سهام شناور آزاد در بورس چیست؟ نحوه محاسبه به زبان ساده
به چه بخشی از سهام، سهام شناور آزاد میگویند؟
به بخشی از سهام یک شرکت اطلاق میشود که در بازار بورس قابل معامله است. در حقیقت شرکتها تنها بخشی از سهام خود را به منظور خرید و فروش آزاد میکنند. این میزان سهم توسط سهامداران خرد خریداری میشود و همواره قابلیت خرید و فروش در آن وجود دارد.
سهام شناور آزاد یکی از اطلاعات مهمی است که در تابلوی یک نماد قابل بررسی است. هنگام خرید سهام در کنار فاکتورهای مهمی مانند قیمت، P/E، میانگین حجم معاملات و … باید به میزان شناوری سهام نیز میزان شناوری سهم در بورس ایران توجه کرد. این عدد نشان میدهد از کل سهام شرکت، چه تعداد از آن قابلیت معامله دارد.
میزان سهام شناور آزاد میتواند بر روند قیمت آن اثر بگذارد. به همین دلیل باید به درصد شناوری توجه کرد. چرا که درصد شناوری بالا و پایین هر کدام مزایا و معایبی دارند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. برای اینکه بدانیم میزان شناوری سهام از چه جهاتی مهم است، ابتدا مفهوم آن را به زبان ساده بیان میکنیم.
سهام شناور آزاد یا (Free Float) چیست؟
شرکتهایی که در بورس پذیرش میشوند تمام سهام خود را وارد بازار نمیکنند. آنها از طریق عرضه اولیه سهام تنها بخشی از سهام میزان شناوری سهم در بورس ایران خود را در بازار بورس ارائه میکنند و به این ترتیب معاملهگران قادر به خرید و فروش سهام مذکور خواهند بود.
در این میان سهامداران به دو دسته تقسیم میشوند. سهامداران عمده (مدیریتی) و سهامداران خرد (غیرمدیریتی). سهام شناور آزاد کاری با سهامداران عمده ندارد و تمرکز آن بر سهامداران خرد یک شرکت است. سهامداران عمده افرادی هستند که مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشند. به این ترتیب سایر سهامداران در دستهی سهامداران خرد قرار میگیرند.
برخی گمان میکنند سهامداران مدیریتی همگی جزو شخصیتهای حقوقی هستند. اما اینطور نیست و تنها درصد سهام در اختیار است که عمده یا خرد بودن سهامدار را نشان میدهد. به این ترتیب حتی ممکن است یک سهامدار حقوقی، جزو سهامداران غیرمدیریتی باشد.
سهام شناور آزاد نشاندهندهی درصدی از سهام شرکت است که در بازار بورس قابل معامله است. برای مثال اگر شناوری سهمی 40 درصد باشد، این عدد به آن معناست که 40 درصد سهام آن شرکت در دست سهامداران خرد است و قابلیت معامله در بازار دارد.
سهامداران خرد تنها به دنبال کسب سود از سهام شرکت مذکور هستند. آنها قصد ندارند که به مدت طولانی سهام خود را نگهداری کنند و در مسائل مدیریتی شرکت کنند و هر زمان که درخواست خریدی با قیمت مناسب ارائه شود میتوانند سهام خود را به فروش رسانند.
چطور میتوان سهام شناور آزاد در بورس ایران را محاسبه کرد؟
درصد سهام شناور آزاد در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده است. البته شناوری سهام شرکتهای فرابورسی در این سایت قابل رویت نیست و در گزارشهای سهماههی منتشره از سوی این شرکتها قابل مشاهده است.
گفتیم که میزان سهام قابل انتشار در هر نماد در همان زمان عرضه اولیه مشخص میشود. برای مثال نماد سیتا را در نظر بگیرید. تعداد کل سهام این شرکت ۱۱ میلیارد است که تنها یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون از این تعداد در جریان عرضه اولیه وارد بازار شد. این میزان معادل ۱۵ درصد از کل سهام است که همان سهام شناور آزاد را نشان میدهد.
از سویی دیگر همانگونه که پیشتر اشاره شد، اگر درصد سهامداران عمدهی یک سهم را کنار بگذاریم، میزان باقی مانده شناوری سهام را نشان میدهد. مثلا اگر ۷۰ درصد از سهام یک شرکت در دست سهامداران عمده باشد، بدیهی است که شناوری این سهم برابر با ۳۰ درصد خواهد بود.
میزان درصد سهام شناور آزاد چه تاثیری بر قیمت سهم دارد؟
سهام شناور آزاد میتواند نشاندهندهی برخی اطلاعات باشد. مثلا شرکتی را در نظر بگیرید که شناوری کمی دارد. یعنی تعداد سهام قابل معاملهی این نماد در بورس کم است. از همین رو امکان نقدشوندگی نیز در این سهم کم خواهد بود. اما همین شرکت به راحتی دستخوش هیجانات قیمتی میشود. چرا که برای تغییرات قیمتی در آن، به مبلغ بالایی نیاز نیست.
از سوی دیگر اگر شناوری سهمی بالا باشد، هنگام تشکیل صف فروش، شاهد صفهای سنگین خواهیم بود. فرض کنید ۵۰ درصد سهام یک شرکت در دست سهامدار خرد باشد. در نظر بگیرید که این میزان میتواند چه صف سنگینی تشکیل دهد. اما دستکاری قیمت در این نوع سهام کمتر صورت میگیرد. چرا که برای انجام این کار باید مبالغ بالایی در نظر گرفته شود. از همین رو افراد سودجو سراغ سهام با شناوری پایین میروند تا بتوانند با اندک سرمایهای، با قیمت سهم بازی کنند.
با این تفاسیر به این نکته نیز توجه کنید که در سهام شرکتهایی که شناوری پایینی دارند تا چه اندازه احتمال تشکیل حباب قیمت وجود دارد؛ چرا که دستکاریهای قیمتی میتواند منجر به افزایش غیرواقعی قیمت سهام شود.
هر یک از این میزان شناوریها مزایا و معایبی دارند. به همین جهت کارشناسان معتقدند بهتر است به سراغ شرکتهایی با شناوری متعادل رفت. بهترین میزان سهام شناور آزاد در کشور ما بین ۲۱ تا نهایت 31 درصد است که البته ناگفته نماند این بازه عددی صرفا طبق تجربه اساتید مطرح بازار بیان شده است. اگر شناوری سهام در این محدوده باشد، یعنی متعادل است.
آیا سهام شناور آزاد در بورس تغییر میکند یا ثابت میماند؟
پاسخ این سوال مثبت است. سهامداران عمده که میزان سهام تحت مالکیت آنان در محاسبهی سهام شناور آزاد لحاظ نمیشود، میتوانند هر زمانی سهام خود را به فروش رسانند. به این طریق بخش دیگری از سهام شرکت که تا آن لحظه در دست سهامدار مدیریتی بود و قابلیت معامله نداشت، به سهام شناور تبدیل میشود.
از سوی دیگر ممکن است عکس این روند نیز اتفاق بیفتد. یعنی بخشی از سهام که در دست سهامداران خرد است، توسط یک سهامدار مدیریتی خریداری شود. به این ترتیب درصد خریداری شده باید میزان شناوری سهم در بورس ایران از درصد سهام شناور کم شود. از همین رو درصد سهام شناور آزاد میتواند بر مبنای همین خرید و فروشها تغییر کند.
به همین دلیل است که شرکتها در جریان گزارشهای سهماههای که بر روی سایت کدال منتشر میکنند، میزان شناوری را محاسبه و به روز رسانی میکنند تا اگر لازم بود، تغییرات مورد نیاز در آن منظور گردد.
مفهوم شاخص سهام شناور آزاد در بورس چیست؟
شاخص بورس انواع مختلفی دارد. یکی از این شاخصها با توجه به سهام آزاد شناور محاسبه میشود. این شاخص مانند شاخص کل است اما یک تفاوت با آن دارد. در محاسبهی شاخص کل، قیمت و بازدهی نقدی کل سهام را مدنظر قرار میدهند اما در محاسبات شاخص آزاد شناور تنها قیمت آن میزان از سهام که در دست سهامداران خرد است اهمیت دارد. پس شاخص سهام شناور آزاد نشاندهندهی میزان نقدینگی بازار است و رفتار سهامداران خرد را نشان میدهد.
با توجه به مطالبی که در این مقاله به آن اشاره شد، اکنون میدانید که هنگام خرید سهم باید به یک فاکتور دیگر به نام سهام شناور آزاد نیز توجه کنید. اما همیشه به خاطر باشید که در هیچ سهمی تنها بر اساس چند فاکتور محدود سرمایهگذاری نکنید و سهم را از همهی جنبههای ممکن مورد بررسی قرار دهید.
سهام شناور آزاد در بورس به همراه نحوه محاسبه و تاثیرش بر معاملات
سهام شناور در بورس به چه معناست و چه اهمیتی دارد؟ سهام شناور آزاد بر قیمت موثر است؟ ما در مقاله از شرکت کارگزاری سرمایه و دانش به زبان ساده سهام شناور را به شما معرفی کردهایم.
بازار بورس دنیای گستردهای از اصطلاحات است که آشنایی با هریک از آنها میتواند نقش پررنگی در سرمایهگذاری منطقی و پربازده داشته باشد و ریسک معاملات را به طور مؤثر کاهش دهد. عوامل و شاخصهای مختلفی وجود دارند که میتوانند به افزایش وضوح وضعیت بازار و امکان تحلیل و پیشبینی بورس و ارزش سهام شرکتهای عضو این بازار مالی توسط سرمایهگذاران کمک کنند و زمان مناسب برای معامله سهام را به سهامداران نشان دهند. یکی از عوامل مؤثر در تصمیم فعالان بازار بورس و اصطلاحات رایج میان آنها، سهام شناور آزاد است که قدرت تحلیل بازار را افزایش میدهد و تأثیر چشمگیری در ارزش سهام شرکتها دارد. در ادامه مطلب میتوانید با این موضوع که سهم شناور چیست و چگونگی تأثیر سهام شناور بر بازار و روند معاملات بورس و نحوه محاسبه آن آشنا شوید و سود خود را بر پایه دانش تخصصی بازار افزایش دهید.
سهام شناور چیست؟
سهام عرضه شده یک شرکت در دست دو گروه از سهامداران قرار میگیرد. بخش بزرگی از این سهام به سهامداران راهبردی (Closely-held Shares) تعلق دارد که سرمایهگذاری آنها به صورت بلندمدت است و قصد فروش سهام خود را ندارند. هدف این سهامداران معمولاً به منظور ورود و تأثیر در مدیریت شرکت است و دقیقاً به همین دلیل، بخش زیادی از سهام شرکت را خریداری میکنند. بسیاری از فعالان و سرمایهگذاران از ورود و خروج این افراد به سهم شرکت، سیگنالهای مطلوب و کارآمدی دریافت میکنند. زیرا فروش سهام از جانب تعدادی از سهامداران راهبردی میتواند نشانههایی از ریزش یا اصلاح در آینده نه چندان دور باشد.
بخش دیگری از سهام شرکت در دست افراد عادی قرار دارد که از افراد حقیقی یا حقوقی تشکیل میشوند. این افراد قصد سرمایهگذاری بلندمدت در شرکت را ندارند و تنها تعداد کمی از سهام شرکت را در مدت کوتاهی خرید وفروش میکنند. این دسته افراد تأثیر چندانی بر نوسانات قیمت سهام شرکت ندارند. درواقع به تعداد سهامی از یک شرکت که به صورت روزانه توسط سهامداران عادی در بازار مالی خرید وفروش میشوند، سهام شناور آزاد یا Floating Stock میگویند.
نحوه محاسبه سهام شناور آزاد در بورس
همانطور که بیان شد، سهام شناور یک شرکت قابلیت خرید وفروش دارند و در میان فعالان عادی دست به دست میشوند. اگر تعداد سهم متعلق به سهامداران راهبردی و سهام غیرقابل معامله (سهامی که به دلایل متفاوت، محدودیت موقت بر آنها اعمال میشود و برای مدتی قابل خرید و فروش نیستند) را از کل سهام شرکت کم کنیم، عددی به دست میآید که نشاندهنده تعداد سهام شناور آزاد آن شرکت است. بنابراین، این سهام را میتوان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:
سهام شناور = (تعداد سهم سهامداران راهبردی + تعداد سهام غیرقابل معامله) - کل سهام شرکت
مثالی برای محاسبه سهام شناور آزاد
برای درک بهتر این مطلب، فرض کنید تعداد سهام منتشرشده یک شرکت 1 میلیون است که 200 هزار سهم از میان آنها به دلیل دوره توقف عرضه اولیه قابل معامله نیستند. در این میان، دو سهامدار راهبردی الف و ب نیز صاحب به ترتیب 300 هزار و 350 هزار سهم شرکت هستند. آنچه در دستان سهامداران عادی باقی میماند و به صورت روزانه معامله میشود، تنها 150 هزار سهم از کل سهام منتشر شده است. درواقع به این تعداد سهم که توسط فعالان عادی خرید و فروش میشوند، سهام شناور آزاد گفته میشود. در این مثال، درصد سهم آزاد 15 درصد است.
تأثیر سهام شناور بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران
هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، امکان سقوط و رشد هیجانی و کوتاهمدت قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا میکند. این یعنی سهامداران عادی و حجم معاملات شرکت بیشتر بوده و نوسان ارزش سهم و تأثیر سهامداران راهبردی و مدیران بر قیمت سهام کاهش مییابد. این در حالی است که در شرکتهایی با سهام آزاد کم، دست سودجوها و سهامداران راهبردی برای مانور دادن، تأثیرات هدفدار بر قیمت سهام و سفتهبازی در سهم افزایش مییابد. بنابراین هرچه میزان سهام آزاد شرکت بیشتر باشد، ریسک خرید سهام، کاهش بیشتری به چشم میبیند. البته لازم به ذکر است که دقیقاً به همین دلیل افزایش ارزش سهام و بازدهی سرمایه نیز با سرعت کمتری اتفاق میافتد، اما سرمایهگذاران به خرید سهام این نوع شرکتها به دلیل ریسک کمتر آنها تمایل بیشتری نشان میدهند.
برای درک بهتر این مسئله، فرض کنید سهامداران شرکت ذکر شده در مثال قبلی با 15 درصد شناوری برای افزایش ارزش سهام خود اقدام به خرید بخشی از سرمایه خود کنند. این میتواند یک سیگنال مثبت عالی برای فعالان عادی باشد و آنها نیز به خرید سهام این شرکت ترغیب شوند. با افزایش تقاضا و نبود عرضه برای سهام این شرکت، قیمت سهام روند صعودی پیدا میکند. این امر دقیقاً یکی از ترفندهای سفتهبازی است که در بسیاری از شرکتها با شناوری سهم پایین انجام میشود. معمولاً به دلیل ریسک بالا و احتمال سفتهبازی و انحراف جهت معاملات متناسب با اهداف مدیران و سهامداران راهبردی، تمایل فعلان بازار بورس برای خرید سهام این دسته شرکتها کمتر است. این در حالی است که برای اعمال اینگونه تغییرات بر قیمت سهام شرکتهایی با شناوری بیشتر، به خرید حجم بسیار بالایی از سهام نیاز است دستکاری قیمت به راحتی میسر نمیشود. شایعهسازی درباره افزایش قیمت سهام این نوع شرکتها، فریب دادن سرمایهگذاران و در نهایت، فروش سریع سهام در اوج بسیار دشوار یا حتی غیرممکن است.
کمترین و بیشترین میزان سهام شناور آزاد در بورس ایران
در سایر کشورها، میزان سهام آزاد نباید به کمتر از 25 درصد برسد و حداقل یک چهارم از کل سهام شرکت در دست فعالان عادی قرار بگیرد. در غیر این صورت، شرکت به طور کامل از بازار بورس حذف میشود. این در حالی است که در بازار بورس ایران، سهام شناور آزاد شرکت میتواند تا 5 درصد نیز کاهش پیدا کند. با وجود حداقل 5 درصد میزان شناوری، در ایران ماکسیمم یا حداکثری برای شرکتها قرار داده نشده است و سهامداران راهبردی به راحتی میتوانند سهام شرکت خود را عرضه کنند.
آیا میزان سهام شناور همیشه ثابت است؟
میزان سهام شناور شرکتها ثابت نیست، زیرا مقدار زیادی از سهام در دست سهامداران راهبردی قرار دارد. سرمایهگذاران راهبردی میتوانند کل یا بخشی از سهام خود را در بازار به فروش بگذارند. در این صورت، میزان سهام آزاد شرکت افزایش پیدا میکند. این سهامداران همچنین ممکن است اقدام به خرید سهام بیشتری از شرکت کرده و از سهم فعالان عادی بکاهند. به این ترتیب، شرکتها موظف هستند در پایان دورههای سه ماهه درصد سهام آزاد خود را در سایت کدال بروز رسانی کنند.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟
با توجه به حداقل و حداکثر میزان سهام آزاد در بازار ایران، بهترین و مناسبترین میزان را میتوان 20-21 درصد در نظر گرفت. این درصد به میانگین کل نزدیکتر است، ریسک کمتری دارد و میزان نقد شوندگی آن بالا است. در شرکتهایی با میزان سهام آزاد بالا، سرمایه بیشتری به شرکت ورود پیداکرده است که موجب توسعه شرکت و افزایش ارزش سهام آن میشود. ازجمله جذابیتهای دیگر این شرکتها میتوان به نقد شوندگی بالا اشاره کرد. در این شرکتها معمولاً صف خرید و صف فروش خیلی زود جمع میشوند. زیرا همیشه افرادی وجود دارند که تمایل به خرید سهام این شرکتها داشته باشند.
شاخص سهام شناور آزاد چیست؟
فعالان و سرمایهگذاران حرفهای بازار بورس، به منظور تحلیل بهتر بازار و مقایسه شرکتها از شاخص سهام شناور آزاد بهره میگیرند. با توجه به این شاخص میتوان تأثیرگذاری و نقدشوندگی سهام شرکتها را با یکدیگر مقایسه کرد. در واقع هدف آن بررسی قسمتی از بورس با قدرت نقدشوندگی بالاتر است و نوسانات آن در تصمیم بسیاری از فعالان تأثیر میگذارد. درواقع هرچه میزان شاخص افزایش پیدا کند، یعنی سهامداران راهبردی اقدام به فروش سهام کردهاند و ریزش یا اصلاح در پیش است. این در حالی است که منفی شدن شاخص یک خبر خوب برای کسانی است که تمایل به خرید سهام شرکت و دریافت بازدهی سریع دارند.
شناوری سهام چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
حباب قیمتی یکی از پیامدهای سفته بازی و ایجاد هیجانات هدفدار در قیمت سهام شرکت است. زمانی که شناوری سهام یک شرکت پایین باشد، احتمال فریب دادن سرمایهگذاران و سهامداران عادی و دستکاری قیمتها افزایش پیدا میکند. به این ترتیب، قیمت سهام با ارسال یک سیگنال عمدی از جانب سهامداران راهبردی یا مدیران به صورت ناگهانی افزایش پیدا میکند و سود چشمگیری را به این افراد میرساند.
این حباب قیمتی عمر چندانی ندارد و پس از فروش سهام در اوج تقاضا و افزایش قیمت، شاهد ترکیدن حباب سقوط ارزش سهام هستیم. این امر دارای تأثیرات منفی بر کل بازار بوده و اعتماد فعالان بورس به این بازار را کاهش میدهد. اگرچه شرکتهای نوپا با میزان سهام آزاد ممکن است بتوانند در آیندهای نه چندان دور بازدهی خوبی به شما بدهند، اما ریسک سرمایهگذاری در آنها نیز بالا است. به همین ترتیب، هرچه میزان شناوری سهام یک شرکت بیشتر باشد، امکان ایجاد حباب قیمتی و ریسک سرمایهگذاری کاهش پیدا میکند.
همانطور که بیان شد، در کشورهای خارجی میزان حداقل شناوری شرکتها باید 2 درصد باشد. این در حالی است که حداقل این میزان در ایران به 5 درصد میرسد. به این ترتیب، اگر این قانون در ایران نیز اعمال شود شاهد حذف نیمی از شرکتها از بازار مالی بورس خواهیم بود. با این حال، شما میتوانید با استفاده از دانش تخصصی این بازار به تحلیل و مقایسه شرکتها بپردازید و با کاهش ریسک سرمایه گذاری، بازدهی آن را تضمین کنید.
سهام شناور آزاد در بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟
سهام شناور آزاد، یکی از مفهومهایی است که فعالان بازار سرمایه با آن سروکار دارند. این پرسش که سهام شناور آزاد تا چه اندازه در حین معاملات یا تحلیل یک سهم به کار میآید، موضوعی است که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. بهصورت کلی، سهام هر شرکت در بازار سرمایه، دو دسته سهامدار دارد؛ دسته اول سهامداران عمده یا راهبردی هستند که برای دورهای بلندمدت روی شرکت سرمایه گذاری کردهاند. این افراد، شامل کلیه اشخاص حقیقی یا حقوقی میشوند که مالک بیش از پنج درصد از سهام آن شرکت هستند. دسته دوم، سایر سرمایه گذاران (اعم از کدهای حقیقی و حقوقی) هستند که به دلایل مختلف، بخشی از سهام قابل معامله شرکت در بازار را خریداری کردهاند. بهتر است برای درک بیشتر شناوری سهم، به سایت مدیریت فناوری بورس تهران ( tsetmc.com ) مراجعه کرده و بعد از ورود، یک نماد را جستجو کنید. ما نماد «فملی» را برای این کار انتخاب کردیم. در نتیجه جستجو سه کادر اطلاعاتی، راجع به این سهم در صفحه نماد ظاهر میشود. دادهای که در کادر وسط مشاهده میشود، همان سهام شناور است. در این جستجو، سهام شناور نماد «فملی» ۲۴ درصد است. تعداد کل سهام شرکت نیز ۷۸ میلیارد برگه سهم است. در قدم بعدی باید به تفسیر این درصد بپردازیم.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار میرود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد. به عبارت دیگر، ۲۴ درصد از کل سهامداران، حاضر به عرضه سهام خود هستند و قصد ندارند سهم را نگهداری کنند و کرسی مدیریتی در این شرکت داشته باشند. ۲۴ درصد از کل ۷۸ میلیارد، شامل ۱۸ میلیارد و ۷۲۰ میلیون برگه سهم میشود. این درصد به ما کمک میکند تا بدانیم، چه میزان از سهامداران مایل به عرضه سهم هستند و این موضوع چقدر میتواند ریسک معاملات ما را در خرید یا فروش تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت، هرچه این نسبت بزرگتر باشد، یعنی تمایل سهامداران به نگهداری سهم کمتر است. بنابراین ریسک نگهداری سهم توسط ما افزایش مییابد. چون عدهای میتوانند با عرضه خود، منافع نگهداری سهم توسط ما را تحت تاثیر قرار دهند.
چگونه سهام شناور آزاد را محاسبه کنیم؟
برای محاسبه سهام شناور آزاد باید ابتدا ترکیب سهامداران را بررسی کرده و سپس تعداد سهامداران راهبردی را تعیین کنیم. وقتی تعداد این سهامداران را بدانیم و از کل سهامداران کم کنیم، میتوانیم به تعداد سهام شناور آزاد و درصد آن به کل سهام شرکت دستیابیم.
شناوری سهم چه اثری بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران دارد؟
در بسیاری از بورسهای دنیا، شرکتهایی که شناوری کمتر از ۲۵ درصد دارند، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. دلیلش هم این است که اگر شرکتی مایل نیست حداقل یک چهارم سهامش را به مردم بدهد پس نباید در بورس وجود داشته باشد. در نقطه مقابل، اگر سهمی شناوری زیادی داشته باشد، زودتر و سریعتر عرضه میشود. در نتیجه، تعداد سهامداران مردمی بیشتر میشوند و امکان دستکاری قیمتی توسط تصمیم گیرندگان شرکت کاهش مییابد. اما اگر شرکتی شناوری کمی داشته باشد، توسط مدیران و سهامداران راهبردی میتواند به سمت اهداف مدنظر آنها هدایت شود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهامداران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکتهایی با سهام شناوری بالا بهراحتی نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکتهایی حجم بالای معاملات و سهامدارانش مانع از نوسانات زیاد سهم میشود.
هرچه شرکت شناوری بالاتری داشته باشد، افزایش قیمت آن به سرمایه بیشتری نیاز دارد. مثلا اگر دو شرکت با شناوری ۵۰ درصد و ۲ درصدی را با هم مقایسه کنیم، شرکت اول برای تغییر قیمت به سرمایه بیشتری نیاز دارد. اما شرکت دوم با سرمایه کمی صف خرید میشود و رشد قیمتی پیدا میکند. به زبان ساده، زمانی که تعداد بیشتری از سهام، آماده عرضه باشند رشد قیمت با تاخیر همراه خواهد بود. در هنگام عرضه و تشکیل صف فروش نیز شرکت با شناوری بالا، چون عرضه کنندگان بالقوه بیشتری دارد سریعتر صف فروش میشود. درصد سهام شناور آزاد بهعنوان عامل اثرگذار بر افزایش نقد شوندگی، عمق و کارایی بازار مطرح میشود. اگر بهتازگی با بازار سهام آشنا شدهاید، بهتر است سهامی را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید که شناوری متعادل داشته باشد. برای به دست آوردن شناوری متعادل، کافی است میانگین سهام شناور شرکتهای بازار را محاسبه کنیم و هر چه شناوری سهم موردنظر ما به این میانگین نزدیکتر باشد، شناوری متعادلتری دارد. سهمهای کوچکی که سهام شناور آزاد کمی دارند بهترین سهم برای سفتهبازها محسوب میشوند تا بهراحتی و با سرمایه کم، روی آنها اثر بگذارند.
آیا میزان سهام شناور ثابت میماند؟
همانطور که پیشتر گفته شد، سهام شناور، قابلیت نقد شوندگی بالایی دارد. میزان این سهام شناور، ثابت نیست. چون ممکن است سهامداران اصلی شرکت در هنگام رشد قیمت سهم، آن را در بازار بفروشند و به همین علت میزان سهام شناور خود را در بازار کاهش دهند. اگر خریدار خرد نیر تصمیم بگیرد با یک یا چند کد سهامداری، سهام را با حجم عمده خریداری کند شناوری سهم کاهش مییابد. شرکتهای بورسی و فرابورسی در دورههای میزان شناوری سهم در بورس ایران سه ماهه، درصد سهام شناور خود را روی سامانه کدال منتشر میکنند.
بهترین میزان سهام شناور آزاد چند درصد است؟
حداقل مقدار سهام شناور آزاد شرکتها میتواند ۵ درصد باشد. اما در واقع برای این مقدار، حداکثری وجود ندارد. چون یک سهامدار عمده میتواند کلیه سهام خود را با رعایت ضوابط و شرایط خاص در قالب عرضه خرد در بازار به فروش برساند و به همین ترتیب میزان شناوری سهام شرکت را افزایش دهد. تجربه نشان داده، هر چه این درصد به میانگین شناوری نزدیکتر باشد، متعادلتر است. طبق آخرین گزارشها، درصد میانگین شناوری چیزی حدود ۲۱ درصد برای شرکتهای بورسی و فرابورسی است.
شاخص شناور آزاد چیست؟
در این شاخص، هر سهم بر اساس سهام شناوری که دارد روی شاخص تاثیر میگذارد. دلیل اهمیت شاخص شناور به این خاطر است که تاثیر گذاری هر سهم، بر مبنای میزان اثرگذاری سهام قابل معامله شرکت در بازار سهام محاسبه میشود. به همین دلیل، قابلیت تحلیلی بالایی دارد و خاصیت توضیح کنندگی آن میتواند اتفاقات بازار سرمایه را کاملا پوشش دهد.
شناوری چه اثری بر حباب قیمتی دارد؟
ارتباط نزدیکی بین سهام شناور آزاد شرکت و حباب قیمتی وجود دارد. در حالت کلی، شرکتهای با سرمایه پایین، پتانسیل بالایی برای رشد قیمتی در آینده دارند. ولی میزان ریسک این شرکتها نیز بالا است. درواقع باید گفت که تغییرات سود در شرکتهای با سرمایه کمتر، زیاد است. این فرایند برای شرکتهای بزرگتر برعکس است. یعنی پتانسیل کمتر و از طرفی ریسک کمتر. حالا در نظر بگیرید که هر سرمایهگذار باید با توجه به سطح ریسکپذیری خود این شرکتها را انتخاب کند.
بازار سرمایه بهعنوان یکی از مهمترین گزینههای سرمایه گذاری، جایگاه مناسبی برای جذب سرمایهها به شمار میرود. سرمایه گذاران با در نظر گرفتن درجه ریسکپذیری و بازدهی مورد انتظار، سهام موردنظر خود را انتخاب میکنند. درنتیجه بازارهای سرمایه باید کارایی لازم را برای جذب سرمایه گذاران و تامین منابع مالی و درنتیجه تخصیص بهینه منابع جهت بازدهی بیشتر آنها داشته باشند. یکی از مشکلات بازارهای در حال توسعه ازجمله بورس تهران، وجود سهام شناور پایین است. پایین بودن میزان سهام شناور آزاد امکان دستکاری قیمت توسط معامله گران بزرگ را افزایش میدهد و میتواند منجر به اتفاقات خطرناکی نظیر گمراهی بازار و تشکیل حباب قیمتی گردد که درنهایت باعث کاهش اعتماد سرمایه گذاران به بازار سرمایه میشود. این اتفاق، کارایی و عمق بازار سرمایه را کاهش میدهد. متاسفانه اکنون در برخی از شرکتهای بورس تهران، میزان سهام قابل معامله در بازار محدود شده و همین نکته، ریسک احتمال قیمت سازی و سو استفاده از این مسئله را افزایش داده است. این پدیده در مورد شرکتهای تازهوارد به بورس شدیدتر است. چون به خاطر نبودن اطلاعات تاریخی، زمینه گسترش شایعههای بیاساس و رشد حباب گونه قیمت سهام به میزان بیشتری فراهم میشود.
دلیل اصرار بر رعایت حداقل میزان سهام شناور آزاد، کارایی کارکردهای بازار است. درواقع بورس کشورهایی که از میزان سهام شناور کمتری برخوردار هستند عمق کمتری دارد و بسیار شکننده است. باید یادآوری کرد که سهام شناور، تقریب خوبی از عرضه واقعی سهام است. اگر سهام شناور شرکتی بالا باشد، بازار سهم آن نقدتر، نوسان قیمت آن پایینتر و درنتیجه ریسک سرمایه گذاری کمتر خواهد بود. همین موضوع باعث افزایش تقاضا میشود. بورس تهران نیز چندی است که به محاسبه و انتشار ضریب سهام شناور آزاد شرکتهای پذیرفته شدهاش میپردازد. این ضریب، نشانگر تسلط سهامداران استراتژیک به این بازار است. به عبارت دیگر سهامداران عمده که عموماً دولتی یا شبه دولتی هستند، بیش از ۷۰ درصد بازار سهام ایران را در اختیار دارند. همان طور که کمی قبل با هم گفتیم، در بسیاری از بورسهای دنیا شرکتهایی که کمتر از ۲۵ درصد سهام آنها شناور آزاد باشد، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. در صورت اعمال این معیار در بورس اوراق بهادار تهران باید بیش از ۵۰ درصد شرکتهای بورس از فهرست شرکتهای پذیرفته شده حذف شوند.
سهام شناوری این شرکتها در بورس و فرابورس ۱۰۰ درصد است!
سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. روز گذشته بورس اوراق بهادار تهران طی اطلاعیهای که بر روی سامانه اطلاعات ناشران (کدال) منتشر کرد، میزان شناوری سهام شرکتها در بورس و فرابورس در انتهای سال ۹۹ را اعلام کرد.
به گزارش نبض بورس، روز گذشته ۳۱ فروردین ۱۴۰۰ بورس اوراق بهادار تهران طی اطلاعیهای که بر روی سامانه اطلاعات ناشران (کدال) منتشر کرد، میزان شناوری سهام شرکتها در بورس و فرابورس در انتهای سال ۹۹ را اعلام کرد.
گفتنی است در حال حاضر میزان شناوری ۱۴۴ شرکت در فرابورس ایران و همچنین شناوری ۳۶۱ شرکت در بورس اوراق بهادار تهران اعلام شده که در مجموع شناوری ۵۰۵ شرکت بورسی وفرابورسی اعلام شده است. این در حالی است که تعداد شرکتهای حاضر در بورس و فرابورس حدود ۷۰۰ شرکت میباشد.
سهام شناور آزاد چیست؟
سهام شناور آزاد یا (Free Float) بخشی از سهام یک شرکت است که دارندگان آن، آماده عرضه و فروش آن سهام هستند. آنها قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت کنند و انتظار میرود در آینده نزدیک، آن سهام، قابل معامله باشد.
شناوری سهم چه اثری بر قیمت سهم و تصمیم سهامداران دارد؟
در بسیاری از بورسهای دنیا، شرکتهایی که شناوری کمتر از ۲۵ درصد دارند، از فهرست شرکتهای بورسی حذف میشوند. دلیلش هم این است که اگر شرکتی مایل نیست حداقل یک چهارم سهامش را به مردم بدهد پس نباید در بورس وجود داشته باشد. در نقطه مقابل، اگر سهمی شناوری زیادی داشته باشد، زودتر و سریعتر عرضه میشود. در نتیجه، تعداد سهامداران مردمی بیشتر میشوند و امکان دستکاری قیمتی توسط تصمیم گیرندگان شرکت کاهش مییابد. اما اگر شرکتی شناوری کمی داشته باشد، توسط مدیران و سهامداران راهبردی میتواند به سمت اهداف مدنظر آنها هدایت شود. اگر سهام شناور آزاد کم باشد با سرمایه کم میتوان قیمت آن را در دست گرفت و افزایش یا کاهش کاذب در آن ایجاد کرد و با شایعات سهامداران آن را فریب داد یا افراد را ترغیب به خرید آن کرد. در شرکتهایی با سهام شناوری بالا بهراحتی نمیتوان معاملات سهام را تحت تاثیر قرارداد. در چنین شرکتهایی حجم بالای معاملات و سهامدارانش مانع از نوسانات زیاد سهم میشود.
مصوبهای که اجرا نشد!
سال گذشته، مصوبهای گذارده شد مبنی بر این که شرکتهایی که طی سال ۹۹ وارد بورس میشوند و تا میزان ۲۵ درصد سهام خود را شناور کنند، از معافیت رسیدگی به حسابهای مالیاتی شرکت در سالهای قبل برخوردار میشوند که به دلیل ریزش بازار و شرایط نزولی این امر در عمل محقق نشد.
دامنه سهام شناوری نمادها در بورس و فرابورس چقدر است؟
بررسی فایل منتشر شده بیانگر آن است که دامنه یا حدود سهام شناور نمادها در بورس و فرابورس تهران بین یک تا ۱۰۰ درصد میباشد.
سهام شناور نمادهایی که در بورس تهران ۱۰۰ درصد میباشد عبارتند از: انرژی ۱، ثفارس، کالا و کماسه.
همچنین کمترین میزان سهام شناوری در بین نمادهای بورس تهران متعلق به سدشت میباشد که سهام شناوری آن تنها ۰.۸۹ درصد میباشد.
در فرابورس تهران نیز تنها یک نماد دارای سهام شناوری ۱۰۰ درصد میباشد که آن یک نماد، فولای است. همچنین کمترین میزان سهام شناوری در بین نمادهای فرابورس تهران نیز مربوط به نماد مارون با ۱.۰۹ درصد سهام شناوری است.
میزان سهام شناور شرکتها در بورس چقدر است/ از 3 تا 100درصد
بورس تهران میزان شناوری سهام شرکتها در بورس تهران را اعلام کرد که کمترین میزان شناوری 3 درصد و بیشترین آن 100درصد بوده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، بورس اوراق بهادار تهران در اطلاعیهای که در سامانه اطلاعات ناشران، کدال منتشر کرده، میزان شناوری سهام شرکتها در بورس یعنی میزان سهام آزاد قابل معامله شرکتهای بورسی را اعلام کرده است که در این میزان درصدهای مختلفی از شناوری سهام دربورس وجود دارد که این میزان از 3 درصد گرفته تا صددرصد به چشم میخورد. همچنین میزان سهام شناور شرکتها در فرابورس ایران هم اعلام شده که در آن بازار نیز از یک درصد گرفته تا صددرصد سهام شناور در فرابورس ایران به چشم میخورد.
در این بین پارسال مصوبهای گذرانده شد که شرکتهایی طی سال 99 وارد بورس میشوند و تا میزان 25 درصد سهام خود را شناور کنند، از معافیت رسیدگی به حسابهای مالیاتی شرکت در سالهای قبل برخوردار میشوند که به دلیل ریزش بازار و شرایط نزولی این امر در عمل محقق نشد.
به هر حال هرچه میزان سهام بیشتری در بورس شناور باشد، به شفافیت شرکت و سهامی عام شدن بیشتر کمک میکند، البته یک نکته نباید از نظر دور نگه داشته شود و آن اینکه برای اداره شرکتهای بورسی که معمولا شرکتهای بزرگ هستند، به صورت حرفهای لازم است، سهام مدیریتی حفظ شود، به گونهای که یک سهامدار عمده به عنوان شخصیت حقوقی بتواند معیارهای حرفهای را رعایت کند و از مدیرعامل و هیأت مدیره شرکتها ارتقای حرفهایگری و حاکمیتی شرکتی را در اداره شرکت طلب کند. بنابراین افزایش شناوری سهام گرچه خوب است، اما باید در همه حال مدیریت حرفهای شرکتها در اولویت قرار گیرد، البته عمق بازار هم باید افزایش یابد که این عمق بازار از دو طریق یکی با عرضه اولیه سهام شرکتهای جدید در بورس و دیگری با افزایش شناوری سهام یعنی افزایش میزان سهام در بورس محقق میشود.
در شرایطی که بازار رونق میگیرد باید به عمق بازار توجه شود و به هر حال معیارهای حرفهایگری و حاکمیت شرکتی در شرکتهای بورسی همواره باید مورد توجه قرار گیرد.
در حال حاضر میزان شناوری 144 شرکت در فرابورس ایران و همچنین شناوری 361 شرکت در بورس اوراق بهادار تهران اعلام شده که در مجموع شناوری 505 شرکت بورسی وفرابورسی اعلام شده است.
کل شرکتهای بورسی و فرابورسی حدود 700 شرکت هستند. در حالیکه تعداد شرکتها در اقتصاد ایران بسیار بیشتر از این رقمها است که امیدواریم با رونق بازار و فراهم شدن زمینه عرضههای اولیه شرکتهای جدیدتری در بورس و فرابورس ارائه شوند تا علاوه بر افزایش شفافیت به افزایش حاکمیت شرکتی و افزایش مؤلفههای حرفهای شرکتداری کمک کند.
در حال حاضر حجم ارزش شرکتهای بورسی در بورس تهران به حدود 4میلیون و 893 هزار میلیارد تومان و ارزش شرکتهای فرابورسی به حدود یک میلیون و 208 هزار میلیارد تومان و در مجموع ارزش روز شرکتهای دو بازار به بیش از 6 میلیون و 100 هزار میلیارد تومان رسیده است که اگر براساس دلار 23 هزار تومانی حساب کنیم، ارزش روز شرکتهای دو بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران به حدود 260 میلیارد دلار رسیده است.
دیدگاه شما