تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه

-->

The Examination of Relationship between Stock Systematic Risk and Skewness of Returns

Skewness of stock return is one of the phenomena observed in the financial markets, indicating psychological bias or tendencies to specific numbers in the market. This study examined the association between systematic risk and skewness in stock's return. To this end, two hypotheses were developed and the data of 98 companies listed on Tehran Stock Exchange, during 2008-2013 and multiple regression with panel data was used to test the hypotheses. The results of the first study suggest that there was a significant correlation between systematic risk of stocks and positive skewness of stock returns. The results of the study also suggest that there was a significant and direct correlation between negative skewness and systematic risk of stock. In other words, the higher the systematic risk, the higher the skewness of stock returns and vice versa. Therefore, the direct relationship between risk and return is confirmed.

Keywords

• Financial capital markets
• Stock systematic risk
• Skewness of stock return

20.1001.1.23831170.1397.6.1.2.3

Main Subjects

• Asset Management
• مدیریت ریسک دارایی های مالی

Full Text

مقدمه

یکی از مهم‌ترین مباحث در بازار سرمایه، آگاهی از میزان ریسک شرکت‌ها به‌ویژه ریسک سیستماتیک است که نقش مؤثری در تصمیم‌گیری‌ها دارد؛ زیرا اعتقاد بر این است که بازده سهام شرکت‌ها، تابعی از ریسک سیستماتیک است و ریسک سیستماتیک، نشان‌دهندۀ تغییرات نرخ بازده یک سهم نسبت به تغییرات نرخ بازده کل بازار سهام است. پژوهش‌های اولیۀ فاما و مک‌بث [1] (1973) اعتبار الگوی قیمت‌‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای را تأیید کرد؛ ولی هنوز دربارۀ جامعیت این الگو به‌طور جدی تردید وجود داشت. نتایج حاصل از پژوهش‌های تجربی مانند بریک [2] (1995) و فاما و فرنچ [3] (1992) نشان می‌دهد ریسک سیستماتیک به‌طور کامل، تغییرات بازده سهام را تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه تبیین نمی‌کند. براساس این، عواملی مانند اندازه، نسبت درآمد به قیمت و سود به قیمت، نسبت جریان نقدی به قیمت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و رشد فروش به قدرت تبیین این الگو می‌افزاید [23].

پتینگیل و همکاران [4] (1995) روش جایگزینی را برای ارزیابی اعتبار ریسک سیستماتیک در اندازه‌گیری ریسک کل پیشنهاد کردند. آنها نتیجه‌گیری کردند در واقعیت این امکان وجود دارد که بازده بازار کمتر از نرخ بهره بدون ریسک تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه باشد. چنانچه بازده بازار بیشتر از نرخ بدون ریسک باشد، هیچ سرمایه‌گذاری به داشتن دارایی بدون ریسک تمایل نخواهد داشت. علاوه ‌بر این، از آنجایی که ریسک سیستماتیک، معیار ریسک کل است، یک دارایی با بتای بزرگ‌تر باید ریسک بیشتری را نسبت به دارایی با بتای کوچک‌تر داشته باشد؛ درنتیجه، زمانی‌که بازده بازار بیشتر از نرخ بهره بدون ریسک باشد، باید ارتباط مثبتی بین بتا و بازده وجود داشته باشد. بررسی تأثیر چولگی توزیع بازده سهام در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، پیشینه‌ای طولانی دارد. به عقیدۀ بالی و همکاران (2010) چولگی و کشیدگی متغیرها حالتی است که تغییرات مرز فرصت سرمایه‌گذاری را نشان می‌دهد و باید در بازده مقطعی قیمت‌گذاری شود. در حالت کلی وقتی سرمایه‌گذاران توزیع بازده‌ مراتب بیشتر را در اتّخاذ تصمیم‌های خود لحاظ می‌کنند، تنوع‌بخشی کمتر از اندازه را انتخاب بهینه می‌دانند. هاروی و سیدیکو (2000) به این نتیجه رسیدند که هم‌چولگی دارایی با سبد سرمایه‌گذاری بازار باید قیمت‌گذاری شود. استفاده از هم‌چولگی در مبانی ارزشگذاری مبتنی بر الگو‌های سرمایه‌گذار – کارگزار است که سرمایه‌گذاران، سبدهای سرمایه‌گذاری بسیار متنوعی دارند. یافته‌های تجربی بسیاری وجود دارد که نشان می‌دهد تعداد اوراق بهادار موجود در سبدهای سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران کمتر از تعداد ضروری برای حذف ریسک است؛ از این‌رو، چنانچه سبد‌های سرمایه‌گذاری کاملاَ متنوع نباشد، چولگی کل، معیار مربوط است و پیش‌بینی می‌شود سهام دارای چولگی، بازده مدّنظر کمتری داشته باشد [18]. با ترجیحات مبتنی بر نظریۀ چشم‌انداز تی‌ورسکی و کانمن (1979) سرمایه‌گذاران با استفاده از تابع وزن‌دهی که به دنباله‌های توزیع احتمال، وزن بیشتر می‌دهد، احتمالات عینی را تحقق می‌بخشند. این موضوع به قیمت‌گذاری بیش از اندازۀ‌ اوراق بهادار با چولگی مثبت و کسب بازده اضافی منفی منجر می‌شود. براساس الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای، بتایی که برای تخمین ریسک بازار استفاده می‌شود تخمین سرمایه‌گذاران از نوسان‌پذیری آتی بازده سهم مدّنظر نسبت به بازار است؛ درنتیجه، دقیقاَ نمی‌دانیم که یک سهم در آینده چگونه به بازار واکنش نشان خواهد داد. ما فقط اطلاعات مربوط به گذشته را در اختیار داریم که با آنها خط ویژگی را می‌توانیم ترسیم و بتاهای تاریخی را محاسبه کنیم. اگر بتاهای تاریخی در گذر زمان ثبات داشته باشند، آنها را برای تخمین نوسان‌پذیری آتی سهام نیز می‌توان استفاده کرد؛ از این‌رو، هدف این پژوهش، بررسی ارتباط ریسک سیستماتیک و چولگی بازده سهام در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

مبانی نظری

چولگی بازده سهام یکی از پدیده‌های مشاهده‌شده در بازارهای مالی است که سوگیری‌های روان‌شناسی یا گرایش به اعداد خاص را در بازار نشان می‌دهد [25]. این پدیده شامل تراکم قیمت‌ها در محدودۀ خاص است. چولگی بازده سهام از سوگیری‌های مشاهده‌شده در رفتار بازار سرمایه است که شامل ترجیح بعضی از اعداد بر سایر اعداد در معاملات است. بازده‌های سهام در اعداد خاصی تجمع تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه پیدا می‌کند و بعضی از اعداد به‌طور معنی‌داری بیشتر از بقیه مشاهده می‌شود. تعادل بین ریسک و بازده یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که همیشه مدّنظر قرار گرفته است. افرادی که در پی مدیریت سبد سرمایه‌گذاری، بودجه‌بندی سرمایه‌ای یا داد و ستد اوراق بهادار هستند، همیشه به ارتباط ریسک و بازده توجه داشته‌اند. به‌دلیل آنکه سرمایه‌گذاری یکی از عوامل مهم رشد و توسعه است و در همۀ‌ کشورها تحرک و رونق بورس اوراق تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه بهادار یکی از شاخص‌های سلامت و پویایی اقتصاد شناخته می‌شود، در سالیان متمادی، الگو‌های مختلفی برای ارزیابی ریسک و بازده مطرح شده است و از بین الگو‌های مختلف، پژوهشگران بسیاری به الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و الگوی سه‌عاملی فاما و فرنچ توجه کرده‌اند. توزیع بازده سهام، یکی از موضوع‌های بحث‌برانگیز مالی است که در سال‌های اخیر، پژوهشگران بازار سرمایه در بازارهای نوظهور بدان توجه کرده‌اند؛ زیرا فایده‌مندی مطالعۀ توزیع بازده سهام (چولگی بازده سهام) از طرف سرمایه‌گذاران به این دلیل است که آنها توزیع بازده سهام را معیاری از ریسک در نظر می‌گیرند و همچنین خط‌ مشی‌گذاران بازار سرمایه از این معیار به‌عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری میزان آسیب‌پذیری بازار سهام می‌توانند استفاده کنند.

آنگ و همکاران (2009) نشان دادند برخلاف قاعدۀ نوسان‌پذیری غیرسیستماتیک، با وجود گشتاورهای مرتبۀ بالاتر بازده، چولگی را نمی‌توان توضیح داد. کاپادیا (2007) دلیل رابطۀ معکوس بازده و نوسان‌پذیری غیرسیستماتیک را به چولگی بازده سهام منتسب می‌داند. توجه به اثر چولگی در چارچوب بررسی نقش نوسان‌پذیری ریسک در تبیین تغییرات بازده مبتنی بر این استدلال است که رابطۀ نوسان‌پذیری ریسک و بازده فقط دربارۀ سهامی رؤیت‌شدنی است که بیشترین پراکندگی را دارد. با توجه به مسئولیت محدود سهامداران، سهام با پراکندگی بیشتری، احتمالاً چولگی مثبت دارد. دوم برخلاف ترجیح واریانس که نشان‌دهندۀ رفتاری ریسک‌طلبانه است، ترجیح چولگی از حیث نظری با انتظار کسب بازده کم سازگار است. بویر و همکاران (2010) نشان می‌دهند با کنترل چولگی غیرسیستماتیک مدّنظر، ارتباط نوسان‌پذیری ریسک و بازده ضعیف‌تر می‌شود. با وجودی که هر دو متغیر به‌طور جداگانه، توان توضیحی آنها با یکدیگر همپوشانی دارد؛ با این حال، رابطۀ معکوس چولگی مدّنظر و متوسط بازده تأیید شده است. آنها با این استدلال که آنگ و همکاران (2009) از چولگی وقفه‌دار به‌عنوان معیار چولگی مدّنظر استفاده کردند، یافته‌های آنها را به چالش کشیدند و بر احتساب سایر متغیرهای مؤثر بر چولگی مدّنظر تأکید کردند. روبین و ژانگ [5] (2015) ارتباط تخصص حسابرس را در صنعت و چولگی بازده سهام بررسی کردند. نتایج حاصل از پژوهش آنها نشان می‌دهد بین تخصص حسابرس در صنعت و چولگی بازده سهام، ارتباط معکوس وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که با افزایش تخصص حسابرس در صنعت مربوط، احتمال چولگی بازده سهام کاهش و با کاهش تخصص حسابرس در صنعت مربوط، احتمال چولگی بازده سهام افزایش می‌یابد. کاسه‌نی دایس و همکاران [6] (2014) ارتباط محافظه‌کاری حسابداری در اطلاعات حسابداری و ریزش قیمت سهام را بررسی کردند. نتایج حاصل از پژوهش آنها نشان داد ارتباطی منفی بین محافظه‌کاری و چولگی بازده سهام وجود دارد؛ به‌گونه‌ای که با افزایش محافظه‌کاری در اطلاعات حسابداری، چولگی بازده سهام کاهش و با کاهش محافظه‌کاری در اطلاعات حسابداری، چولگی بازده سهام افزایش می‌یابد. آنها خود به این نتیجه رسیدند که در دوره‌های صعودی، تأثیر چولگی و کشیدگی در توصیف بازده سهام نسبت به دوره‌های نزولی بیشتر است. کالن و فانگ [7] (2013) رابطۀ سرمایه‌گذاران نهادی و ریزش قیمت سهام شرکت را بررسی کردند. این پژوهش، دو دیدگاه مخالف از سرمایه‌گذاران نهادی را می‌آزماید: دیدگاه نظارتی در مقابل سلب مالکیت. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد شواهد محکمی دربارۀ رابطۀ معکوس بین مالکان نهادی و ریزش قیمت سهام در آینده وجود دارد. این مسأله بدان دلیل است که سرمایه­گذاران نهادی با نظارت بر مدیریت، مانع انباشته‌شدن اخبار بد در شرکت (یکی از مهم‌ترین دلایل ریزش قیمت سهام) می­شوند. چولگی و کشیدگی شاخص بازارهای نوظهور را با بازارهای توسعه‌یافته مقایسه کردند؛ با وجود این، بسیاری از مطالعات انجام‌شده در این زمینه در بازارهای نوظهور بر شاخص بازار انجام شده و خود سهام، خیلی کم بررسی شده است. هاتن و همکاران [8] (2009) ارتباط عدم شفافیت اطلاعات و سقوط ناگهانی قیمت سهام را بررسی کردند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد بین عدم شفافیت اطلاعات و احتمال سقوط ناگهانی قیمت سهام، ارتباط مثبت وجود دارد.

نظر به اینکه مطالعه‌ای انجام نشده است که به‌طور مستقیم با این پژوهش مرتبط باشد، درادامه به برخی موضوع‌های مشابه اشاره می‌شود:

دیانتی دیلمی و همکاران (1391) تأثیر مدیریت سرمایه در گردش مبتنی بر چرخۀ تبدیل نقدی گیتمان (1974) را در کاهش ریسک سقوط (ریزش) قیمت سهام بررسی کردند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد مدیریت سرمایه در گردش، احتمال ریسک ریزش قیمت سهام را به‌صورت معنی‌داری کاهش می‌دهد. دیانتی دیلمی و همکاران (1391) تأثیر سرمایه‌گذاران نهادی را در کاهش ریسک سقوط (ریزش) ارزش سهام بررسی کردند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد وجود سرمایه‌گذاران نهادی، احتمال رخ دادن سقوط قیمت سهام را به‌صورت معنی‌داری کاهش می‌دهد. علوی و حقیقت، پژوهشی با عنوان (1392) بررسی رابطۀ شفافیت سود حسابداری و بازده غیرعادی سهام انجام دادند که در این پژوهش، ارتباط شفافیت سود حسابداری و بازده غیرعادی سهام در دو حالت بررسی شده است. ابتدا، رابطۀ این دو متغیر بدون درنظرگرفتن متغیرهای کنترلی آزمون شده است و سپس با اضافه‌کردن متغیرهای کنترلی این دو متغیر بررسی شده‌اند. آزمون فرضیه‌های پژوهش، با به‌کارگیری اطلاعات مالی 92 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال‌های 1384 تا 1389 انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد ارتباط منفی و معنی‌داری بین شفافیت سود حسابداری و بازده غیرعادی سهام با و بدون وجود متغیرهای کنترلی در محیط بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد. عباسی و همکاران (1393) تأثیر محافظه‌کاری حسابداری را بر خطر ریزش قیمت سهام در شرایط عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کردند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد محافظه‌کاری در احتمال سقوط قیمت سهام، تأثیر منفی و معناداری دارد. گفتنی است این نتیجه در شرایط عدم تقارن اطلاعاتی هم صدق می‌کرده است. نتایج آزمون تفاوت نشان می‌دهد محافظه‌کاری در زمان وجود احتمال سقوط قیمت سهام، نسبت به زمان نبود احتمال سقوط قیمت سهام کمتر است. با توجه به مبانی نظری و پیشینۀ مطرح‌شده، فرضیه‌های پژوهش به شرح زیر است:

فرضیۀ اول: ریسک سیستماتیک سهام در چولگی مثبت بازده سهام شرکت‌ها، تأثیر معنی‌دار دارد.

فرضیۀ دوم: ریسک ‌سیستماتیک سهام در چولگی منفی بازده سهام شرکت‌ها، تأثیر معنی‌دار دارد.

روش‌ پژوهش

نمونۀ این پژوهش شامل 98 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار است که این شرایط را داشته‌اند: به لحاظ افزایش قابلیت مقایسه، دورۀ مالی آنها منتهی به 29 اسفند ماه باشد. در دورۀ مدّنظر (1392-1387) تغییر سال مالی نداشته باشند. اطلاعات مالی آنها دردسترس باشد. جزء شرکت‌های مالی (مانند بانک‌ها، مؤسسات مالی) و شرکت‌های سرمایه‌گذاری یا شرکت‌های واسطه‌گری مالی نباشند و اطلاعات لازم برای محاسبۀ متغیرها در دسترس باشد. متغیرهای وابسته این پژوهش شامل موارد زیر می‌شود. نخست چولگی مثبت بازده سهام (Skewness + _it)که با فرمول زیر محاسبه می‌شود [25]:

در فرمول 1 P₉₀ مقدار بازده سهام در صدک نودم، P₁₀ بازده سهام در صدک دهم و Median میانۀ بازده سهام شرکت است. دوم چولگی منفی بازده سهام (Skewness - _it)که با فرمول زیر محاسبه می‌شود [25]:

در فرمول 2 P₉₀ مقدار بازده سهام در صدک نودم، P₁₀ بازده سهام در صدک دهم و Median میانۀ بازده سهام شرکت است. متغیر مستقل، ریسک سیستماتیک است. روش معمول اندازه‌گیری ریسک سیستماتیک شرکت، استفاده از الگوی قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای است. همانگونه که اشاره شد، این الگو را شارپ (1964) و لینتنر(1965) در ادامۀ الگوی مارکویتز (1952) مطرح کردند. الگوی مارکویتز بیان می‌کند سهمی که بازده آن با سایر اوراق بهادار سبد سرمایه‌گذاری، وابستگی کمی دارد، واریانس سبد سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد. الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای بیان می‌کند که بازده مدّنظر هر سهم به ریسک سیستماتیک آن سهم وابسته است. شاخص بتا در معادلۀ زیر نشان‌دهندۀ ریسک سیستماتیک است و برابر با کوواریانس بازده سهم و بازار تقسیم بر واریانس بازده بازار است [4]:

متغیرهای کنترلی به تبعیت از پژوهش ژانگ (2013) به‌صورت زیر محاسبه شده است: بازده کل سهام که به‌طور عمده براساس عملکرد قیمت بازار سهام تعیین می‌شود و ترکیبی از تغییرات قیمت سهام بین تاریخ‌های خرید و فروش سهام و سود نقدی دریافتی از شرکت است‌. بازده کل سهام با فرمول زیر محاسبه می‌شود.

که در آن بتا، نشان‌دهندۀ نسبت افزایش سرمایه از محل سود انباشته؛ آلفا نشان‌دهندۀ نسبت افزایش سرمایه از محل آوردۀ نقدی سهامداران؛ P_t نشان‌دهندۀ قیمت سهام در زمان فروش یا در حال حاضر؛ P_t-1 نیز نشان‌دهندۀ قیمت سهام در زمان خرید و D نیز نشان‌دهندۀ سود تقسیمی به‌ازای هر سهم است. همچنین سایر متغیرهای کنترلی عبارتند از: بازده تعدیل‌شده (MAR) که بازده تعدیل‌شده بر مبنای ریسک است که براساس الگوی قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای محاسبه می‌شود [19، 10]؛ نرخ بازده دارایی (ROA) که از نسبت سود خالص به ارزش دفتری دارایی‌ها به دست می‌آید [15]؛ سن شرکت (AGE) که از تفاوت تاریخ تأسیس و تاریخ عرضۀ عمومی اولیه محاسبه می‌شود [21]. برای آزمون هر یک از فرضیه‌های پژوهش از الگو‌های زیر استفاده شده است:ه

یافته‌ها

یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد میانگین چولگی مثبت سهام 402622/1 نشان‌دهندۀ ریسک صعود قیمت سهام و میانۀ آن برابر 4034/1 است که با توجه به علامت ضریب چولگی این متغیر گفتنی است توزیع آن متمایل به چپ (چوله به چپ) است. نزدیک‌بودن مقادیر میانگین و میانۀ متغیر ریسک صعود قیمت سهام و نیز پایین‌بودن مقادیر ضریب چولگی و کشیدگی این متغیر، نشان‌دهندۀ نرمال‌بودن احتمالی توزیع این متغیر است. میانگین چولگی منفی سهام برابر 40076/1- نشان‌دهندۀ ریسک سقوط قیمت سهام و میانۀ‌ آن برابر 2463/1- است که با توجه به علامت ضریب چولگی این متغیر، گفتنی است توزیع آن متمایل به راست (چوله به راست) است. نزدیک‌بودن مقادیر میانگین و میانۀ متغیر ریسک صعود قیمت سهام و نیز کم‌بودن مقادیر ضریب چولگی و کشیدگی این متغیر، نشان‌دهندۀ نرمال‌بودن احتمالی توزیع این متغیر است. میانگین ریسک ‌ سیستماتیک 306599/0 است؛ یعنی 30 درصد از ریسک کل را ریسک سیستماتیک تشکیل می‌دهد و این میزان ریسک کاهش نمی‌یابد. قبل از برازش الگو، نرمال‌بودن متغیر وابسته نیز بررسی می‌شود. با توجه به آمارۀ جارک‌برا و سطح معنی‌داری محاسبه‌شده درسطح خطای 5 درصد، فرضیۀ صفر آزمون تأیید می‌شود (داده‌ها برای متغیر وابسته از توزیع نرمال پیروی می‌کنند). نتایج حاصل از آزمون فرضیۀ‌ اول و دوم پژوهش به‌شرح زیر است:

ریزش بورس تا کجا ادامه دارد؟!

سلام به تو دوست پرقدرت و پرتوان!
امیدوارم هر جای این کره خاکی که هستی زندگی بر وفق مرادت باشه!

امروز ۲۵ مهر ماه سال ۹۸ هست. در هفته‌ای گذشت شاخص کل بورس با افتی که داشت از ۳۳۰ هزار واحد به حدود ۳۰۸ هزار واحد رسیده و به طور کلی تقریبا همه سهم‌ها با ریزش زیادی همراه بودند. این موضوع باعث نگرانی بین سهامداران شده و با تماس‌هایی که از طریق مختلف هم با من داشتند، این نگرانی خودشون رو در میون گذاشتند.

البته ریزش بورس، افرادی که سال‌هاست در این بازار سابقه دارند رو نگران نمی‌کنه! این اتفاق بیشتر افرادی رو نگران می‌کنه که هیجانی رفتار می‌کنند، شناخت کاملی از بازار ندارند و عموما هم زمان زیادی نیست که وارد بورس شدند!

به همین دلیل این ویدیو رو آماده کردم تا نظر خودم رو در مورد این شرایط در اختیار شما قرار بدم.

ریزش بورس ذات این بازار است!

در ویدیوهای گذشته من بارها در مورد این موضوع صحبت کردم که اصلاح در قیمت‌ها و این ریزش‌ها ذات بازار سرمایه و یک ضرورت هستند. این ریزش‌ها ضامن رشد قیمت‌ها در آینده خواهند بود! در واقع تا ریزش بورس اتفاق نیفته و تا زمانی که کاهش قیمت‌ها صورت نگیره، رشدی هم اتفاق نخواهد افتاد.

شاید جالب باشه که بدونید ریزش بورس و کلا این قبیل کاهش قیمت‌ها، برای افرادی که در این بازار سال‌هاست دارن کار می‌کنن جذاب هم هست! و نوعی فرصت برای سرمایه‌گذاری کردن محسوب میشه! چون اون‌ها میتونن سهام مناسبی که قبلا تحلیل کردن رو در قیمت‌های خیلی پایینی بخرن و روی اون‌ها سودهای خیلی خوبی به دست بیارن.

افزایش قیمت‌ها و رشد قیمت‌ها نه تنها در بورس، بلکه در سایر بازارها هم هیچ وقت به صورت پیوسته رخ نداده و نخواهد داد! این رو می‌تونید خودتون هم بررسی و تأیید کنید. در کل دنیا هم اگر برید و بررسی کنید می‌بینید که در بورس کشورهای مختلف و یا در سایر بازارها، این اصلاح‌ها وجود داره و اصلا نیاز هست که اتفاق بیفته!

رشد پیوسته ریسک معاملات را افزایش می‌دهد!

همیشه به این نکته بسیار مهم توجه کنید که اگر قرار باشه قیمت یک سهم پیوسته افزایش پیدا کنه، در واقع ریسک ورود به اون سهم هم داره افزایش پیدا می‌کنه و ممکنه با همون سرعتی که قیمت رشد کرده، با همون سرعت هم کاهش پیدا کنه! این یک قاعده در بازار هستش، هر چه رشدها سریع‌تر و اصطلاحا شارپ‌تر باشن، ریزش‌ها هم سریع و شارپ خواهند بود.

اما اگر ریزش‌ها و اصلاح‌ها وجود داشته باشن، در بازه‌های زمانی مختلف برای سرمایه‌گذاران این جذابیت به وجود خواهد اومد که سهام مختلف رو در قیمت‌های مناسب خریداری کنن و در واقع تضمین‌کننده رشدهای آینده باشن.

رفتار هیجانی، عامل ریزش بورس !

یکی از عوامل مهم ریزش بورس در روزهای اخیر رفتار هیجانی و اصطلاحا دسته جمعی سهامداران بود. متأسفانه در بازار ما رفتارهای هیجانی به شدت زیاد هستن و در روزهای این چنینی تأثیر منفی روی بازار میذارن! معمولا افرادی که دانش و آگاهی کافی رو ندارن و نمیدونن که دارن روی چه سهامی سرمایه‌گذاری می‌کنن، با کوچترین ریزشی همه سهام خودشون رو می‌فروشن. دلیل این موضوع هم ترسی هست که سهامداران تازه‌وارد دارن و نمی‌خوان سرمایه‌های خودشون رو از دست بدن. غافل از این که این رفتار دقیقا منجر به از دست رفتن سرمایشون میشه …

در موارد این چنینی معمولا همه سهم‌ها، چه سهامی که واقعا ارزنده هستند و چه سهامی که بی‌جهت رشدهای چند برابری داشتند، با همدیگه شروع به ریزش می‌کنند و در واقع تر و خشک بازار با هم می‌سوزند.

در زمان‌های رشد هیجانی هم دقیقا همین اتفاق متأسفانه در بازار ما رخ میده! و سرمایه‌گذاران بدون دانش کافی و بی توجه به این که آیا سهامشون ارزنده هست یا نه، شروع به خرید سهام می‌کنند تا نکنه از رشد کلی بازار جا بمونن! در روزهای گذشته هم سیل عظیمی از افراد رو می‌دیدیم که دنبال ورود به بورس بودن، بدون این که علم و دانش لازم برای این کار رو داشته باشن … و این هم در بلند مدت جز ضرر و زیان عاید کسی نخواهد کرد …

در واقع بهترین نوع معاملات در بورس، معاملات متعادل و به دور از هیجان هست که در این روزها متأسفانه کمتر دیده میشه!

“نتیجه گرفتن در بورس اول نیاز به دانش کافی و بعد نیاز به صبوری سرمایه‌گذاران دارد!” – امیرحسین ادیب‌نیا

اگر نگران ریزش بورس هستید …

اگر زمان ریزش یا اصلاح بازار نگران هستید دو حالت بیشتر نداره!

• یا بازار سرمایه و ذات اون رو نمی‌شناسید و باهاش آشنا نیستید!
• و یا سهامی که خریدید رو نمی‌شناسید و تحلیل مناسبی روش نداشتید!

دنباله‌رو دیگران نباشید!

مورد دیگه‌ای که لازم هست بهش اشاره کنم این موضوعه که بسیاری از افرادی که تازه‌ وارد بورس میشن به دنبال یک سری افراد، کانال‌های تلگرام، صفحات اینستاگرام و یا فضاهای این‌چنینی هستند که بهشون سهام معرفی کنن و اصطلاحا بهشون سیگنال بدن! و صرفا با همون سیگنال و بدون این که خودشون تحلیل مناسبی روی سهام داشته باشن اقدام به خرید و فروش می‌کنن!

خب معمولا زمانی که کلیت بازار در حال رشد هست، ممکنه چند تا از این سیگنال‌ها تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه هم درست از آب در بیاد و باعث بشه که افراد به صورت مقطعی سودهایی رو داشته باشن. اما به محض این که کلیت بازار کمی با ریزش همراه میشه، این افراد تازه یاد ما و سایر فعالین با سابقه بازار میفتن و به نوعی کاسه چه کنم چه کنم دستشون می‌گیرن…

توصیه‌ای که من می‌تونم به شما بکنم این هستش که اصلا جای نگرانی وجود نداره. ذات بازار سرمایه نوسان هست و قطعا در بعضی از بازه‌های زمانی ریزش بورس هم کاملا طبیعی هست. نگرانی شما در حال حاضر هیچ فایده‌ای نداره. و اتفاقا این نگرانی باید برای شما یک زنگ خطری باشه که اگر دانش کافی رو ندارید، حتما به دنبال آموزش و یادگیری باشید تا بتونید بر اساس دانش خودتون و تحلیل‌های خودتون سرمایه‌گذاری کنید، نه سیگنال سایر افرادی که هیچ مسوولیتی رو هم در قبالش به عهده نمی‌گیرن!

در زمان ریزش بورس من هم ضرر می‌کنم!

خود من زمانی که بازار نزولی هست در فضای مجازی مثل اینستاگرام میگم که خیلی ناراحت و نگران نیستم. خیلی‌ها فکر می‌کنند که من همینجوری الکی این حرف رو می‌زنم! البته درسته که من هم ممکنه در زمان ریزش بورس ضرر کنم، اما واقعیت اینه که من خیلی نگران نیستم، چون که قبلا هم از این موارد زیاد دیدم و میدونم که سهام ارزنده که با تحلیل خریدم بالاخره به قیمت واقعی خودشون خواهند رسید …

نکته بسیار مهم این هست که شما باید حتما بر اساس تحلیل خودتون روی سهام سرمایه‌گذاری کنید. حالا هم تحلیل بنیادی که پایه و اساس تحلیل سهام هست و هم ابزارهای تحلیل تکنیکال که قطعا به شما کمک خواهند کرد. در کنار این دو تحلیل، مباحث روانشناسی بازار و تابلوخوانی هم وجود دارن که می‌تونید از اون‌ها هم استفاده کنید. و اگر سرمایه‌گذاری شما بر اساس تحلیل درست تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه باشه، توی این افت و خیزهای بازار اصلا نگران نخواهید بود …

از روش‌های غیر مستقیم سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کنید

توصیه من باز هم این هست که حتما برای ورود به این بازار آموزش ببینید.

اما اگر دانش کافی برای سرمایه‌گذاری در بورس رو ندارید و به هر دلیلی نمی‌خواید برای یادگیری اون زمان بذارید و فرصتش رو ندارید، توصیه می‌کنیم از روش‌های غیر مستفیم سرمایه‌گذاری در بورس استفاده کنید. روش‌هایی مثل سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها و سبدگردانی اختصاصی و یا گرفتن مشاوره تخصصی از افراد خبره، می‌تونن به شما کمک کنن. در این صورت مدیریت سرمایه شما رو افراد حرفه‌ای بازار انجام میدن و دیگه نیازی نیست که شما در زمان ریزش بورس نگران و ناراحت باشید. چون خیالتون راحت هست و می‌دونید که مدیریت سرمایه شما داره به درستی انجام میشه.

توصیه‌های آخر در زمان ریزش بورس !

نهایتا توصیه‌ای که در این روزها به شما عزیزان دارم این هست که اصلا نگران نباشید! حتی اگر ضرر کردید، این باید یک تجربه و درس برای شما باشه که بعد از این بتونید آگاهانه سرمایه‌گذاری کنید. به زودی ریزش بازار هم به پایان میرسه و بازار متعادل میشه. و در اون زمان هست که سهامی که به لحاظ بنیادی ارزنده هستند، حتی در بازار ریزشی و فرسایشی هم به قیمت‌های واقعی خودشون خواهند رسید.

یادتون نره که حتی توی بازارهای نزولی هم همیشه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس وجود دارند. البته به شرطی که شما مترصد استفاده کردن از فرصت‌ها باشید و از ضررهای قبلی خودتون درس گرفته باشید … توصیه دیگه‌ای که میتونم بکنم این هست که سعی کنید در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری با دید بلند مدت رو در اولویت خودتون قرار بدید و خیلی دنبال نوسان‌های کوتاه مدت نباشید. تجربه نشون داده که همواره سرمایه‌گذاری با دید بلندمدت نتیجه بهتری رو برای فعالین این حوزه در پی خواهد داشت.

چکیده مطلب :

در پایان لازم دونستم که جمع‌بندی نکات این ویدیو رو یک بار دیگه با هم مرور کنیم. امیدوارم که پاسخ سوالاتتون رو گرفته باشید …

واکاوی دلایل افت شاخص بورس در روزهای اخیر

یک کارشناس بورس گفت: بازار بورس در هفته‌های اخیر تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی شاهد نزول شاخص بود، پس از رسیدن شاخص به حدود 1.6 میلیون واحد، عرضه‌ها تشدید و رشد بازار متوقف و نزولی شد.

به گزارش نبض بورس، سید فرهنگ حسینی در مورد دلایل ریزش شاخص بورس در روزهای اخیر،‌ اظهار داشت: بازار بورس در هفته‌های اخیر تحت تاثیر عوامل درونی و بیرونی شاهد نزول بوده است. پس از رسیدن شاخص کل بورس به حدود 1.6 میلیون واحد، عرضه‌ها تشدید و رشد بازار متوقف و نزولی شد، از جمله عوامل موثر می‌توان به کاهش قیمت‌های جهانی اشاره کرد.

به گفته این کارشناس بازار سرمایه،‌ به دلیل سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ‌های بهره در ایالات متحده و کاهش شدید رشد اقتصادی چین به نزدیک صفر درصد، انتظار کاهش تقاضا برای کامودیتی (کالاهای اساسی) و به تبع آن کاهش قیمت آن‌ها به وجود می‌آید. از آنجایی که بیش از دو سوم بورس تهران شرکت‌های مبتنی بر شرکت های تولیدکننده کامودیتی مانند پتروشیمی، پالایشی، فلزی و معدنی است، لذا به صورت مستقیم سبب چشم انداز کاهش فروش و کاهش سودآوری شرکت‌ها می‌شود.

حسینی اضافه کرد: در بخش دلایل داخلی ریزش بورس، دو عامل اقتصاد کلان و تصمیمات مربوط به صنایع بر بازار موثر است. در اقتصاد کلان، روند هفته‌های اخیر افزایش نرخ بهره در بازار بدهی و همچنین بازار بین بانکی بوده است و نرخ‌ها به بالای 21 درصد رسیده است. افزایش نرخ بهره سبب کاهش جذابیت بازار سرمایه در مقایسه با بازار پول می شود و در عین حال هزینه مالی شرکت‌های تولیدی را افزایش می‌دهد. در نتیجه به طور همزمان، سرمایه‌ها از بازار سرمایه به بازار پول و سپرده‌ها رفته و به دلیل افزایش هزینه مالی، سود شرک‌ها کاهش می‌یابد.

این کارشناس اقتصادی در مورد بحث دوم دلایل داخلی گفت: سیاست قیمت‌گذاری دستوری دولت سبب شده تا چند صنعت با وجود رشد شدید قیمت مواد اولیه و عوامل تولید، نتوانند افزایش نرخ متناسب محصول خود را دریافت کنند. به طور خاص، صنعت لاستیک و صنعت شوینده کشور در فصل بهار زیان ده شده‌اند. زیان ده شدن این صنایع که تکنولوژی روز دنیا را در اختیار داشته و رقابت پذیری بالایی با محصولات و تولیدات خارجی مشابه دارند، سبب نگرانی در میان سرمایه‌گذاران در این صنعت و حتی سایر صنایع شده است.

حسینی تصریح کرد: بدین ترتیب با وجود عملکرد سه ماهه خوب شرکت‌های بورسی و تقسیم بالاتر سود نقدی نسبت به سال قبل در مجامع عمومی سالانه شرکت‌ها، اما شاهد اقبال سرد سرمایه‌گذاران به بازار بورس هستیم./فارس

عوامل موثر در ریزش بازار سهام

تحلیلگر اقتصادی با تشریح علل ۹ گانه ریزش شاخص بازار سهام گفت: افت شدید بازار سهام نه اصلاح طبیعی بازار بلکه ناشی از تصمیم گیری‌های اشتباه و بد موقع دولتی بوده است.

-->

فوری | مدارس و دانشگاه های کشور تعطیل شد

گوهر خیراندیش مادر زن مهران مدیری شد | اولین تصویر دو نفره دو بازیگر سینما غوغا کرد

ماجرای گشف حجاب پانته آ بهرام و بهار ارجمند

دعوای شهاب حسینی و همسر جدیدش بالا گرفت | جر و بحث شهاب حسینی با همسرش

به گزارش شمانیوز و به نقل از مهر، بورس تهران پس از ثبت تاریخی‌ترین رشد شاخص کل در اولین ماه تابستان، در مردادماه با ریزش شدید مواجه شد که در ۲۰ ماه گذشته بی‌سابقه بود و موجب شد نماگر سهام پس از تجربه سقف تاریخی ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحد در نوزدهمین روز این ماه، نه فقط از سوپر کانال دو میلیون واحد عقب نشینی کند بلکه تا کف کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نیز سقوط کرد. درباره علل و عوامل شکل گیری این افت تاریخی و پرحاشیه نکاتی وجود دارد که لازم است مورد مداقه قرار گیرد.

لزوم ارائه تحلیلی درست از عوامل شکل گیری سقوط شاخص از آن جهت دارای اهمیت ویژه است که بازار سهام ایران در حال حاضر به بازاری با ۵۰ میلیون فعال تبدیل شده است و قابل قیاس با سالهای گذشته نیست و لازم است مسئولان اجرایی کشور از رئیس جمهور تا وزرای اقتصادی و مدیران بازار سرمایه در مواجهه با آن، اعم از سیاست گذاری و تصمیم گیری یا حتی اظهارنظر شفاهی دقت نظر بیشتری به خرج دهند و با افزایش مشورت پذیری از اهل فن تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه و خبرگان بازار، تصمیماتی درست را به موقع و بدون واردآوردن شوک به بازار اتخاذ کنند. چراکه افت شدید بازار سهام یا به تعبیری، سقوط بازار سهام یا ایجاد اختلال در روند طبیعی حرکت بازار نه فقط از حیث اقتصادی بلکه در ابعاد سیاسی، امنیتی، اجتماعی و حتی فرهنگی نیز می‌تواند ایجاد چالش کند.

همین‌ها بهانه گفتگوی ما با دکتر محمدطاهر رحیمی، کارشناس اقتصادی شد که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.

۱- هجوم نقدینگی به بازار سهام؛ ضعف شدید عرضه

رحیمی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره علل سقوط شاخص بازار سهام گفت: آنچه طی یکسال اخیر و به ویژه ۶ ماهه گذشته باعث رشد شتابان بورس شد، فشار نقدینگی بود چرا که در بازارهای موازی مانند بازار مسکن، ارز، سکه و طلا به دلیل نزدیکتر شدن کشش قیمتی تقاضا به صفر - که ناشی از کاهش قدرت خرید اکثریت مردم و نقدشوندگی پایین این بازارها تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه به نسبت بازار سهام بود- نقدینگی به سمت بازار سهام هجوم آورد.

وی افزود: اما سوال اینجاست که مسئولین دولتی و اعضای شورای عالی بورس باوجود آنکه می‌دانستند با کاهش نرخ‌های بهره در بازار پول (نظام بانکی) از کانال کاهش نرخ بهره بین بانکی - که با عرضه ذخایر توسط بانک مرکزی و کاهش نسبت تسهیلات به سپرده حاصل شده بود- و در شرایطی که تورم عددهای ۳۰ و ۴۰ درصدی را در می‌نوردید، سرعت تبدیل شبه پول به پول و هجوم پول به بورس شدت می‌گیرد، چرا در راستای توسعه طرف عرضه یعنی افزایش ظرفیت عرضه سهام در بورس قدمی جدی بر نداشتند؟! این بی عملی در حالی بود که در سال ۹۸ شاخص کل در عددهایی کمتر از ۳۰۰ هزار واحد قرار داشت و مجلس و دولت و سازمان بورس می‌توانستند با تدوین قوانینی مدون برای افزایش شناوری سهام در شرکتهای بورسی، تسریع در افزایش سرمایه‌ها به ویژه از محل آورده نقدی و مطالبات سهامداران و نیز افزایش عرضه اولیه شرکتهای بزرگ دولتی، گامی بزرگ در جهت توسعه و تعمیق بازار سرمایه و نیز متعادل کردن رشد بازار و از طرف دیگر کنترل هجوم نقدینگی به سمت بازار و هدایت آن به سمت تولید بردارند. اما می‌بینیم بعد از رسیدن شاخص به حدود ۲ میلیون واحد، به تازگی دولت محترم قانون افزایش شناوری‌ها را ابلاغ می‌کند و یا با وجود هجوم حجم بالایی از نقدینگی به سمت بازار سهام، عرضه اولیه‌ها غالباً مربوط به شرکتها و بنگاه‌های بسیار کوچک است.

۲- ناهماهنگی دولتی‌ها وحواشی دارادوم؛ شکل گیری فشار غیرطبیعی فروش

این کارشناس ارشد اقتصادی به حواشی دارا دوم و تأثیر آن در سقوط شاخص اشاره کرد و گفت: دولت در نیمه دوم مرداد ماه بعد از چند ماه تبلیغ و ترویج برای عرضه سهام خود در شرکتهای بزرگ دولتی در قالب صندوق‌های ETF به ناگاه به دلیل اختلاف میان دو وزیر یک شبه عرضه ETF دوم که مربوط به شرکتهای بزرگ پالایشی اصفهان، تهران، بندرعباس و تبریز بود، را لغو کرد و با تخریب شدید اعتماد میان سهامداران خرد و ایجاد نااطمینانی و ترس میان آنها، عملاً فشار فروش در بازار را به صورت غیر طبیعی تشدید کرد.

وی تصریح کرد: اعتمادی که در صاحبان نقدینگی در کشور به صورت تدریجی نسبت به دولت و نقش آن در بازار سرمایه حاصل شده بود در مدت کوتاهی به طور کامل از بین رفت و حتی وعده‌های بعدی برای بازگشت قطعی ETF پالایشی‌ها هم بر رفتار هراس آمیز اهالی بازار مؤثر واقع نشد.

۳- کاهش ضریب اعتباری کارگزاری‌ها در اوج انتظارات منفی بازار

رحیمی با بیان اینکه شوک‌ها به همین جا ختم نشد، ادامه داد: در اوج انتظارات منفی نسبت به آینده بازار سهام، مسئولین مربوطه در دولت به ناگاه تصمیم گرفتند که ضریب اعتباری کارگزاری‌ها را از ۶۰ به ۵ درصد کاهش دهند و از طرف دیگر نسبت سهام در پورتفوی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت را از ۱۰ به ۵ درصد برسانند! این یعنی تضعیف شدید طرف تقاضا در بازار و تشویق دارندگان نقدینگی‌های کلان به عرضه بیشتر در بازار که خود یکی از مهمترین دلایل ریزش اخیر در بورس محسوب می‌شود. در حالی که این تصمیمات تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه با هر توجیهی، در زمانیکه فعالان بازار نسبت به رشد بازار در آینده دچار تردید و هراس جدی و عمیقی شده بودند، شدیداً برای بازار مخرب بود.

۴- سازمان بورس به نقش رگولاتوری خود عمل نمی‌کند

دانش آموخته دانشگاه صنعتی شریف به ضعف سازمان بورس در مدیریت بازار اشاره کرد و گفت: متأسفانه از سازمان بورس اساساً هیچ گونه رگولاتوری مدون و اثربخشی در بازار نسبت به عرضه‌های کلان مشاهده نمی‌شود. مثلاً به سادگی چند کارگزاری در جریان روند نزولی بورس و در شرایطی که بنابر ادعای فعالان بازار، بورس توان بازگشت به روند متعادل و طبیعی خود را داشت، با فروش سهام عدالت مردم در کف‌های قیمتی آن هم در شاخص سازترین نمادهای بازار، این روند ریزشی مخرب را تشدید کردند و سازمان بورس بعدها عرضه سهام عدالت را به بازار دوم و صرفاً به صورت بلوکی مجاز اعلام کرد در حالی که این سیاست را می‌بایست از همان ابتدا ابلاغ و اجرایی می‌کرد.

۵- وعده گشایش اقتصادی رئیس جمهور؛ ضربه شدید به اعتماد سرمایه گذاران

رحیمی در ادامه نقش وعده رئیس جمهور برای «گشایش اقتصادی» را در سقوط شاخص مورد اشاره قرار داد و گفت: یکی دیگر از عوامل اعتماد زدا و مخرب چشم انداز مثبت عاملان اقتصادی فعال در بازار سهام، وعده‌ای بود که رئیس جمهور تحت عنوان «گشایش اقتصادی» مطرح کردند؛ طرحی که ظاهراً هیچ اقتصاددانی در کشور از آن مطلع نبود و همه را به وادی مسابقه حدس و گمان کشاند و در نهایت امر مشخص شد طرح مذکور مبتنی بر پیش فروش نفت با ابزار مالی اوراق سلف موازی استاندارد است که باتوجه به اینکه این روزها به دلیل رشدهای منفی چند ده درصدی در اقتصاد آمریکا و اروپا به دلیل ویروس کرونا، قیمت نفت در کف قیمتی خود قرار دارد، طبیعتاً باتوجه به سررسید دو ساله این اوراق، گزینه جذابی برای سرمایه گذاری محسوب می‌شد فلذا فشار عرضه را بر بازار سهام تشدید کرد. اما عواقب خطرناک آتی آن برای اقتصاد کلان کشور و ایجاد بحران بدهی برای دولت بعدی، اجرای این طرح را با موانع جدی در لایه‌های سیاسی و اقتصادی کشور مواجه کرد و عملاً بی نتیجه گذاشت. اما ضربه سنگینی بر اعتماد اهالی بازار سرمایه نسبت به تصمیم گیری های عجولانه و غیرکارشناسی شده مسئولین دولتی بود.

۶- مسئولیت‌ناپذیری کارگزاری‌ها؛ عامل مهم ایجاد اختلال در روند طبیعی بازار

این کارشناس اقتصادی به موضوع انحصار در کارگزاری‌ها اشاره کرد و با بیان اینکه انحصار در صدور مجوز برای دایر نمودن کارگزاری و از بین بردن رقابت میان کارگزاری‌ها موجب شده عملاً ۱۶ سال هیچ مجوز جدیدی برای ایجاد کارگزاری صادر نشود، گفت: این مساله باعث بروز مسئولیت ناپذیری عمیقی در broker های بازار یعنی کارگزاری‌ها شده است و این مسئولیت ناپذیری را به یکی از مهمترین عوامل ایجاد اختلال در روند طبیعی بازار مبدل کرده است.

وی تصریح کرد: باوجود درآمدهای هنگفت کارگزاری‌ها از محل خرید و فروش سهام که در روزهای سال ۹۹ تا مرز روزانه یک میلیارد تومان به ازای هر کارگزاری (به طور میانگین) می‌رسید، اما عملاً اهالی بازار سرمایه هیچ‌گونه تلاشی از جانب کارگزاری‌ها برای ارتقای سامانه‌های آنلاین خود مشاهده نمی‌کنند فلذا به صورت روزانه با قطعی و بروز اختلال در سیستم‌های معاملاتی خود به ویژه در بزرگترین کارگزاری‌های کشور مواجه می‌شوند که خود عامل مهمی برای کاهش قدرت طرف تقاضا در بازار سهام محسوب می‌شود.

رحیمی گفت: بر این اساس لازم است سازمان بورس و دولت با تغییر قوانین صدور مجوز برای کارگزاری‌ها و معیار قرار دادن سطح فناوری در ارائه خدمات و تنوع ارائه خدمات برای صدور مجوز، این انحصار فسادزا و مخرب را از بین ببرند.

۷- صندوق توسعه و تثبیت؛ غایب بزرگ بازار سهام

این تحلیلگر اقتصادی در ادامه با انتقاد از عملکرد صندوق توسعه و تثبیت بازار سهام گفت: نقش آفرینی بسیار ضعیف و کاملاً غیر شفاف صندوق توسعه و تثبیت بازار که در ایام ریزش‌های غیر طبیعی بازار وظیفه تقویت طرف تقاضا در بازار را عهده دار است عامل مهم دیگری بود که به سقوط شاخص دامن زد و لازم است مسئولین سازمان بورس درباره عملکرد این صندوق و وظایف و مأموریت‌های آن و نیز موجودی آن گزارش دقیقی را به فعالان بازار سهام ارائه دهند.

۸- هراس بازار سهام از چوب تعزیراتی دولت!

سرکوب قیمت‌ها عامل مهم دیگری است که به گفته رحیمی، در هراس سرمایه گذاران از بازار سهام مؤثر بوده است؛ وی گفت: سرکوب قیمت محصولات و خدمات ارائه شده توسط شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی کشور توسط دولت یکی از عواملی است که باعث رشد غیر طبیعی p به e (قیمت هر سهم به درآمد شرکت مربوطه به ازای هر سهم) و p به s (قیمت هر سهم به فروش شرکت مربوطه به ازای هر سهم) شده است و اساساً چنین شاخص‌هایی را برای سهام شرکت‌های بورسی بی معنا کرده است. در صورتی که دولت چوب تعزیراتی خود را برای سرکوب قیمت‌ها در صنایع مختلف از جمله خودرویی، قطعاتی، فلزی‌ها و … بردارد، خواهیم دید این نسبت‌ها و شاخص‌ها نیز به یک سوم تا حتی یک پنجم عدد فعلی خود می‌رسند. این در حالی است که همین رشد غیر طبیعی شاخص‌های مذکور که ناشی از سرکوب‌های قیمتی توسط دولت است، خود به عاملی مهم در اذهان فعالان اقتصادی برای هراس از بازار سهام مبدل شده است.

۹- جای خالی بازارگردان‌ها

این کارشناس ارشد اقتصادی عدم نقش آفرینی مؤثر بازارگردان‌ها و عدم وجود رگولاتوری مدون و اثربخش توسط سازمان بورس در راستای تنظیم تعاملات بازارگردان‌ها با سهام و کلیت بازار را یکی دیگر از دلایل بروز نوسانات شدید در بازار سهام عنوان کرد و گفت: باید هرچه سریع‌تر نسبت به برطرف کردن این خلأ اقدام اساسی صورت گرفته و قوانین مشخصی تدوین و اجرایی شود. چراکه با غیاب بازارگردان‌های اثربخش در بازار - که می‌توانند در نقش دامنه نوسان نامرئی در بازار عمل کنند- عملاً نقد شوندگی در بازار از بین رفته است و نااطمینانی از روند طبیعی بازار و به تبع آن هراس مالی میان عاملان و فعالان اقتصادی بازار سرمایه را تشدید کرده است.

جمع‌بندی: تصمیمات اشتباه و مداخلات بی‌مورد دولت؛ عامل اصلی ریزش شاخص

رحیمی در جمع بندی اظهارات خود درباره علل ریزش شدید شاخص بازار سهام گفت: افت شاخص بازار سهام در ایام اخیر نه یک اصلاح طبیعی و نشأت گرفته از طبیعت بازار بلکه یک ریزش مبتنی بر تصمیم گیری‌های سراسر اشتباه و بد موقع و ضعف غیرقابل قبول زیرساخت‌ها در بازار بورس بود و اگر تصمیم گیری‌های اشتباه و مداخلات بی‌مورد دولتی وجود نداشت و زیرساخت‌های مناسبی برای معاملات بورس در هسته معاملات و کارگزاری برقرار بود، به طور حتم با چنین نوسانات سنگین و مخربی مواجه نبودیم.

مهم‌ترین عوامل ریزش بورس چیست؟

سیاست‌گذار و ریسک‌های سیستماتیک یکی از مهم‌ترین عوامل ریزش بورس هستند.

به گزارش صدای بورس,بورس دیروز نتوانست به مسیر صعودی خود که از اواسط هفته گذشته شروع شده بود، ادامه دهد و پس از ثبت یک بازدهی مثبت اندک در ابتدای معاملات، با افزایش عرضه‌ها مواجه شد و نماگرهای اصلی آن عقب‌نشینی کردند تا بار دیگر شاهد زمینه‌ای سرخ‌رنگ در تابلوی معاملات باشیم.

شاخص کل بورس طی بازار دیروز با کاهش ۰.۱۴ درصدی همراه شد و شاخص هم‌وزن نیز که روند ضعیف‌تری را دنبال می‌کرد، بازدهی منفی ۰.۱۸ درصدی را به ثبت رساند. ارزش معاملات بازهم تغییری را در خود ایجاد نکرد و عدد ۱۹۶۱ میلیارد تومانی را به نمایش گذاشت و یک بار دیگر به زیر مرز ۲ همتی نزول کرد. برآیند تمام این موارد منجر به خروج ۲۷۶ میلیارد تومان دیگر از بازار از سمت کدهای حقیقی شد.

با توجه به روند رو به کاهش تقاضا در انتهای معاملات روز چهارشنبه و همچنین برخی مباحث تکنیکالی که در گزارش پیش‌بینی بازار امروز نیز به آن اشاره شده بود، انتظار می‌رفت که بورس امروز معاملات متعادل و به سمت منفی را دنبال کند. حال در ادامه با بررسی شرایط موجود و عوامل تاثیرگذار بر روندهای روزانه بازار، به پیش‌بینی بورس فردا خواهیم پرداخت.

خروج نقدینگی از بورس کمتر شد

با افزایش ارزش معاملات خروج نقدینگی نیز از بازار سرمایه اندکی کمتر از هفته‌های اخیر شد. در این هفته پول حقیقی‌ها از بازار خارج و در مقابل کمی هم پول حقوقی وارد بازار شد.

روز شنبه در حدود ۹۰ میلیارد تومان، روز یکشنبه ۶۲۳ میلیارد تومان، روز دوشنبه ۱۹۹ میلیارد تومان، روز سه‌شنبه ۱۴۱ میلیارد تومان و رزو چهارشنبه در حدود ۲۰۳ میلیارد تومان از بازار نقدینگی خارج شد. در نهایت این هفته هزار و ۲۵۶ میلیارد تومان پول از بورس خارج شد.

وعده حمایت از بورس عملی می‌شود؟

در هفته گذشته خبرها و سخنان زیادی در جهت حمایت از بازار سرمایه و برخی صنایع به میان آمد و تا حدی می‌توان بخشی از برگشت بازار در روزهای گذشته را به این موضوع اختصاص داد. پس از برگزاری جلسات حمایتی در روزهای اخیر، پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس عنوان کرد که ۱۵ آذر لایحه بودجه ۱۴۰۲ به مجلس ارائه خواهد شد و در رابطه با بازار سرمایه کمیته‌ای متشکل از مجلس و وزارت اقتصاد تشکیل شده است که قرار است طی ۱۰ روز آینده پیشنهاداتی را به عنوان تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه مشوق رونق بورس ارائه دهند و به دولت ابلاغ کنند. نماینده سازمان بورس نیز در این جلسه به مباحثی همچون قیمت‌گذاری دستوری، مطالبات سنگین اوره‌ای‌ها از دولت و قطعی برق و گاز صنایع در فصول مختلف اشاره کرد.موضوعات مورد اشاره در بالا تا حدی باعث شد که تقاضای متعادلی به بازار وارد شود و نماگرها رنگ سبز به خود بگیرند، اما نکته مهم اینجاست که طی دو سال گذشته تاکنون بارها شاهد حمایت‌های لفظی و حتی مصوبه‌هایی در راستای بهبود شرایط بورس تهران بوده‌ایم، اما تعداد اندکی از آن‌ها به مرحله عمل رسیدند و همین موضوع باعث شده است که تاثیر این موضوعات بر روند معاملات بازار به مرور کم‌رنگ شود. به هرحال پیش‌بینی می‌شود که نکات گفته شده در بورس امروز نیز تاثیر اندکی داشته باشد و برخی نمادها را به محدوده مثبت برساند، اما کمتر از قبل و تا مشخص شدن قطعی این تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه موضوعات، نمی‌توان اثر قابل توجهی را متصور بود.

پیش بینی بورس امروز ۲۴ مهر

شاخص کل بورس از مرز سقوط به کانال یک میلیون و ۲۰۰ خارج شد و روند مثبت به گرفت. بورس امروز با رشد ۹ هزار و ۶۶۱ واحدی به محدوده یک میلیون و ۳۳۱ واحدی رسید. شاخص هم‌وزن نیز به محدوده ۳۷۸ هزار واحدی رسید.سیاست‌گذار و ریسک‌های سیستماتیک یکی از مهم‌ترین عوامل ریزش بورس هستند. برای مثال روز دوشنبه خبری درخصوص عدم افزایش نرخ وسقف گاز در بودجه سال آتی منتشر شد که توانست بخشی از گروه پتروشیمی را صف خرید کند. اما امروز مدیرعامل انرژی سپهر به فردای اقتصاد گفت که دولت پیشنهاد کاهش سقف قیمت خوراک گاز متانولی‌ها از ۵۰۰۰ تومان به ۳۶۰۰ تومان به ازای هر متر مکعب را داده است. این موضوع، اما هنوز ابلاغ نشده و قطعی نیست.این عدم قطعیت مشکل عمده‌ای برای سهامداران بورس به حساب می‌آید و نمی‌توانند تصمیم درستی برای سرمایه‌گذاری بگیرند. از سوی دیگر برخی از فعالان بازار سرمایه به واسطه این قبیل از موضوعات نسبت به بازار بی‌اعتماد می‌شوند. نکته مهم اینجاست که عملکرد مسولان دولتی باعث بی‌اعتمادی نسبت به بورس شده و هر عملکردی می‌تواند در کاهش یا افزایش بی‌اعتمادی سهیم باشد.

بی‌رمقی در بازارهای جهانی

به گزارش نبض بازار,اغلب بازارهای کامودیتی در روزهای اخیر روند نزولی به خود گرفته و قرمزپوش شده‌اند. قرار تحلیل عوامل اخیر ریزش بازار سرمایه است در آخرین روزهای این هفته آمار تورم آمریکا منتشر شود که با توجه به آمارهای تورم و نرخ بهره انتظار می‌رود که شرایط بورس‌های جهانی کمی سخت شود.با سخت شدن وضعیت بازارهای جهانی، بورس تهران نیز تحت تاثیر آن روند نزولی به خود می‌گیرد و کاهشی می‌شود. به طور کلی تغییر وضعیت در بازارهای جهانی و صنایع کامودیتی‌محور می‌تواند به زیان بورس و بازار سرمایه باشد.دیروز شاخص روند نسبتا خوبی را پشت سر گذاشت و به محدوده یک میلیون و ۳۱۳ هزار واحدی رسید و به نوعی از سقوط به کانال پایین‌تر نجات یافت. همین موضوع یک سیگنال مثبت برای بورس به حساب می‌آید به آن کمک می‌کند تا روزهای پیش‌رو به صورت نوسانی مثبت شود؛ بنابراین با توجه به نکات گفته شده و برآیند آن‌ها، می‌توان پیش‌بینی کرد که احتمالا بورس فردا نیز تحت تاثیر روند ایجاد شده در بازار امروز، معاملات منفی، اما نه چندان قدرتمندی را دنبال کند و همچنان شاهد تقاضا در برخی صنایع و نمادهایی باشیم که از لحاظ بنیادی یا خبری پیشتیبانی می‌شوند.در بخش تکنیکالی نیز روز گذشته اشاره شد که در محدوده حوالی ۱.۳۳ میلیون واحدی مقاومت وجود دارد و قبل از آن نیز مرز ۳۰ اندیکاتور RSI و خط تنکنسن ایچی‌موکو چالش‌ساز خواهند بود که در معاملات امروز نیز تاثیر این دو را مشاهده کردیم.