نقدینگی چیست و چرا اهمیت دارد؟
نقدینگی بازار بر هر چیزی از تفاوت قیمت خرید و فروش گرفته تا انجام معاملات تاثیر گذار است. به همین دلیل دانستن معنای آن و شناختن بازارهایی با میزان نقدینگی های مختلف اهمیت زیادی دارد.
- 1. اهمیت نقدینگی بازار
- 2. نحوه استفاده از نقدینگی در معاملات
- 3. کدام بازارها بیشترین نقدینگی را دارند؟
- 3.1. بازار فارکس
- 3.2. سهام شرکت های دارای سرمایه بالا
- 3.3. منابع
- 4.1. جفت ارزهای عجیب
- 4.2. سهام شرکت های دارای سرمایه پایین
نقدینگی بیانگر میزان خرید و فروش یک کالا با سرعت بالا و قیمتی پایدار است. به بیانی ساده تر، می توان آن را معیاری برای تعداد خریداران فروشندگان موجود، و میزان راحتی انجام معاملات دانست. معمولا نقدینگی را با تعداد معاملات یا حجم معاملات در حال انتظار در بازار محسابه می کنند.
سطوح بالای نقدینگی زمانی قابل رویت است که فعالیت های معاملاتی در هر دو سوی عرضه و تقاضا بالا باشند، یعنی یافتن فروشنده و خریدار در بازار راحت باشد. اگر تعداد افراد فعال در یک بازار کم باشد و معاملات همیشه صورت نگیرند میزان نقدینگی آن بازار پایین است.
اهمیت نقدینگی بازار
نقدینگی بازار به چند دلیل اهمیت دارد اما دلیل اصلی آن اثر آن بر سرعت ورود و خروج به بازارهاست. معمولا ریسک موجود در بازارهای دارای نقدینگی بالا کمتر است، چرا که همیشه می توان فردی نقدینگی در بازار به چه معناست؟ را در سوی دیگر معاملات برای خرید یا فروش پیدا کرد. این امر سبب جذب سرمایه گذاران به چنین بازاری و محبوب شدن آن می شود.
در یک بازار با نقدینگی بالا، فروشنده ها می توانند به سادگی و بدون کاهش قیمت دارایی ها برای جذاب جلوه دادن آنها اقدام به فروش کنند. از سوی دیگر خریداران هم نیازی به پرداخت هزینه های بیشتر برای خرید دارایی مورد نظر خود ندارند.
بالا بودن نقدینگی به معنای بالا بودن تعداد درخواست های خرید و فروش در بازار مربوطه است. این امر باعث افزایش احتمال پذیرش بالاترین قیمت ها از سوی خریداران و همچنین پایین ترین قیمت ها از سوی فروشنده ها می شود. به بیانی دیگر، تفاوت بالاترین قیمت خرید و پایین ترین قیمت فروش کم می شود.
نحوه استفاده از نقدینگی در معاملات
وقتی شما در حال انجام معاملات در بازارهای مالی باشید، باید قبل از هر گونه اقدامی نقدینگی را در نظر بگیرید. دلیل این موضوع ارتباط شدید پایین بودن میزان نقدینگی با افزایش ریسک است.
اگر در بازاری نوساناتی وجود داشته باشد اما تعداد خریداران از فروشنده ها کمتر باشد، بستن معاملات و فروش دارایی خود در این بازار کار سختی خواهد بود. در چنین شرایطی ممکن است ضرر زیادی را به خود متحمل کنید یا مجبور شوید دارایی خود را با چندین قیمت به افراد متعددی واگذار کنید.
یکی از راه های مدیریت ریسک نقدینگی استفاده از حد ضرر های تضمینی است که به شما کمک می کنند تا در زمان رسیدن به قیمت مورد نظر معاملات را ببندید. این حد ضرر های تضمینی تحت تاثیر نوسانات بازار قرار نمی گیرند و می توانند برای بازارهای بی قاعده و بی نظم بسیار مفید باشند. البته در صورت فعال شدن حد ضررهای تضمینی باید هزینه های کمی پرداخت کنید.
مهم ترین نکته ای که باید به یاد داشته باشید این است که نقدینگی بازارها ثابت نیست و حالتی پویا دارد. موقعیت یک بازار از نظر نقدینگی به چندین عامل مثل حجم تریدرها و ساعت های مختلف روز بستگی دارد. اگر در بازارهای خاجی فعالیت می کنید باید بدانید که با توجه به اختلافات زمانی گاهی تعداد افراد فعال در بازار بسیار پایین است و میزان نقدینگی هم کاهش می یابد. برای مثال میزان نقدینگی پوند انگلیسی در ساعات فعالیت تریدرهای آسیایی کمتر است. همین امر ممکن است باعث بالا رفتن تفاوت قیمت های خرید و فروش به نسبت ساعات کاری اروپا شود.
کدام بازارها بیشترین نقدینگی را دارند؟
-
(جفت ارزهای اصلی)
- سهام شرکت های دارای سرمایه بالا
- منابع
اگرچه این سه بازار دارای بیشترین نقدینگی هستند اما پول نقد دارای بیشترین نقدینگی است چراکه می توانید در هر زمانی از آن برای خرید هر چیزی استفاده کنید. بنابراین نقدینگی اکثر دارایی های دیگر با توجه به سرعت و سهولتی که می توان آنها را به پول نقد تبدیل کرد سنجیده می شود.
بازار فارکس
فارکس به خاطر بالاترین میزان نقدینگی در جهان شهرت دارد و دلیل آن هم حجم بالای معاملات و تعداد زیاد آنهاست. دولت ها، بانک های بزرگ، شرکت های بیمه، موسسات سرمایه گذاری، تریدرها و حتی افراد عادی که به سفر می روند سبب بالا بودن میزان معاملات فارکس در طول روز می شوند. طبق براورد ها روزانه حدود 5 تریلیون دلار در بازار فارکس معامله می شود.
علیرغم بالا بودن میزان نقدینگی بازارهای فارکس، قیمت های موجود در آن پایدار نیستند. تعداد افرادی که جفت ارزهای اصلی را معامله می کنند سبب ایجاد ایده های گوناگونی در مورد قیمت ها می شود و همین امر نوسانات قیمتی را در طول روز ایجاد می کند. اگرچه نوسانات زیاد هستند اما معمولا قیمت ها در یک محدوده خاص قرار دارند.
طبق باور اکثریت در این حوزه، جفت ارزهای اصلی که بیشتر از سایرین مورد معامله قرار می گیرند دارای بیشترین میزان نقدینگی هستند. یعنی جفت های دلار/یورو، پوند/دلار، و دلار/ین ژاپن دارای بیشترین نقدینگی در فارکس هستند.
نقدینگی در فارکس از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که سبب کاهش افت قیمت، انجام سریعتر معاملات و کوچک تر شدن بازه قیمت خرید و فروش می شود.
سهام شرکت های دارای سرمایه بالا
نقدینگی سهام در صورتی بالا می رود که سهم ها با سرعت بالایی خرید و فروش شوند و این فرایند پایین ترین میزان تاثیر را بر قیمت سهام داشته باشد. به نقل از قانونگذاران کانادایی، سهام دارای نقدینگی به سهام گفتی می شود که روزانه حداقل 100 بار مورد معامله قرار بگیرد و حجم معاملات آن در طول روز حداقل 1 میلیون دلار باشد.
سهام شرکت هایی که در بورس ها مورد معامله قرار می گیرند از نقدینگی بالایی برخوردار هستند. به آنها سهام سرمایه بالا گفته می شود.
یک شرکت باید سرمایه ای بیش از 10 میلیارد دلار داشته باشد تا در میان شرکت های سرمایه بالا قرار بگیرد. معمولا ابر شرکت ها در این دسته قرار می گیرند. طبق نظریه های رایج در بازار، شرکت های دارای سرمایه بالا دارای قیمت هایی پایدار تر هستند و تریدرهای زیادی سهام آنها را خرید و فروش می کنند و این موضوع نشان می دهد که سهام آنها را می توان به راحتی تبدیل به پول نقد کرد.
منابع
در دسترس بودن یک بازار ارتباط مستقیمی به نقدینگی دارد. به طور سنتی این باور وجود دارد که بازارهای منابع دارایی، نقدینگی کمتری نسبت به سایر بازارها دارند، چرا که تحویل فیزیکی نقدینگی در بازار به چه معناست؟ دارایی ها سبب سخت شدن سرمایه گذاری می شود. اما به لطف افزایش مشتقاتی مثل بازارهای CFD، آتی، ETF، و ETNS ، معاملات منابع ساده تر از گذشته شده است.
درجات مختلفی از نقدینگی در مورد کالاهای مختلف موجود در بازار ها وجود دارد. بیشترین میزان معاملات مربوط به مواردی با بیشترین میزان نقدینگی است که در این میان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
نفت خام: احتمالا بیشترین میزان معاملات منابع در دنیا به نفت خام مربوط می شود و دلیل آن هم کارایی ها و راه های متنوع معامله آن است.
فلزهای گرانبها: طلا یک فلز گران بها با میزان نقدینگی بالا به حساب می آید چون حجم معاملات آن بالاست و می توان آن را با محصولات متنوعی معامله کرد.
شکر: شکر یکی از اجزای اصلی رژیم غذایی اکثر افراد دنیاست و میزان معاملات آن در بازار بسیار بالا می باشد. زمانی بود که آن را به عنوان طلای سفید می شناختند.
کدام بازارها کمترین نقدینگی را دارند؟
- جفت ارزهای عجیب
- سهام شرکت های دارای سرمایه پایین
جفت ارزهای عجیب و سهام شرکت های دارای سرمایه پایین از کمترین میزان نقدینگی در بازارهای مالی برخوردار هستند اما موارد دیگری نیز وجود دارد که نقدینگی کمی دارند. کمترین میزان نقدینگی به بازار املاک مرتبط است چون فرایند خرید و فروش آن بسیار زمان بر می باشد.
جفت ارزهای عجیب
جفت ارزهای عجیب از معامله یکی از ارزهای اصلی با ارزهای کم طرفدار بازار یا دو ارز کم طرفدار بازار با هم تشکیل می شوند. مثلا لیر ترکیه و دلار هنگ کنگ. معاملات چنین ارزهایی بسیار کم است و به همین دلیل میزان نقدینگی آنها نسبت به جفت ارزهای اصلی بسیار پایین می باشد.
دلیل اصلی این موضوع تعداد کم تریدرهای آنهاست و معمولا همیشه بر سر قیمت آنها در بازار اختلافاتی وجود دارد. این بدان معناست که در صورت بروز یک سری تغییرات، سلیقه های شخصی تعیین کننده قیمت آنها خواهد بود و این امر سبب نوسانات شدید در قیمت آنها می شود.
کمبود نقدینگی به معنای گسترده بودن اختلاف قیمت خرید و فروش می شود و به طور کلی اطلاعات لازم در مورد جفت ارزهای عجیب به راحتی در دست افراد قرار نمی گیرد.
سهام شرکت های دارای سرمایه پایین
سهام شرکت هایی دارای سرمایه پایین مربوط به شرکت هایی می شود که سرمایه آنها بین 300 میلیون دلار تا 2 میلیارد دلار می شود و در بازارهای بورس کوچکتر حضور دارند. نقدینگی این سهام پایین و ریسک معامله آنها نیز نسبتا زیاد است.
سهام شرکت های دارای سرمایه پایین دائما مورد معامله قرار نمی گیرد، پس میزان تقاضا برای این سهام پایین است و این امر می تواند اثر زیادی بر بازار داشته باشد و نوسانات زیادی ایجاد کند.
کمبود نقدینگی می تواند سبب ایجاد قیمت هایی غیر جذاب شود و فرایند خرید و فروش را برای تریدرها دشوار سازد.
نرخ سود بین بانکی چیست؟
منظور از نرخ سود بین بانکی نرخی است که در بازار بین بانکی تعیین میشود. این نرخ بر سایر بازارها تأثیر میگذارد؛ افزایش آن هزینه تأمین کسری را افزایش میدهد و بانکها حاضر میشوند با نرخها بالاتری به سپردهگذارها سود پرداخت کنند تا کسری خود را جبران کنند.
به گزارش خبرنگار ایمنا و بر اساس یادداشتی که ایمان کرمی، کارشناس ارشد اقتصادی در اختیار این رسانه قرار داده است: وقتی اصطلاح نرخ بهره به گوش ما میخورد اولین چیزی که به ذهنمان میرسد نرخ بهرهای است که بانکها برای اعطای وام خود به ما پیشنهاد میدهند اما این نرخ یک ابزار مالی جداگانه در بازار بین بانکی است.
نرخ بهره بین بانکی به عنوان یکی از انواع نرخهای بهره در بازار پول به نرخهای سود یا بهره در سایر بازارها جهت میدهد.
منظور از عبارت فوق آن است که نرخی که در بازار بین بانکی تعیین میشود مثلاً ۱۸.۴ درصد. این نرخ بر سایر بازارها تأثیر میگذارد؛ افزایش آن هزینه تأمین کسری را افزایش میدهد و بانکها حاضر میشوند با نرخها بالاتری به سپردهگذارها سود پرداخت کنند تا کسری خود را جبران کنند. در واقع این نرخ، قیمت ذخایر بانکهاست و زمانی که آنها در پایان دوره مالی کوتاهمدت اعم از روزانه یا هفتگی، دچار کسری ذخایر میشوند، از سایر بانکها در بازار بین بانکی یا از بانک مرکزی استقراض میکنند که این نرخ در حال حاضر در محدوده ۱۸.۴ درصد قرار گرفته است.
بازار بین بانکی یکی از ارکان بازار پول است که در آن بانکها و مؤسسات اعتباری برای تأمین مالی کوتاه مدت و ایجاد تعادل در وضعیت نقدینگی خود با یکدیگر معامله میکنند و در فاصله زمانی کوتاه و با نرخ سودی معلوم بازپرداخت کنند. در این بازار، بانکهایی که دارای مازاد منابع هستند به بانکهای دچار کسری قرض میدهند تا بتوانند از طرف دیگر نرخ سود را در بازار مدیریت کنند. همچنین این بازار کمک میکند تا بانکها برای تأمین نقدینگی به بانک مرکزی مراجعه نکنند در نتیجه از انبساط حجم نقدینگی جلوگیری میشود. به بیان ساده یک بانک تجاری زمانی که کسری داشته باشد از یک بانک دیگر قرض میگیرد نه از سپردهگذارها.
زمانی که بانک دیگر با نرخ بالاتر به بانکی که کسری دارد قرض بدهد به طور مثال از ۱۸ درصد به ۱۹ درصد برسد این بانک سعی میکند نرخ سپردههای کوتاه مدت یا میان مدت خود را افزایش دهد و از سپرده گذاران (مردم) قرض بگیرد؛ لذا افزایش نرخ بهره بین بانکی در کل بازار پول تأثیر میگذارد و زمانی که نرخها تغییر میکند این حرکت وجوه به سمت بانکها میتواند بازارهای دیگر را با رکود همراه کند.
حال در خصوص کاهش این نرخ صحبت میکنیم. اگر این نرخ کاهش یابد هزینه تأمین کسری بانکهای تجاری کاسته میشود و لذا این بانکها نرخ سپرده و تسهیلات پایینتری را میتوانند پرداخت کنند و به همین دلیل هزینه تأمین مالی واحدهای اقتصادی در کشور کاسته میشود.
سیستم مالی اقتصاد ایران عمدتاً بر پایه بانکها میباشد در صورتی که با روشهای بسیار سادهتری میشود از بازار سرمایه تأمین مالی کرد. به طور مثال شرکتها با ورود به بازار سرمایه و عرضه اولیه و سپس انتشار اوراق و یا انواع افزایش سرمایهها میتوانند تأمین مالی کنند اما زمانی که دیدگاههای اقتصادی به سمت بانکها حرکت میکند بازار سرمایه نیز به حاشیه رانده میشود. کاهش نرخ بهره بین بانکی میتواند بر سطح تعادلی بازار سرمایه یا به عبارتی بر p/e مقایسهای بازار تأثیر بگذارد. حجم نقدینگی موجود در بانکها را به سمت سایر بازارها حرکت دهد اما موضوع مهم آن است که اگر نرخ بهره بین بانکی کاسته شود این نقدینگی به سمت کدام بازار میرود؟ اگر بتوان این نقدینگی را مدیریت و جهت دهی کرد میتوان روند توسعه کشور را بهبود داد. به طور مثال به سمت فعالیتهای تولیدی یا به سمت بازار سرمایه حرکت کرد و همزمان حجم عرضههای اولیه متناسب با ورود نقدینگی افزایش یابد. در این حالت عمق بازار سرمایه وسیعتر و شرکتهای بیشتری در این بازار پذیرفته خواهد شد. از همچنین این احتمال وجود دارد که با کاهش نرخ بهره بانکی منجر شود سرمایهها به سمت بازار نقدینگی در بازار به چه معناست؟ ارز، طلا و خودرو حرکت کند که طبیعتاً هیچ حاصلی برای مردم نخواهد داشت و به تورمهای سنگینتری منجر میشود.
لازم است که اگر سیاست کاهش نرخ بهره بانکی و یا اوراق در پیش گرفته میشود حرکت حجم نقدینگیها به سایر بازارها با ابزارهای پیشگیرانه مانند مالیات کنترل شود و در غیر این صورت این کاهش نرخ بهره میتواند تمامی بازارها را با بحرانهای جدیدی روبرو کند.
در این یادداشت سعی شد که اثر کاهش نرخ بهره بانکی که تأثیر میگذارد بر سایر نرخها در بازار پول بررسی شود. طبیعتاً افزایش آن نتایج معکوس در پیش خواهد داشت و هزینههای تأمین مالی بنگاهها را افزایش میدهد.
نقدینگی به زبان ساده؛ معنی این همه پول چیست؟
واژه نقدینگی از جمله کلماتیست که در رسانهها از آن زیاد استفاده میشود. واژهای که بسیاری از ما نمیدانیم به چه معناست نقدینگی در بازار به چه معناست؟ اما فراوان شنیده ایم که عامل تورم و کاهش تولید است. هر چند نقدینگی مفهوم پیچیدهای به نظر میرسد، سر در آوردن از آن میتواند بسیاری از ابهامهای اقتصادی را برای ما روشن کند.
نقدینگی مجموعهای از داراییهای پولی است که یا همین الان نقد و در دسترس است، یا مثل حساب سپرده پسانداز، یا هر دارایی دیگری که اگر لازم باشد در یک فاصله زمانی میتواند نقد شود. به عبارت دیگر نقدینگی همان پول در گردش است، یعنی کل پولی که در ایران وجود دارد چه دست مردم، چه دولت، چه بانکها و نهادهای دیگر.
نقدینگی یک کشور
نقدینگی یک کشور مجموع نقدینگی همه افراد، نهادها و دولت است. در واقع همه پولیست که در کشور وجود دارد و میتواند وارد چرخه اقتصاد شود. این پولها به دو شکل پول و شبهپول دستهبندی میشود. پول، جمع اسکناس و حسابهای جاری (یا به اصطلاح تخصصی سپردههای دیداری) است و شبهپول هم جمع سپردههای بلندمدت، کوتاهمدت، قرضالحسنه و سایر سپردهها است.
نقدینگی در ایران چقدر است؟
بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی، تا پایان پاییز ۱۳۹۸ کل حجم پول در ایران به بیش از ۲,۲۶۲ هزار میلیارد تومان رسیده است. برای نوشتن این حجم پول به عدد باید یک ۲,۲۶۲ با ۱۲ صفر جلوی آن بنویسید. از این میزان، حدود ۵۳ هزار میلیارد تومان پول نقد به صورت اسکناس دست مردم است. ۳۱۱ هزار میلیارد تومان هم در حسابهای جاری و دست به نقد است. در واقع جمع کل پول نقد حاضر و آماده، حدود ۳۶۳ هزار میلیارد تومان است.
اما بیش از ۵ برابر این عدد، یعنی ۱,۸۹۹ هزار میلیارد تومان شبهپول یا پول غیر نقد یا پولی نقدینگی در بازار به چه معناست؟ است که نقد کردن آن زمان میبرد.
بر اساس آخرین گزارشهای بانک مرکزی، در پایان آذر سال ۱۳۹۸، حدود ۶۴۱ هزار میلیارد تومان در سپردههای کوتاه مدت بوده است. ۱,۱۰۳ هزار میلیارد تومان در سپردههای بلند مدت، ۱۱۶ هزار میلیارد تومان در حسابهای قرضالحسنه و ۳۹ هزار میلیارد تومان هم در سایر حسابهای سرمایهگذاری بوده است.
حجم نقدینگی
نقدینگی ترکیبی از داراییهای خارجی و بدهیهای دولتی و غیردولتی به بانکها است. در کشوری مانند ایران که اقتصاد دولتیاش وابسته به فروش نفت و تزریق پول آن به اقتصاد است، داراییهای خارجی بخش مهمی از اجزای نقدینگی است. تا پایان پاییز سال ۱۳۹۸ داراییهای خارجی بانک مرکزی ۴۹۵ هزار میلیارد تومان و داراییهای خارجی بانکها ۵۴۰ هزار میلیارد تومان است. یعنی به اعتبار دلارهایی که در اختیار بانک مرکزی و سیستم بانکی قرار گرفته در مجموع ۱,۰۳۴ هزار میلیارد تومان به پول ایرانی خلق شده است. البته از آن سو باید بدهی ارزی کل سیستم بانکی را هم حساب کرد که شامل وامها و اعتبارات دریافتی از خارج و سپردههای ارزی است که تا پایان آذر ۱۳۹۸ به حدود ۶۳۱ هزار میلیارد تومان رسیده است. اگر این دو عدد را از هم کم کنیم خالص دارایی ارزی کل سیستم بانکی به ۴۰۳ هزار میلیارد تومان میرسد که حدود ۱۸ درصد کل نقدینگی است.
از سوی دیگر، مطالبات سیستم بانکی هم جزو نقدینگی به حساب میآید. این بدهیها دو بخش دارند. یکی بدهیهای دولتی و دیگری بدهیهای غیر دولتی است.
تکلیف بدهی غیردولتی روشن است. اینها عمدتا وامهایی است که به مردم و شرکتهای غیردولتی پرداخت میشود.
بدهیهای دولتی هم خود دو بخش دارد پولی که بانک مرکزی یا بقیه بانکها به خود دولت یا شرکتهای دولتی وام میدهند.
بخش دوم هم بدهیهای بودجهای است. مثلا به فرض دولت در قانون بودجه پیشبینی کرده یک مقدار مشخصی درآمد و به همان میزان هزینه دارد. حالا درآمدها محقق نمیشوند، اما هزینهها سر جایشان است. این پولها در واقع کسری بودجه است که به صورت بدهی خود را نشان میدهد.
نقدینگی و سیاستگذاری پولی
در یک اقتصاد سالم روال عادی بده و بستان پول میان بانک و بخش عمومی به شکل وام و سپرده عامل اصلی در کم و زیاد شدن نقدینگی است.
این کار را بانک مرکزی به عنوان سیاستگذار پولی با تغییر نرخ سود بانکی تنظیم میکند. مثلا در شرایطی که بانک مرکزی میخواهد نقدینگی زیاد شود، نرخ سود را پایین میآورد در نتیجه وام بیشتری پرداخت میشود ولی وقتی میخواهد نقدینگی را کم کند سود را بالا میبرد. در نتیجه هم مردم تمایل بیشتری برای سپردهگذاری در بانکها دارند و هم ریسک وام گرفتن زیاد میشود.
اما در کشورهایی مانند ایران که یک بانک مرکزی مستقل وجود ندارد، دولت عامل اصلی افزایش نقدینگی است. در ایران دولت هم نرخ دلار را تعیین میکند و به بانک مرکزی میگوید دلار را با چه قیمتی تبدیل به پول ایرانی کند، هم نرخ سود بانکی را تعیین میکند هم برای بانکها تعیین تکلیف میکند که به افراد و نهادهای خاص و شرکتهای دولتی به چه نرخی وام بدهند یا برایشان خط نقدینگی در بازار به چه معناست؟ اعتباری باز کنند.
نقدینگی و پول بیحساب
پول بیحساب، وقتی آفتاب اقتصاد به آن بتابد مثل برف آب میشود و ارزشش را از دست میدهد.
افزایش نقدینگی اگر متناسب با ظرفیت اقتصاد باشد، بسیار خوب است، چون باعث رونق میشود، اما اگر محصول افزایش بدهی دولت و چاپ پول برای جبران کسری بودجه باشد، یا مثل سالهای گذشته در نتیجه سود بالای بانکی در حسابهای پسانداز انباشته شود، به جز تورم حاصل دیگری ندارد.
با مدیریت ترکیب نقدینگی می توان تورم را به تاخیر انداخت، اما نمیتوان جلوی آن را گرفت. تورم نقدینگی بیحساب، دیر و زود شاید داشته باشد، اما به طور قطع سوختوسوز نخواهد داشت.
نقدینگی و مدیریت اقتصاد
مدیریت نقدینگی ابزار کار دولت برای کنترل اقتصاد است و ایجاد تعادل میان تورم و تولید است.
در شرایط عادی با کاهش نرخ سود بانکی، نقدینگی افزایش پیدا میکند و با افزایش آن سرعت افزایش حجم پول کم میشود. در ایران البته این قاعده کار نمیکند، بلکه سود بانکی بالا خود یکی از عوامل افزایش نقدینگی است.
در شرایط عادی افزایش نقدینگی باعث تحریک بازار و رونق تولید و بعضا نقدینگی در بازار به چه معناست؟ تورم میشود. این هنر سیاستگذاران پولی است که با توجه به شرایط اقتصادی الاکلنگ نقدینگی را بالا و پایین کنند. به گونهای که همزمان با افزایش تولید،نهتنها فایدهای برای تولید ندارد، بلکه به کاهش چشمگیر ارزش پول و از دست رفتن قدرت خرید مردم میانجامد.
یک دلیل این وضعیت، مشکلات ساختاری و تاریخی تولید در ایران است، یعنی حتی در شرایطی که پول دست مردم زیاد میشود، به جای تولید واردات و بازرگانی رونق پیدا میکند.
البته در این میان حساب بخش ساختمان به عنوان یک صنعت غیرمبادلهای (امکان صادرات و واردات ندارد) جدا است. تجربه نشان داده که در دوران تلاطم و آشفتگیهای اقتصادی، مصادف با رونق ساختوساز است. بیشترین حجم ساخت و ساز در ایران در زمان شدیدترین بحرانهای اقتصادی انجام شده است، اگرچه به نظر میرسد با پر شدن پیمانه ساختمانسازی در ایران، در دوره اخیر بحران اقتصادی، بازار مسکن و ساختوساز هم بحرانی شده است.
تامینکننده نقدینگی (Liquidity Provider)
تامینکننده نقدینگی (به انگلیسی Liquidity Provider) در فضای DeFi به معنای کاربری است که نقدینگی خود را به یک استخر نقدینگی (به انگلیسی Liquidity Pool) اضافه میکند تا انجام معاملات در آن پلتفرم را تسهیل کرده و با موجودی ارز دیجیتال خود، درآمد منفعلانه (passive income) بدست آورد.
به عبارت دیگر، تامینکننده نقدینگی موجودی ارز دیجیتال خود را به صرافی قرض میدهد تا نقدینگی لازم برای صرافی فراهم شود و سود حاصل از این قرضدادن را بدست آورد.
Liquidity Provider به اختصار با نام LP نیز شناخته میشود.
اکسچنجهای غیرمتمرکز (اصطلاحا DEX) با اهرمسازی استخرهای نقدینگی و با استفاده از سیستمهای بازارگردانی خودکار (automated market maker)، معاملات جفت ارزهای دیجیتال که نقدشوندگی کافی ندارند را ممکن میسازند.
شیوه معاملات در صرافیهای متمرکز به این صورت است که سفارشات ارسال شده توسط خریداران و فروشندگان در لیست سفارشات (order book) قرار میگیرد، سپس در صورت مچ شدن سفارشات، معاملات صورت میگیرد.
صرافیهای غیرمتمرکز به جای بهرهگیری از سیستم سنتی لیست سفارشات (Order book) که در پلتفرمهای معاملاتی رایج است، از موجودی سایر کاربران که به تامینکنندگان نقدینگی مشهور هستند برای داراییهایی که در پلتفرم معامله میشود بهره میگیرند. به این ترتیب امکان معاملات جفت ارزها با کمترین لغزش قیمتی ممکن میشود.
تا زمانی که تامینکنندگان نقدینگی، مبالغ کافی در استخرها تزریق کرده باشند و نقدینگی بالا باشد، معاملات میتواند با کمترین اختلاف قیمت از قیمت بازار انجام گیرد.
به همین دلیل، تامینکنندگان نقدینگی به عنوان تسهیلکنندگان معاملات شناخته میشوند و کارمزدهای تراکنشی که در معامله موردنظر پرداخت شده را به عنوان پاداش دریافت میکنند.
مقداری که تامینکنندگان نقدینگی دریافت میکنند براساس درصد مشارکت آن در استخر نقدینگی است.
زمانی که تامینکننده نقدینگی قصد ارائه نقدینگی و مشارکت در یک استخر دارد، معمولا نیاز است دو دارایی مختلف (مثلا هم ارز USDT و هم ETH) را وارد استخر کند تا معاملهگران بتوانند این دو جفت ارز را به هم تبدیل کنند.
برای مثال، یک تامینکننده نقدینگی ممکن است در یک استخر، به اندازه 5 هزار دلار ETH و 5 هزار دلار ارز تتر (USDT) وارد کند تا معامله این جفتارز تسهیل شود. به این ترتیب، هر زمان که یک معامله روی جفتارز ETH/USDT صورت میگیرد، تامینکننده نقدینگی که موجودی ارز دیجیتالش را به استخر قرض داده، به خاطر این مشارکت مقداری پاداش دریافت میکند.
این اصطلاح در واژهنامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژههای اقتصادی و مالی را ببینید .
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چیست؟
استخر نقدینگی یا همان (Liquidity Pool) یک از اصطلاحات رایج در ارزهای دیجیتال است که امروزه زیاد مورد استفاده قرار میگیرد. اما استخر نقدینگی چیست؟ چه کاربردهایی دارد و ما چگونه میتوانیم از آنها استفاده کنیم؟
پیدایش اکسچنجهای غیر متمرکز
بعد از گسترش پروژههای دیفای (Defi) و روی کار آمدن اکسچنجهای غیر متمرکز (Dex)، طبیعتا ماهیتهای جدیدی هم به دنیای ارزهای دیجیتال اضافه شد. بهعنوان مثال ماهیتهای اصلی و سازو کار صرافیهای متمرکز مثل صرافی بایننس بهطور طبیعی با اکسچنجهای غیر متمرکز تفاوتهای بسیاری دارند. یکیاز این تفاوتها در نحوه انجام معاملات است.
صرافیهای متمرکز که به شکل P2P کار میکنند، همواره واسطی بین خریدار و فروشنده هستند. به این ترتیب که همواره یک سفارش خرید با یک سفارش فروش تسویه میشود. اما همین عملیات در صرافیهای غیر متمرکز کاملا متفاوت است. زیرا در اکسچنجهای غیر متمرکز وظیفه انجام عملیات خرید و فروش، با استخر نقدینگی یا همان (Liquidity Pool) است.
استخر نقدینگی چیست؟
استخر نقدینگی، فضایی مجازی است که درواقع وظیفه تامین سرمایه برای انجام معاملات را در اکسچنجهای غیر متمرکز برعهده دارد. به عبارتی دیگر همه معاملات خرید و فروش در این اکسچنجها با استخر نقدینگی (Liquidity Pool) انجام میشود. پس به نوعی میتوان گفت که کار این استخر تامین کننده نقدینگی برای بازار است.
نحوه کارکرد استخر نقدینگی (Liquidity Pool)
برخلاف صرافیهای متمرکز در صرافیهای غیر متمرکز، کاربران میتوانند در تامین نقدینگی برای (Liquidity Pool) مشارکت داشته باشند. به نوعی این مشارکت برای عموم آزاد است. به این ترتیب که کاربران میتوانند توکنهای خود را در استخرهای نقدینگی سپردهگذاری کنند و در ازای آن مقداری از کارمزدهای تراکنشها را دریافت کنند.
از سوی دیگر کاربرانی هم وجود دارند که میخواهند در این صرافیها معامله کنند. برخلاف اکسچنجهای متمرکز، در این اکسچنجها کاربران بهجای معامله مستقیم با یکدیگر، توکنهای خود را با توکنهای موجود در استخرها مبادله میکنند. لازم به ذکر است که تمامی مراحل این کارها توسط قراردادهای هوشمند انجام میشود که احتمال هرگونه دستکاری و فساد در معاملات را از بین میبرند.
هربار که کاربران توکنهای خود را در این استخرهای نقدینگی تبدیل میکنند، کارمزدی را برای آن پرداخت میکنند که بخشی از این کارمزد به جهت تشویق برای تامینکنندگان نقدینگی درنظر گرفته میشود.
تضمین سود استخر نقدینگی (Liquidity Pool) چگونه است؟
تمامی فرآیند سپردهگذاری، تامین نقدیندگی و دریافت سود سپرده توسط قراردادهای هوشمند انجام میشود. به این ترتیب که کسی در آن دخالت ندارد. به عبارت سادهتر این امکان وجود ندارد که شما در این قرارداد هوشمند سپردهگذاری کنید، تراکنش روی استخر انجام شود و بعد شما سودی دریافت نکنید. بنابراین تضمین پرداخت سود در این حالت توسط قرارداد هوشمند انجام میشود.
وقتی کاربران بهعنوان تامینکننده نقدینگی، کوینهای خود را در یک قرارداد هوشمند قرار میدهند، به ازای آن، توکن Liquidity Provider یا همان توکن تامین کننده نقدینگی (LP) دریافت میکنند. این توکن به منزله رسید دریافت توکنهای اصلی است و زمانی که شما دوباره میخواهید سپرده خود را آزاد کنید، باید توکنهای (LP) را دوباره به استخر بازگردانید تا سپرده اصلی خود را مجددا دریافت کنید.
انواع شبکههای استخر نقدینگی و معرفی اکسچنج
در حال حاضر اکسچنجهای غیر متمرکز (Dex) زیادی وجود دارند که روی شبکههای مختلف فعالیت دارند. از مهمترین شبکههای بلاکچینی که قادر به ارائه قراردادهای هوشمند برای این نوع اکسچنجها هستند میتوان به اتریوم (ETH)، بایننس کوین (BNB)، کاردانو (ADA)، پولکدات (DOT) و. اشاره کرد.
همچنین اکسچنجهای غیر متمرکزی زیادی وجود دارند که شما میتوانید بهصورت غیرمتمرکز روی آنها فعالیت کنید. از جمله معروفترین آنها میتوان به یونی سواپ (UNI)، وان اینچ (1inch)، مدکس (MDX)، پنکیک سواپ (CAKE) و. اشاره کرد.
همچنین شما میتوانید لیست برترین اکسچنجهای غیر متمرکز را از طریق سایت کوین مارت کپ به ترتیب رتبهبندی مشاهده کنید.
اگر مطلب فوق برایتان مفید بوده لطفا آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
همچنین اگر سوالی در مورد این مطلب دارید در بخش کامنتها مطرح کنید تا به آن پاسخ دهیم.
دیدگاه شما