌ یک‌ سال‌ یا طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ واحد تجاری‌، هر کدام‌ طولانی‌تر است‌، به‌ وجه‌ نقد یا دارایی‌ دیگری‌ که‌ نقد شدن‌ آن‌ قریب‌ به‌ یقین‌ است‌ تبدیل‌ شود و اقلامی‌ در عداد بدهیهای‌ جاری‌ محسوب‌ می‌شود که‌ انتظار رود طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ واحد تجاری‌ یا ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌، هر کدام‌ طولانی‌تر است‌، تسویه‌ گردد. هرگاه‌ چرخه‌ عملیاتی‌ واحد تجاری‌ نا مشخص‌ یا خیلی‌ طولانی‌ باشد، تفکیک‌ داراییها و بدهیها در صورتهای‌ مالی‌ تحت‌ عناوین‌ جاری‌ و غیرجاری‌ به‌ ترتیب‌ یاد شده‌ مناسب‌ نخواهد بود. نحوه‌ عمل‌ بالا یک‌ قاعده‌ کلی‌ است‌ که‌ بیشتر جنبه‌ قراردادی‌ دارد و لذا در مواردی‌ ممکن‌ است‌ انعکاس‌ یا عدم‌ انعکاس‌ اقلامی‌ خاص‌ به عنوان‌ داراییهای‌ جاری‌ یا بدهیهای‌ جاری‌ لزوماً با معیارهای‌ فوق‌ تطبیق‌ نداشته‌ باشد.

محدودیتهای‌ تفکیک‌ اقلام‌ جاری‌ و غیرجاری‌

۶ . کلیه‌ واحدهای‌ تجاری‌، به‌ استثنای‌ موارد مذکور در بند ۷، باید با رعایت‌ الزامات‌ مندرج‌ در بندهای‌ ۱۱ الی‌ ۱۸، داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ را به عنوان‌ طبقاتی‌ جداگانه‌ در ترازنامه‌ منعکس‌ کنند.

۷ . طبقه‌بندی‌ برخی‌ اقلام‌ دارایی‌ و بدهی‌ به عنوان‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ در مورد آن‌ دسته‌ از واحدهای‌ تجاری‌ که‌ درارتباط‌ با نحوه‌ طبقه‌بندی‌ و ارائـه‌ داراییها و بدهیها مشمول‌ استانداردهای‌ حسابداری‌ خاص‌ یا مفاد قوانین‌ آمره‌ مشخص‌ است‌ و نیز آن‌ دسته‌ از واحدهای‌ تجاری‌ که‌ چرخه‌ عملیاتی‌ آنها نامشخص‌ یا خیلی‌ طولانی‌ باشد، الزامی‌ نیست‌. این‌ واحدهای‌ تجاری‌ باید از ارائـه‌ جمعهای‌ فرعی‌ برای‌ داراییها و بدهیها که‌ در ذهن‌ استفاده‌کنندگان‌ صورتهای‌ مالی‌ طبقه‌بندی‌ موصوف‌ را تداعی‌ کند، پرهیز کنند.

۸ . عموماً عقیده‌ بر این‌ است‌ که‌ آنچه‌ از تفکیک‌ اقلام‌ جاری‌ و غیرجاری‌ حاصل‌ می‌شود، مشخص‌ شدن‌ داراییهای‌ نسبتاً سریع‌التبدیل‌ به‌ وجه‌ نقد واحد تجاری‌ است‌ که‌ در مقابل‌ تعهداتی‌ که‌ سررسید آنها طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ واحد تجاری‌ فرا می‌رسد به عنوان‌ عاملی‌ احتیاطی‌ یا حفاظی‌ عمل‌ می‌کند. با این‌ حال‌ در واحدهای‌ تجاری‌ دارای‌ تداوم‌ فعالیت‌، نقش‌ داراییهای‌ جاری‌ به عنوان‌ حفاظی‌ در قبال‌ تعهدات‌ جاری‌ همواره‌ مصداق‌ ندارد، بلکه‌ در مواردی‌ واحد تجاری‌ باید جهت‌ ادامه‌ عملیات‌ خود برای‌ مثال‌ موجودی‌ کالای‌ فروش‌ رفته‌ را به طور مداوم‌ با موجودی‌ جدید جایگزین‌ کند. همچنین‌ ممکن‌ است‌ داراییهای‌ جاری‌ شامل‌ موجودی‌ کالایی‌ باشد که‌ انتظار نمی‌رود در آینده‌ نزدیک‌ به‌ فروش‌ رسد.

۹ . بسیاری‌، مازاد داراییهای‌ جاری‌ بر بدهیهای‌ جاری‌ را نشانه‌ وضعیت‌ مالی‌ مطلوب‌ واحد تجاری‌ و مازاد طبقه بندی دارایی های غیرجاری بدهیهای‌ جاری‌ بر داراییهای‌ جاری‌ را نشانه‌ مشکلات‌ مالی‌ واحد تجاری‌ تلقی‌ می‌کنند. اما، این‌ قبیل‌ نتیجه‌گیریها بدون‌ توجه‌ به‌ ماهیت‌ عملیات‌ واحد تجاری‌ و اجزای‌ تشکیل‌ دهنده‌ داراییها و بدهیهای‌ جاری‌ آن‌ منطقی‌ نیست‌.

۱۰ . بدین‌ترتیب‌ در حالی‌ که‌ عده‌ای‌ عقیده‌ دارند که‌ مشخص‌ کردن‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ از ابزار مفید تجزیه‌ و تحلیل‌ مالی‌ است‌، برخی‌ دیگر بر این‌ باورند که‌ محدودیتهای‌ تفکیک‌ اقلام‌ به‌ جاری‌ و غیرجاری‌، مفید بودن‌ آن‌ را کاهش‌ می‌دهد و حتی‌ در بسیاری‌ از موارد، گمراه‌کننده‌ می‌سازد. وضع‌ مقررات‌ کلی‌ برای‌ مشخص‌ کردن‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ در صورتهای‌ مالی‌ ممکن‌ است‌ مانع‌ از توجه‌ بیشتر به‌ این‌ مسائل‌ شود. لذا، الزامات‌ این‌ استاندارد تنها برای‌ هماهنگ‌ کردن‌ رویه‌هایی‌ است‌ که‌ واحدهای‌ تجاری‌ در رابطه‌ با مشخص‌ کردن‌ داراییهای‌ جاری‌ و بدهیهای‌ جاری‌ در صورتهای‌ مالی‌ اتخاذ می‌کنند.

داراییهای‌ جاری‌

۱۱ . یک‌ دارایی‌ زمانی‌ باید به عنوان‌ دارایی‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ شود که‌:

الف‌ . انتظار رود طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ واحد تجاری‌ یا ظرف‌ یکسال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌، هر کدام‌ طولانی‌تر است‌، مصرف‌ یا فروخته‌ شود، یا به‌ وجه‌ نقد یا دارایی‌ دیگری‌ که‌ نقد شدن‌ آن‌ قریب‌ به‌ یقین‌ است‌، تبدیل‌ شود، یا

ب‌ . وجه‌ نقد یا معادل‌ وجه‌ نقدی‌ باشد که‌ استفاده‌ از آن‌ محدود نشده‌ است‌.

سایر داراییها باید به عنوان‌ داراییهای‌ غیرجاری‌ طبقه‌بندی‌ شود.

۱۲ . نمونه‌ اقلامی‌ که‌ به عنوان‌ دارایی‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ می‌شود عبارتست‌ از:

الف ‌. مانده‌ وجوه‌ نقد و مانده‌ حسابهای‌ بانکی‌، به‌استثنای‌ مواردی‌که‌ اعمال‌ محدودیت‌ در مصرف‌ آنها مانع‌ از استفاده‌ این‌ اقلام‌ برای‌ عملیات‌ جاری‌ شود. در مواردی‌ که‌ استفاده‌ از وجوه‌ نقد برای‌ عملیات‌ جاری‌ مشمول‌ محدودیت‌ باشد، تنها در صورتی‌ می‌توان‌ آن‌ را جزء داراییهای‌ جاری‌ منظور کرد که‌ مدت‌ محدودیت‌ حداکثر تا زمان‌ سررسید تعهدی‌ باشد که‌ به عنوان‌ بدهی‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ شده‌ است‌ یا اینکه‌ محدودیت‌ ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ برطرف‌ شود.

ب . حصه‌ای‌ از حسابها و اسناد دریافتنی‌ تجاری‌ و غیرتجاری‌ که‌ انتظار می‌رود ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ به‌ وجه‌ نقد یا دارایی‌ دیگری‌ تبدیل‌ شود که‌ نقد شدن‌ آن‌ قریب‌ به‌ یقین‌ طبقه بندی دارایی های غیرجاری است‌.

ج . موجودی‌ مواد و کالا و کار در جریان‌ پیشرفت‌ پیمانهای‌ بلندمدت‌، صرف‌ نظر از اینکه‌ ممکن‌ است‌ اقلامی‌ از آن‌ احتمالاً ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ یا یک‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ نقد نشود.

د . سهام‌ شرکتها، اوراق‌ مشارکت‌ و سایر اوراق‌ بهاداری‌ که‌ به‌ قصد نگهداری‌ تحصیل‌ نشده‌ و به‌‌سهولت‌ قابل‌ نقد شدن‌ است‌.

ﻫ . پیش‌پرداختهای‌ خرید داراییهای‌ جاری‌.

و . پیش‌پرداختهای‌ هزینه‌ در مواردی‌ که‌ انتظار می‌رود ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ به طور کامل‌ به‌ مصرف‌ برسد.

بدهیهای‌ جاری‌

۱۳ . یک‌ بدهی‌ زمانی‌ باید به عنوان‌ بدهی‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ شود که‌ انتظار رود طی‌ چرخه‌ عملیاتی‌ معمول‌ واحد تجاری‌ یا ظرف‌ یکسال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌، هر کدام‌ طولانی‌تر است‌، تسویه‌ شود. سایر بدهیها باید به عنوان‌ بدهیهای‌ غیرجاری‌ طبقه‌بندی‌ شود. طبقه بندی دارایی های غیرجاری

۱۴ . بدهیهای‌ عندالمطالبه‌ که‌ انتظار رود ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ مطالبه‌ شود و نیز آن‌ قسمت‌ از بدهیهای‌ بلندمدتی‌ که‌ انتظار رود بر مبنای‌ شرایط‌ قرارداد مربوط‌، ظرف‌ مدت‌
یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ به‌ دین‌ حال‌ تبدیل‌ شود جزء بدهیهای‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ و توضیحات‌ کافی‌ در این‌ مورد در یادداشتهای‌ توضیحی‌ ارائه‌ می‌شود.

۱۵ . آن‌ دسته‌ از بدهیها و نیز حصه‌ای‌ از بدهیهای‌ بلندمدت‌ از قبیل‌ تسهیلات‌ مالی‌ بانکی‌ و غیربانکی‌، بدهیهای‌ تجاری‌، بدهی‌ مالیاتی‌ و پیش‌دریافت‌ از مشتریان‌ که‌ انتظار رود ظرف‌ یکسال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ تسویه‌ گردد، به عنوان‌ بدهی‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ می‌شود. با این‌ حال‌، حصه‌ای‌ از یک‌ بدهی‌ بلندمدت‌ که‌ انتظار رود ظرف‌ یک‌ سال‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ تسویه‌ شود، مشروط‌ بر اینکه‌ داراییهای‌ موجود در تاریخ‌ ترازنامه‌ که‌ بازپرداخت‌ آن‌ بدهی‌ از محل‌ آنها صورت‌ می‌گیرد، به عنوان‌ دارایی‌ جاری‌ طبقه‌بندی‌ نشده‌ باشد، گاهی‌ اوقات‌ تحت‌ عنوان‌ بدهی‌ بلندمدت‌ طبقه‌بندی‌ می‌شود. در مورد اخیر افشای‌ مبلغ‌ و شرایط‌ مربوط‌ ممکن‌ است‌ ضرورت‌ یابد.

تجدید طبقه‌ بندی‌ داراییها و بدهیها

۱۶ . هرگاه‌ پس‌ از تاریخ‌ ترازنامه‌ ولی‌ قبل‌ از تصویب‌ صورتهای‌ مالی‌ توسط‌ مدیریت‌ واحد تجاری‌، رویدادهایی‌ در جهت‌ تبدیل‌ داراییها و بدهیهای‌ جاری‌ به‌ داراییها و بدهیهای‌ غیرجاری‌ و به‌ عکس‌ رخ‌ دهد، نحوه‌ برخورد حسابداری‌ با آن‌ طبق‌ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ ۵ با عنوان‌ حسابداری‌ رویدادهای‌ بعد از تاریخ‌ ترازنامه‌ خواهد بود.

نحوه‌ ارائه‌ در صورتهای‌ مالی‌

۱۷ . جمع‌ کل‌ داراییهای‌ جاری‌ و جمع‌ کل‌ بدهیهای‌ جاری‌ باید در ترازنامه‌ نشان‌ داده‌ شود.

۱۸ . مبلغ‌ یک‌ دارایی‌ جاری‌ یا بدهی‌ جاری‌ نباید از بدهی‌ جاری‌ یا دارایی‌ جاری‌ دیگر کسر شود، مگر آنکه‌ شرایط‌ تهاتر داراییها و بدهیها مندرج‌ در استاندارد حسابداری‌ شماره‌ ۱ با عنوان‌ ” نحوه‌ ارائه‌ صورتهای‌ مالی‌“ برقرار باشد.

تاریخ‌ اجرا

۱۹ . الزامات‌ این‌ استاندارد در مورد کلیه‌ صورتهای‌ مالی‌ که‌ دوره‌ مالی‌ آنها از تاریخ‌ ۱/۱/۱۳۸۰ و بعد از آن‌ شروع‌ می‌شود، لازم‌الاجراست‌.

مطابقت‌ با استانداردهای‌ بین‌المللی‌ حسابداری‌

۲۰ . با اجرای‌ الزامات‌ این‌ استاندارد، مفاد استاندارد بین‌المللی‌ حسابداری‌ شماره‌ ۱ با عنوان‌ نحوه‌ ارائـه‌ صورتهای‌ مالی‌ نیز رعایت‌ می‌شود.

صفحه نخست
پست الکترونیک
آرشیو
عناوین مطالب وبلاگ

درباره وبلاگ

با سلام به تمام دوستان و کاربران محترم هدف از ایجاد وبلاگ آموزش تئوریک حسابداری و آموزش اختصاصی حسابرسی و تبادل اطلاعات بوده است امیدست با راهنمایی و انتقادات سازنده ابن اهداف تحقق یابند. حمید حسین پور _ ناهید مطلبی