برخورد به هسته سخت تورم!
تیم اقتصادی دولت سیزدهم باید در زمینه مهار تورم و موتورهای محرک و همچنین اطمینان بخشی بیشتر به بازار ارز اقدامات موثرتری انجام دهد.
شاید از منظر آماری مرور تورم سال های اخیر ضروری باشد؛ چرا که اگرچه ما تورمهای سنگین مشابه و حتی گاهی سنگین تری را در فاصله سال های 1320 تا 1323، 1373 تا 1374 و 1391 تا 1392 تجربه کرده ایم ،اما تورم محقق شده از سال 1397 تا امسال (طی 5 سال متوالی) رکورد طولانی ترین دوره تورمی پیوسته در اقتصاد ایران در یک قرن اخیر را شکسته است.
در چنین شرایطی اقتصاد کشور از منظر انتظارات تورمی وارد دوره ای شده که هسته سخت تورم، پیشروی جدی داشته است. درباره مفهوم هسته سخت تورم باید گفت که در اواسط دهه 90 که تورم کاهش یافت و حتی به مرز تک رقمی شدن نیز رسید، این بحث مطرح بود که نمی توان نرخ تورم را در بلند مدت با فشار افزایش نرخ بهره (سیاستی که در آن سال ها موجب کاهش نرخ تورم شد) پایین نگه داشت.
همچنین از منظر مشکلات ساختاری اقتصاد ایران از جمله کسری بودجه و ناترازی نظام بانکی و صندوق های بازنشستگی، نمی توان تورم را از حدی مشخص پایین تر آورد. به آن حدی که نرخ تورم را نمی توان پایین تر از آن حفظ کرد، هسته تورم گفته می شود که در اواسط دهه 90، برآوردها از آن حدود 15 درصد بود.
به عبارتی با واقعیت های موجود در اقتصاد ایران، تورم حداقل 15 درصد گریزناپذیر است. با این حال، اتفاقات سال های اخیر و تشدید برخی ناترازی ها نشان می دهد که هسته سخت تورم بیشتر نیز شده است.
به عنوان مثال، با وجود کاهش کسری بودجه در سال 1401، همچنان کسری درآمدها نسبت به هزینه ها تا حدی برقرار است، در چنین شرایطی تصمیم به افزایش مجدد حقوق ها خطر تشدید کسری بودجه را به دنبال خواهد داشت.
همچنین تداوم ناترازی در صندوق های بازنشستگی که آخرین مصداق آن در کاهش ارائه خدمات برخی بیمارستان ها به مستمری بگیران تامین اجتماعی مشاهده شده است، نشان می دهد که همچنان باید منتظر سرریز شدن این ناترازی بر بخش های بودجه ای و بانکی بود، چنان که تامین اجتماعی با فاصله بسیار زیاد نسبت به دیگر مجموعه ها، بزرگ ترین گیرنده تسهیلات کلان در کشور است و بیش از 85 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانک رفاه به این مجموعه پرداخت شده است.
در هر صورت، آمارهای پولی و بانکی کشور همچنان از رشد بالای نقدینگی حکایت دارد و با وجود برخی تلاش های دولت برای کاهش کسری بودجه و استقراض از بانک نقدینگی چیست و چرا مهم است؟ مرکزی و همچنین سامان دهی نسبی برخی بانک ها، شدت ناترازی ها در بخش های مختلف اقتصاد به گونه ای است که کاهش رشد نقدینگی به کمتر از 35 درصد محقق نشده است.
این موضوع در کنار تداوم نااطمینانی های خارجی و همچنین برخی نااطمینانی های داخلی اخیر نشان می دهد که موتورهای محرک تورم از جمله رشد نرخ ارز و رشد نقدینگی، به سختی مهار شده است و در نتیجه نمی توان حداقل در کوتاه مدت به مهار پایدار این متغیرها و در نتیجه مهار پایدار تورم دلخوش بود.
بنابراین به نظر می رسد تیم اقتصادی دولت سیزدهم باید در زمینه مهار تورم و موتورهای محرک آن از جمله رشد نقدینگی که متاثر از کسری بودجه و ناترازی برخی بانک هاست و همچنین اطمینان بخشی بیشتر به بازار ارز برای مهار انتظارات تورمی در این بازار، اقدامات موثرتری انجام دهد، وگرنه بیم آن می رود که هسته سخت تورم در نرخ های حتی بیش از 40 درصد شکل گیرد و امکان عبور از این هسته سخت، سخت تر شود.
موج گرانی در بازار مواد غذایی/ سفرهها کوچک و کوچکتر میشود
همزمان با حذف ارز ترجیحی با وجود قول دولت بر کنترل افزایش قیمت اقلام اساسی و حمایت از اقشار آسیبپذیر، دایره گرانی مواد غذایی بر دهکهای پایین جامعه بیشتر شده و به گفته کارشناسان فعلا راهکاری برای خارج نگهداشتن اقلام غذایی اساسی از زنجیره افسارگسیخته گرانیها ارائه نشده است. کارشناسان باوجود آنکه منکر چالشهای مواد غذایی در عرصه بینالمللی نیستند اما بر این عقیده هستند که افزایش قیمت و مشکلات در حوزه مواد غذایی باعث شده تا سفره معیشت مردم کوچکتر از روز قبل شود.
علیرضا مناقبی، رئیس اتحادیه واردکنندگان مواد غذایی در این خصوص به «آرمان نقدینگی چیست و چرا مهم است؟ ملی» گفت: افزایش قیمتها رویکردی غیرقابل انکار است و در این میان حتی نمیتوان یک کالا را یافت که طی دو یا سه ماه گذشته ارزان شده و یا حتی قیمت آن ثابت باقی مانده باشد هرچند افزایش قیمت مواد غذایی در بررسی فرآیند افزایش قیمت جهانی مواد غذایی به دلیل بحران کرونا و همچنین جنگ روسیه و اوکراین قابل بررسی است اما بسیاری از دلایل افزایش قیمتها به ویژه در حوزه مواد غذایی از نبود مدیریت مطلوب در این زمینه ناشی میشود و تا زمانی که نظام دستوری قیمتگذاری دولت در بخشهای مختلف وجود داشته باشد این نابسامانی را شاهد خواهیم بود. مناقبی افزود: از بین رفتن سیستم رقابتی در نظام اقتصادی باعث شده تا هم نظارت واقعی در این زمینه نداشته باشیم و افزایش قیمتها سر به فلک زند این در حالی است که همزمان با مشکلات بسیار در حوزه تولید و صادرات و واردات، با اعمال سیاستهای تنبیهی به جای تشویقی رمق باقی مانده در جان فعالان اقتصادی را نیز میگیرد.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: روند افزایش قیمت مواد غذایی با روالِ منظم، ادامه داشت و ورود ستادهای مختلف مبارزه با موارد مختلف و جریمه متخلفان صورت میگیرد در حالی که اگر سیستم نظارتی صحیحی وجود داشت باید مانع از گرانیها پیش از وقوع باشیم تا هزینههای خرید کالاهای گران از جیب مردم نیز انجام نشود و به دنبال آن جریمه متخلفان هم اتفاق نیفتد. او بوروکراسی حاکم بر نظام تولید، صادرات و واردات را از عوامل مهم چالش گرانیها دانست و گفت: افزایش تعداد کالاهای ممنوع شده در دولت جدید و به دنبال آن گرانیهای موجود در حالی صورت میگیرد که بازار مملو از اقلام خوراکی و مواد غذایی ممنوع شده است که نامی جز قاچاق برای آن متصور نیست و حتما دلیل این امر را در لابهلای سیستم بوروکراتیک حاکم بر ادارات میتوان یافت که نشات گرفته از رانتهای کلان موجود در فضای اقتصادی ایجاد میشود.
پربودن انبارهای مواد غذایی؟
مناقبی درباره ادعای مسئولان مبتنی بر پربودن انبارهای مواد غذایی بیان کرد: اظهارنظر مسئولان مبتنی بر پربودن انبارهای مواد غذایی از اقلام اساسی و تاکید آنها بر اینکه هیچ مشکلی در این خصوص به غیر از نبود خریدار وجود ندارد بنابراین گفتهای است که پشتوانه منطقی ندارد، چراکه در صورت پربودن انبارها سرمایهگذاری در این خصوص صورت گرفته که نیازمند تامین سرمایه مجدد از طریق ورود به بازار مصرف کننده عملیاتی میشود و این ممکن نیست مگر با افزایش قدرت خرید مردم و بدیهی است پرشدن مجدد انبارهای موارد غذایی فقط در صورت وجود خریدار عینیت مییابد پس در نتیجه جایی در این چرخه ذکر شده مشکلی وجود دارد و کار میلنگد. عضو هیات رئیسه مجمع عالی واردات معتقد است: با افزایش قیمت مواد غذایی و گرانیهای موجود در حوزه اقلام اساسی مردم ناچار شدهاند که میزان مصرف خود را کاهش دهند و یا حتی برخی از اقلام را از سر سفرههای خود حذف کنند که ناشی از نداشتن زمانسنجی صحیح در حوزه واردات و یا تصمیمات نادرست در این حوزه به شمار میآید.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: افزایش قیمت مواد غذایی و خوراکی رویکردی خارج از دایره گرانیهای روزمره نیست و همگان میتوانند این افزایش قیمت را به راحتی هر روز صبح بر سفره و دیدنِ قیمت لبنیات مشاهده کنند و بهطور حتم افزایش قیمت اقلام اساسی اولین کالاهایی هستند که تیر گرانیها به آن برخورد میکند و برای مردم کاملاً ملموس است.
کمبود نقدینگی، چالش اصلی
رئیس هیاتمدیره تعاونی تولید کنندگان محصولات غذایی کشور در این خصوص معتقد است: یکی از مشکلات جدی موجود در بحث تولید مواد غذایی کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش است و در شرایط فعلی میزان نقدینگی بنگاههای اقتصادی نسبت به میزان تولیدشان از نظر پتانسیل به یکسوم کاهش پیدا کرده است که این مساله، تولید و متعاقبا قیمت محصولات را در بازار با چالش جدی مواجه کرده است و در این بین هدایت نقدینگی از ضرورتهای کمک به رونق تولید است و تامین سرمایه در گردش بنگاههای تولیدی همواره یکی از بنیادیترین نیازهای تولید است که باید در اولویت برنامههای دولت قرار گیرد. مهدی کریمی تفرشی ادامه داد: افزایش نرخ ارز بهشدت سود اکثر صنایع کشور را کم و هزینههای تولید آنها را افزایش داده است زیرا رابطه نرخ ارز با واردات، رابطه معکوس و منفی دارد یعنی با افزایش نرخ ارز، قیمت کالاهای وارداتی بالا میرود و عرضه و تقاضای موادغذایی، متغیرهای پولی و مالی از جمله حجم نقدینگی، نرخ واقعی ارز، نرخ سود بانکی، سطح دستمزدهای کشاورزی، ارزش افزوده بخش کشاورزی و حتی قیمت جهانی نفت را از عوامل تاثیرگذار در شاخص بهای مواد غذایی محسوب میشود. او گفت: بهکارگیری سیاستهای مناسب ارزی میتواند در کاهش نرخ تورم به ویژه تورم قیمت مواد غذایی که امنیت غذایی کشور را دچار بحران میکند بسیار موثر باشد که علاوه بر آن با افزایش سرمایهگذاری در بخش کشاورزی میتوان تولید مواد غذایی را افزایش و قیمت مواد غذایی را کاهش داد.
نبود زمان سنجی مناسب در خرید مایحتاج اساسی
کریمی تفرشی اضافه کرد: از آنجا که مواد اولیه این صنعت محصولات فصلی است، در زمان خاص و کوتاهی باید تمامی مواد مورد نیاز از کشاورزان خریداری شود و به همین دلیل چرخش سرمایه در این صنعت به زمانی طولانی نیاز دارد. بنابراین یکی از بزرگترین مشکلات تولیدکنندگان به ویژه در صنایعغذایی حجم کلان سرمایه مورد نیاز است. یکی از مهمترین مشکلاتی که در دوران رکود پررنگتر شده و تاثیر بسزایی بر روی عملکرد بنگاههای تولیدی داشته است، مشکلات تامین مالی و نقدینگی این بنگاههاست از سوی دیگر، کمبود منابع مالی صنایع غذایی و عدم کارایی بازار سرمایه، موجب بالا رفتن هزینههای تامین مالی در تولید صنایع غذایی در ایران شده است، بهطوری که در مقایسه با رقبای خارجی، رقابتپذیری صنعت غذا را کاهش داده است. او ادامه داد: کوچک بودن اراضی کشاورزی، یکپارچه نبودن، هدر رفت منابع آبی و محدودیتهای مالی کشاورزان را دچار مضیقه کرده و باعث میشود دلالان و واسطهها فعال شوند.
در این میان هزینههای حمل و نقل بالا میرود و کیفیت مواد غذایی به دلیل شرایط نامناسب حمل و نگهداری پایین میآید علاوه بر این هدایت نقدینگی به سوی بازار سرمایه از ضرورتهای کمک به رونق تولید در صنعت غذاست و در عین حال تامین سرمایه در گردش بنگاههای تولیدی همواره یکی از بنیادیترین نیازهای تولید بوده و هست موضوعی که بهویژه در شرایط سخت و حساس فعلی بشدت تولیدکنندگان را تحت فشار قرار داده که باید در اولویت برنامههای دولت قرار گیرد. کریمی تفرشی معتقد است: اعطای تسهیلات بانکی به بنگاههای اقتصادی طبق یک برنامه مشخص و عملیاتی لازمه کمک به چرخه تولید و جلوگیری از رکود یا تعطیلی بسیاری از واحدهای تولیدی است همچنین به پژوهشگران و شرکتهای دانش بنیان که طرحهای عملیاتی و نوآورانه مورد نیاز کشور را مایلند به عرصه تولید وارد کنند و استفاده از حداکثر ظرفیت صندوقهای سرمایهگذاری برای طرحها و پروژههای تولیدی را از ابزارهای مهم تامین سرمایه تولید عنوان کرد و گفت: باید پویایی کافی به این عرصه سرمایهگذاری تزریق شود.
بحران نقدینگی چیست
آیا تاکنون هنگام خواندن گزارش مالی ، به کلمه نقدینگی روی آورده اید؟ این اصطلاحی است که همواره توسط تحلیلگران فارکس دور می زند. درک نقدینگی می تواند به شما در انتخاب انواع سفارش مناسب ، از کدام اهرم استفاده و اینکه چه مدت باید سفارشات خود را باز نگه دارد ، کمک کند. به زودی رابطه بین نقدینگی و نوسانات را درک خواهید کرد. با این مقدمه ، نقدینگی خود را به سطح معاملاتی برسانید.
برنامه های تلفن همراه Exness را بارگیری کنید
یک زبان را انتخاب کنید
دسته محبوب
اخبار محبوب
نحوه ورود به بخش شخصی و مدیریت آنها در Exness
راهنمای کامل برنامه Exness Trader برای مبتدیان
نحوه بارگیری و نصب برنامه Exness ، MT4 ، MT5 برای تلفن همراه (Android ، iOS)
آخرین خبرها
نحوه سپرده گذاری و تجارت فارکس در Exness
نحوه ورود به بخش شخصی و مدیریت آنها در Exness
سوالات متداول (پرسش های متداول) سیستم های پرداخت در Exness قسمت 1
این نشریه یک ارتباط بازاریابی است و به منزله مشاوره یا تحقیق در مورد سرمایه گذاری نیست. محتوای آن بیانگر دیدگاه های عمومی متخصصان ما است و شرایط شخصی ، تجربه سرمایه گذاری یا وضعیت مالی فعلی خوانندگان را در نظر نمی گیرد.
هشدار کلی در مورد خطر: CFDs ابزار پیچیده ای هستند و به دلیل اهرم در معرض خطر زیاد از دست دادن سریع پول قرار دارند. 71.67٪ از حسابهای سرمایه گذار خرده فروشی هنگام تجارت CFDs با این ارائه دهنده پول را از دست می دهند. شما باید در نظر بگیرید که آیا می توانید خطر از دست دادن پول خود را بپردازید یا خیر.
پایه پولی:501 همت، نقدینگی:3700 همت
اقتصادنیوز: رشد نقطه به نقطه پایه پولی در خرداد 1400 عدد 30.7 درصد را به ثبت رسانده است. این درصد رشد نقطه ای در یازده ماه گذشته بی سابقه بوده است.
به گزارش اقتصادنیوز حجم پایه پولی در پایان خرداد ماه امسال مرز 500 هزار میلیارد تومان را شکست. این متغیر پولی تورم ساز در یکسال منتهی به خرداد امسال 117 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است، به بیان دیگر روزانه بالغ بر 320 میلیارد تومان چاپ پول.
نقدینگی دیگر متغیر پولی نیز در خرداد ماه رقم 3 هزار و 700 هزار میلیارد تومان را رد کرد. رشد نقطه به نقطه نقدینگی در خرداد ماه بالغ بر 39 درصد به ثبت رسیده نقدینگی چیست و چرا مهم است؟ است. رشد ماهانه و سه ماهه نقدینگی نشان می دهد که افزایش این متغیر تورم ساز تا حدودی آرام گرفته و در روند نزولی قرار گرفته است. همچنین رشد نقطه به نقطه شبه پول در خرداد ماه امسال در 6 سال گذشته بی سابقه بوده است.
رکورد پایه پولی در یازده ماه گذشته
پایه پولی از رقم 500 هزار میلیارد تومان گذشت و در پایان خرداد ماه امسال به مقدار 501 هزار میلیارد تومان رسید. رشد نقطه به نقطه این متغیر پولی در خرداد ماه 1400،معادل 30.7 درصد برآورد شده است، این درصد رشد نقطه ای در یازده ماه گذشته رکورد دار است. بنابراین می توان گفت که در یکسال منتهی به خرداد 1400، متوسط به طور روزانه 320 میلیارد تومان توسط بانک نقدینگی چیست و چرا مهم است؟ مرکزی چاپ پول یا خلق اعتبار صورت گرفته است.
رشد 9 درصدی پول پر قدرت از ابتدای سال
پایه پولی یا اصطلاحا پول پر قدرت از ابتدای سال تا کنون 42 هزار میلیارد تومان افزایش داشته است، به بیان دیگر در سه ماهه ابتدایی سال 1400، این متغیر پولی رشد برابر با 9.2 درصد داشته است. رشد سه ماهه نخست پایه پولی در سال گذشته 8.6 درصد بوده است. افزایش پایه پولی در سه ماهه نخست امسال نسبت به سال 99 به دلیل استفاده و استقراض دولت از وجوه مربوط به تنخواه گردان خزانه و افزایش سقف مجاز استقراض دولت از 3 درصد بودجه عمومی به 4 درصد بوده است. همچنین اعطای 2 هزار میلیارد تومان به سازمان هدفمندی یارانه ها جهت خرید تضمینی گندم از دلایل دیگر افزایش پایه پولی بوده است. با توجه به اینکه از میانه خرداد ماه رفتار عملیات بازار باز انقباضی بوده است،بخشی از بسط پولی خنثی شده است. قبض پول در خرداد 1400 حدود 8 هزار میلیارد تومان برآورد می شود.
رشد ماهانه پایه پولی در خرداد نیز عدد 2.4 درصد را به ثبت رسانده است که در مقایسه با رشد 6 درصدی اردیبهشت ماه کاهش محسوسی یافته است. افزایش مقدار پایه پولی در خرداد معادل با 12 هزار میلیارد تومان بوده است.
نقدینگی در پایان بهار 1400
حجم نقدینگی موجود در اقتصاد ایران در پایان خرداد ماه سال جاری به رقم 3 هزار و 705 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد نقطه به نقطه این متغیر تورم ساز در خرداد امسال، 39.4 درصد به ثبت رسیده است. می توان بیان کرد که از پایان خرداد 99 تا پایان خرداد 1400 متوسط به طور روزانه 2.8 هزار میلیارد تومان خلق نقدینگی توسط نظام بانکی صورت گرفته است. رشد نقطه ای نقدینگی در خرداد ماه نسبت به رشد نقطه ای همین متغیر در اردیبهشت ماه با افزایشی جزئی مواجه بوده است.
آرامشی نسبی در متغیر تورم ساز
رشد ماهانه نقدینگی در خرداد ماه 2.8 درصد به ثبت رسیده است، این رشد به ارزش 104 هزار میلیارد تومان برآورد می شود. رشد ماهانه نقدینگی نسبت به رشد ماهانه اردیبهشت ماه که عدد 3.2 درصد را به ثبت رسانده بود،کاهش پیدا کرده است.
رشد 3 ماهه نخست این متغیر تورم ساز 6.6 درصد بوده است، به بیان دیگر از ابتدای سال تا پایان خرداد ماه نقدینگی 229 هزار میلیارد تومان افزایش را تجربه کرده است. رشد 3 ماهه نخست امسال در مقایسه با رشد سه ماهه 99 کاهش داشته است. کاهش در رشد ماهانه و سه ماهانه نقدینگی تا حدودی بیانگر ایجاد آرامش نسبی در این متغیر تورم ساز است.
حجم پول در پایان خرداد 1400
حجم پول موجود در اقتصاد ایران از رقم 700 هزار میلیارد تومان عبور کرده است.مقدار اسکناس، مسکوکات و سپرده های دیداری در پایان خرداد ماه به رقم 725 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد نقطه به نقطه حجم پول در خرداد 1400 حدود 44.6 درصد برآورد شده است، این رشد به ارزش 223 هزار میلیارد تومان است.
رشد ماهانه و رشد سه ماهه این متغیر پولی در آخرین ماه از بهار 1400 به ترتیب 2.8درصد و 5 درصد به ثبت رسیده است. رشد ماهانه حجم پول در اردیبهشت ماه 5.1 درصد به ثبت رسیده بود که در خرداد ماه به 2.8 درصد رسیده است، حجم پول سیالیت بالاتری نسبت به سایر متغیر های پولی دارد که از همین جهت تا حد زیادی گویای وضعیت تورم انتطاری در جامعه است. چنانچه این کاهش رشد ماهانه حجم پول در ماه های آتی نیز دیده شود، میتوان اظهار به کاهش تورم انتظاری در اقتصاد ایران کرد.
رکورد 6 ساله شبه پول
رقم شبه پول در پایان خرداد ماه 1400 به نزدیک 3 هزار میلیارد تومان رسیده است. این آمار نشان می دهد حجم سپرده های بلند مدت بانکی در خرداد امسال حدود 2 هزار و 980 هزار میلیارد تومان شده است. رشد نقطه به نقطه شبه پول در خرداد 38.2 درصد به ثبت رسیده است، این درصد رشد نقطه ای برای این متغیر پولی از مهر ماه سال 94 تا کنون بی سابقه بوده است.
افزایش ماهانه شبه پول در خرداد رشد معادل با 2.5 درصد را تجربه کرده است، این افزایش به ارزش 73 هزار میلیارد تومان است. از ابتدای سال تا کنون نیز شبه پول حدود 6.8 درصد رشد داشته است. بر این اساس می توان گفت در سه ماهه نخست سال 1400 حدود 195 هزار میلیارد تومان به مقدار سپرده های بلند مدت بانکی افزوده شده است.
دیدگاه شما