جنگ اطلاعاتی بین ایران و آمریکا و سکوت نفتیها
خرداد: از زمانیکه آمریکا از برجام خارج شد و ترامپ اعلام کرد قصد دارد میزان صادرات نفت ایران افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا را به صفر برساند، رسانهها گرد و خاک به پا کردند و کارشناسان و تحلیلگران هیاهو؛ اما مردان نفتی ترجیح دادند با تاکید بر ناتوانی آمریکا در حذف نفت ایران از بازارهای جهانی، سکوت پیشه کنند.
به گزارش خرداد به نقل از ایسنا، با تکرار مجدد تاریخ، نفت باز هم توسط ترامپ انتخاب شد تا ابزار آمریکا برای آسیب رساندن به ایران شود. ترامپ کمر همت به صفر رساندن میزان صادرات نفت ایران بست و هرچند سناریوهای مختلفی را برای این هدف به کار برد اما موفق نشد و دقیقا سه روز مانده به تاریخی که اعلام کرده بود میزان صادرات نفت ایران صفر میشود، به هشت مشتری نفت ایران برای ادامه خرید نفت از ایران معافیت داد.
در این سوی ماجرا، دولتمردان ایران از همان ابتدا اعلام کردند رویای ترامپ برای به صفر رساندن نفت ایران دست نیافتنی است اما درباره آمار و اطلاعات و راههایی که از طریق آن تحریم را دور خواهند زد سخنی به میان نیامد و سوالات خبرنگاران درمورد میزان تولید، صادرات و راهکارهایی که وزارت نفت برای مقابله با تحریم های آمریکا درنظر گرفته است، پاسخ داده نشد.
زنگنه - وزیر نفت - یک بار در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر تصمیم آمریکا برای به صفر رساندن صادرات ایران و اینکه آیا خلاء نفت ایران در بلندمدت جبرانپذیر خواهد بود، گفت: انشاالله خواب آمریکا برای نفت ایران تعبیر نمیشود.
"بارها اعلام کردهایم که درباره تحریم اطلاعاتی به آمریکا نمیدهیم. من درباره تحریم یک کلمه هم حرف نمیزنم، قرار نیست برای خوشحالی مردم حرفهایی بزنم و کارهایی که در این حوزه انجام میدهم را لو بدهم." این جملات تنها گوشهای از اظهارات زنگنه درباره تحریمهای نفتی است.
اما علت این سکوت چه بود؟! روز دوشنبه، امیرحسین زمانینیا - معاون وزیر نفت - از وجود جنگ روانی و اطلاعاتی بین ایران و آمریکا خبر داد و گفت: وزارت نفت افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا نمیتواند درباره آمار و ارقام حرف بزند، زیرا جنگ جدی اطلاعاتی، روانی و افکار عمومی بین ایران و واشنگتن در حال جریان است. هر اطلاعاتی که ما بدهیم، آنها استفاده میکنند و هر اطلاعاتی که آنها بدهند، ما استفاده میکنیم. هر دو طرف یکدیگر را خوب میفهمند، اما اینکه این جنگ تا چه زمانی ادامه دارد، به تغییر ماهوی روابط بینالمللی بستگی دارد و اینکه اتحادیه اروپا چقدر مستقل از آمریکا شود و نفوذ مالی آمریکا چقدر در دنیا محدود شود.
با این اوصاف، شاید نتیجه همین سکوت است که صادرات نفت ایران، گاهی چراغ روشن و گاهی چراغ خاموش ادامه دارد و به گفته زمانینیا ایران در نفت جلوتر از برنامه خود قرار دارد.
دلار از مبادلات نفتی ایران رنگ می بازد
تیننیوز| تصمیم بانک مرکزی ایران برای حذف دلار به عنوان مبنای مبادلات نفتی، قطعا منجربه تهدید جایگاه دلار ،آسیب به اقتصاد ایالات متحده ،تحول دربازارهای ارزی و افزایش قیمت نفت خواهد شد.
به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران جوان سرمد توحیدی نژاد کارشناس بانکی مطلبی با عنوان "حذف دلار از مبنای مبادلات نفتی "نوشته و دراختیار خبرنگار ما قرار داده است که متن کامل آن را در ادامه می خوانید:
بخش قابل توجهی از نفت ایران در حال حاضر به اروپا یا کشورهای شرق آسیا صادر میشود که اگرچه ارز عملیاتی آن دلار نیست، اما گزارشگریهای صادرات نفت ایران همواره بر اساس دلار انجام میشود، همین مسئله باعث شد که رئیسکل بانک مرکزی اعلام کند استفاده از دلار در چنین شرایطی منطقی نیست.
رئیسکل بانک مرکزی نهم بهمنماه در مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد واحد ارز گزارشگری در نهایت تا چند ماه دیگر تغییر خواهد کرد. به اعتقاد سیف، از زمان تحمیل تحریمهای اولیه درسال 58،ایران در خصوص استفاده از دلار همواره بامشکل مواجه بوده است، این درحالی است که دررابطه با دیگر ارزها، هیچگونه محدودیتی وجود ندارد و لازم است از میان دیگر ارزهای رایج دنیا، واحد ارز باثبات دیگری که برای تجارت خارجی ما بیشترین کاربرد را داشته باشد، جایگزین مبنای گزارشدهی فعلی کنیم.
ارز گزارشگری، ارزی است که به عنوان مبنای محاسبات در گزارشهای اقتصادی استفاده میشود. البته در کشور ما، بهواسطه وجود تحریمهای دلاری، عمده عملیات واقعی اقتصاد با سایر ارزهای معتبر دنیا انجام میشود، اما همچنان مبنای گزارشگری اقتصادی، دلار باقی مانده است.
نشریه فوربز (FORBES) مینویسد: حاصل سالها تحریم اقتصادی ایران توسط سلسلهای از دولتهای مختلف آمریکا این بوده که هماکنون ایران کمترین مبادلات تجاری را با آمریکا دارد. اولین شریک تجاری ایران، امارات متحده عربی است که قریب به 24 درصد از تمام صادرات و واردات ایران از طریق آن انجام میگیرد. چین دومین شریک تجاری ایران، 22 درصد و در ردههای بعدی ترکیه، هند و اتحادیه اروپا جای گرفتهاند که هرکدام شش درصد از کل مبادلات تجاری ایران را پوشش میدهند.
در سالهای دهه هفتاد میلادی، ملتهای عربی با ریچارد نیکسون رئیسجمهور وقت ایالات متحده به توافق رسیدند که در ازای تعیین دلار به عنوان مبنای مبادلات نفتی، از حمایت نظامی آمریکا برخوردار شوند. از آن روز و پس از موافقت کشورهای عضو اوپک، دلار به عنوان واحد ارز استاندارد افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا مبادلات نفتی انتخاب شد.
کشورهای عضو اوپک حدود 73 درصد از منابع نفتی جهان را در اختیار دارند و بیش از 42 درصد از تولید نفت جهان توسط این کشورها انجام میگیرد. بنابراین استفاده از دلار به عنوان ارز استاندارد در مبادلات نفتی، منجر به بالا رفتن تقاضا برای این ارز شده و به آن پشتوانه مورد نیاز برای "ذخیره ارزی بینالمللی" شدن را بخشیده است. بدین سبب مصرفکنندگان آمریکایی نیز در برابر تبعات منفی تورم محافظت میشوند.
از آنجا که ایران دربردارنده 13 درصد از کل ذخایر نفتی اوپک است، تصمیم بانک مرکزی ایران برای عدم استفاده از دلار به عنوان مبنای گزارشگری اقتصادی، قطعا جایگاه دلار را تهدید کرده و به اقتصاد ایالات متحده آسیب وارد میکند.
پس از اجرایی شدن این طرح، به عبارت دیگر، پس از حذف شدن دلار از 13 درصد از مبادلات اوپک، از ارزش دلار آمریکا قطعا به ارزش رقبای اصلی دلار، یورو و پوند افزوده خواهد شد. با این اتفاق، باید منتظر تحولاتی در بازارهای ارزی و همچنین افزایش قیمت نفت باشیم.
ظرفیت انتقال نفت ری به شمال کشور افزایش مییابد
مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران با اشاره به برنامهریزی برای افزایش ظرفیت انتقال فرآوردههای نفتی از ری به شمال کشور گفت: فناوری پیگرانی هوشمند خطوط لوله در کشور با استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان، با انحصارشکنی از شرکتهای خارجی در حال عملیاتیشدن است.
به گزارش گروه اقتصاد و کارآفرینی خبرگزاری آنا به نقل از وزارت نفت، ارسلان رحیمی، مدیرعامل شرکت خطوط لوله و نفت مخابرات ایران در حاشیه بازدید از تأسیسات نفتی منطقه شمال شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران گفت: فناوری پیگرانی هوشمند که تاکنون دانش آن در انحصار بعضی از کشورها افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا بوده است، با پیگیریهای انجام شده در داخل کشور، در حال بومیسازی است.
وی با اشاره به لزوم تحقق شعار سال بنا به منویات مقام معظم رهبری ادامه داد: بهمنظور استفاده از ظرفیت شرکتهای دانشبنیان و دانشگاهی، زمینه لازم برای استفاده و بهکارگیری فناوری پیگرانی هوشمند خطوط انتقال نفت و فرآوردههای نفتی در صنعت نفت مهیا شده است.
به گفته مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران، این فناوری با استفاده از توان داخل پیشرفت قابل توجهی داشته است، بنابراین در آینده نزدیک میتوان انتظار داشت که در صنعت نفت کشور عملیاتی شود.
** افزایش ظرفیت انتقال فرآوردههای نفتی از ری به شمال
رحیمی از وجود دو برنامه برای افزایش ظرفیت انتقال فرآوردههای نفتی از ری به شمال خبر داد و تصریح کرد: اجرای طرح افزایش ظرفیت انتقال فرآوردههای نفتی بهمنظور برطرف شدن نیاز استانهای شمالی کشور در برنامه آتی قرار دارد و بهزودی اقدامات اجرایی آغاز میشود.
بر پایه این گزارش، پیگ هوشمند یکی از انواع پیگها است که به منظور کنترل شرایط فیزیکی افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا خطوط لوله مورد استفاده قرار میگیرد. با استفاده از این فناوری، به موازات انجام تعمیرات به موقع، میتوان افزون بر افزایش طول عمر خطوط، از بروز نشتیها و آلودگیهای ناشی از مشکلات خوردگی همزمان با انتقال نفتخام و فرآوردههای نفتی ممانعت کرد.
چند درصد نفت ایران به آسیا صادر میشود؟/ صادرات بیشاز ۲میلیون و ۶۰۰هزار بشکه نفت خام
ایران در حال حاضر بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام صادر می کند که ۶۰ درصد این صادرات به آسیا و ۴۰ درصد آن به اروپا است.
طبق اعلام رسمی وزارت نفت ، ایران هم اکنون به طور میانگین روزانه بیش از 2 میلیون و 600 هزار بشکه نفت روانه بازارهای اروپا و آسیا میکند، بازارهایی که برای احیای آن سختیهای زیادی متحمل شده است.به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تسنیم،بر اساس این گزارش، شرکتهای اروپایی از حدود 2 سال گذشته، خرید محمولههای نفت خام ایران را ازسر گرفتند، اروپاییها که در دوران تحریم خرید نفت خام از ایران را به نزدیک صفر رسانده بودند اینک پذیرای حدود 40 درصد از محمولههای صادراتی این کشور هستند.
اروپاییها روزانه 15 میلیون بشکه نفت مصرف میکنند که 11 میلیون آن وارد میشود؛ نیمی از 11 میلیون بشکه نفتی که اروپا میخرد از طریق خط لوله و بقیه آن از طریق حمل و نقل دریایی محمولههای نفتی تامین میشود. در واقع ایران به دنبال رقابت برای سهم گرفتن از بیش از چهار میلیون بشکه نفت خام وارداتی کشورهای اروپایی از طریق آبهای آزاد است.
شرکتهای انگلیسی -هلندی شل، توتال فرانسه، انی ایتالیا و ساراس ایتالیا، هلنیک پترولیوم یونان، رپسول اسپانیا، مول (MOL) مجارستان، بعضی از مشتریان محمولههای نفت خام ایران در اروپا هستند که به طور میانگین از ابتدای سال 2017 تا پایان ماه اوت (مرداد-شهریورماه) روزانه 720 هزار بشکه نفت خام خریدهاند.
نمودار رشد تقاضا برای نفت در اروپا کاهنده و در یک دهه گذشته تقریبا وضع به همین منوال بوده است.
چین بزرگترین مشتری نفت ایران است که در دوران تحریم خرید از ایران را متوقف نکرده بود و پس از لغو تحریمها، نیز واردات نفت از تهران را افزایش داد. تقاضای رو به رشد نفت در چین، این کشور را به یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت در افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا جهان بدل کرده است. این کشور هم اکنون به طور میانگین روزانه 13 میلیون بشکه نفت مصرف میکند که از این مقدار، 9 میلیون آن وارداتی است که بخش اندکی از آن با دریافت از طریق خط لوله تامین میشود.
تفاوت بزرگ چین با کشورهای اروپایی در تقاضای فزاینده این کشور است، نمودار تقاضای نفت چینیها بر خلاف اروپاییها افزایشی است. پیش بینیها حاکی از آن است که واردات نفت این کشور بهزودی روزانه 2 میلیون بشکه دیگر افزایش مییابد و این به معنای آن است که پکن بازار خوبی برای تولیدکنندگانی مانند ایران به شمار میآید.
چینیها بزرگترین مشتری نفت خام ایران هستند، این کشور از ابتدای سال 2017 تا پایان ماه اوت بهطور میانگین روزانه بیش از 600 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده است. رکورد واردات نفت چین از ایران در ماه اوت شکسته شد، این کشور در ماه اوت به طور میانگین روزانه بیش از 700 هزار بشکه نفت از ایران خریده است.
هند پس از چین، دومین مشتری نفت خام ایران است، این کشور همانند چین، در دوران تحریم، خرید نفت از ایران را قطع نکرد، اگرچه آمریکا برای کم کردن خرید نفت از ایران فشار زیادی بر دهلی نو وارد کرده بود، اما این کشور آسیایی در دوران تحریم بارها از آمریکا خواسته بود به دلیل وابستگی شدید به نفت خام ایران، کشورش را از افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا تحریمهای ایران معاف کند.
هند یکی از بازارهای رو به رشد نفت در آسیاست، پالایشگران هندی از ابتدای سال 2017 تا پایان ماه اوت، به طور میانگین 450 هزار بشکه از ایران خریدند. رکورد خرید نفت هند از ایران در ماه ژوئیه ثبت شد و شرکتهای پالایشگر هندی در این ماه 500 هزار بشکه از ایران نفت خریدند.
کره جنوبی اگرچه در 26 ژوئن 2012، اعلام کرده بود واردات نفت از ایران را با آغاز تحریمهای اروپا متوقف میکند، اما هیچگاه این کار را نکرد و در دوران تحریم، اگرچه به میزان اندک، خرید نفت از ایران را ادامه داد و پس از لغو تحریمها حجمش را افزایش داد.
کره جنوبی با خرید روزانه 300 هزار بشکه بزرگترین مشتری میعانات گازی ایران به شمار میآید.
این کشور آسیایی از ابتدای امسال تا پایان ماه اوت، به طور میانگین روزانه 100 هزار بشکه نفت خام از ایران خریده، واردات این کشور بین 90 تا 110 هزار بشکه در نوسان بوده است.
ژاپن دیگر کشور شرق آسیا، از ابتدای سال 2017 تاکنون، بهطور میانگین روزانه 100 هزار بشکه نفت خام از ایران خریده است.
بررسیها نشان می دهد از ابتدای سال 2017 تا پایان ماه اوت، افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا ایران بیش از 60 درصد نفت خود را روانه بازار آسیا و نزدیک 40 درصد را روانه بازارهای اروپا کرده است.
ایران به طور میانگین در هشت ماه سال 2017، 2 میلیون و 150 هزار بشکه نفت خام و حدود 500 هزار بشکه میعانات گازی صادر کرده است. رکورد صادرات روزانه 2 میلیون و 300 هزار بشکهای ایران در ماه فوریه ثبت شد.
گاز طبیعی که از مخازن گازی استحصال میشود به طور عمده حاوی حجم قابل ملاحظهای میعانات گازی است و زمانی که حجم برداشت گاز از مخزن زیاد باشد، این مقدار بیشتر میشود. به جریان هیدروکربنی مایع که در ذخایر گاز طبیعی وجود دارد، میعانات گازی میگویند که به صورت رسوب و تهنشین در گاز استخراجی یافت میشود، از این رو در دوران تحریم بر خلاف نفت، امکان توقف تولید میعانات گازی وجود نداشت.
میعانات گازی در دوران تحریم روی آب ذخیره و بلافاصله پس از لغو تحریمها، فروش این محمولهها آغاز شد، حجم میعانات گازی ذخیره شده روی آب رقمی حدود 75 میلیون بشکه بود که امروز همه آن فروخته شده و اکنون متقاضیان این ماده در داخل و خارج از کشور به ویژه پالایشگاه ستاره خلیج فارس افزایش یافته است.
شرکت ملی نفت ایران برای نخستین بار می تواند ادعا کند از زمان آغاز تولید میعانات گازی با رقم روزانه 80 هزار بشکه در فازهای 2 و 3 پارس جنوبی، اکنون دیگر میعانات گازی ذخیره شده برای صادرات ندارد، این در حالی است که پارسال در چنین روزهایی 50 میلیون بشکه از این محصول روی آب ذخیره سازی شده بود.
کره جنوبی بزرگترین مشتری میعانات گازی ایران است که بیش از نیمی از میعانات گازی به آنجا ارسال می شود؛ ایران توانست در مردادماه امسال، روزانه 530 هزار بشکه میعانات گازی صادر کند.
روسیه بازار جدید پتروشیمی ایران شد/ بازگشایی در بازار 2 میلیارد دلاری بر روی ایران
مدیر بازرگانی خارجی شرکت تجارت صنعت هلدینگ خلیج فارس از آغاز مذاکره با شرکت های روسی به منظور افزایش حجم صادرات محصولات پتروشیمی و پلیمری به روسیه و کشورهای آسیای میانه و حوزه قفقاز خبر داد.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی انجمن صنفی کارفرمائی صنعت پتروشیمی، دور جدید گفتگوهای شرکتهای پتروشیمی ایران به منظور امضای قراردادهای افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا فروش و صادرات محصولات پتروشیمی و پلیمری به کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز، آسیای مرکزی و روسیه با حضور در نمایشگاه اینترپلاستیک 2018 مسکو انجام شد.
ارزش بازار وارداتی محصولات پتروشیمی و پلیمری روسیه حدود دو میلیارد دلار در سال برآورد می شود که در سال 2017 میلادی حجم فروش و صادرات پتروشیمی ایران به این کشور نفت و گازخیز جهان کمی بیش از 24 میلیون دلار بوده است.
«حسین پیررسول زاده» درباره برنامه های حضور در بازار صادراتی پتروشیمی روسیه با افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا بیان اینکه هلدینگ خلیج فارس بزرگترین هلدینگ صنعت پتروشیمی ایران است، گفت: در شرایط فعلی هلدینگ خلیج فارس دومین شرکت و مجموعه بزرگ صنعت پتروشیمی در خاورمیانه بوده و به دنبال متنوع سازی تولید و صادرات محصولات پتروشیمی هستیم.
مدیر بازرگانی خارجی شرکت تجارت صنعت هلدینگ خلیج فارس با اعلام اینکه روسیه و کشورهای حوزه آسیای میانه و مرکزی از نظر موقعیت جغرفیایی یکی از بازارهای هدف است، تصریح کرد: ایران نزدیک به بازار پتروشیمی روسیه بوده و مسیرهای مختلف زمینی، دریایی و ریلی ایران به روسیه متصل است.
این مقام مسئول با اشاره به حضور در نمایشگاه اینتر پلاستیک مسکو، بیان کرد: در حاشیه برگزاری این نمایشگاه گفتگوهای متعددی با مشتریانی از ترکیه، روسیه، کشورهای آسیای میانه، مرکزی و حوزه قفقاز انجام داده ایم.
«فرهاد دانشی» هم با بیان اینکه با اطلاعاتی که دریافت کردم روسیه بازاری است که قیمت محصولات پتروشیمی در آن حداقل بین ۳۰ تا ۵۰ دلار بیشتر از بازار ترکیه و چین است، افزود: بنابراین شرکت های پتروشیمی ایران به صورت افزایش قیمت فروش نفت ایران به آسیا جدی روی می توانند در این بازار ورود کنند.
مدیرعامل شرکت پتروشیمی ایلام با یادآوری اینکه مباحث بانکی هم بریا صادرات محصولات پتروشیمی حل شده است، یادآور شد: یکی از بانک های روسی با بانک پاسارگاد مراودات دارد که از این مسیر بانکی امکان صادرات محصولات پتروشیمی وجود دارد.
این مقام مسئول با اشاره به پیشنهاد تاسیس شعب و دفاتر فروش در مسکو به منشور تسهیل در روند صادرات محصولات پتروشیمی ایران در روسیه و کشورهای آسیای میانه، خاطرنشان کرد: با ایجاد دفترهایی که مشتریان بتوانند ارتباط حضوری داشته و در صورت بروز داشتن هرگونه مشکل یا سوال بتوانند نیازهای خود را برطرف کنند در این کار بسیار موثر خواهد بود .
دیدگاه شما