بازارهای مالی بر اساس معیارها

داوود سوری، اقتصاددان و استاد پیشین اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، بازداشت شد

داوود سوری، اقتصاددان و استاد پیشین اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف، شامگاه دوشنبه ۹ آبان، با مراجعه ماموران امنیتی به منزل مسکونی‌اش بازداشت شد.

بر اساس گزارش‌ها، ماموران لپ‌تاپ و موبایل این اقتصاددان را نیز با خود برده‌اند.

سوری ساعتی پس از بازداشت، در تماسی تلفنی با خانواده، خبر داده است که به زندان اوین منتقل شده است.

داوود سوری فارغ‌التحصیل دکتری اقتصاد از دانشگاه ویرجینیا تِک در آمریکا است و مقالات بسیاری در حوزه‌های اقتصاد کلان، اقتصاد پولی و بازارهای مالی از او منتشر شده است.

این اقتصاددان فعالیت سیاسی نداشته و ندارد و تنها در صفحه توییتر خود درباره مسائل روز مطالبی منتشر می‌کند.

چهار روز پیش از این هم محمد ملانوری، تحلیل‌گر وب‌سایت اکو ایران و دانشجوی دوره دکتری اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف نیز بازداشت شد.

در یک ماه گذشته شماری از خبرنگاران و تحلیل‌گران اقتصادی همچون فاطمه رجبی، خبرنگار وب‌سایت اکو ایران، البرز نظامی، مترجم و خبرنگار روزنامه دنیای اقتصاد و سعید مشکانی، مدرس و مشاور اقتصادی هم از جمله افرادی بودند که بازداشت شدند و پس از مدتی با سپردن وثیقه، موقتا آزاد شدند.

رشد دوباره شاخص بورس

شاخص بورس در جریان معاملات امروز بازار سرمایه با رشد ۱۰هزار واحدی روبرو شد.

به گزارش سایت طلا، بورس اوراق بهادار تهران بعد از بسته 10‌بندی حمایتی سازمان بورس امروز هم در یک روند رو به رشد قرار گرفت، به گونه‌ای که شاخص کل در پایان معاملات با رشد 10 هزار و 547 واحد نسبت به روز قبل به رقم یک میلیون و 280 هزار و 380 واحد رسید.

همچنین شاخص کل با معیار هموزن با افزایش 4 هزار و 192 واحد به رقم 365 هزار و 9 واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران به بیش از 4 میلیون و 751 هزار میلیارد تومان رسید.

معامله‌گران امروز بیش از 5.2 میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب 246 هزار فقره معامله و به ارزش 2 هزار و 605 میلیارد تومان داد و ستد کردند.

امروز همه شاخص‌های بورس سبز شدند بگونه‌ای که شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ـ‌ ارزشی 0.84 درصد رشد کردند، این دو شاخص با معیار هموزن 1.18 درصد افزایش یافتند.

شاخص آزاد شناور 0.81 درصد رشد کرد، شاخص بازار اول بورس 0.92 درصد افزایش یافت و شاخص بازار دوم بورس 0.74 درصد افزایش یافت.

امروز نمادهای پتروشیمی خلیج‌فارس، فولاد مبارکه، سرمایه‌‌گذاری امید، شستا، پتروشیمی نوری، سرمایه‌گذاری غدیر و سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص بورس را از خود به جای گذاشتند.

بر اساس این گزارش، در بازارهای فرابورس ایران هم با معامله 2میلیارد و 41میلیون ورقه به‌ارزش 2هزار و 601میلیارد تومان در 176هزار نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 51واحد رشد کرد و در ارتفاع 17هزار و 384واحد قرار گرفت.

در این بازار هم امروز بیشترین اثر مثبت بر شاخص فرابورس به نام نمادهای معاملاتی پتروشیمی تندگویان، پلیمر آریا ساسول و پتروشیمی زاگرس شد و در مقابل شرکت‌های بیمه پاسارگاد، صنایع شیمیایی کیمیاگران امروز و پالایش نفت لاوان بیشترین اثر منفی را بر این شاخص به نام خود ثبت کردند.

سازمان بورس آزمون استخدامی برگزار می‌کند

دومین دوره آزمون استخدامی سازمان بورس ۳۰ مهر ماه و در دو گروه شغلی حسابداری-مدیریت مالی و حسابداری-حسابرسی برگزار می‌شود.

خبرگزاری میزان – طبق اعلام پایگاه خبری بازار سرمایه، دومین دوره آزمون استخدامی سازمان بورس ۳۰ مهر ماه و در دو گروه شغلی حسابداری-مدیریت مالی و حسابداری-حسابرسی برگزار می‌شود.

دارندگان مدرک کارشناسی متولدین ۱۳۶۹ و پس از آن، دارندگان مدرک کارشناسی ارشد متولدین ۱۳۶۷ و پس از آن، دارندگان مدرک دکتری متولدین ۱۳۶۴ و پس از آن، با داشتن شرایط عمومی عدم اشتغال به تحصیل در زمان ثبت نام، دارا بودن کارت پایان خدمت و یا معافیت دائم برای آقایان، آشنایی به زبان انگلیسی بر اساس معیارهای سازمان، تسلط بر رایانه و مهارت‌های ICDL می‌توانند در این آزمون شرکت کنند.

داوطلبان در این دوره از آزمون مجاز به ثبت نام در هر دو گروه تحصیلی بوده و باید شرایط تخصصی آشنایی با قوانین و مقررات بازار سرمایه، قانون تجارت و مالیات، تسلط بر استانداردهای حسابداری و حسابرسی، آشنایی با تحلیل صورت‌های مالی، بازارها، ابزارها و امور مالی شرکتی، دانش در زمینه محاسبه سود، بازده، ریسک، نرخ سود و ارزش‌گذاری و تجزیه و تحلیل اوراق بهادار و تسلط بر قوانین و مقررات حوزه معاملات و آشنایی با سایر مقررات بازار سرمایه را داشته باشند.

تنها داوطلبانی که در مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد یا دکتری از رشته‌های مذکور فارغ التحصیل شده‌اند امکان شرکت در آزمون را خواهند داشت. در صورت عدم تطابق مدرک تحصیلی با رشته مورد نظر در هر مرحله از فرآیند آزمون و استخدام، حضور داوطلب کن‌لم‌یکن تلقی شده و داوطلب حق هیچگونه اعتراضی را نخواهد داشت. متقاضیان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در آزمون استخدامی به نشانی testcenter.semedco.ir مراجعه نمایید.

تیر ماه ۱۴۰۱ نخستین دوره آزمون استخدامی سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار شد و داوطلبان طی آن در ۸ گروه شغلی حسابداری- مدیریت مالی، حقوق (انواع گرایش‌ها)، فناوری اطلاعات – کامپیوتر، حسابداری – حسابرسی، امنیت فناوری اطلاعات، منابع انسانی، مدیریت مالی/اقتصاد گرایش مالی (کارشناس مالی اسلامی) و (کارشناس گروه ناشران و بورس‌ها و گروه نهادهای مالی) شرکت کردند.

معمای این روزهای بورس/ یک خرید سهام ۳ برابر قیمت تابلو

همدلی نوشت: سرانجام به پایان رسید و مجموعه اهداف توانست ضمن پشت سر گذاشتن شتران بلوک ۱۲ درصدی فارس را از آن خود کند. اما این معامله تاریخی در حالی به پایان رسید که سوالات بی‌شماری را در میان اذهان عمومی ایجاد کرد. چرا که تقریبا به میزان حدود سه برابر تابلوی معاملاتی سهام فارس را خریداری کرد؛ موضوعی که با این سوال همراه شد که برای شرکت شتران واقعا به صرفه است که بخواهد این بلوک را به میزان چند برابر قیمت تابلو خریداری کند؟

یک فعال بازار سرمایه در این باره می‌گوید: «این معامله برای سهام‌داران خرد نبود و معلوم نیست خرید این سهام بلوکی به قیمت چند برابر تابلوی معاملاتی برای چه هدفی بوده است؟». دیگر فعال بازار سرمایه هم می‌گوید وقتی هیات مدیره شرکت‌ها مستقل نیست و از سوی دولت انتخاب می‌شود، طبیعی است که منافع دولت بر منافع سهام‌داران ارجحیت داشته باشد. اشاره این فعال بازار سرمایه به همین خرید بلوک فارس توسط شتران به حدود سه برابر قیمت است. خرید بلوک فارس به قیمت چند برابر تابلو این ذهنیت را در میان عموم ایجاد کرده که هزاران میلیارد تومان بازارهای مالی بر اساس معیارها از جیب سهام‌داران خارج می‌شود. قیمت سهام فارس در تابلوی معاملاتی در حالی ۶۲۰ تومان در روزهای اخیر بود که شتران که سال‌ها در مجمع سود نقدی تقسیم نکرده به نظر می‌رسد با پول سهامدارانش بلوک فارس را به قیمت بالای ۱۶۰۰ تومان خریداری کرده. هنوز ماجرای فساد ۹۲ هزار میلیارد تومانی فولاد مبارکه از خاطر سهام‌داران نرفته که خرید این بلوک آنهم به قیمت چند برابر تابلو این ابهامات را در ذهن سهام‌داران ایجاد کرده. از آن‌جایی که بورس بازاری برای ایجاد هر چه بیشتر شفافیت است، بهتر است درباره جزئیات این موضوع شفاف‌سازی بیشتری انجام شود. چرا که در روزهای اخیر خروج پول از بورس شدت بیشتری گرفته و به نظر می‌رسد ایجاد هر گونه ابهامی می‌تواند به بهای از بین رفتن اعتماد سهام‌داران به این بازار و هجوم سرمایه‌های خرد و کلان به بازارهای سکه و دلار شود. برخی می‌گویند دولت از جیب سهامدارن شتران تامین مالی کشور را انجام داده؛ سوال این است که اگر سود تقسیم نشده شتران در دست سهام‌دارانش بود، این شرکت می‌توانست فارس با به قیمت سک سوم بخرد؟. هر چه هست، شتران در رقابت برای خرید ۱۲ درصد فارس به قیمت سه برابر تابلو شرکت کرد و به نظر می‌رسد این پول از ۹۱ هزار میلیارد تومان سپرده بانکی است که در مجامع سود بین سهام‌دارانش تقسیم نکرده. با توجه به سوالات ایجاد شده سازمان بورس و اوراق بهادار برای حفاظت از حقوق سهام‌داران خود باید پاسخگو باشد.

پیشنهاد کارشناسی به بورسی‌ها

روز شنبه از بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه از سوی سازمان بورس رونمایی شد که واکنش‌های مختلفی را از سوی کارشناسان در پی داشت. واکنش‌هایی که محور مشترک اکثر آن‌ها همراهی دولت و مجلس برای به نتیجه رسیدن تصمیمات جدید است.
به گزارش ایسنا، بندهای این بسته شامل بیمه کردن سهام حاضر در پورتفوی اشخاص حقیقی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان برای هر نفر، انتشار اوراق اختیار تبعی فروش بر روی سهام موجود در صندوق های درآمد ثابت تا سقف ۴۰۰ هزار میلیارد ریال با تضمین اصل ارزش سبد سهام در ابتدای دوره بر اساس ترتیباتی که سازمان بورس اعلام می‌کند، تزریق منابع جدید توسط صندوق‌های حاکمیتی برای خرید سهام در بازار سرمایه و به مرور افزایش مبلغ مذکور، واریز منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت جمعاً به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال، هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه دولتی، صندوق های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار، و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی، همکاری مشترک بانک مرکزی و وزارت اقتصاد جهت مدیریت نرخ سود، افزایش سپرده‌گذاری مستقیم سازمان بورس نزد صندوق تثبیت، محدود کردن بخش فروش بازارگردان‌ها تا اطلاع ثانوی، توقف پذیره‌نویسی اوراق بهادار و عرضه‌های اولیه تا زمان بازگشت ثبات به بازار سرمایه بازگشت زمان جلسه معاملاتی در فرابورس به روال سابق از ساعت ۱۳ به ۱۲ و ۳۰ دقیقه می‌شود.در این راستا، کارشناسان بر لزوم تعامل دولت و مجلس و همچنین ترغیب تازه‌واردها به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تاکید کرده و شروط به نتیجه رسیدن این بسته را تشریح کردند.
در این راستا، رحمانی با اشاره به بسته حمایتی سازمان بورس از بازار سرمایه، با تاکید بر این‌که موضوع بیمه سبد سهام از طریق اوراق مشتقه یعنی اوراق اختیار فروش تبعی؛ اقدامی مهم برای سهام‌داران خردی است بازارهای مالی بر اساس معیارها که نگران کاهش ارزش پرتفوی خود هستند، اظهار کرد: این اقدام به میزان زیادی در کاهش نگرانی‌ها و ایجاد اطمینان خاطر در میان سهام‌داران نقش خواهد داشت و به بازار این پیام را می‌دهد که سهام، همچنان دارای جذابیت برای سرمایه‌گذاری است و نیازی به فروش به دلیل بیمه سهام نیست.
وی در ادامه به روابط دولت با شرکت‌ها اشاره کرد و گفت: دولت باید توجه کند که گزارش‌های سود شش ماهه شرکت‌ها، شرایط مطلوبی را نشان نمی‌دهد. بخش مهمی از کاهش سودآوری‌ها ناشی از افزایش سهم دولت از سود شرکت‌ها در قالب افزایش قیمت خوراک، قیمت انرژی، مالیات ارزش افزوده، مالیات عملکرد، عوارض‌های مختلف، حقوق مالکانه و . است که بدون تعارف این موارد امروز به یک تهدید جدی برای بازار مبدل شده است. عاملی که امروز بیش از هر چیزی سهام‌داران را تشویق به نگهداری و ورود سرمایه‌های جدید به بازار سهام می‌کند، چشم‌انداز سودآوری شرکت‌ها بوده که به دلیل رفتار دولت این موضوع با چالش مواجه شده است.نخستین مدیرعامل شرکت بورس تهران ادامه داد: در یک شرکت هزینه انرژی از ۲۰۰۰ میلیارد تومان با افزایش چهار برابری به ۸۰۰۰ میلیارد تومان رسیده است که نشان می‌دهد دولت که قدرت زیادی دارد، حقوق سایر ذی‌نفعان شرکت‌ها به خصوص سهام‌داران را نادیده گرفته است و به عبارت دیگر، کسری بودجه باعث شده دولت سهم بیشتری از ارزش افزوده ایجاد شده در شرکت‌ها کسب کند که این اتفاق مطلوبی برای بازار نیست. دلیل اعلام این موارد قرار داشتن در فصل تنظیم بودجه است و اکنون که بودجه ۱۴۰۲ در حال تدوین قرار دارد، یک نگرانی جدی در بازار وجود دارد که آیا دوباره سهم دولت در شرکت‌ها افزایش پیدا می‌کند یا خیر؟
رحمانی به سازمان بورس پیشنهاد داد که این سازمان باید از شرکت‌ها بخواهد که هر یک در گزارشی، سهم دولت از عملیات آن‌ها از جمله قیمت خوراک، انرژی، مالیات ارزش افزوده، مالیات عملکرد، مالیات تکلیفی، حقوق و انواع و اقسام عوارض از جمله عوارض گمرکی را مشخص کنند تا روابط میان دولت و شرکت‌ها شفاف شود. باید مشخص شود سهم دولت از سهم کارکنان و سهام‌داران چقدر است تا همه بتوانند براساس واقعیت و شرایط شرکت‌ها تصمیم‌گیری کنند؛ در این حوزه قطعا ادامه برخی روندها شرکت‌ها را دچار مشکل جدی بازارهای مالی بر اساس معیارها می‌کند.بر اساس این گزارش و به نقل از روابط عمومی بازار سرمایه، وی با تاکید بر اینکه شرکتی که چشم‌انداز سودآوری مطلوبی نداشته باشد، نمی‌تواند تامین مالی مناسبی برای پروژه‌های جدید کند، اظهار کرد: باید یک نگاه سیستمی و کل‌نگر در مواجه با وضعیت فعلی بازار سرمایه به کار گرفته شود و به طور شفاف مشخص شود، چرا روند سود شرکت‌ها به این حد رسیده است؛ در این زمینه تاکید می‌شود که به دلیل افزایش سهم دولت در شرکت‌ها، چشم‌انداز سودآوری آن‌ها در ابهام است و امیدواریم دولت به این موارد به عنوان ثروت سهام‌داران توجه بیشتری کند.

بورس سبزپوش شد

روند حرکت بازار سرمایه دیروز برخلاف روزهای گذشته صعودی بود؛ به‌طوری‌که هر سه شاخص بورس، شاخص کل با معیار هم‌وزن و شاخص فرابورس سبزپوش شدند.
شاخص کل بورس با ۱۵ هزار و ۳۶۸ واحد افزایش تا رقم یک میلیون و ۲۶۹ هزار واحد صعود کرد. شاخص کل با معیار هم وزن هم ۴۵۷۴ واحد افزایش یافت و به رقم ۳۶۰ هزار و ۸۱۶ واحد رسید. در این بازار ۲۴۵ هزار معامله به ارزش ۳۸ هزار و ۷۶ میلیارد ریال انجام شد. صنایع پتروشیمی خلیج فارس، سرمایه‌ گذاری تامین اجتماعی، فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، سرمایه‌ گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین، پالایش و نفت اصفهان و کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی بورس گذاشتند. شاخص کل فرابورس با ۱۸۳ واحد افزایش به رقم ۱۱۷ هزار و ۳۳۳ واحد رسید. در این بازار ۱۷۴ هزار معامله به ارزش ۱۳۷۹ میلیارد ریال انجام شد. پلیمر آریاساسول، پتروشیمی زاگرس، پتروشیمی مارون، داروسازی دانا، فرابورس ایران، تولیدات پتروشیمی قائدبصیر و توسعه مولد نیروگاهی جهرم نسبت به سایر نمادها بیشترین تاثیر مثبت را روی فرابورس گذاشتند.

معادله سنی حباب بورس /بررسی اثر تجربه در بازار سهام

صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که توسط مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر اداره می‌شوند، به‌‌‌‌‌‌طور نامتناسبی روی سهام فناوری شرط‌‌‌‌‌‌بندی می‌کنند، به‌‌‌‌‌‌ویژه در اوج حباب و این امر حتی می‌تواند موجب ایجاد حباب شود.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای اقتصاد، پیچیدگی همواره جزئی جداناشدنی از سرمایه‌گذاری در بازارهای سهام است. با این حال همواره تصور می‌شود که با افزایش دانش نسبت به عملکرد شرکت‌ها و ‌سازوکار بازارها می‌توان عملکرد خوبی در فرآیند سرمایه‌گذاری به جا گذاشت. این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری در میان سرمایه‌گذاران کم‌سن‌تر که به‌طور میانگین دارای دانش بیشتری نسبت به پیشکسوتان خود هستند، به سبب نداشتن تجربه کافی در معاملات سهام، چندان کم‌خطر نیست و می‌تواند ریسک‌ها یا حتی زیان‌های بسیاری را به دنبال داشته باشد.

بی‌تجربگی در بازار‌های مالی به‌عنوان یک عنصر فردی می‌تواند نقش چندانی در روند بازار نداشته باشد، اما زمانی‌که به عنصری جمعی تبدیل می‌شود می‌تواند موجب شکل‌گیری حباب، سقوط بازار و فعایت‌های غیر‌عقلانی و به دور از منطق در بازار شود. فرض غالب بر این است که هرچه تجربه حضور در بازارهای مالی بیشتر باشد، احتمال خطا کاهش خواهد یافت.

در این گزارش ما از داده‌های مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک از حباب فناوری برای بررسی این فرضیه استفاده می‌کنیم که سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران بی‌‌‌‌‌‌تجربه در شکل‌‌‌‌‌‌گیری حباب‌‌‌‌‌‌های قیمت دارایی نقش دارند یا نه. بدین منظور با استفاده از سن به‌عنوان نماینده تجربه سرمایه‌گذاری مدیران، متوجه می‌شویم که در حوالی اوج حباب فناوری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که توسط مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر اداره می‌شوند، نسبت به همکاران قدیمی‌‌‌‌‌‌ترشان، بیشتر در سهام فناوری سرمایه‌گذاری می‌کنند. علاوه‌بر این، مدیران جوان، نه مدیران قدیمی، رفتار تعقیب روند را در سرمایه‌گذاری‌های سهام فناوری از خود نشان می‌دهند، در نتیجه مدیران جوان میزان دارایی‌های فناوری خود یا به تعبیر دیگر سهام خود را در طول دوره رونق افزایش می‌دهند و در دوران رکود کاهش می‌دهند. هر دو نتیجه با رفتار سرمایه‌گذاران بی‌تجربه در بازارهای دارایی تجربی مطابقت دارند و این رفتار بازارهای مالی بر اساس معیارها می‌تواند موجب شکل‌گیری حباب فناوری شود.

فرهنگ عامه بازار سهام سرشار از حکایات در مورد سرمایه‌گذاران بی‌تجربه است که در حباب‌های بازار مالی به بازار وارد می‌شوند و حتی باعث رشد بیش از حد حباب نیز می‌شوند. کیندلبرگر (1979) در تاریخ کلاسیک خود از سفته‌بازی مالی، استدلال می‌کند که حباب‌‌‌‌‌‌ها بخش‌هایی از جمعیت را وارد بازار می‌کنند که معمولا از چنین سرمایه‌گذاری‌هایی دور هستند و فهمی از عملکرد بازار مالی ندارند. مکی(1852) با یادآوری حباب لاله قرن هفدهم، گزارش مشابهی به‌دست می‌دهد. بروکس(1973) رونق بازار سهام در اواخر دهه1960 را به تصویر می‌کشد که در آن جوانان وال‌استریت را تسخیر کرده بودند. اخیرا، برنان(2004) پیشنهاد می‌کند که افزایش مشارکت در بازار سهام توسط افراد بی‌تجربه و نویز‌ها ممکن است عامل محرک رونق قیمت سهام اینترنتی و حباب فناوری در اواخر دهه1990 بوده باشد.

موضوع رایج در این گزارش‌های تاریخی این است که سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران بی‌‌‌‌‌‌تجربه که هنوز مستقیما پیامدهای رکود بازار سهام را تجربه نکرده‌‌‌‌‌‌اند، بیشتر مستعد خوش‌بینی هستند بازارهای مالی بر اساس معیارها که به حباب دامن می‌زند. این مساله در بازار سهام ایران نیز در سال‌98 اتفاق افتاد که در آن شاهد ورود پول بی‌تجربه و آغشته به خوش‌بینی به بازار بودیم که باعث شکل‌گیری حباب سال‌98 شد. در این گزارش، تصمیمات پرتفوی مدیران صندوق‌های مشترک باتجربه و بی‌‌‌‌‌‌تجربه را در طول حباب فناوری اواخر دهه1990 مطالعه می‌کنیم. با استفاده از سن مدیر به‌عنوان نماینده‌‌‌‌‌‌ای برای تجربه، با بررسی اینکه آیا مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر احتمال بیشتری برای شرط‌‌‌‌‌‌بندی روی سهام فناوری دارند، بررسی را شروع می‌کنیم. در شروع حباب، مدیران جوان انحراف کمی از مدیران مسن نشان می‌دهند؛ در واقع مدیران زیر 35 سال‌ کمی کمتر از مدیران متوسط به خرید سهام و افزایش دارایی خود در این حوزه تمایل نشان می‌دهند، اما داده‌ها بازارهای مالی بر اساس معیارها نشان می‌دهد که قبل از رسیدن به اوج در مارس سال‌2000، مدیران جوان به‌شدت دارایی‌های خود را از سهام فناوری نسبت به معیارهای قبلی خود افزایش می‌دهند، درحالی‌که مدیران مسن‌تر این کار را نمی‌کنند. تعدیل‌‌‌‌‌‌های معیار ما توضیح‌‌‌‌‌‌های ترکیبی ساده را رد می‌کند، مانند احتمال تمرکز بیشتر مدیران جوان درمیان صندوق‌های رشد. ما همچنین نشان می‌دهیم که مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر به‌طور فعالانه‌ای پرتفوی خود را به نفع سهام فناوری تعدیل می‌کنند. این رفتار بی‌تجربگی مبتنی بر خوش‌بینی غیر‌عقلایی می‌تواند در شتاب‌دهی بازارهای مالی بر اساس معیارها به شکل‌گیری حباب فناوری و ایجاد شکاف میان ارزش اسمی و ارزش بنیادی بازار نقش قابل‌توجهی داشته باشد که داده‌های گزارش آن را تایید می‌کنند.

یافته‌‌‌‌‌‌های گزارش با شواهد حاصل از آزمایش‌‌‌‌‌‌ها و نظرسنجی‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران خرد سازگار است. اسمیت، سوچانک و ویلیامز (1988) دریافتند که حباب‌‌‌‌‌‌ها و خرابی‌‌‌‌‌‌ها به‌طور منظم در بازارهای دارایی آزمایشگاهی رخ می‌دهند، اما زمانی‌که افراد حباب‌‌‌‌‌‌ها و خرابی‌‌‌‌‌‌ها را در جلسات معاملاتی قبلی تجربه کرده باشند، احتمال کمتری دارد که شاهد این رفتار ناپخته باشیم. یورگنسن(بازارهای مالی بر اساس معیارها 2003) با جمع‌‌‌‌‌‌بندی داده‌های حاصل از نظرسنجی‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران خرد، نشان می‌دهد که سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران جوان و بی‌‌‌‌‌‌تجربه بالاترین انتظارات بازده بازار سهام را در اواخر دهه1990 داشتند.

نتایج نشان می‌دهد که اثرات بی‌تجربگی به شرکت‌کنندگان در آزمایش‌های آزمایشگاهی یا سرمایه‌گذاران خرد محدود نمی‌شود. همواره تصور می‌شود که مدیران دارایی که دوره‌های امروزی و حرفه‌ای را گذرانده‌اند کمتر از بی‌تجربگی خود آسیب می‌بینند، اما شواهد ما نشان می‌دهد که بی‌‌‌‌‌‌تجربه‌بودن به‌طور قابل‌توجهی بر رفتار معاملاتی آنها نیز تاثیر می‌گذارد، بنابراین بی‌تجربگی ناشی از سن کم در بازار‌های مالی یکی از مهم‌ترین پیش‌زمینه‌هایی است که از طریق آن، حباب‌های بازار سهام شکل می‌گیرند، می‌ترکند یا بازار را برای مدتی طولانی در وضعیت فراارزش‌گذاری شده نگاه می‌دارند.

یافته‌‌‌‌‌‌های تجربی سرنخ‌‌‌‌‌‌هایی درباره سازوکاری ارائه می‌کنند که بازارهای مالی بر اساس معیارها از طریق آن یک بازیگر بی‌‌‌‌‌‌تجربه‌‌‌‌‌‌ ممکن است بر تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌های سبدگردانی تاثیر بگذارد.

مطالعه اسمیت و همکاران نشان می‌دهد که معامله‌گران بی‌تجربه انتظارات تطبیقی دارند. به‌طور مشابه، هارووی، لاهاو و نوشیر(2007) دریافتند که افراد بی‌تجربه تغییرات اخیر قیمت را برون‌یابی می‌کنند. برای اینکه ببینیم آیا یادگیری تطبیقی برای مدیران صندوق در نمونه ما نیز نقشی ایفا می‌کند، مطالعه می‌کنیم که چگونه مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر و مسن‌‌‌‌‌‌تر دارایی‌های خود را در پاسخ به بازده‌‌‌‌‌‌های گذشته سهام فناوری تغییر می‌دهند. ما متوجه شدیم که مدیران جوان پس از فصل‌‌‌‌‌‌هایی که سهام فناوری بازده بالایی را تجربه می‌کنند، دارایی‌های فناوری خود را افزایش می‌دهند، درحالی‌که مدیران مسن‌‌‌‌‌‌تر این کار را نمی‌کنند، بنابراین در طول دوره نمونه ما، به‌نظر می‌رسد مدیران جوان‌تر دنبال‌کننده روند‌های هیجانی بازار باشند. جالب‌توجه است که این الگو در طول سقوط سهام فناوری در سال‌های 2000 و 2001 تکرار می‌شود. به‌دنبال بازده‌‌‌‌‌‌های پایین، مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر احتمال بیشتری دارند که مجددا پول را از سهام فناوری خارج کنند. گزارش نشان می‌دهد که این تغییرات سبد صرفا نتیجه پیروی مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر از استراتژی‌‌‌‌‌‌های حرکت مکانیکی در سطح سهام یا صنعت نیست.

برای ارزیابی اهمیت اقتصادی این نتایج، کل دارایی‌های خالص و جریان‌‌‌‌‌‌های ورودی به صندوق‌های مدیران جوان و پیر را بررسی می‌کنیم. در پایان سال‌1997، مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر با سرمایه‌های نسبتا کمی شروع به‌کار کردند، اما در زمان اوج بازار در مارس2000، دارایی‌های تحت‌مدیریت آنها تقریبا چهار‌برابر شد و حتی از میانگین اندازه صندوق در تمام گروه‌های سنی دیگر نیز پیشی‌گرفت.

این افزایش تا حدودی منعکس‌کننده افزایش قیمت سهام فناوری است، اما بیشتر آن ناشی از جریان‌های ورودی غیرعادی است، بنابراین سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران خرد، تغییر تمایل مدیران جوان را به سمت سهام فناوری تقویت کردند. نتیجه این است که بخش قابل‌توجهی از نقدینگی توسط مدیران جوان در اوج بازار کنترل می‌شود. جالب‌توجه است که در طول رکود متعاقب قیمت سهام فناوری، مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر اقدام به خروج از بازار می‌کنند، بنابراین از دیدگاه مدیریت صندوق سرمایه‌گذاری مشترک، عملکرد ضعیف نسبی مدیران جوان در دوره پس از رشد بازار چندان پرهزینه نیست، با این حال سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران خرد به دلیل زمان‌بندی نامناسب جریان‌‌‌‌‌‌های ورودی، به بازده دلاری بسیار پایینی دست‌یافتند، اما در کل عملکرد ضعیف مدیران جوان در ورود هیجانی به بازار یا خروج از آن نشان می‌دهد که تجربه کم می‌تواند وزن قابل‌توجهی در بحران‌های بازار سهام داشته باشد.

به‌طور گسترده‌‌‌‌‌‌تر، نتایج گزارش حاضر با شواهدی مطابقت دارد که بر اساس آن افراد یاد‌می‌گیرند چگونه مسائل تصمیم‌گیری را عمدتا از طریق یادگیری و سپس انجام آن، حل و فصل کنند و اینکه تجربیات قبلی بر رفتار سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران تاثیر می‌گذارند، بنابراین طبیعی به‌نظر می‌رسد که بی‌تجربگی بر تصمیمات سرمایه‌گذاری مربوط به پدیده‌های نادر و نسبتا بلندمدت مانند حباب‌های قیمت دارایی تاثیر بگذارند. توسعه از حباب تا سقوط ممکن است سال‌ها طول بکشد و الگوی مشابه ممکن است برای چندین دهه تکرار نشود. در مقابل، ممکن است نقش بی‌‌‌‌‌‌تجربگی در تصمیم‌گیری‌‌‌‌‌‌های مربوط به پدیده‌‌‌‌‌‌های متداول‌‌‌‌‌‌تر، مانند اعلام درآمد، کمتر باشد که مدیران جوان فرصت کافی برای تجربه‌دست اول دارند، بنابراین بازارهای مالی بر اساس معیارها به‌عبارت بسیار ساده‌تر می‌توان گفت مساله حباب و بحران‌های مالی به دلیل وقوع در فواصل زمانی طولانی‌تر ممکن است برای مدیران یادگیری انباشته‌ای ایجاد نکنند، بنابراین رفتار مبتنی بر بی‌تجربگی به دلیل سن کم در این حوزه کاملا مشهود است. میان بحران1999 و 2008 نزدیک به 10سال ‌فاصله بوده است. ما همچنین این امکان را در نظر می‌گیریم که مدیران جوان دارای سرمایه انسانی خاصی هستند که به آنها امکان می‌دهد فناوری‌های جدید را بهتر از مدیران قدیمی تجزیه و تحلیل کنند.

طبق این توضیح، نه‌تنها مدیران جوان‌تر تمرکز خود را به سمت سهام فناوری معطوف می‌کردند، بلکه باید در انتخاب سهام در بخش فناوری نسبت به همکاران قدیمی‌‌‌‌‌‌تر خود موفق‌‌‌‌‌‌تر بودند، با این حال با استفاده از معیارهای مختلف عملکرد، هیچ مدرکی برای عملکرد بهتر سیستماتیک توسط مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر پیدا نکردیم، درحالی‌که مدیران جوان قبل از اوج در مارس2000 عملکرد بهتری داشتند، پس از اوج عملکرد به‌طور قابل‌توجهی ضعیف عمل کردند و به‌طور میانگین به حدود صفر رسیدند، از این‌رو شواهدی وجود ندارد که نشان دهد مدیران جوان در انتخاب سهام در این دوره از نوسان‌های قیمت سهام با فناوری بالا، بهتر بوده‌اند، بنابراین ما شک داریم که نظریه‌های سرمایه انسانی به توضیح نتایج ما کمک کند.

نتایج گزارش به‌طور بازارهای مالی بر اساس معیارها خلاصه چند نکته کلیدی را آشکار می‌کند. نخست، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که توسط مدیران جوان‌‌‌‌‌‌تر اداره می‌شوند، به‌‌‌‌‌‌طور نامتناسبی روی سهام فناوری شرط‌‌‌‌‌‌بندی می‌کنند، به‌‌‌‌‌‌ویژه در اوج حباب و این امر حتی می‌تواند موجب ایجاد حباب شود.

دوم، مدیران جوان رفتار تعقیب روند هیجانی بازار را از خود نشان می‌دهند به این معنا که دارایی‌های سهام فناوری خود را به‌ویژه پس از سه‌ماه بازده بالای سهام فناوری افزایش می‌دهند، با این حال تخصیص بالای آنها به سهام فناوری در حوالی اوج حباب، صرفا نتیجه پیروی از یک استراتژی حرکت کلی نیست.

سوم، در نتیجه جریان‌‌‌‌‌‌های غیرعادی بزرگ، همراه با بازده‌‌‌‌‌‌های بالایی که سهم‌های فناوری تجربه می‌کنند، در نهایت مدیران جوان بخش قابل‌‌‌‌‌‌توجهی از کل دارایی‌های صندوق‌های مشترک را در اوج حباب کنترل می‌کنند.

چهارم، مدیران جوان هیچ مهارت بهتری در انتخاب سهام فناوری با عملکرد خوب نسبت به مدیران مسن‌‌‌‌‌‌تر از خود نشان ندادند. در مجموع، حقایق با این دیدگاه رایج که سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران بی‌‌‌‌‌‌تجربه مستعد خرید دارایی‌هایی با قیمت‌های متورم در دوره‌‌‌‌‌‌های حباب هستند، سازگار است. شواهد همچنین با یافته‌‌‌‌‌‌های مربوط به تاثیر بی‌‌‌‌‌‌تجربه معامله‌گران در ادبیات تجربی بازار دارایی مطابقت دارد. این گزارش بر اساس تحلیل و ترجمه از مقاله حباب‌ها و سرمایه‌گذاران بی‌تجربه از رابین گرینوود (2008) تهیه شده‌است.