استراتژی هجینگ در بازار سهام

مفهوم هج کردن در بازارهای مالی چیست؟

معرفی کلی هج کردن
هج کردن (hedging) به معنی خرید یک دارایی برای کاهش خطر ضرر از دارایی‌های دیگر می‌باشد. هجینگ در امور مالی یک استراتژی مدیریت ریسک است که با کاهش و از بین بردن ریسک عدم قطعیت‌ها سروکار دارد. این استراتژی کمک می‌کند تا ضررهایی که ممکن است به دلیل نوسانات ناشناخته قیمت سرمایه گذاری ایجاد شود، پوشش داده شود.
این سازوکار یک روش استاندارد است که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار از آن استفاده می‌کنند تا از سرمایه‌های خود در برابر ضرر و زیان محافظت کنند. این استراتژی در زمینه‌های زیر نیز انجام می‌شود: چطور با ۱۰۰هزارتومان بیت‌کوین بخریم؟! مشاهده ویدیو در اینستاگرام

کالاها: شامل محصولات کشاورزی، محصولات انرژی، فلزات و غیره است. خطر مرتبط با این موارد به عنوان ریسک کالا شناخته می‌شود.
اوراق بهادار: شامل سرمایه‌گذاری در سهام، شاخص و غیره است. خطرات مرتبط با این موارد به عنوان ریسک حقوق صاحبان سهام یا ریسک اوراق بهادار شناخته می‌شوند.

ارزها: شامل ارزهای خارجی است. انواع مختلفی از خطرات مرتبط با آن وجود دارد مانند – خطر نوسانات ریسک ارزی و غیره
نرخ بهره: شامل نرخ‌های وام است. خطرات مرتبط با این موارد به عنوان خطرات نرخ بهره شناخته می‌شوند.
آب و هوا: هم‌چنین یکی از موضوعاتی است که امکان حفاظت از آن وجود دارد.

امیدواریم اکنون متوجه شده باشید که منظور ما از هج کردن چیست. اکنون اجازه دهید در زیر مزایا و انواع آن‌ها را بررسی کنیم.
صندوق ‌های پوشش ریسک چه استراتژی هجینگ در بازار سهام کاری انجام می ‌دهند؟

در صندوق‌های پوشش ریسک، مدیر صندوق از سرمایه گذاران خارجی پول جمع می‌کند و سپس مطابق استراتژی را که توسط سرمایه گذار قبول شده، به همان صورت سرمایه گذاری را انجام می‌دهد. نسبتی از وجوه به سهام بلند مدت تخصیص داده می‌شوند که در آن‌ها فقط سهام عادی را خریداری می‌کنند و هرگز فروش اعتباری انجام نمی‌دهند. هم‌چنین نسبتی از سرمایه صندوق به خرید کل مشاغل تحت مالکیت خصوصی تخصیص داده می‌شود، که صندوق اغلب مالکیت آنها را تحویل گرفته، عملیات آن ‌ها را بهبود بخشیده و بعداً از عرضه اولیه آن شرکت حمایت مالی می‌کند.
صندوق‌های پوشش ریسکی وجود دارند که به معاملات اوراق قرضه می‌پردازند و یا در املاک و مستغلات تخصص دارند. برخی از آن‌ها سرمایشان را برای کار در کلاس‌های دارایی خاصی مانند حق ثبت اختراع و حقوق موسیقی متمرکز می‌کنند.
انواع مختلف هج کردن
هجینگ به طور کلی به سه نوع تقسیم می‌شود که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با معامله بر روی کالاها، ارزها یا اوراق بهادار مختلف سود کسب کنند. این سه دسته عبارتند از:

قرارداد فوروارد: این قرارداد توافق نامه‌ای غیر استاندارد برای خرید یا فروش دارایی‌های اساسی با قیمت تعیین شده در تاریخ توافق شده توسط دو طرف مستقل درگیر است. قرارداد فوروارد شامل قراردادهای مختلفی مانند قراردادهای مبادله‌ای برای ارزها، کالاها و غیره است.
قرارداد فیوچرز: یک قرارداد استاندارد برای خرید یا فروش دارایی‌های اساسی با قیمت تعیین شده در تاریخ خاص و مقدار استاندارد توافق شده توسط دو طرف مستقل درگیر است. قرارداد آتی شامل قراردادهای مختلف مانند کالاها، قراردادهای آینده ارزها و غیره است.
بازارهای پول: یکی از اجزای اصلی بازارهای مالی است که در آن وام‌های کوتاه مدت، استقراض، خرید و فروش با سررسید یک سال یا کمتر انجام می‌شود. این موضوع شامل اشکال مختلفی از فعالیت‌های مالی ارزها، عملیات بازار پول برای بهره، فراخوان سهام است که در آن‌ها وام‌های کوتاه مدت، استقراض، فروش و وام با سررسید یک سال یا بیشتر اتفاق می‌افتد.

می‌تواند برای قفل کردن سود استفاده شود.
معامله گران را قادر می‌سازد تا در دوره‌های سخت بازار زنده بمانند.
تلفات را تا حد زیادی محدود می‌کند.
از آنجا که موجب سرمایه گذاری سرمایه گذاران در طبقات مختلف دارایی می‌شود، نقدینگی را افزایش می‌دهد.
همچنین به صرفه جویی در وقت کمک می‌کند، زیرا با استفاده از این استراتژی معامله‌گران بلندمدت ملزم به نظارت و تنظیم سبد سهام خود با نوسانات روزانه بازار نیستند.
یک مکانیسم قیمت انعطاف پذیر را ارائه می‌دهد، زیرا به هزینه کمتری از مارجین نیاز است.
در صورت هج کردن موفقیت آمیز از معامله گران در برابر تغییرات قیمت کالاها، تورم، تغییرات نرخ ارز، تغییرات نرخ بهره و غیره محافظت می‌کند.
در پوشش با استفاده از معاملات اختیار، فرصتی برای معامله گران فراهم می‌شود تا با استفاده از استراتژی‌های معاملات، گزینه‌های پیچیده را برای به حداکثر رساندن بازده اعمال کنند.
به افزایش نقدینگی در بازارهای مالی کمک می‌کند.

سرمایه گذاران چگونه صندوق‌های تامینی را پوشش می ‌دهند؟

استراتژی‌های مختلفی وجود دارد که توسط سرمایه‌گذاران برای کاهش ریسک استفاده می‌شود مانند:

تخصیص دارایی: با تنوع بخشیدن به پرتفوی سرمایه گذار با کلاس‌های مختلف دارایی انجام می‌شود. به عنوان مثال، شما می‌توانید ۴۰ درصد سرمایه را در سهام سرمایه گذاری کنید و باقی سرمایه‌تان را به کلاس‌های دارایی ثابت تخصیص دهید. این موضوع به تعادل سرمایه گذاری کمک می‌کند.
ساختار: با سرمایه گذاری قسمت خاصی از پورتفو در اوراق بدهی و بقیه در اوراق مشتقه انجام می‌شود. سرمایه گذاری در بدهی ثبات را ایجاد می‌کند در حالی که سرمایه گذاری در اوراق مشتقه به منظور پوشش ریسک به کار گرفته می‌شود.
استفاده از اوراق اختیار: این گزینه شامل خرید اختیار خرید و اختیار روش است که به راحتی می‌توانید دارایی‌ها را مستقیماً ایمن کنید.
استراتژی آربیتراژ: بسیار ساده و در عین حال بسیار هوشمندانه است. این استراتژی شامل خرید یک محصول و فروش سریع آن در بازار دیگر با قیمت بالاتر است. بنابراین در صورت وجود چنین فرصتی سودی ناچیز اما ثابت تضمین می‌شود. این استراتژی معمولاً در بازار سهام استفاده می‌شود.

بیایید یک مثال بسیار ساده از یک دانش آموز دبیرستانی در نظر بگیریم که یک جفت کفش Asics را از فروشگاه اوت لت که استراتژی هجینگ در بازار سهام در نزدیکی خانه او است فقط ۴۵ دلار خریداری کرده و آن را به قیمت ۷۰ دلار به هم مدرسه‌ای خود بفروشد. دانش آموز دوم نیز خوشحال است که قیمت بسیار ارزان تری را در مقایسه با فروشگاه بزرگ که همین کفش را با قیمت ۱۱۰ دلار به فروش می‌رساند، پیدا کرده است.

استراتژی کاهش میانگین: ​​شامل خرید واحد‌های بیشتری از یک محصول خاص است حتی اگر هزینه یا قیمت فروش محصول کاهش یافته باشد. سرمایه گذاران سهام اغلب از این استراتژی استفاده می‌کنند. اگر قیمت سهامی که قبلاً خریداری کرده‌اند به میزان قابل توجهی کاهش یابد، آن‌ها سهام بیشتری را با قیمت پایین خریداری می‌کنند. سپس، اگر قیمت بین دو قیمت خرید آن‌ها به نقطه‌ای افزایش یابد، سود حاصل از خرید دوم ممکن است ضررهای مورد اول را پوشش دهد.

سخن آخر
هجینگ روش مهمی است که سرمایه گذاران می توانند برای محافظت از سرمایه گذاری های خود در برابر تغییرات ناگهانی و پیش‌بینی نشده در بازارهای مالی از آن استفاده کنند.

تامین سرمایه با تأسیس صندوق‌های هجینگ

یکی از بهترین راه‌ها برای تأمین مالی پروژه‌های مختلف دستگاه‌های مختلف اجرایی اعم از وزارت نفت، وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت صنعت و بسیاری از دستگاه‌های اجرایی دیگر صندوق هجینگ است.

این روزها نزولی بودن روند شاخص موجب شده تا مهم‌ترین سؤالی که مطرح می‌شود این باشد که در شرایط نزولی بازار، آیا دولت باید اقدامی انجام دهد یا خیر؟ و حمایت دولت در چه محدوده‌ای باشد؟

در این راستا معاونت امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت امور اقتصادی و دارایی تلاش‌های زیادی را در طول این‌ مدت انجام داده است تا به نمایندگی از دولت، باقی‌مانده سهام خود در بانک‌ها و بیمه‌های مختلف را از طریق صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) واگذار کند و به نوعی از این بازار حمایت به‌عمل آورد. به‌رغم همه حمایت‌ها، به‌ دلیل کم‌عمق بودن بازار مالی کشور، عملاً سرمایه‌گذاران با نوسانات بازار دچار زیان می‌شوند. در همین راستا در گفت‌وگویی که با بسیاری از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری داخلی و بین‌المللی در کشورمان صورت گرفته و همچنین نظرسنجی از فعالان بازار سرمایه، همگی متفق‌القول بودند که ایجاد صندوق هجینگ (Hedge Fund) در شرایط فعلی می‌تواند راهگشا باشد. صندوق هجینگ که به اشتباه در ایران صندوق پوششی نامگذاری شده، در حقیقت صندوق سرمایه‌گذاری انعطاف‌پذیری است که می‌تواند با استراتژی‌های مختلف سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف داخلی، بین‌المللی و در دو جهت بازار صعودی و به‌ویژه نزولی کاربرد داشته باشد.

صندوق‌های هجینگ به‌عنوان نوآورترین و خلاقانه‌ترین محصول پیچیده مالی در بیشتر کشورهای جهان به‌خوبی در بحران‌های مالی توانسته‌اند صعودی باشند. انعطاف صندوق هجینگ برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های مختلف مثل سهام، اوراق قرضه، ارزهای مختلف و کالاها می‌تواند استراتژی‌های سرمایه‌گذاری مختلف با قابلیت ارائه سود بالا به سرمایه‌گذاران را ارائه کند. برخلاف صندوق مشترک سرمایه‌گذاری که استراتژی خرید و نگهداری دارند، مدیران صندوق‌های هجینگ ابزارهای مالی را طراحی می‌کنند تا از فرصت‌های بازار برای سرمایه‌گذاری در دارایی‌های غیرنقدشونده از قبیل شرکت‌های ورشکسته، بازارهای نوظهور، عدم قیمت‌گذاری درست در بازارهای آربیتراژی و شرکت‌هایی که در مرحله ادغام و تملک (Merger& Acquisition) هستند، استفاده کنند.

از مزایای صندوق‌های هجینگ این است که مدیران این صندوق‌ها سرمایه شخصی خود را نیز در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و در معرض خطر قرار می‌دهند، بنابراین در انتخاب فرصت‌های سرمایه‌گذاری محتاطانه عمل می‌کنند تا سرمایه خود را از دست ندهند. عموم صندوق‌های هجینگ در دنیا تحت قوانین و مقررات سازمان بورس نیستند و مجاز نیستند به عموم مردم عرضه شوند و باید سرمایه‌گذاران معتبر و محدود در آنها سرمایه‌گذاری کنند و لازم نیست استراتژی سرمایه‌گذاری خود را به عموم افشا کنند، همچنین هزینه‌های مدیریت و عملکردی که به مدیران این صندوق‌ها پرداخت می‌شود، موجب شده فرصت‌های سرمایه‌گذاری سودآوری برای سرمایه‌گذاری مناسب شناسایی شود.

باید عنوان کرد که بیشتر محصولات مالی که در بازار سرمایه کشورمان تعبیه شده است برای سرمایه‌گذاران خرد بوده و برای سرمایه‌گذاران ثروتمند که دارای اشتهای ریسک بالا و در عین حال به‌ دنبال بازده سرمایه‌گذاری بالایی هستند، محصولی تعبیه نشده است. در همین راستا بورس کالایی ما توسعه نیافته است و برخی ابزارهای مالی مشتقه از قبیل فروش آتی، پیمان آتی در کشور وجود دارد که به‌صورت ناچیز در برخی بازارها برای بعضی کالاهای کشاورزی به‌صورت محدود تجربه شده است.

در همین راستا فروش استقراضی (Short Selling) که یکی از ابزارهای صندوق هجینگ است و می‌تواند بازویی برای خرید و فروش سهام در شرایط نزولی باشد، عملاً وجود ندارد. اخیراً مجوز صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی نیز به سرمایه‌گذاران ارائه شده که ضمن اینکه اقدام مثبتی است، کارکرد متفاوتی نسبت به صندوق‌های هجینگ دارد. به عبارت دقیق‌تر، صندوق هجینگ برای سرمایه‌گذارانی تعبیه شده است که به‌دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری سودآور هستند.

از دیگر کارکردهای صندوق هجینگ سرمایه‌گذاری در پرونده‌های حقوقی تجاری داخلی و بین‌المللی است که می‌توانند با بررسی پرونده‌های حقوقی تجاری و استفاده از وکلای حرفه‌ای با استفاده از هزینه خود، ذی‌حق را به حقوق خود برسانند. عملاً یکی از مشکلات پرونده‌های تجاری هزینه‌های دادگاهی سنگین است و بسیاری از افراد به علت ترس از این هزینه‌ها از شکایت به دادگاه‌ها منصرف می‌شوند. این صندوق‌ها با سرمایه‌گذاری در این‌گونه پرونده‌ها تأمین مالی و سرمایه‌گذاری می‌کنند تا شرکت‌ها بتوانند مطالبات خود را دریافت کنند.

این صندوق‌ها در عین حال می‌توانند در ارزهای فیزیکی مختلف سرمایه‌گذاری و سود سالانه ثابتی را به سرمایه‌گذارانی که تمایل به اخذ بازده ارزی دارند، ارائه کنند و جلو سرمایه‌گذارانی که برای حفظ ارزش ریال خود به بازارهای مختلف هجوم می‌برند بگیرند. این صندوق‌ها می‌توانند حتی در خرید هواپیما و توسعه ناوگان حمل‌ونقل مشارکت داشته باشند و با اجاره آن به شرکت‌های هواپیمایی، سود دریافتی را به سرمایه‌گذاران پرداخت کنند.

از سوی دیگر، صندوق‌های هجینگ می‌توانند در بخش‌های مختلف تکنولوژی‌های نو و بخش‌های مختلف دیگر سرمایه‌گذاری کنند و به پروژه‌هایی که نیاز به تأمین مالی دارند، ضمن سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها سود خوبی را نیز به سرمایه‌گذاران اعطا کنند.

شاید یکی از بهترین راه‌ها برای تامین مالی پروژه‌های مختلف دستگاه‌های مختلف اجرایی اعم از وزارت نفت، وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت صنعت و بسیاری از دستگاه‌های اجرایی دیگر صندوق هجینگ است.

هم‌اکنون روند مسکن در کشور به‌صورتی شده است که عرضه از تقاضا کمتر شده و هجوم سرمایه‌گذاران به این بخش موجب سردرگمی شده است، در صورتی‌ که صندوق‌های هجینگ به‌راحتی می‌توانند با پیش‌بینی عرضه و تقاضا برای سال‌های آینده در این بخش سرمایه‌گذاری کنند و بیشتر از عرضه، مسکن مناسب را برای اقشار مختلف تولید کنند.

صندوق‌های هجینگ حتی در بخش کالایی نیز وارد می‌شوند و می‌توانند با اخذ پوزیشن خرید یا فروش و استفاده از تحلیل‌های فاندامنتال و تکنیکال در کالاهای مختلفی از قبیل سرمایه‌گذاری در صنایع لبنی و. که پیش بینی می‌شود مورد نیاز کشور است، آنها را مدیریت کنند.

از دیگر کارکردهای صندوق هجینگ سرمایه‌گذاری در ارزهای مجازی است که در بسیاری از کشورهای همسایه راه‌اندازی شده است.

بنابراین دولت می‌تواند به‌عنوان سیاست‌گذار ضمن استقبال و بهره‌گیری از ایده‌های نوین و تجارب مختلف بین‌الملل که در دنیا برای‌ مدت زمان زیاد مورد آزمون قرار گرفته، استفاده کند. در همین راستا دولت می‌تواند با بهره‌گیری از نخبگان ابزارهای نوین مالی که در فضای نوآوری مالی وجود دارد، قوانین دست و پاگیر را برداشته و به ایجاد صندوق‌های هجینگ کمک شایانی کند. قوانین ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری در کشورمان روندی پیچیده و زمانبر است که عملاً ایجاد صندوق سرمایه‌گذاری را با مشکلاتی همراه کرده است. چنانچه این مسیر تسهیل شود، صندوق‌های هجینگ بین‌المللی نیز می‌توانند در کشور راه‌اندازی شوند.

باید تأکید کرد که حمایت دولت به‌صورت مقطعی از بازار سرمایه و بدون فراهم کردن زیرساخت‌های فنی تنها می‌تواند به‌عنوان مُسکنی موقت باشد تا اینکه داروی دائمی! بنابراین حمایت دولت و شورای‌ عالی بورس می‌تواند تهیه و تدوین قوانینی درخصوص تأسیس صندوق‌های هجینگ باشد تا محیط رقابتی برای سیستم مالی کشور ایجاد شود و فشار از بانک‌ها برداشته شود و این نهادهای مالی مجبور نباشند برای پروژه‌هایی که دارای ریسک‌های بالایی هستند، تأمین مالی کنند، بلکه دولت می‌تواند با حمایت خود از تشکیل ابزارهای مالی نوآورانه و به نوعی دموکراسی مالی و تسهیل فضای کسب‌وکار، تسهیل ورود شرکت‌های کوچک و متوسط به بازار سرمایه، تنظیم سیاست‌های کلان اقتصادی از قبیل کنترل تورم، روند سرمایه‌گذاری و تأمین مالی برای سرمایه‌گذاران و صاحبان پروژه‌ها را تسهیل کند. در پایان باید تأکید کرد که دولت می‌تواند با حمایت از سرمایه‌گذاران صندوق‌های هجینگ و ارائه تضمین‌های لازم و مشوق‌های مربوطه از جمله معافیت‌های مالیاتی، از ایجاد و راه‌اندازی صندوق‌های هجینگ در کشور حمایت کند.

۶ ابزار کاهنده نوسان در بورس‌ها

دنیای‌اقتصاد : ابزار‌های مالی نقش بسیار ویژه در کنترل نوسانات شدید و تنش‌ها در بازارها دارند. از مهم‌ترین ابزار‌های مالی که برای جلوگیری از ابرنوسان در بازارهای سرمایه به‌کار می‌روند، بیمه‌سازی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، معاملات دوطرفه، ‌فروش تعهدی، استفاده از اختیار معامله و قرارداد‌های آتی و وثیقه‌گذاری است که پژوهشکده امور اقتصادی به تشریح سازوکار هر یک پرداخته است.

با توجه به تجربیات دو سال گذشته سهامداران و البته سیاستگذاران در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌ای، لزوم استفاده از ابزار‌‌‌‌‌‌‌های مختلف برای کاهش تنش‌‌‌‌‌‌‌ها و نوسانات بازار سرمایه ضروری به‌نظر می‌رسد. در این راستا پژوهشکده امور اقتصادی وزارت اقتصاد در پژوهشی که به همت محمد برزوئی‌لموکی انجام شده، به معرفی ابزارهای بازار سرمایه برای کاهش تنش‌‌‌‌‌‌‌ها و نوسانات بازار پرداخته و در ادامه چگونگی ایجاد ساختار منسجم درخصوص استفاده از این ابزار‌‌‌‌‌‌‌ها برای کاهش نوسانات بازار را بررسی کرده است.

به‌طور کلی، ابزار‌‌‌‌‌‌‌های مالی در بازار‌‌‌‌‌‌‌های مالی دنیا نقش بسیار پررنگ و ویژه‌‌‌‌‌‌‌ای دارند، به‌طوری‌که با وجود این ابزار‌‌‌‌‌‌‌ها، نوسانات و تنش‌‌‌‌‌‌‌ها تا حدود زیادی قابل‌کنترل می‌شوند. مهم‌ترین ابزار‌‌‌‌‌‌‌های مالی موجود که برای کاهش نوسانات بازار سرمایه به‌کار می‌‌‌‌‌‌‌روند عبارت است از: مصون‌‌‌‌‌‌‌سازی یا بیمه‌‌‌‌‌‌‌کردن (Hedging)، صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری، استراتژی هجینگ در بازار سهام معاملات دوطرفه، ‌‌‌‌‌‌‌فروش تعهدی، استفاده از اختیار معامله (Option) و قرارداد‌‌‌‌‌‌‌های آتی (futures) و وثیقه‌‌‌‌‌‌‌گذاری. در پژوهش حاضر، برای شناسایی و انتخاب مناسب‌‌‌‌‌‌‌ترین ابزاری که در بازار سرمایه ایران قادر است تا بیشترین کارآیی را برای کنترل نوسانات فراهم آورد، شاخص‌‌‌‌‌‌‌های مهم و موثر معرفی و تعیین شده است. این شاخص‌‌‌‌‌‌‌ها عبارتند از: قابلیت مدیریت حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای دارایی، نقدشوندگی، حفظ اصل سرمایه، بازدهی متناسب با ریسک، قابلیت کسب سود در شرایط ناپایدار و قابلیت محدودکردن زیان در شرایط ناپایدار.

ابزارهای مالی موجود برای کاهش نوسان بازار سرمایه

بازیگران بازارهای اقتصادی و سرمایه‌گذاری همواره با ریسک‌‌‌‌‌‌‌ها و مخاطرات ناشی از نوسانات بازار مواجه هستند. این نوسان و عدم‌اطمینان از وضعیت آینده، گاه باعث زیان‌‌‌‌‌‌‌های شدید به این بازیگران و حتی خروج آنها از بازار و عدم‌رغبت سایرین به ورود به این عرصه می‌شود. فعالان بازار از دیرباز به‌دنبال یافتن راهکار‌هایی برای مدیریت ریسک و ایجاد آرامش خاطر در پی وقوع نوسانات و التهابات بازار بوده‌‌‌‌‌‌‌اند. بازار سهام ایران به دلیل نبود یا کمرنگ‌بودن ابزارهای مالی همچون آپشن، فیوچرز، آتی و امثال آن بازاری پرریسک و تک‌جهت است، در واقع بازار سهام با رشد قیمت‌ها سود را تجربه می‌‌‌‌‌‌‌کند و با سقوط قیمت‌ها راهی جز نزول ندارد. درحالی‌که شاید با وجود ابزارهای جدید مالی و ریسک‌‌‌‌‌‌‌ بالای بازار و نوسانات آن باعث شده که نه‌تنها سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار خارجی، بلکه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران داخلی هم اقبال لازم و پرشوری به بازار نداشته باشند.

بازار سرمایه بدون ابزار‌هایی شبیه ابزار مشتقه معنی و مفهوم واقعی بازار را ندارد و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران خارجی تصویری از بازار بدون ابزار مشتقه ندارند که بتوانند وارد آن بازار شوند. لازمه فعال بودن ابزارهای مالی، فراهم‌بودن زمینه لازم برای هریک از‌ این ابزارهاست که در سال‌های اخیر تا حدود زیادی به آن توجه شده و فعالیت‌های خوبی در این زمینه صورت‌گرفته است.

این ابزارهای مالی در بازارهای مالی دنیا نقش بسیار پررنگ و ویژه‌‌‌‌‌‌‌ای دارند، به‌طوری که با وجود این ابزارها، نوسانات و تنش‌‌‌‌‌‌‌ها در آن بازارها تا حدود زیادی قابل‌کنترل هستند.

1- مصون‌‌‌‌‌‌‌سازی یا بیمه‌‌‌‌‌‌‌کردن Hedging: کلمه Hedging در فرهنگ لغت یعنی «مصون‌‌‌‌‌‌‌سازی» و در بازار‌‌‌‌‌‌‌های مالی، به معنای مصون‌‌‌‌‌‌‌سازی یا بیمه‌‌‌‌‌‌‌‌کردن سرمایه از زیان‌‌‌‌‌‌‌های احتمالی است. هجینگ سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری در بازار‌‌‌‌‌‌‌های مالی عبارت است از: به‌کارگیری استراتژی مناسب با استفاده از ابزار‌‌‌‌‌‌‌های خاص برای جبران زیان ناشی از هرگونه حرکت پیش‌بینی‌نشده قیمت. در واقع هجینگ به‌معنای گرفتن یک موقعیت به‌منظور جبران ریسک نوسانات آتی قیمت است. هجینگ نوعی استراتژی معاملاتی است و معمولا توسط معامله‌‌‌‌‌‌‌گران حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای مورد‌استفاده قرار می‌گیرد. تکنیک‌‌‌‌‌‌‌های مصون‌‌‌‌‌‌‌سازی به‌طور کلی شامل استفاده از ابزار‌‌‌‌‌‌‌های مالی پیچیده شناخته‌شده به‌عنوان مشتقات استراتژی معاملاتی است که بیشتر در بازار‌‌‌‌‌‌‌های Option و Futures‌‌‌‌‌‌‌ به‌کار گرفته می‌شوند. نحوه عملکرد این ابزار با یک مثال قابل شرح است. با فرض خرید سهام یک شرکت و خوش‌بینی نسبت به آینده این شرکت، ‌‌‌‌‌‌‌ممکن است در مورد زیان‌‌‌‌‌‌‌های کوتاه مدت در صنعت نگرانی وجود داشته باشد. برای محافظت از سقوط احتمالی سهام آن شرکت می‌توان یک گزینه قرار داده شده (مشتق) در شرکت را خریداری کرد که اجازه می‌دهد در یک قیمت خاص (قیمت اعتصاب) سهام نقد شوند، لذا اگر قیمت‌ها به زیر قیمت اعتصاب بروند و سقوط کنند می‌توان از این گزینه بیمه‌‌‌‌‌‌‌ای استفاده کرد و از زیان گریخت.

2- صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری: در بازار‌‌‌‌‌‌‌های توسعه‌یافته اوراق بهادار، به دلیل پیچیدگی فرآیند تصمیم‌گیری برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری بر روی این اوراق و افزایش چشمگیر حجم و سرعت گردش اطلاعات و تخصصی‌شدن فعالیت‌‌‌‌‌‌‌ها، استقبال از سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری‌‌‌‌‌‌‌های جمعی به‌ویژه در قالب انواع صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری، در سال‌های اخیر از رشد روزافزونی برخوردار بوده است. صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری، به‌عنوان ابزاری برای تنوع‌‌‌‌‌‌‌بخشی، حفاظت و تجمیع دارایی‌ها شناخته شده و با اقبال گسترده عموم و اهل حرفه همراه شده است. حجم روزافزون دارایی‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری شده در این صندوق‌ها به‌شدت در حال افزایش است، در واقع صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری یکی از ابزار‌‌‌‌‌‌‌های موجود در بازار سرمایه هستند که امکان سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری غیرمستقیم در بازار سرمایه را فراهم می‌‌‌‌‌‌‌آورند و برای افرادی که دارای دانش و اطلاعات مالی کمتری هستند، مناسب است. صندوق‌‌‌‌‌‌‌ سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری، شرکتی است که وجوه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران مختلف را جمع‌‌‌‌‌‌‌آوری، آن را در سهام، اوراق قرضه، ‌‌‌‌‌‌‌ابزار‌‌‌‌‌‌‌های کوتاه‌مدت بازار پول، سایر اوراق بهادار یا دارایی‌ها یا ترکیبی از این موارد، سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری کرده و پرتفوی مناسبی تشکیل می‌دهد. هر سهم صندوق سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری، بیانگر مالکیت نسبی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار از منابع صندوق و سودی است که از آن‌‌‌‌‌‌‌ منابع عاید وی می‌شود. صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری از نهاد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالی فعال در بازار سرمایه هستند که فعالیت اصلی آنها سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری در اوراق بهادار است. این صندوق‌ها با استفاده از وجوه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران، در مقیاس بزرگ سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری می‌‌‌‌‌‌‌کنند و به‌دنبال کسب بازدهی مناسب برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران صندوق هستند. سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران یا دارندگان واحد‌‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری صندوق‌‌‌‌‌‌‌ به نسبت سهم یا میزان سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری خود در صندوق، در سود و زیان آن شریک می‌شوند. صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری را ‌‌‌‌‌‌‌می‌‌‌‌‌‌‌توان به 3نوع متفاوت (بر اساس عملکرد- بر اساس پرتفوی- بر اساس مالکیت) طبقه‌‌‌‌‌‌‌بندی کرد. عملکرد سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری با 2‌ رکن ریسک و بازدهی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و همواره بیشترین بازدهی با توجه به سطح مشخصی از ریسک، ‌‌‌‌‌‌‌معیاری مناسب برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری است.

هدف اساسی صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری، بیشینه‌کردن دارایی‌های تحت‌مدیریت خود در طول زمان است. صرفه‌‌‌‌‌‌‌جویی در زمان، مدیریت حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای و تخصصی، تقسیم هزینه‌‌‌‌‌‌‌ها بین سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاران و کاهش ریسک از مزایای صندوق‌های سرمایه‌گذاری و در نقطه مقابل کاهش کنترل سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار بر سبد دارایی خود و نداشتن حق‌رای در مجامع شرکت‌ها نیز از معایب صندوق‌های سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری محسوب می‌شوند.

3-معاملات دو طرفه: بازار دوطرفه به بازاری گفته می‌شود که سهامداران آن زمانی که انتظار اصلاح یا افت قیمتی یک سهم را دارند، می‌توانند فروش استقراضی انجام دهند، یعنی بدون اینکه سهمی داشته باشند، می‌توانند آن را به فروش برسانند و متعهد شوند که در زمانی مشخص در آینده سهم آن شرکت را خریده و به قرارداد عمل کنند، در مقابل بازار یک‌‌‌‌‌‌‌طرفه بازاری است که فعالان آن بازار تنها در زمان رشد قیمت‌ها امکان کسب بازده از آن بازار را دارند و در ریزش قیمت‌ها در بهترین حالت ممکن می‌توانند به‌موقع شناسایی سود کنند و متحمل زیان نشوند. در بازار یک‌‌‌‌‌‌‌طرفه مانند بورس ایران به دلیل فضای تورمی، سهامداران علاقه‌‌‌‌‌‌‌ای به فروش دارایی خود با زیان ندارند و حاضرند مدت‌ها سهام را نگهداری کنند تا سرانجام با افزایش قیمت سهام از زیان خارج شوند. این مساله باعث می‌شود تا از لحاظ نموداری شیب رشد قیمت‌ها و اصلاح قیمت‌ها متفاوت باشد و همین موضوع کارآیی برخی از ابزار‌‌‌‌‌‌‌های تحلیل تکنیکال را در بورس ایران به صفر می‌رساند. دوران رونق، بورس همواره با بازدهی خوبی همراه بوده است. رشد نقدینگی در سطح جامعه و سرازیر‌شدن آن به سمت بورس با توجه به عمق پایین این بازار منجر به رشد‌‌‌‌‌‌‌های چند برابری در قیمت برخی سهام بازار می‌شود. بازار یک‌‌‌‌‌‌‌طرفه باعث می‌شود تا به تعادل رسیدن بازار به‌تاخیر افتاده و برخی سهام دچار حباب‌‌‌‌‌‌‌های سنگین شود. در چنین شرایطی تحلیل نقشی کم‌‌‌‌‌‌‌رنگ‌‌‌‌‌‌‌تر به خود گرفته و سهام مختلف صرفا به خاطر ورود نقدینگی رشد قیمتی را تجربه می‌‌‌‌‌‌‌کنند و نه ارزش ذاتی. این در حالی است که استراتژی هجینگ در بازار سهام فراهم‌کردن بستر بازار دوطرفه می‌تواند مزایای زیادی را نصیب بازار سهام و فعالان آن کند. این مزیت‌‌‌‌‌‌‌ها را می‌توان در افزایش شدید نقدشوندگی، کارآ شدن ابزار تحلیل تکنیکال، جلوگیری از ایجاد حباب در بازار و سهام شرکت‌ها، پررنگ شدن نقش تحلیل در تصمیمات سرمایه‌گذاری و امکان کسب بازدهی در ریزش بازارها خلاصه کرد.

4- فروش تعهدی: در این روش معامله‌‌‌‌‌‌‌گر با پیش‌‌‌‌‌‌‌بینی کاهش قیمت یک سهم آن را به صورت استقراضی فروخته و سپس پس از کاهش قیمت مدنظر سهم را بازخرید کرده و از اختلاف قیمت آن سود می‌‌‌‌‌‌‌برد. در روش استقراضی، رابطه میان فروشنده و مالک اوراق بهادار به شکل استقراض تعریف می‌شود. بدین صورت که فروشنده با قرض‌کردن اوراق بهادار از مالک و پرداخت بهره از پیش توافق‌شده، به فروش اوراق بهادار در بازار و پیاده‌‌‌‌‌‌‌سازی استراتژی معاملاتی خود اقدام می‌‌‌‌‌‌‌کند. یکی از مهم‌ترین مزایای فروش تعهدی افزایش تحلیل در بازار سرمایه است. در فروش تعهدی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذار انتظار دارد قیمت یک سهم در یک بازه زمانی مشخص کاهش پیدا کند، بنابراین با هدف کسب سود از این کاهش قیمت، به فروش سهم تحت‌مالکیت شخص دیگری اقدام کرده و با کاهش قیمت و بازخرید آن، از تفاوت قیمت فروش و بازخرید سود می‌‌‌‌‌‌‌کند.

5- اختیار معامله (Option) و قرارداد‌‌‌‌‌‌‌های آتی (fiutures) : امروزه در بازار‌‌‌‌‌‌‌های معتبر سرمایه در دنیا، قرارداد‌‌‌‌‌‌‌های آتی (futures) و اختیار معامله (Option) به‌عنوان ابزار‌‌‌‌‌‌‌های مدیریت ریسک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند و به‌طور گسترده مورد‌استفاده قرار می‌‌‌‌‌‌‌گیرند.

در این‌گونه بازار‌‌‌‌‌‌‌ها، معامله‌‌‌‌‌‌‌گران حرفه‌‌‌‌‌‌‌ای با بهره‌‌‌‌‌‌‌گیری از قابلیت‌‌‌‌‌‌‌های منحصربه‌فرد این ابزار‌‌‌‌‌‌‌ها، به کنترل بسیار خوبی بر روی سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری خود دست یافته‌‌‌‌‌‌‌اند. آگاهی و شناخت از این‌گونه ابزار‌‌‌‌‌‌‌ها و در نهایت تعریف و به‌کارگیری آنها در بازار سرمایه ایران، به بازیگران این بازار نیز امکان کنترل بهتر بر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌گذاری خود و به‌دنبال آن آرامش خاطر بالاتر از ورود و فعالیت در بازار خواهد داد.

اختیار معامله (Option)، قراردادی است که به خریدار آن، اختیار (و نه اجبار) خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین‌شده تا یک زمان مشخص اعطا می‌‌‌‌‌‌‌کند. قرارداد‌‌‌‌‌‌‌ آتی (fiutures) قراردادی است که فروشنده متعهد می‌شود بر اساس آن، در سررسید معین، مقدار مشخصی از کالای تعیین‌شده را به قیمتی مشخص بفروشد و در مقابل خریدار متعهد می‌شود کالا را با مشخصات تعیین‌شده، ‌‌‌‌‌‌‌خریداری کند. قرارداد آتی به افراد این امکان را می‌دهد که اقدام به خرید کالایی کنند که در حال‌حاضر تصمیم به تحویل گرفتن آن ندارند و وجه آن را نیز در زمان تحویل پرداخت کنند. همچنین افراد می‌توانند کالایی که اکنون مالک آن نیستند را بفروشند و در آینده آن را به خریدار تحویل داده و کسب سود کنند. طراحی و ایجاد قراردادهای آتی برای دستیابی به اهداف و انتظاراتی بوده است تا بتواند بر اساس انتظارات افرادی که تمایل به فعالیت در بازار سرمایه با اهداف خاص دارند، گزینه‌‌‌‌‌‌‌های متنوعی ایجاد کند. پوشش ریسک، استفاده از اهرم مالی، نقدشوندگی بالای معاملات و تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای از جمله مزایای استفاده از قراردادهای آتی است.

6-وثیقه‌گذاری: در سال 1389 دستورالعمل وثیقه قرارگرفتن سهام تصویب شد، یعنی افرادی که به وام احتیاج دارند می‌توانند سهام خود را به‌عنوان وثیقه جهت ضمانت بازپرداخت بدهی‌‌‌‌‌‌‌ها نزد بانک‌ها قرار دهند.

هج کردن چیست و چه کاربردی دارد؟

هج کردن یا (hedging) در واقع به معنای خرید یک دارایی برای کاهش خطر ضرر از دارایی های دیگر است. یکی از راه کارهای اساسی و مفید که برای کاهش میزان ریسک در معاملات فارکس مناسب است هج کردن است. هج به معنی پوشش دهی ریسک یکی از استراتژی های ارزشمند یرای سرمایه گذاری و مدیریت نقدینگی است. این شیوه می تواند در تمامی بازارهای مالی کمک کننده باشد، در واقع از آن می توان به عنوان یک بیمه برای مقابله با جنبه های مختلف مالی استفاده نمود.

مفهوم هج کردن چیست؟

هج کردن یا پوشش ریسک یک استراتژی مدیریت ریسک است که در آن سرمایه گذاران و تریدرها از ابزارهای مالی برای مقابله با خطرات و ریسک‌ بازارهای مالی استفاده می‌کنند. این استراتژی با معاملات مشتقه، آپشن و فیوچرز کار می‌کند. آپشن و فیوچرز به توسعه استراتژی‌های سرمایه گذاری برای ضرر و زیان کمتر و سود مناسب کمک می‌کنند. از آنجایی که این استراتژی ریسک را کاهش می‌دهد، شما می‌توانید از سرمایه گذاری خود سود بیشتری کسب کنید. به همین دلیل همواره پیشنهاد می‌شود برای سرمایه گذاری‌های بلند مدت از این استراتژی استفاده کنید. به صورت کلی هج کردن به حالتی گفته می‌شود که تریدر بر روی دو احتمال متضاد در بازار، به صورت همزمان پوزیشن معاملاتی می‌گیرد. برای مثال، تریدر به طور همزمان بر روی نماد معاملاتی EUR/USD هم خرید و هم فروش می‌کند.

برای مثال:

بیایید نحوه عملکرد پوشش ریسک را با ذکر یک مثال مرور کنیم.

در بازار فارکس اگر جفت ارز EUR/USD را خریدید(BUY کردید) و در این معامله ضرر کردید؛ برای هج کردن باید در این معامله پوزیشن SELL باز کنید. همچنین می‌توانید با توجه به همبستگی جفت ارزها در سایر جفت ارزها مثل USD/JPY پوزیشن BUY بگیرید. همچنین پوزیشن SELL بر روی GBP/USD نیز می تواند انتخاب خوبی باشد.

توجه کنید که مثالها در مورد جفت ارزهایی بود که در دسته جفت ارزهای اصلی قرار می گیرند. این جفت ارزها روزانه میانگین جابجایی قیمت، مشخصی دارند و برای اینکه بتوانید ریسک معامله ضررده را کم کنید معامله دوم هم باید از بین جفت ارزهای اصلی باشد تا سرعت حرکتی نسبتا برابر با جفت ارز اول داشته باشد.

مساله ارزش پیپ و حجم پوزیشن موضوع بسیار مهم دیگری است که باید آن را هم در انتخاب جفت ارز معامله دوم در نظر بگیرید. هجینگ به خودی خود فرآیند پر ریسکی است که استفاده از آن نیازمند توجه به نکات مهمی است.

اصلی ترین عامل در استراتژی معاملاتی هجینگ تشخیص صحیح روند است. باید مراقب بود که جفت ارزهای معاملاتی دارای همبستگی مناسب باشد.

انواع مختلف هج کردن

هجینگ به طور کلی به سه نوع تقسیم می‌شود که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا با معامله بر روی کالاها، ارزها یا اوراق بهادار مختلف سود کسب کنند. این سه دسته عبارتند از:

• قرارداد فوروارد: این قرارداد توافق نامه‌ای غیر استاندارد برای خرید یا فروش دارایی‌های اساسی با قیمت تعیین شده در تاریخ توافق شده توسط دو طرف مستقل درگیر است. قرارداد فوروارد شامل قراردادهای مختلفی مانند قراردادهای مبادله‌ای برای ارزها، کالاها و غیره است.
• قرارداد فیوچرز: یک قرارداد استاندارد برای خرید یا فروش دارایی‌های اساسی با قیمت تعیین شده در تاریخ خاص و مقدار استاندارد توافق شده توسط دو طرف مستقل درگیر است. قرارداد آتی شامل قراردادهای مختلف مانند کالاها، قراردادهای آینده ارزها و غیره است.
• بازارهای پول: یکی از اجزای اصلی بازارهای مالی است که در آن وام‌های کوتاه مدت، استقراض، خرید و فروش با سررسید یک سال یا کمتر انجام می‌شود. این موضوع شامل اشکال مختلفی از فعالیت‌های مالی ارزها، عملیات بازار پول برای بهره، فراخوان سهام است که در آن‌ها وام‌های کوتاه مدت، استقراض، فروش و وام با سررسید یک سال یا بیشتر اتفاق می‌افتد.

هجینگ یا پوشش ریسک چه مزایایی دارد؟

1-مدیریت ریسک:

مدیریت ریسک اصلی‌ترین مزیت هج کردن در بازارهای مالی است. بازارهای مالی دارای ریسک‌های مالی مختلفی از جمله تغییر در ارزها، ارزش دارایی‌ها، عوامل اقتصادی و سیاسی است. بنابراین، سرمایه گذاری پوششی، سود شما را حفظ کرده و از سرمایه شما در برابر ریسک‌های بازار مالی محافظت می‌کند.

2-نقدینگی بالا:

سرمایه گذاری‌هایی که در آنها از پوشش ریسک استفاده می‌شود نقدینگی و سود مارجین بیشتری نسبت به سایر استراتژی‌های سرمایه گذاری دارد. زیرا این استراتژی امکان سرمایه گذاری در چند دارایی مالی را به شما داده و نقدینگی را افزایش می‌دهد. نقدینگی با کاهش مشکلات مالی افزایش پیدا می‌کند.

3-هزینه مارجین کمتر:

سرمایه گذاری‌هایی که در آنها از پوشش ریسک استفاده می‌شود مکانیزم قیمت انعطاف‌پذیری را به سرمایه گذاران ارائه می‌دهند. در پوشش ریسک، در مقایسه با سایر استراتژی‌های سرمایه‌گذاری، به هزینه مارجین کمتری نیاز دارید. در این حالت حتی اگر قیمت‌ها به طور مداوم در حال کاهش باشند، می‌توانید با قربانی کردن مارجین کمتر، از سرمایه خود در برابر ریسک محافظت کنید.

4-دسترسی به صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF):

علاوه بر دارایی‌های مالی رایج، پوشش ریسک همچنین به سرمایه گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله نیز کمک می‌کند. صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله مانند صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک است اما سودآوری بالا و ریسک پایین را ارائه می‌دهد. سرمایه گذاری‌هایی که در آنها از پوشش ریسک استراتژی هجینگ در بازار سهام استفاده می‌شود، از سرمایه شما در برابر تورم، ریسک نرخ ارز و سایر محدودیت‌های مالی محافظت می‌کند.

کلام پایانی:

هجینگ روش مهمی است که سرمایه گذاران می توانند برای محافظت از سرمایه گذاری های خود در برابر تغییرات ناگهانی و پیش‌بینی نشده در بازارهای مالی از آن استفاده کنند.

پوشش ریسک در بین سرمایه گذاران جهانی محبوبیت پیدا کرده است. اگردر استراتژی هجینگ در بازار سهام صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله، فارکس یا سایر بازارهای مالی سرمایه گذاری می‌کنید، هج کردن به حفاظت از سرمایه در برابر ریسک‌های بازار ‌کمک می‌کند.

به زبان ساده، هج کردن به منظور کاهش ریسک سرمایه گذاری به خصوص در معاملات فارکس توسط مدیران صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله، تریدرها و شرکت‌ها استفاده می‌شود. این استراتژی نه تنها ریسک را کاهش می‌دهد؛ بلکه همچنین فرصت‌های کوتاه مدت و بلند مدت مختلفی را در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد. بنابراین اگر می‌خواهید در یک دارایی مالی سرمایه گذاری کنید؛ باید از پوشش ریسک استفاده کنید.

معاملات آپشن (Option) یا اختیار معامله چیست؟

زمانی که در بازارهای مالی معاملات انجام می‌شود؛ شخص خریدار در قیمت تعیین شده ملزم به خرید و شخص فروشنده ملزم به فروش است. اما نوع دیگری از قرارداد وجود دارد که معامله‌گران حق خرید این قرارداد را می‌پردازند و معاملات آپشن باز می‌کنند. در این نوع معاملات شخص قادر است در قیمتی که تعیین کرده است سهام و یا ارز دیجیتال را بخرد یا بفروشد و هیچ تعهدی در قبال انجام عمل خریدوفروش ندارد. این نوع معاملات برای کاهش ریسک در یک بازار پرریسک استراتژی مناسبی به نظر می‌آید.

اگر دوست دارید راجع به این نوع معاملات اطلاعات بیشتری کسب کنید و طرز استفاده و انواع استراتژی‌های رایج در این نوع معامله را یاد بگیرید با ما همراه باشید؛ پس از مطالعه مقاله نیز درصورت علاقه‌مندی می‌توانید دوره آموزش ارز دیجیتال پارسیان بورس را بررسی کنید که کاملا جامع بوده و صفر تا صد معامله در بازار کریپتوکارنسی را به شما آموزش خواهد داد!

معاملات آپشن چیست؟ نحوه کار آن‌ها چگونه است؟

در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع که معاملات آپشن چیست صحبت کنیم و نحوه‌ی کار آن‌ها را بیان کنیم. درواقع این نوع معاملات که به اختیار خرید یا فروش نیز معروف هستند به معامله‌گر این امکان را می‌دهد بسته به نوع قراردادی که دارد با پرداخت پولی، حق اختیار خرید یا فروش یک سهام را در تاریخی معین داشته باشد. زمان رسیدن قرارداد او می‌تواند معامله را انجام داده یا انجام ندهد (بسته به نوع قرارداد این کار را می‌تواند قبل از رسیدن زمان قرارداد انجام دهد).

این نوع معاملات به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیم‌بندی می‌شوند (این نوع تقسیم‌بندی ربطی به کشور امریکا و اروپا ندارد). تفاوت این دو نوع این است که در نوع اروپایی قرارداد آپشن فقط در روز معین شده به عمل می‌آید و شخص فقط در همان روز می‌تواند از اختیار خرید یا فروش خود استفاده کند. ولی در نوع امریکایی معامله‌گر می‌تواند حتی قبل از زمان تعیین شده قرارداد را لغو کند.

در این نوع معاملات آپشن یک خریدار و یک فروشنده معامله آپشن وجود دارد. خریدار معامله آپشن پولی در ازای حق اختیار خرید یا فروش به فروشنده معامله آپشن می‌پردازد. در ازای آن بسته به نوع قرارداد، در زمان یا قبل از سررسید قرارداد می‌تواند برخلاف نظر فروشنده از حق اختیار یا آپشن خود استفاده کند یا استفاده نکند. درواقع فروشنده در این نوع معاملات ریسک بیشتری نسبت به خریدار آن متحمل می‌شود. پس این نوع معاملات هم برای پوشش ضرر و یا برای سفته‌بازان کاربرد دارد.

انواع قراردادهای آپشن

قراردادهای آپشن به دو صورت خرید (call) و یا فروش (put) انجام می‌شوند. درواقع خریداران این نوع قراردادها پس از پرداخت کارمزد تعیین شده اختیار خرید و یا فروش را در زمان تعیین شده دارند.

اگر معامله‌گر معاملات آپشن خرید را خریداری کند در موقع مقرر می‌تواند سهم را خریداری کند برای مثال سهمی 50 دلار است معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند سهم در یک هفته آینده صعودی خواهد بود. پس اختیار خرید را خریداری می‌کند. اگر در هفته آینده قیمت سهم 65 دلار شود معامله‌گر می‌تواند از اختیار خرید خود استفاده کرده و سهم را 50 دلار بخرد. اگر بر خلاف پیش‌بینی‌اش سهم نزولی باشد او می‌تواند از اختیار خود استفاده نکند و به اندازه کارمزد پرداختی ضرر می‌کند.

اگر معامله‌گر معامله اختیار فروش را خریداری کند در موقع مقرر می‌تواند سهم را بفروشد برای مثال سهمی 50 دلار است معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند سهم در یک هفته آینده نزولی خواهد بود. پس اختیار فروش را خریداری می‌کند. اگر در هفته آینده قیمت سهم 35 دلار شود معامله‌گر می‌تواند از معاملات آپشن فروش خود استفاده کرده و سهم را 50 دلار بفروشد. اگر بر خلاف پیش‌بینی‌اش سهم صعودی باشد او می‌تواند از اختیار خود استفاده نکند و به اندازه کارمزد پرداختی ضرر می‌کند.

کاربردها و استراتژی‌های معاملات آپشن

از این نوع معاملات بیشتر برای کم کردن ریسک استفاده می‌شود. در برخی از مواقع معامله‌گران معامله‌هایی انجام می‌دهند که ریسک زیادی دارد که این کاهش ریسک به آنها کمک زیادی می‌کند. درواقع در ازای این کاهش ریسک مبلغی پرداخت می‌کنند و خود را از ضررهای زیاد بیمه می‌کنند. یکی از مواردی که معامله‌گران از معاملات آپشن استفاده می‌کنند پوشش ریسک یا هجینگ است که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.

برخی از معامله‌گران برای پوشش ریسک خود از این نوع معامله استفاده می‌کنند. معامله‌گری سهمی را خریداری می‌کند و ترس این را دارد که بازار برخلاف پیش‌بینی‌اش عمل کرده و جهت بازار برعکس شود. در این صورت او یک معامله آپشن برعکس پیش‌بینی که انجام داده باز می‌کند. در این صورت اگر بازار برخلاف روندی که مد نظرش بود پیش رفت با کمک اختیار از معامله آپشن ضرر خود را جبران می‌کند. اگر روند بازار طبق پیش‌بینی او پیش رفت آنگاه میزانی از سود خود را برای باز کردن معامله آپشن از دست داده است.

انواع معاملات خریدوفروش آپشن‌ها

خریدن آپشن کال یا خرید

معاملات آپشن خرید به دارنده این امکان را می‌دهد که یک اوراق بهادار را با قیمت اعلام شده تا تاریخ انقضا به قیمت تعیین شده خریداری کند. دارنده در صورت عدم تمایل به خرید دارایی، تعهدی به خرید دارایی ندارد. ریسک خریدار پول اولیه‌ای که برای خرید آپشن پرداخته است محدود می‌شود. نوسانات سهام تأثیری بر روی ندارد.

خریدارانی باید این آپشن را انتخاب کنند که نسبت به یک سهم خوش‌بین هستند و معتقدند که قیمت سهام قبل از تاریخ انقضای اختیار، از قیمت تعیین شده بالاتر می‌رود. اگر چشم‌انداز صعودی سرمایه‌گذار محقق شود و قیمت بالاتر از قیمت تعیینی افزایش یابد، سرمایه‌گذار می‌تواند از اختیار استفاده کند. در نتیجه سهام را با قیمت تعیین شده که پایین‌تر است خریداری کند و بلافاصله سهام را به قیمت فعلی بازار برای کسب سود بفروشد.

فروش آپشن کال یا خرید

فروش معاملات آپشن خرید به نوشتن قرارداد نیز (writing a contract) معروف است. فروشنده حق اختیار را دریافت می‌کند. به عبارت دیگر، خریدار کارمزد حق اختیار را به فروشنده در ازای دریافت یک اختیار خرید می‌پردازد. حداکثر سود از فروش حق اختیار زمانی است که موعد سررسید فرا می‌رسد. سرمایه‌گذاری که یک اختیار خرید را می‌فروشد، معتقد است بازار نزولی است و قیمت سهام پایه کاهش می‌یابد یا در مدت‌زمان سررسید قرارداد اختیار، نسبتاً نزدیک به قیمت معاملاتی تعیین شده باقی می‌ماند.

اگر قیمت سهم بازار در زمان انقضا برابر یا کمتر از قیمت تعیین شده باشد این گزینه برای خریدار بی‌ارزش به‌حساب آمده و منقضی می‌شود. فروشنده گزینه حق اختیار را به‌عنوان سود خود به جیب می‌زند. خریدار از این اختیار استفاده نمی‌کند؛ زیرا خریدار سهام را با قیمت بالاتر یا برابر با قیمت رایج در بازار خریداری نمی‌کند.