تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری

با سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که به طور کامل با هم همبستگی ندارند، دارایی‌ها ریسک یکدیگر را خنثی کرده و می‌توان به یک بازده ثابت با ریسک کمتر رسید.

تخصیص دارایی و تنوع بخشی در سرمایه‌ گذاری بیت کوین و ارز دیجیتال چیست؟

هر بار که صحبت از پول و سرمایه‌گذاری شود، ریسک، یکی از پایه‌های ثابت کار است. هر سرمایه‌گذاری، متحمل یک ضرر است و در نقطه مقابل اگر فقط به سرمایه‌گذاری نقدی اتکا کنیم، همیشه پای تورم در میان است. در حالی که نمی‌توان ریسک را به کلی از بین برد، اما می‌توان آن را نسبت به اهداف سرمایه‌گذاری یک شخص، تنظیم کرد. به همین منظور پای تخصیص دارایی و تنوع بخشی به سرمایه گذاری باز می‌شود.

تخصیص دارایی (Asset Allocation) و تنوع بخشی (Diversification) مفاهیمی هستند که نقش مهمی در تشخیص و کاهش انواع ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری ایفا می‌کنند. حتی اگر در سرمایه‌گذاری تازه وارد هستید، احتمالا با اصول این مفاهیم آشنا هستید چرا که آن‌ها صدها سال است در دنیا اقتصاد وجود دارند.

در ادامه این مطلب از کوین نیک، نگاهی به تخصیص دارایی و تنوع بخشی خواهیم داشت و چگونگی آن در دنیای مدرن و ارزهای دیجیتالی را بررسی می‌کنیم.

تخصیص دارایی و تنوع بخشی چیست؟

تخصیص دارایی زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بخواهیم یک استراتژی مدیریت مالی را که نمای کلی چگونگی توزیع پول بین دارایی‌های مختلف در یک سرمایه‌گذاری را شرح دهیم. تنوع بخشی، دارایی‌هایی هستند که می‌خواهیم سرمایه و پول خود را بین آن‌ها توزیع کنیم.

هدف اصلی این استراتژی‌ها این هستند که توقع بازگشت سرمایه را تا حد امکان افزایش و پتانسیل ریسک را تا حد امکان کاهش دهیم. به طور عادی، این دو استراتژی در مواردی نظیر زمان سرمایه‌گذاری، تحمل ریسک یا شرایط اقتصادی دخیل هستند.

به زبان ساده، ایده اصلی پشت استراتژی تخصیص دارایی و تنوع بخشی این است که همه پول خود را در یک سبد نریزید، بلکه آن را بین چند سبد مختلف توزیع کنید تا ریسک از دست رفت سرمایه کاهش پیدا کند. ترکیبی از دارایی‌های متنوع که به هم دیگر همبستگی ندارند، موثر‌ترین راه برای ایجاد یک حساب سرمایه‌گذاری سودبخش است.

چیزی که ترکیب این دو استراتژی را با یکدیگر قدرتمند می‌سازد، این است که نه تنها ریسک بین سرمایه‌های مختلف تقسیم می‌شود، بلکه حتی تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری ریسک بین خود دارایی‌ها هم تقسیم می‌شود. برخی از متخصصین مالی بر این باور هستند که شناسایی استراتژی تخصیص دارایی بسیار مهم‌تر از انتخاب سرمایه‌گذاری‌های یک شخص است.

تخصیص دارایی (Asset Allocation)

نظریه سبد سهام مدرن

نظریه سبد سهام مدرن یا نظریه پورتفولیوی مدرن (Modern Prtfolio Theory) یک چارچوب است که این دو اصول استراتژی را از طریق مدل‌های ریاضیات، رسمی می‌کند. این تئوری ابتدا در یک نشریه توسط هری مارکویتز (harry Markowitz) در سال ۱۹۵۲ منتشر شد که بعد‌ها به خاطر این تئوری، جایزه نوبل اقتصاد را از آن خود کرد.

دسته‌بندی‌های بزرگ و برجسته مالی تمایل به حرکات متفاوتی دارند. شرایط بازار ممکن است باعث تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری شود یکی از دارایی‌ها به سمت مثبت و خوبی حرکت کند و یک دارایی دیگر به سمتی منفی و ضعیف حرکت کند. فرضیه اصلی این است که اگر یک دارایی عملکرد خوبی از خود نشان نداد و باعث ضرر شد، سرمایه دیگر بتواند با عملکرد خود، آن ضرر را جبران کند.

در نظریه سبد سهام مدرن، این فرض وجود دارد که با ترکیب دارایی‌ها در دسته‌های غیر مرتبط، فراریت را می‌توان تا حد امکان کاهش داد. این کار همچنین باید بتواند عملکرد صحیح تنظیم و کاهش ریسک را افزایش دهد. همچنین این فرضیه وجود دارد که اگر دو سرمایه مختلف یک بازگشت سرمایه مشابه را ارائه دهد، سرمایه گذار تشخیص می‌دهد سرمایه‌ای که ریسک کمتری دارد را انتخاب کند.

به زبان ساده، نظریه سبد سهام مدرن می‌گوید که اگر سرمایه خود را در بین دارایی‌های متخلف اما غیر مرتبط توزیع کنید، بیشتری تاثیر و موفقیت را در سرمایه‌گذاری تجربه خواهید کرد.

انواع دسته‌های دارایی برای سرمایه گذاری

در بین انواع مختلف دارایی‌ها برای تخصیص دارایی، می‌توان آن‌ها را به دو بخش تقسیم کرد:

• دارایی‌های سنتی: شامل سهام، پول نقد و اوراق قرضه
• دارایی‌های جایگزین: املاک، کالا، بیمه و ارزهای دیجیتال

به طور کلی، دو نوع برجسته از استراتژی تخصیص دارایی وجود دارد که هر دو آن‌ها از فرضیه سبد سهام مدرن پیروی می‌کنند؛ تخصیص دارایی استراتژیک و تخصیص دارایی تکنیکی.

تخصیص دارایی استراتژیک به عنوان یک راه سنتی شناخته می‌شود که بیشتر مناسب شیوه سرمایه‌گذاری منفعل (Passive Investment) است. تخصیص دارایی تکنیکی بیشتر مناسب برای آن دست از شیوه‌های سرمایه‌گذاری فعال است. این شیوه اجازه می‌ٔهد تا سرمایه‌گذاران پول خود را روی دارایی‌هایی متمرکز کنند که در بازار بهتر عمل می‌کنند. در این شیوه، فرض بر این گرفته می‌شود که اگر یک بخش از بازار عملکرد خوبی داشته باشد، بنابراین برای چند مدت به عملکرد خوب خود ادامه خواهد داد. همچنین در این روش می‌توان تنوع بخشی داشت.

به یاد داشته باشید اگر قصد تنوع بخشی دارید، تنها زمانی می‌توانید نتیجه مثبت بگیرید که دارایی‌هایی که انتخاب می‌کنید کاملا غیر مرتبط با هم باشند.

استراتژی تخصیص دارایی

چگونه از شیوه تخصیص دارایی و تنوع بخشی استفاده کنیم؟

در یک استراتژی تخصیص دارایی، باید سرمایه خود را تقریبا همانند مثال زیر بین دارایی‌های مختلف تقسیم کنید:

• ۴۰ درصد در سهام
• ۳۰ درصد در اوراق قرضه
• ۲۰ درصد در ارزهای دیجیتال
• ۱۰ درصد در پول نقد

در یک استراتژی تنوع بخشی، برای مثال باید ۲۰ درصد از ارزهای دیجیتالی خود را هم بین چندین نوع رمزارز تقسیم کنید:

• ۷۰ درصد تخصیص برای بیت کوین
• ۱۵ درصد برای ارزهایی با ارزش بازار بالا
• ۱۰ درصد برای ارزهایی با ارزش بازار متوسط
تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری
• ۵ درصد برای ارزهایی با ارزش بازار کوچک

هنگامی که تخصیص‌ها انجام شد، عملکرد تمامی آن‌ها را تحت نظر داشته باشید و آن‌ها را به صورت مرتب بررسی کنید. اگر شرایط تخصیص‌ها تغییر کردند، احتمالا زمان آن است که شروع به خرید و فروش دارایی‌ها کنید تا دوباره شرایط سوددهی خود را به وضعیت مطلوبی برسانید. در این شرایط باید دارایی‌هایی که بالاترین عملکرد را دارند بفروشید و دارایی‌هایی که عملکرد کمتری دارند را بخرید. البته انتخاب هر یک از دارایی‌ها و تنوع بخشی‌ها کاملا بستگی به هدف سرمایه‌گذاری هر شخص دارد.

ارزهای دیجیتال به عنوان ریسکی‌ترین دارایی‌ها شناخته می‌شوند. در مثال بالا، می‌توان تخصیص دارایی را کمی پر ریسک دانست چرا که بخش قابل توجهی از آن برای ارزهای دیجیتال تخصیص داده شده است. اگر می‌خواهید ریسک خود را کاهش دهید، درصد ارزهای دیجیتال را کم کنید و آن را مثلا به اوراق قرضه اضافه کنید.

این مطلب راهم مطالعه کنید: ۴ پیشنهاد سرمایه گذاری ارز دیجیتال

تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال

همانطور که گفتیم، ارزهای دیجیتال پر از ریسک هستند و درست است که در تئوری ما آن‌ها را جزو بخشی از تخصیص دارایی و تنوع بخشی خواندیم، اما این دسته از دارایی‌ها نیاز به مراقبت بیشتری دارند. از این جهت که باید روی آن‌ها تحقیق کنید، صبور باشید، احساسات را به استراتژی سرمایه‌گذاری خود راه ندهید و موارد دیگر. همچنین باید در نظر داشته که قیمت بازار ارزهای دیجیتال به شدت با حرکت قیمت بیت کوین در ارتباط است. به همین دلیل تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال کمی غیر معقول به نظر می‌رسد. بنابراین چطور می‌توان به قانون تنوع بخشی پایبند بود وقتی که می‌گوییم نباید دارایی‌هایی که انتخاب می‌کنیم با هم در ارتباط باشند؟

در حال حاضر، برخی از آلت کوین‌ها سعی کرده‌اند تا ارتباط خود را با بیت کوین کاهش دهند. بنابریان می‌توان معامله‌ها را روی این آلت کوین‌ها متمرکز کرد. اما به طور کلی، تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال نسبت به دارایی‌های دیگر سخت‌تر است و بیت کوین به عنوان حکم‌فرمای رمزارزها، باعث شده که نتوان به درستی تنوع بخشی ایجاد کرد.

تنوع بخشی در ارزهای دیجیتال

مشکلات تخصیص دارایی

تخصیص دارایی بدون شک یکی از قدیمی‌ترین و قدرتمندترین تکنیک‌های سرمایه‌گذاری است اما در عین حال، برخی از استراتژهای تخصیص دارایی برای برخی از سرمایه‌گذاران مناسب نیستند.

طراحی یک نقشه در این روش از سرمایه‌گذاری شاید ساده و مستقیم به نظر برسد، اما کلید موفقیت در یک استراتژی تخصیص دارایی خوب، پیاده‌سازی درست آن است. اگر یک سرمایه‌گذار قادر نباشد تعصبات و تمایلات خود را کنار بگذارد، قادر نخواهد بود از قدرت این نوع استراتژی به طور کامل بهره ببرد.

یکی دیگر از تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری مشکلاتی که در تخصیص دارایی وجود دارد، باز هم به خود سرمایه‌گذار برمی‌گردد، جایی که این شخص قادر به تحمل ریسک نیست و در نتیجه احساسات خیلی زود وارد استراتژی سرمایه‌گذاری او می‌شود. در نتیجه این اشخاص باید به سراغ شیوه‌های خیلی امن‌تر در سرمایه‌گذاری بروند.

نتیجه گیری

تخصیص دارایی و تنوع بخشی مفاهیم اساسی برای مدیریت ریسک هستند که صدها سال است در دنیای اقتصاد نقش دارند. با این که این شیوه قدمت بالایی دارد، اما از جمله مفاهیم ایجاد مدیریت استراتژی‌های مدرن محسوب می‌شوند. هدف اصلی از داشتن یک استراتژی تخصیص دارایی این است که تا حد امکان انتظار از بازگشت دارایی را افزایش و ریسک را تا حد ممکن کاهش دهیم. توزیع دارایی و تنوع بخشی بین دارایی‌های متخلف می‌تواند این شیوه را بسیار موثر سازد. همچنین باز هم فراموش نکنید از آن جایی که بازار ارزهای دیجیتال وابستگی زیادی به بیت کوین دارد، بنابراین تخصیص دارایی و تنوع بخشی در بازار ارزهای دیجیتال باید با دقت، تحقیق و احتیاط انجام شود.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد. اگر به دنبال خرید بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال بدون کمترین معطلی هستید، با ما در ارتباط باشید؛ زیرا این دقیقا همان کاری است که ما در «کوین نیک» برای شما انجام می‌دهیم. اینجا خرید و فروش انواع ارز دیجیتال، در سریع‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود و در اکثر ساعات شبانه روز، هوای شما را داریم!

سبد سهام یا پرتفوی چیست و چه کاربردی دارد؟

پرتفوی (portfolio) یا سبد سهام مجموعه‌ای از سهام است که با امید کسب سود، در آن سرمایه‌گذاری می‌کنید. با ایجاد یک سبد متنوع که بخش‌های مختلفی را در بر می‌گیرد، می‌توانید به یک سرمایه ‌گذار مقاوم‌تر تبدیل شوید. به این دلیل که اگر یک بخش تحت تأثیر قرار گیرد، سرمایه گذاری ‌هایی که در بخش‌های دیگر انجام می‌دهید، لزوماً تحت تأثیر قرار نخواهد گرفت.

ساختار سبد سهام یا پرتفوی

هنگام تشکیل یک سبد سهام، مهم است که از قبل آن اهداف خود را در نظر داشته باشید. به این ترتیب فرآیند تصمیم‌گیری شما بر خلاف احساسات توسط عقل هدایت می‌شود. به طور کلی باید در نظر داشته باشید که سرمایه‌گذاری بر روی سهام مختلف بدون توجه به علایق شخصی نسبت به یک نماد می‌تواند شما را به موفقیت نزدیک‌تر کند. به عنوان مثال وقتی شما فقط بر روی یک سهم مشخص بر اساس اینکه شما در گذشته سودهای خوبی از آن کسب کردیده‌اید، نمی‌تواند تضمین کننده سود شما در آینده باشد؛ چرا که ممکن است سهم شما روند مثبت قبلی را دنبال نکند و شما را با ضررهای هنگفت غافلگیر کند. ولی اگر شما در سبد خود تنوع مختلفی از سهم‌ها را داشته باشید از بروز چنین اتفاقی جلوگیری خواهید کرد.

اهداف و جدول زمانی را مشخص کنید

استراتژی سرمایه‌گذاری شما باید جنبه‌هایی از شخصیت شما را در بر بگیرد. اگر به طور کلی مضطرب هستید و سهام خود را هر روز چک می‌کنید، ممکن است بهتر باشد که در سهم‌های کم‌تری سرمایه‌گذاری کنید. شما همچنین باید در نظر بگیرید که چه مدت قصد دارید سهام خود را نگه دارید. بازار از نظر تاریخی روند صعودی دارد و این باعث می‌شود شرط بزرگی برای سرمایه‌گذاری بلند مدت باشد؛ اما در کوتاه مدت می‌توانید از نوسانات طبیعی در بازار استفاده کنید.

ریسک به ریوارد را در نظر بگیرید

اینکه چقدر می‌توانید در برابر ریسک مقاومت کنید، نه تنها به سلیقه شما، بلکه به میزان سرمایه شما نیز بستگی دارد. اگر در مراحل ابتدایی سرمایه‌گذاری خود قرار دارید، می‌توانید ریسک بیشتری را بپذیرید؛ به این دلیل که زمان بیشتری برای جبران خسارات خود خواهید داشت.

اهداف سرمایه‌گذاری شما چیست؟

با جواب دادن به این سوال شروع کنید: چرا سرمایه‌گذاری می‌کنید؟ این مبلغ شامل کدام بخش از سرمایه شماست؟ برای یک خرید مهم مانند خانه یا ماشین است؟ حق و حقوق بازنشستگی است؟ و سوالاتی از این قبیل؛ بنابراین با چشم باز تصمیم بگیرید و با این علم وارد سرمایه‌گذاری شوید که چه مدت می‌توانید این مبلغ را در بازار حفظ کنید و یا اینکه قدرت ریسک پذیری سرمایه شما چقدر است. معقول‌تر این است که خالص دارایی خود را سرمایه‌گذاری نمایید. برای شروع صندوق‌های سرمایه‌گذاری بهترینند. چرا که کارگزاری‌ها سبد سهام (پرتفوی) شما را بر اساس حجم سرمایه‌گذاری شما و قدرت ریسک پذیری شما می‌چینند.

در همین حال اگر شما سودهای خود را پس انداز کنید، ممکن است به دلیل تورم در واقع ارزش خود را به مرور از دست بدهد؛ بنابراین قرار دادن پس انداز در بورس اوراق بهادار امری منطقی است زیرا سرمایه‌گذاری شما با گذشت زمان رشد می‌کند. اگرچه، مجدداً در کوتاه مدت می‌توانید نوساناتی را انتظار داشته باشید. انواع مختلفی از سهام وجود دارد که می‌توانید در آن سرمایه‌گذاری کنید. آن‌ها بر اساس ریسک، بازده سرمایه‌گذاری و نوسانات آن‌ها دسته‌بندی می‌شوند. سهامی را شما انتخاب می‌کنید بستگی به تحمل ریسک، سبک سرمایه‌گذاری و کیفیت تحقیق شما دارد.

انتخاب صنایع و سهام متنوع

برای اینکه بتوانید مدت زمان بیشتری در بازار دوام داشته باشید و آسیب کم‌تری از اتفاقات جانبی بازار داشته باشید، سعی کنید سبد خود را از صنایع مختلف تشکیل دهید. برای مثال می‌توانید سبد خود را از شرکت‌های نوپا تشکیل دهید؛ چرا که زیرا احتمال رشد آن‌ها به نسبت سهم‌هایی که در گذشته به سقف قیمتی رسیده‌اند بیشتر باشد. مثال دیگر می‌تواند سهم شرکت‌های هلدینگی باشد چرا که این سهام کیفیت کلی بازار سهام را ردیابی می‌کند. وقتی بازار خوب پیش می‌رود، آن‌ها نیز با روند بازار پیش میروند؛ ولی در روند نزولی معمولا دچار نوسان کم‌تری می‌شوند. این نوع سرمایه ‌گذاری ‌ها پرریسک هستند زیرا بازار مستعد نوسانات کوتاه مدت است، اما اگر آن‌ها را در زمان مناسب خریداری کنید، بازدهی مطلوبی خواهند داشت.

صحبت پایانی در رابطه با پرتفوی یا سبد سهام:

با وجود اینکه انواع مختلفی از سهام برای انتخاب وجود دارد، انجام تحقیق و پرورش خودآگاهی نیز بسیار مهم است. به این ترتیب شما می‌دانید که بر روی چه چیزی می‌خواهید سرمایه‌گذاری کنید و چه عواملی را برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیرید. آموزش و خودشناسی مهم‌ترین عواملی هستند که قبل ورود به بازار سرمایه و تشکیل یک سبد سهام یا پرتفوی باید روی آن سرمایه‌گذاری کنید.

مدیریت سرمایه گذاری در سهام

از نظر جونز و با توجه به انتخاب سبد سهام توسط سرمایه گذاران، فرآیند سرمایه گذاری به دو مرحله؛ تجزیه و تحلیل اوراق بهادار و مدیریت پرتفوی تقسیم می گردد‌.
در نگاهی دیگر از شارپ این فرآیند به پنج مرحله تقسیم می شود:

۱. تعیین سیاست سرمایه گذاری
۲. انجام تجزیه و تحلیل اوراق بهادار
۳. تشکیل سبد سرمایه گذاری
۴‌. تجدید نظر در سبد سرمایه گذاری
۵. ارزیابی عملکرد سبد سرمایه گذاری

حال بر آن شدیم، تا در این مقاله فرآیند سرمایه گذاری را در چهار بخش؛ انتخاب اهداف، تجزیه و تحلیل اوراق بهادار، تشکیل سبد به کمک سبدگردان و استراتژی بررسی نماییم.

الف) انتخاب اهداف سرمایه گذاری :

در تعیین هدف از سرمایه گذاری، شخص نباید هدفش را کسب سود زیاد در نظر بگیرد؛ چرا که سود زیاد، ریسک بیشتر را نیز در پی خواهد داشت.
به عبارت دیگر هدف های سرمایه گذاری باید از دیدگاه بازده و ریسک در بورس ، باهم بیان گردد.

دیدگاه سرمایه گذار می تواند در سه منظر کوتاه مدت، میان مدت و یا بلند مدت دسته بندی گردد. انتخاب سرمایه گذاری در بورس با دید کوتاه مدت و افزایش سرمایه فوری در این بازار، تفکری نابخردانه است؛ زیرا ویژگی این بازار * صبر و افق زمانی بلند مدت* می باشد.
سرمایه گذاری در بورس برای مدت زمان کوتاه، کاملا غیر قابل پیش بینی است، چرا که قیمت های برآورد شده به دلیل وجود رفتار تعداد زیادی از سرمایه گذاران فعال در بورس، معمولا محقق نمی شوند. سرمایه گذاری در بورس در مقایسه با انواع سرمایه گذاری مثل ارز، طلا و بانک؛ صبر بیشتری نیاز دارد.

ب) تجزیه و تحلیل اوراق بهادار:

بعد از اینکه هدف از سرمایه گذاری، میزان وجوه جهت سرمایه گذاری و ارتباط ریسک و بازده بررسی شده و میزان ریسک مورد پذیرش توسط سرمایه گذار مشخص شد، نوبت به تجزیه و تحلیل اوراق بهادار می رسد.
در تجزیه و تحلیل اوراق دو فرآیند تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال وجود دارد
🔻به مقاله تحلیل بنیادی و تکنیکال مراجعه شود!

ج) تشکیل سبد سرمایه گذاری و تجدید نظر در آن :

سرمایه گذار در راستای کاهش ریسک سرمایه گذاری خود، به کمک تنوع سازی سراغ تشکیل سبد سرمایه گذاری خود می رود‌. معمولا بعد از گذشت مدت زمانی از تشکیل سبد، سرمایه گذاران با توجه به تغییرات شرایط بازار، ایجاد شرایط جدید یا مشخص کردن اشتباهات در انتخاب اوراق بهاداری که منجر که منجر به کسب بازده پایین شده اند؛ مبادرت به تجدید نظر در پرتفوی خود می نمایند‌. این اقدام یکی از مهمترین مراحل است، چرا که نقاط قوت و ضعف شیوه ی سرمایه گذاری مشخص شده، بر همین اساس تغییراتی در سبد سرمایه گذاریک‌ صورت می گیرد. از طرف دیگر توجه به تغییرات بازار و تجدید نظر در سبد، می تواند منجر به کسب بازدهی مناسب از پرتفوی ایجاد شده گردد

د) انتخاب استراتژی سرمایه گذاری :

در مدیریت سرمایه گذاری سهام استراتژی سرمایه گذاری مجموعه ای است از قوانین، رویه ها یا رفتارها، که سرمایه گذار را در انتخاب پرتفولیو سرمایه گذاریش راهنمایی می کند. به عبارت دیگر برنامه استراتژیک، برنامه سرمایه گذار از توزیع دارایی ها در میان سرمایه گذاری های مختلف است؛
با در نظر گرفتن و توجه به عوامل مختلفی، همچون اهداف فردی، افق زمانی و تحمل ریسک.
برای استراتژی های سرمایه گذاری طبقه بندی های مختلفی صورت گرفته است.
برخی از سرمایه گذاران حداکثر کردن بازگشت سرمایه شان را با سرمایه گذاری در دارایی های ریسکی ترجیح می دهند، اما اشخاص دیگر حداقل کردن ریسکشان را ترجیح می دهند.

انواع استراتژی های سرمایه گذاری

به طور کلی اکثر سرمایه گذاران ما بین این دو استراتژی را می پسندند. برای مدیریت پرتفولیو به صورت کلی دو استراتژی “فعال” و “منفعل” وجود دارد.

۱. استراتژی فعال:

این تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری استراتژی عمدتا به منظور هماهنگی با برآورد های کوتاه مدت یا میان مدت بازار و سهم بکار می رود. یعنی مدیر سبد در حال خرید و فروش سهم است تا بتواند بازدهی بیش از بازدهی شاخص بازار (بازدهی متوسط بازار) کسب کند. بدین معنا که طبق این استراتژی، ارزیابی و مدیریت و بررسی مستمر پرتفو توسط سرمایه گذار صورت می گیرد.
برای مدیریت فعال سبد؛ از سه نوع استراتژی می توان بهره مند شد.

.استراتژی سنجش
.استراتژی موقعیت بازار
. استراتژی تمرکز بخش
.استراتژی گلچین سهام

۲.استراتژی منفعل:

در این نوع استراتژی به دلیل آنکه سرمایه گذار توانایی پیش بینی جریان آتی بازار یا عملکرد قیمت سهام را ندارد؛ هدف اصلی نزدیک کردن بازده پرتفوی به بازده شاخص مورد نظر است.
در این نوع استراتژی، نوع مدیریت سبد به صورت خرید و نگهداری است. در این شرایط خرید سهام بر مبنای چندین معیار انجام شده و تا پایان دوره سرمایه گذاری، حفظ می شود.
بنابراین هیچ گونه فعالیت خرید و فروشی پس از ایجاد سبد وجود ندارد.
به این استراتژی “استراتژی سرمایه گذاری در شاخص” نیز گفته می شود.
در این حالت مدیریت هیچ گونه تلاشی جهت شناسایی سهام با قیمت پایین یا با قیمت بالا از طریق روش های تجزیه و تحلیل نمی کند و همچنین هیچ گونه تلاشی در راستای پیش بینی حرکات کلی در بازار انجام نمی دهد. در این استراتژی سبد متنوعی از سهام شرکت های بزرگ و با ثبات تشکیل می گردد.

🔻در انتخاب استراتژی، میبایست به مواردی چون: سطح کارایی بازار، شرایط حاکم در بازار، نوع بازار، اندازه و حجم پرتفوی، نگاه و ویژگی شخصیتی مدیران، سطح تحمل ریسک سبد و انتظار و توقع سرمایه گذار؛ توجه نمود.

پرتفوی یا سبد سرمایه گذاری چیست؟ چگونه یک پرتفوی تشکیل دهیم؟

پرتفوی که گاهی به آن پرتفولیو نیز گفته می‌شود به معنی سبد سرمایه گذاری است.

در بازارهای مالی مختلف ایجاد پرتفوی به معنی ایجاد یک سبد سرمایه‌گذاری است که از ترکیب دارایی‌های مختلف بوجود آمده است.

این دارایی‌ها می‌توانند وجه نقد، سهم و سایر انواع اوراق بهادار مختلف، املاک و مستغلات، کالاهای سرمایه‌ای، طلا و حتی ارزهای دیجیتال باشند. کارشناسان سرمایه‌گذاری معتقدند که وجه نقد، سهام و سایر اوراق بهادار هسته اصلی یک سبد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهند.

اما چگونه یک پرتفوی متشکل از دارایی‌های مختلف بسازیم؟

ساختن یک پرتفوی بهینه و کارآمد کار آسانی نیست. هدف اصلی از ایجاد یک پرتفوی، کنترل ریسک و افزایش بازده یا ارزش سرمایه‌گذاری‌ها از طریق تنوع‌بخشی به سبد دارایی‌ها است. تنوع‌بخشی یک مفهوم کلیدی در مدیریت و تنظیم یک پرتفوی است.

برای این که بتوانیم یک سبد سرمایه گذاری متنوع تشکیل بدهیم، در وهله اول باید مشخص کنید که هدفمان از سرمایه گذاری چیست و بازه زمانی مناسب برای رسیدن به آن، چه مدت است. این که برای رسیدن به این هدف تا چه حد حاضر به پذیرش ریسک هستین نیز موضوع مهمی است.

پس پیش از ورود به بازارهای مالی و فعالیت در آن، ابتدا باید استراتژی معاملاتی خود را مشخص کنید. این استراتژی معاملاتی باید متناسب با هدف و میزان ریسک‌پذیریتان مشخص شود.

استراتژی معاملاتی

اولین کار در این مرحله می‌تواند تعیین افق زمانی باشد. اگر شغل شما معامله‌گری نیست و کار دیگری انجام می‌دهید، بهترین کار این است که دید خود را بلندمدت (چندین سال) کنید. این کار می‌تواند از طریق خرید طلا، مسکن یا سهام شرکت‌هایی با وضعیت بنیادی بسیار مناسب انجام شود. دارایی‌هایی نظیر موارد ذکر شده در طی گذشت زمان رشد کرده و ارزششان افزایش پیدا می‌‌کند.

اما اگر به معامله‌گری علاقه دارید و آن را شغل خود می‌دانید، می‌توانید در دوره‌های زمانی کوتاه با هدف کسب سود در بازار فعالیت کنید.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که هرچه به بازه زمانی هدف نزدیک می‌شویم، باید به‌دنبال حفظ درآمدهایمان باشیم. برای مثال، سهام ما، نزدیک به تاریخ مورد نظر به هدف قیمتی خود نزدیک می‌شود. در این مواقع می‌توان سود خود را حفظ کرد. یعنی تمام یا قسمتی از سهم خود را فروخت و درآمد ناشی از آن را در اوراق با درآمد ثابت که ریسک بسیار پایینی دارند، سرمایه‌گذاری کرد.

پس منظور از تعیین استراتژی، مشخص کردن هدف و مدت زمان مورد نیاز برای رسیدن به آن است. بعد از این مرحله که می‌توان به آن تعیین نقشه راه هم گفت، می‌توانید وارد سایر جزئیات تعیین استراتژی شوید.

درجه ریسک‌پذیری

ریسک کردن به معنی پذیرش خطر به‌شکل عاقلانه، با هدف استفاده از یک فرصت به‌منظور کسب سود است.

معمولا افراد با توجه به این موضوع که چقدر می‌توانند ریسک را تحمل کنند، پرتفوهای مختلفی برای خود طراحی می‌کنند.

افراد ریسک‌گریز به‌دنبال تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی هستند که نوسانات قیمتی در آن کم باشد، مثل بانک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری.

خرید واحدهای صندوق‌های درآمد ثابت، اوراق خزانه اسلامی، طلا و یا نمادهای مرتبط با طلا که در بورس قابلیت معامله دارند، از اولویت‌های افراد ریسک‌گریز است.

اما اگر به سبد سهام افراد ریسک‌پذیر نگاهی کنیم، خواهیم دید که قسمت عمده‌ای از سبدشان به سهام رشدی یا واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و حتی ارزهای دیجیتال تعلق دارد.

با افزایش سن از میزان ریسک‌پذیری افراد کاسته می‌شود و افراد معمولا به‌دنبال سرمایه‌گذاری‌های ایمن و کم نوسان می‌روند.

چگونگی ساخت پرتفوی سرمایه گذاری

بعد از مشخص کردن افق سرمایه‌گذاری و میزان ریسک‌پذیری خود نوبت به ساختن یک سبد سرمایه‌گذاری متنوع می‌رسد.

در اینجا دوباره به جمله کلیشه‌ای قرار ندادن همه تخم‌مرغ‌ها در یک سبد می‌رسیم، که اگر سبد افتاد، کل تخم‌مرغ‌هایتان از بین نرود.

این موضوع در بازارهای مالی نیز صادق است برای همین هم توصیه می‌شود که تمام سرمایه‌اتان را به یک بازار یا در یک نوع دارایی به‌خصوص سرمایه‌گذاری نکنید.

تنوع‌بخشی به معنای تخصیص سرمایه بین دارایی‌های مختلف است. اگرچه انجام این کار به معنی تضمین ضرر نکردن نیست، اما در بلندمدت ریسک سرمایه‌گذاری را به حداقل می‌رساند.

برای تنوع بخشیدن به سبد، کافی است سرمایه خود را به چند قسمت تقسیم کنید. اگر ریسک‌پذیریتان پایین است و با هر نوسانی دچار تنش و ناآرامی می‌شوید، می‌توانید بیشتر قسمت‌ها را در دارایی‌های کم ریسک سرمایه‌گذاری کنید.

مثل صندوق‌های درآمد ثابت، صندوق‌های بازنشستگی، املاک، طلا و. .

اما اگر ریسک‌پذیر هستید، می‌توانید بخش عمده سرمایه خود را در سهم و اوراق بهاداری مثل اختیار معاملات، قراردادهای آتی، ارزهای دیجیتال و. سرمایه‌گذاری کنید و تنها بخش کمی از آن را در بانک سپرده‌گذاری کنید.

موارد ذکر شده تنها مثالی کوچک از دارایی‌های مختلف است و این سبد برای هر فردی می‌تواند متفاوت از دیگری باشد.

ممکن است شما به این کار علاقه نداشته باشید یا نتوانید آینده بازارهای مالی مختلف را پیش‌بینی کرده و یک سبد متنوع بسازید. اشکالی تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری ندارد، نهادهای مالی مختلفی وجود دارند که این کار را برای شما انجام می‌دهند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری از جمله این نهادها هستند. برخی از آن‌ها قابلیت معامله در بورس اوراق بهادار را دارند و برخی از طریق صدور و ابطال واحدها به صورت حضوری یا از طریق وبسایت عمل می‌کنند. حتی بعضی از این صندوق‌ها، پرتفوی شخصی برای افراد مختلف و متناسب با ریسک‌پذیری فرد ایجاد می‌کنند.

ممکن است یک صندوق‌سرمایه‌گذاری یا یک شرکت سبدگردان چندین نوع پرتفوی سرمایه‌گذاری داشته باشد. یعنی برای افراد ریسک‌گریز، ریسک خنثی و ریسک‌پذیر صندوق‌های مختلفی پیشنهاد داده شود.

با خرید واحدهای این صندوق‌ها دیگر نیاز به تنوع‌بخشی (Diversify) زیاد به دارایی‌هایتان ندارید، این کار توسط خود کارشناسان صندوق‌ها انجام می‌شود.

در شکل زیر، تصویر پرتفوی دو صندوق سرمایه‌گذاری با ریسک متفاوت را می‌بینیم.

تصویر شماره یک، متعلق به یک صندوق درآمد ثابت است. همانطور که می‌بینید حجم عمده‌ای از دارایی‌های صندوق را سپرده بانکی تشکیل داده. این صندوق‌ها نوسان بسیار اندکی دارند و بازده آن‌ها هم کمی بیشتر از بازده بانک است. در واقع صندوق‌های درآمد ثابت یک سبد سرمایه گذاری متنوع از دارایی‌های بسیار کم ریسک دارند و تنها درصد بسیار کمی از پرتفویشان از سهم تشکیل شده است.

اما تصویر شماره دو متعلق به یک صندوق سرمایه‌گذاری در سهام است. همانطور که می‌بینیم بیش از 70 درصد آن از سهام تشکیل شده است.

به‌طور کلی به اندازه تعداد سرمایه‌گذاران، مقدار سرمایه آن‌ها و متناسب با میزان ریسک‌پذیری‌اشان می‌تواند استراتژی‌های معاملاتی مختلفی وجود داشته باشد. پس نمی‌توان برای همه افراد نسخه‌ای یکسان پیچید.

اما تقریبا می‌توان گفت هدف تمامی سرمایه‌گذاران حداقل کردن ریسک سرمایه‌گذاری‌های خود در کنار حداکثر کردن بازدهی است. این کار حتی می‌تواند از طریق انتخاب دو یا چند استراتژی مختلف با هدف‌های گوناگون انجام شود.

میزان سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که با نوساناتش موجب آزرده شدن سرمایه‌گذار می‌شود، یا باید انجام نشود و یا باید به حداقل برسد.

پرتفوی در پرتفوی!

شاید عنوان قبل برایتان عجیب باشد، اما شما می‌توانید تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری در هر قسمت از پرتفوی دارایی‌هایتان، یک پرتفوی دیگر تشکیل دهید.

برای مثال قسمتی از سبد سرمایه گذاری شما به سهام اختصاص یافته است. حالا می‌توانید خود این قسمت را به بخش‌های مختلف تقسیم کرده و به آن تنوع بخشید. مثلا قسمتی از آن را به صنایع فولادی، بخشی دیگر را به صنایع دارویی و . تخصیص دهید. با این کار یک سبد سرمایه گذاری متمرکز بر سهم، در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود ایجاد کرده‌اید. این پرتفوی ها می‌توانند با توجه به استراتژی معاملاتی شما، شکل‌های مختلفی به خود بگیرند. در ادامه چند نمونه سبد سرمایه گذاری متناسب با استراتژی‌های معاملاتی مختلف را بررسی می‌کنیم.

انواع پرتفوی

پرتفوی ترکیبی تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری - Hybrid Portfolio

پرتفوی ترکیبی، از ترکیب دارایی‌های که همبستگی بسیار کمی با هم دارند ایجاد می‌شود. برای مثال بخشی از آن در سهام، بخشی در صندوق با درآمد ثابت و بخشی دیگر به صندوق‌های طلا اختصاص یابد. همبستگی میان این دارایی‌ها بسیار کم است.

برای مثال اگر بازار سهام دچار ریزش شود در عملکرد صندوق‌های درآمد ثابت اخلالی به‌وجود نمی‌آید. تغییرات در قیمت واحدهای صندوق‌های طلا هم متناسب با تغییر قیمت انس جهانی طلا است،بنابراین می‌توان گفت که همبستگی بین صندوق طلا با سهام بسیار کم است.

پرتفوی سرمایه‌گذاری - Portfolio Investment

همان‌طور که از اسمش معلوم است، هدف از تشکیل این پرتفوی سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری با هدف کسب بازدهی بیشتر در آینده انجام می‌شود. یعنی افراد در دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که ارزششان در گذر زمان افزایش پیدا می‌کند و با بازدهی همراه هستند. بخشی از این سبد سرمایه گذاری می‌تواند به سرمایه‌گذاری در سهام تعلق گیرد و بخشی دیگر به پروژه‌های ساختمانی و عمرانی.

پرتفوی تهاجمیِ سهم محور - Equities-Focused Portfolio Aggressive

این پرتفوی برای افراد ریسک‌پذیر مناسب است. ترکیب پرتفوی تهاجمی به‌صورتی است که از دارایی‌های پرریسک، همراه با بازدهی بالا تشکیل می‌شود. مثلا قسمتی از پرتفوی به خرید سهام شرکت‌های نوپا اختصاص پیدا می‌کند، قسمتی دیگر به خرید کوین‌های تازه‌وارد به ارزهای دیجیتال و. .

پرتفوی تدافعیِ سهم محور - Defensive, Equities-Focused Portfolio

پرتفوی تدافعی، متشکل از سهام شرکت‌هایی است که تولیدکننده محصولات ضروری برای زندگی هستند یعنی تمرکزش روی کالاهای اساسی است. سهام این شرکت‌ها معمولا در مقابل روندهای نزولی بازار و وضعیت اقتصادی نامناسب مقاومت می‌کنند و در روندهای صعودی هم عملکرد خوب و قابل قبولی دارند.

پرتفوی متمرکز بر درآمد حاصل از سهم - Income-Focused, Equities Portfolio

تمرکز این نوع سبد سرمایه گذاری بیشتر روی سود تقسیمی شرکت‌ها (درآمد حاصل از سهم) به سهامداران است. در واقع این پرتفوی، به دنبال ایجاد یک جریان نقدی مثبت به داخل پرتفوی است. سهم‌های تدافعی با سود تقسیمی بالا می‌توانند در این نوع سبد سرمایه گذاری جای گیرند.

پرتفوی سفته‌بازانه متمرکز بر سهم - A Speculative, Equities-Focused Portfolio

اگر ریسک‌پذیری بالایی دارید، این نوع پرتفوی به کار شما می‌آید. برای مثال خبر تولید یک داروی جدید یا تولید نوعی واکسن که احتمالا به نتیجه برسد، توسط یک شرکت دارویی منتشر می‌شود.

سرمایه‌گذاری در این نوع شرکت‌ها با ریسک بالایی همراه است. چون ممکن است بعد از تنوع سبد سهام و سرمایه­‌گذاری مدتی پروژه با شکست همراه شود. در آن صورت ارزش سهام آن شرکت کاهش خواهد یافت.

اما اگر پروژه به سرانجام برسد، سود دهی بالایی خواهد داشت.

این موضوع را در ارزهای دیجیتال نوظهور هم می‌توان دید. اگر پروژه و تکنولوژی پشت این ارزها قوی باشد، می‌تواند همراه با سود بالایی باشد. اما اگر پروژه قوی پشت آن نباشد، ممکن است آن کوین به‌طور کامل از بین برود.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

مدیریت ریسک سرمایه با سبد پرتفوی

این ضرب المثل قدیمی را شنیده‌اید؟ «همه تخم مرغ‌هایت را در یک سبد نچینید.» ایده اصلی سبد پرتفوی نیز درون از چنین ایده‌ای بیرون آمده است.

وقتی صحبت از سبد پرتفوی می‌شود همه یاد گزینۀ سهام‌ها در نرم‌افزارهای بورسی می‌افتند. درواقع سبد سهام یا سبد پرتفوی یا سبد پرتفولیو ترکیبی از سهام‌ها یا دارایی‌ها است. این سبد ایجاد شده است که در ارزیابی از حداکثر بازدهی و به حداقل رساندن ریسک به مالک یاری رساند.

بیشتر بخوانید:

فرض کنید فرد یا شرکت سرمایه‌گذاری می‌خواهد دارایی‌هایش را به نحوی مدیریت کند. بدیهی است که مثل هر سرمایه‌گذاری او نیز به دنبال بیشترین بازده و سود است. پیشنهاد عملگرایانه ما این است که با ایجاد تنوع در دارایی‌ها از ریسک سرمایه‌گذاری بکاهد. چراکه طبق قاعده سبد و تخم مرغ بهتر این است که سرمایه را با دارایی‌های مختلف خرج کرده برای کاهش ریسک سبدی از دارایی‌ها را داشت.

هدف سبد پرتفوی

هدف سبد پرتفوی، ایده‌ای برای مدیریت ریسک سرمایه است. در لغت پرتفولیو به معنی کیف دستی است که سرمایه‌دار مجموعه اسناد و مدارک خود را در آن حمل می‌کرد. سهامداران در گذشته روزانه به بازار بورس سرمی‌زدند تا وضعیت دارایی‌های خود را بررسی کنند. درنهایت اسناد و مدارک سهام‌ها را در کیف خود گذاشته و با خود حمل می‌کردند. این اصطلاح رفته رفته به بازار مالی کشیده شد و در کنار هم قرار گرفتن ترکیبی از دارایی‌ها شامل املاک، سهام شرکت‌ها، اوراق بهادار، سپرده‌های بانکی در سبد پرتفوی پیشنهاد می شد. هدف شرکت‌ها این بایستی باشد که با تنوع بخشی به دارایی‌ها و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری سبد سرمایه‌گذاری یا پرتفوی مناسبی را درست کنند.

ایده اصلی نظریه مدرن پرتفوی این است که:

با سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی که به طور کامل با هم همبستگی ندارند، دارایی‌ها ریسک یکدیگر را خنثی کرده و می‌توان به یک بازده ثابت با ریسک کمتر رسید.

فرض کنید شرکتی در حوزۀ ارز کار می‌کند. این شرکت برای کاهش ریسک باید بر روی انواعی از ارزها و نه فقط یک ارز خاص سرمایه‌گذاری کند.

انتخاب پرتفوی بهینه مارکوویتز

حال چگونه می‌توان سبد سرمایه‌گذاری را انتخاب کرد؟ یکی از سوالات و دغدغه‌های اساسی هر سرمایه‌داری انتخاب پرتفوی بهینه است. آنچه باعث اختلاف انواع پرتفوی می‌شود، معیار محاسبه ریسک است. اینجا است اسم پرتفوی مارکوویتز به میان می‌آید. در پرتفوی مارکوویتز، بازدهیِ سبد سرمایه بر مبنای میانگین–واریانس مورد انتظار انتخاب می‌شود. مارکوویتز تاکید می‌کند که پرتفوی بهینه یا کارا، کمترین واریانس را از میان کلیه پرتفوهای موجود دارد.

نمودار زیر را توجه کنید .ایجاد سبد پرتفوی مارکوویتز با دو ارز دلار و یورو صورت گرفته است. در این نمودار نرخ ارزها از تاریخ 17/1/98 تا 12/5/98 به صورت روزانه مشخص شد و با محاسبه ریسک و بازده، نمودار آنها بدست آمد.