اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها

پس انداز و سرمایه گذاری در این مقاله به این موضوع می پردازیم که راه های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت چیست؟ همچنین در پایان این یادداشت نیز اندکی با فرآیند بورس آشنا می شویم و خواهیم توانست :

طبق نظر موسسه مالی اجناس و کالاها در طول زمان به دلیل وجود تورم گران تر می شوند. مردم برای گریز از تورم و عبور از آن پول هایشان را زیر فرش یا بالش پس انداز نمی کنند، آنها وقتی تصمیم به پس انداز می‌گیرند، گزینه‌های منطقی پیش رو دارند، و باید آنها را با یکدیگر مقایسه کرد.

تعیین هدف و برنامه پس انداز

مردم برای موفقیت در پس انداز، باید اهداف شان را تعیین کنند، تا بتوانند چیزهایی را که بیشتر نیاز دارند، در اولویت قرار دهند کسانی که به اهداف خود پایبند می مانند، هم به آنچه خواسته اند میرسند هم احساس موفقیت دارند.

بعضی از اهداف به سرعت قابل دستیابی اند، ولی بعضی از اهداف زمان طولانی تری نیاز دارند. معمولاً اهداف پس انداز را در دوره های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تعیین می‌کنند.

پس انداز کردن برای آینده به معنی از دست دادن فرصت خرج کردن در زمان حال است. یعنی برای رسیدن به اهداف آینده، باید از بعضی خریدهای تان در زمان حال صرف نظر کنید، آن چیزهایی که شما را رها می‌کنید و از آنها صرف نظر می کنید، هزینه فرصت انتخاب شماست.

روشهای پس انداز و سرمایه گذاری

۱. سپرده گذاری در بانک

۱. سپرده گذاری در بانک:

یک گزینه برای سرمایه گذاری پس انداز ها، سپرده گذاری در بانک است، بانک‌ها دو نوع حساب سرمایه گذاری دارند که اندکی با هم متفاوت است. حسابهای سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت و سپرده سرمایه گذاری بلند مدت. بانکها با مبالغی که در هر دو نوع حساب سپرده جمع میشود، در طرح های سودآور اقتصادی از طرف سپرده گذاران شرکت می کنند، سهم آنها را از سود را به اصل سپرده شان می‌افزایند.

تفاوت حساب های سرمایه گذاری کوتاه مدت و بلند مدت در میزان سود پرداختی آنها و برخی شرایط دیگر است. در سپرده های سرمایه گذاری کوتاه مدت واریز به حساب و برداشت از آن آزاد است و بانک در هر ماه به مانده موجودی حساب سود پرداخت می کند، اما در سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت امکان برداشت از حساب تا پایان دوره سرمایه‌گذاری وجود ندارد، در صورت برداشت از حساب مقداری از سودی که بانک در ابتدا تعهد کرده است را پرداخت نمی کند و به نوعی مشتری را جریمه می کند.

در حساب‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت لازم است مقدار مشخصی پول برای مدت معینی در اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها بانک سپرده شود. دوره زمانی این حسابها از ۶ ماه تا چندین سال است و نرخ سود آن ها در دوره زمانی معین شده تغییر نخواهد کرد. در این حساب ها هر چقدر زمان طولانی تری پول سپرده گذاری شود، سود بیشتری هم به آن تعلق می گیرد. فقط توجه کنید که شما پول را قبل از زمان توافق یا سررسید برداشت کنید، مقداری از سود تعیین شده را از دست می‌دهید. برخی از بانکها به سپرده های پس انداز سودی نمی دهند، بلکه به ازای مدت زمان سرمایه گذاری، برای مشتری امتیاز دریافت وام در نظر میگیرند، به طوری که مقدار وام و دوره بازپرداخت آن تابع مقدار سپرده و مدت زمان سپرده گذاری است. به این بانکها، بانکهای قرض الحسنه گفته میشود.

گزینه دیگر برای سرمایه گذاری، خرید سهام شرکتهای مختلف است. خرید سهام نوعی شریک شدن در مالکیت یک شرکت است. با خرید سهام در داشتن یک شرکت با دیگران شریک می‌شویم و در این صورت سود شرکت به نسبت سهم مان به ما تعلق می‌گیرد و البته اگر شرکت متحمل ضرر هم بشود، در آن شریکیم!

در صورتی که شرکت دارای مدیران لایق و توانمند باشد و مردم به عملکرد آنها اطمینان پیدا کنند، سرمایه های اندک خود را که به تنهایی نمی‌توانند کاری انجام دهند، در اختیار آنها قرار می دهند، به این ترتیب هم مشکل کمبود سرمایه شرکت حل می‌شود و هم درآمد دیگری به مردم اضافه می‌شود وسطح تولید در کشور افزایش می یابد.

لازم است توجه کنیم که سهام داری معمولاً در خرید و فروش فرآیندی دارد که اجازه نمی دهد با پس اندازهای اندک وارد آن شویم و در کوتاه‌مدت بلافاصله بتوانیم آن را بفروشیم. ولی می توان پس انداز های بزرگتر را برای میان مدت یا بلند مدت وارد این نوع سرمایه گذاری کرد. سود سرمایه گذاری در سهام معمولاً از سپرده گذاری بلند مدت در بانک هم بیشتر است؛ اما قطعی نیست.

قیمت سهام چگونه تغییر می کند؟

سهام دو قیمت دارد: قیمت اولیه و ثانویه. به قیمت اولیه که شرکت برای بار اول میفروشد، قیمت اسمی می‌گویند و قیمت ثانویه قیمت بازاری است که صاحب سهام در تالار بورس اوراق بهادار در معرض فروش قرار می‌دهد. قیمت اولیه در روی هر ورقه سهم توسط شرکت پذیره نویسی مشخص می شود، اما قیمت بازاری آن به سوددهی آن شرکت بستگی دارد، اگر سود شرکتی دائماً افزایش یابد متقاضی و خریداران آن نوع سهام زیاد می‌شود و در نتیجه قیمت ثانویه دائماً افزایش می یابد.

فرض کنید دولت یا یکی از سازمان های رسمی و قانونی کشور قصد دارد یک فعالیت اقتصادی مشخص راه‌اندازی کند یا برای توسعه یک فعالیت اقتصادی مشخصی که تاکنون وجود داشته است تامین مالی کند در این صورت یکی از راه های تامین مالی انتشار اوراقی است که به آن اوراق مشارکت می گویند. شما می توانید سرمایه پولی خود را به دولت یا آن سازمان بدهید تا در فعالیت آنها مشارکت کنید، در مقابل دولت یا سازمان مورد نظر، اوراق مشارکتی را متناسب با میزان سرمایه‌گذاری شما به شما ارائه می دهد، علاوه بر آنکه به این اوراق مالی، برحسب فعالیت اقتصادی مرتبط سودی تعلق می گیرد، قابل خرید و فروش نیز هستند.

تفاوت اوراق مشارکت و سهام چیست؟

وقتی کسی سهام می خرد، دیگر نمی تواند هر وقت که خواست از مدیر کارخانه بخواهد که سرمایه او را پس دهد. چون آن مقدار اندک پول او به بخشی از ابزار آلات کارخانه تبدیل شده و سرمایه او قابل پس دادن نیست. اما هر وقت بخواهد به شراکت خود ادامه ندهد، می‌تواند برگه‌های سهام خود را به دیگری بفروشد و به پول مورد نیاز خود برسد، وقتی که اوراق مشارکت میخریم، پس از انقضای مدت سررسید آن، علاوه بر اصل پول(سرمایه)، سود آن را هم میگیریم .

برخی افراد برای حفظ ارزش پول خود آنرا به دارایی هایی که معمولاً ارزش خود را در تورم حفظ می‌کنند، مانند طلا تبدیل می‌کنند. خرید طلا بر خلاف خرید سهام به پول خیلی زیادی نیاز دارد و البته هر زمان هم قابل فروش است.

خرید طلا بر خلاف سهام داری با دریافت سود سالیانه همراه نیست و تنها از محل تفاوت قیمت خرید و فروش میتواند برای خریدارش سود داشته باشد، یعنی اگر قیمت طلا در طول زمان ثابت باشد و قیمت خرید با قیمت فروش یکی باشد در عمل چیزی عاید خریدارش نمیشود، در حالیکه سهامداری حتی اگر قیمت ورقه سهام هم تغییر نکند با دریافت سود شرکت در هر سال همراه است و از این محل دارندگان اوراق سهام نفع می‌برند.

مشکل دیگر خرید طلا، برای اقتصاد کشور است. در این صورت پول‌هایی که می‌توانست صرف سرمایه گذاری مولد در اقتصاد شود، در چیزی مثل طلا منجر می‌شود. سرمایه گذاری های مولد، سرمایه گذاری هایی اند که به ظرفیت تولیدی کشور با ایجاد کارخانجات و شرکت های جدید یا توسعه ظرفیت آنها کمک می کنند.

برای کسب مشاوره مالی در خصوص پس انداز و سرمایه گذاری با موسسه مالی تماس بگیرید.

برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس

کسب اطلاعات اولیه و تعیین اهداف و اولویت های حسابرسی :

نخستین و مهم ترین نکته ای که باید حسابرسان بر آن آگاه شوند ، منظور دستگاه ارجاع کننده کار حسابرسی ( صاحب کار ) و انتظار وی از حسابرس می باشد.

معمولاً حسابرسی با مقاصدی از قبیل زیر انجام می شود (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس):

الف- کشف تخلف و سوء استفاده ؛

ب- کسب اطلاعات لازم جهت فروش یا انتقال تمام یا قسمتی از مالکیت موسسه مورد رسیدگی ؛

پ- تحصیل اعتبار مالی مورد نیاز و انجام سایرمشارکت های مالی با سیستم بانکی ؛

ت- عرضه نتیجه فعالیت های موسسه مورد رسیدگی به صاحبان آن ؛

ث- تسلیم گزارش حسابرسی به ضمیمه صورت حساب های مالی موسسه مورد رسیدگی به مسئولین مالیاتی ؛

ج- انجام اصلاح در سیستم حسابداری موسسه مورد رسیدگی ؛

پس از اطلاع از اهداف کار ، گام مهم بعدی این است که قبل از قبول و یا عدم قبول اطلاعات ذیل را نیز از واحد اقتصادی کسب نماید.

اطلاعات در مورد نحوه اداره و سازماندهی واحد اقتصادی :

نظیر اساسنامه ، نام سهامداران عمده ، اعضای هیات مدیره و مدیر عامل ، نمودار سازمانی و …

اطلاعات مربوط به فعالیت های واحد اقتصادی :

نظیر انواع محصولات ، بازارهای خرید مواد اولیه ، محدودیت های موجود در رابطه با تهیه مواد اولیه مورد نیاز ، مراحل مختلف تولید ، محصولات ، بازارهای فروش و …

اطلاعات مربوط به روش ها و کنترل های مالی مستقر در واحد اقتصادی :

نظیر استفاده از سیستم حسابرسی قیمت تمام شده ، اصول حسابرسی مورد عمل ، نمودار گردش عملیات ، شرح وظایف کارکنان.

اطلاعات مربوط به گستردگی شرکت (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

نظیر تعداد کارکنان ، ظرفیت تولید و فروش.

سوابق مالی :

نظیر گزارشات حسابرسی سال های قبل ، اظهار نامه های مالیاتی سنوات قبل و سایر سوابق مالیاتی.

باید توجه داشت که این اطلاعات تنها در نخستین سال ارجاع حسابرسی به حسابرس باید اخذ شود و در سال های بعد حسابرس می تواند تنها به ضبط تغییرات ایجاد شده در رابطه با اطلاعات فوق در پرونده های خود اقدام نماید.

نمونه ستور جلسه ملاقات با واحد اقتصادی درخواست کننده حسابرسی :

اطلاعات کلی (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

3-آدرس شعب و کارکنان ؛

5-شماره تلکس و فاکس ، سایت اینترنتی و ایمیل ؛

6- حسابرسان گذشته ؛

7-خدمات مورد نیاز مشتری ؛

8-نام مشاور حقوقی ؛

12-تاریخ ثبت شرکت ؛

13-تاریخ شروع فعالیت ؛

14-سهام داران عمده شرکت ؛

15-اعضای هیات مدیره و مدیر عامل ؛

16-کپی اساسنامه شرکت اخذ شود ؛

17-کپی نمودار سازمانی شرکت اخذ شود ؛

اطلاعات مالی و سیستم (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

1-دفاتر به جز دفاتر قانونی را نام ببرید ؛

2-موقعیت مالی آتی شرکت ؛

3-اصل حسابرسی مورد عمل ( نقدی یا تعهدی ) ؛

4-آیا شرکت سیستم حسابداری صنعتی دارد ؛

5-آیا شرکت حسابرسی داخلی دارد ؛

6-نقاط ضعف کنترل های داخلی که خود شرکت می داند ؛

7-آیا شرکت دفتر ثبت دارایی ها یا کارت اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها اموال دارد ؛

8- الف- آیا دارایی های مورد اشاره عینی قرار می گیرند؟ در چه فواصلی ؛ ب- آیا صورت زیر دارایی های ثابت بر اساس دفاتر شرکت تهیه می گردد؟ ؛

9-روش ارزیابی موجودی کالا چیست ؟

10-آیا موجودی ها مورد شماره سالانه یا مقاطع کوتاه تر قرار می گیرد؟ ؛

11-آیا بدهکاران مورد تجزیه و تحلیل سنی قرار می گیرند ؛

(در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس)

12-آیا صورت مغایرت بانکی تهیه می شود ؛

13-نرخ های استهلاک مورد عمل بر چه اساسی است ؛

14-حجم سالانه : الف- سندهای حسابداری ؛ ب- فاکتورهای فروش ؛ ج- سفارشات خارجی ؛ د- خریدهای کالا ؛

15-تعداد حساب های بانکی ؛

16-تعداد سرفصل های ذیل در تاریخ ترازنامه :

الف- موجودی کالا ؛ ب- وام های دریافتی ؛ ج- وام های پرداختی ؛ د- اسناد دریافتنی ؛ ه- اسناد پرداختنی ؛ پ- حساب های دریافتنی ؛ ت- حساب های پرداختنی ؛

17-تعداد کارکنان ؛ شامل قسمت کارخانه ، قسمت حسابداری و سایر قسمت ها ؛

18-یک کپی از آخرین تراز آزمایشی گرفته شود ؛

19-آیا شرکت معافیت مالی خاصی دارد ؟

20-آیا شرکت بدهی احتمالی دارد ؟

21-آیا شرکت تعهد سرمایه ای خاصی دارد ؟

بودجه بندی ( پیش بینی نیروی انسانی و زمان مورد نیاز ) (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

از آنجایی که با توجه به اصل استقلال ، حسابرس در استخدام واحد اقتصادی نبوده و بایست استقلال مالی خود را در تمام مراحل انجام کار حفظ نماید.

بنابر این لازم است که وی حق الزحمه خدمات مالی انجام شده را از واحد اقتصادی دریافت و خود نسبت به پرداخت حقوق کارمندان حسابرسی و انجام سایر هزینه های ضروری اقدام نماید و به هیچ وجه مصلحت نیست که حقوق کارمندان حسابرسی خود را مستقیماً به عهده واحد اقتصادی مورد رسیدگی محول نماید.

اهم مواردی که در قرار داد حسابرسی مشخص می گردد ، به قرار زیر است :

1-نام طرفین قرارداد ؛

2-موضوع قرارداد و منظور از حسابرسی ؛

3-حدود و دامنه عملیات ؛

4-وظایف و مسئولیت های طرفین قرارداد ؛

5-حق الزحمه حسابرسی و نحوه پرداخت آن ؛

تعیین مراحل و نحوه انجام رسیدگی ها (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

پس از طی مراحل فوق هر چند حسابرس جهت تنظیم قرارداد پیش بینی هایی در زمینه خطوط کلی انجام آن به عمل آورده ، لیکن می بایست در این مرحله به شکل دقیق تری به تعیین مراحل انتخاب روش های لازم جهت انجام حسابرسی و امور مشخصی که لازم است انجام دهد تا به هدفی که لازم است ، دست یابد.

تقسیم کار بین کارکنان حسابرسی و تعیین وظایف و مسئولیت های آنان :

به طور معمول مسئولیت انجام کار حسابرسی یک واحد اقتصادی به عهده یک شخص آگاه و با تجربه به نام مسئول کار ، گذارده می شود تا به کمک عده ای همکار ( حسابرسان و کمک حسابرسان ) با اطلاعات و با تجربیات کمتر تشکیل یک گروه حسابرسی داده و به مدت متناسب با حجم کار در محل شرکت به انجام رسیدگی های خود و تکمیل پرونده و تنظیم گزارشات اشتغال ورزد.

موارد رسیدگی های مسئول کار با توجه به اطلاعات موجود در شرکت :

سرمایه (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

صورت خلاصه ای از سهام صادر شده یا تعهد شده به تفکیک انواع آن همراه با اقلام مقایسه ای مربوط به سال قبل تهیه و یا از مشتری اخذ نمایید.

در حسابرسی نخست میزان سرمایه را با اساسنامه و روزنامه رسمی مطابقت دهید.

چنانجه در میزان سرمایه ( اعم ازپرداخت شده یا تعهد شده ) در طی سال مورد رسیدگی تغییر حاصل شده باشد :

الف ) صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده و روزنامه رسمی دال بر تغییر فوق بررسی شود ؛

ب ) واریز وجه به حساب بانکی شرکت و یا تعهد پرداخت مربوطه اثبات گردد ؛

ج ) مدارک و اطلاعات پرونده در این مورد تکمیل گردد ؛

سهام صادر شده را به صورت زیر اثبات نمایید :

الف ) درپایان سال لیست سهام را بررسی نمایید و درصدی از تعداد سهام اشخاص را با دفتر ثبت سهام مطابقت نمایید.

دقت کنید که نمونه های انتخاب شده برای عمل مطابقت و تعدادی از دفاتر سهام و تعدادی از لیست سهام داران باشد ؛

ب ) جمع لیست سهام را کنترل نمایید و جمع را با مبلغ سرمایه ثبت شده مقایسه کنید ؛

در مورد انتقالات سهام ، امضای خریدار یا فروشنده سهام را در دفتر ثبت سهام کنترل کنید ؛

چنانچه شرکت دارای سهام بی نام باشد این مطلب را با قید تعداد سهام مذکور در نکات قابل توجه برای تصمیم گیری یادداشت کند ؛

مجوز پرداخت سود سهام را بر طبق صورت جلسه مجمع عمومی عادی کنترل نماید ؛

7 ) (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس)

اطمینان حاصل نمایید که میزان سرمایه ای که بر اساس آن سود سهام پرداخت شده است با مانده حساب سرمایه مطابقت دارد ؛

جمع لیست سود سهام ، محاسبات مربوطه و محاسبه مالیات را به صورت آمار کنترل نموده ، میزان سهام هر شخص و رسید دریافت کننده را در موارد مزبور مشاهده نمایید ؛

اطمینان حاصل کنید که مالیات سود سهام به وزارت امور اقتصادی و دارایی پرداخت شده باشد.

اندوخته ها :

1-خلاصه ای از اندوخته های شرکت به تفکیک ، همراه با ارقامی مقایسه ای سال قبل تهیه نمایید ؛

2-چنانچه هرگونه افزایش یا کاهشی در طی سال در اندوخته ها حاصل شده است ، تغییرات مزبور را با صورت جلسات مجامع و هر گونه مجوز دیگری بر حسب مورد مطابقت دهید.

پیش بینی نظارت بر حسن انجام کار (در توضیح برنامه ریزی و اقدامات اولیه حسابرس) :

از وظایف مهم مسئول کار ، سرپرستی اعضای حسابرسی می باشد.

مسئول کار بایستی طی دوران حسابرسی بر چگونگی انجام عملیات توسط همکاران خود و نحوه انتخاب اقلام و نیز چگونگی انجام رسیدگی های حسابرسی و نحوه پیشرفت کار و سایر مسائل معمول ، نظارت کامل داشته باشد.

همچنین مسئول کار بایستی کار برگ های همکاران را مورد بررسی قرار داده و در صورت وجود موارد ناقص و معوق ، آنها را جهت تکمیل به آنها عودت بدهد.

همچنین مسئول کار بایستی نسبت به حسن تکمیل کلیه برنامه ها و مدارک حسابرسی اطمینان حاصل نماید.

علاوه بر نظارت و سرپرستی مداوم مسئول کار ، مدیر فنی و مدیر مسئول امضا کننده گزارشات می بایست برای اطمینان از حسن انجام کار نظارت کامل را از کلیه طرق ممکن شامل کنترل نحوه اجرای عملیات بررسی پرونده های حسابرسی و نتایج حاصله اعمال نماید.

هر آنچه باید در مورد کنترل های داخلی در حسابرسی بدانید

انواع و اجزای مختلف کنترل های داخلی به چه صورت است؟ همانطور که می­دانید کسب و کارها در حال رشد و شکوفا شدن هستند. اما این رشد با پیچیدگی های تجاری زیادی همراه است. اگر یک تجارت کار خود را با یک نفر یا یک تیم کوچک شروع کرده باشد، احتمالا الان دارای صدها بخش و کارمند شده است.

این تعداد کارمند و پیچیدگی در کار، نیاز به کنترل را برای صاحبان مشاغل به دنبال دارد. زمانی که یک کسب و کار دارای تعداد کمی عضو باشد، کنترل حساب ها، امور مالی و سایر جنبه های اقتصادی آسان است. اما اگر یک تیم بزرگ داشته باشید، این کار به آن راحتی که فکر می­کنید، نیست. اینجاست که مفهوم کنترل های داخلی در حسابرسی اهمیت پیدا می­کند.

چرا کنترل های داخلی در حسابرسی اهمیت دارند؟

کنترل های داخلی قوانین و رویه هایی هستند که معمولا یک شرکت آنها را در جهت اطمینان از یکپارچگی اطلاعات حسابداری و مالی، ارتقای سطح مسئولیت پذیری کارکنان و جلوگیری از تقلب و جرایم مختلف، به اجرا در می­آورد.

کنترل های داخلی در حسابرسی علاوه بر رعایت قوانین و جلوگیری از سرقت دارایی ها و یا وقوع هر نوع کلاهبرداری توسط کارکنان یک شرکت، می­تواند به بهبود کارایی عملیاتی به وسیله بهتر و دقیق­تر کردن گزارشات مالی، کمک کند. به عبارتی، رعایت قوانین و مقررات مربوطه، اثربخشی و کارایی عملیات و قابلیت اطمینان گزارشگری مالی از جمله مهمترین اهداف طراحی کنترل های داخلی می­باشند.

هدف از کنترل های داخلی در حسابرسی

کنترل های داخلی به این منظور طراحی شده­اند که در خصوص دستیابی به اهداف زیر اطمینان ایجاد نمایند:

• تمامی تراکنش های انجام شده دارای مجوز بوده و تایید شده هستند.
• اطمینان یافتن از اینکه هیچ ورودی مفقودی در سوابق وجود نداشته باشد.
• دقت زیاد در وارد شدن به موفق و صحیح تراکنش ها
• اطمینان از قانونی بودن ماهیت معاملات
• محافظت از دارایی های فیزیکی
• خطاها بلافاصله پس از کشف به مدیریت اطلاع داده می­شوند و برای اصلاح خطاها، اقدامی سریع صورت می­گیرد.

اجزا و عناصر کنترل های داخلی در حسابرسی

اجزای کنترل های داخلی معمولا شامل 5 دسته می­شوند. این اجزا برای ارزیابی سیستم کنترل های داخلی طراحی شده­اند.

کنترل محیط

این قسمت از کنترل های داخلی در حسابرسی به نگرش ها و اقدامات مدیریت و کسانی که به نحوی مسئول کنترل های داخلی هستند، اختصاص دارد. این جزء مهم است چرا که به عنوان فیلتری برای پرسنل و اعضای کنترل داخلی محسوب می­شود و تاثیر زیادی بر روی شرکت می­گذارد.

ارزیابی ریسک واحد تجاری

در کنترل های داخلی در حسابرسی این یک قسمت به چگونگی شناسایی و پاسخ مشتری به ریسک های کسب و کار (مانند اظهارات حسابداری و پرسنل جدید) مربوط می­شود.

سیستم های اطلاعاتی و ارتباطات

این جزء شامل نحوه جمع آوری، پردازش، گزارش و نحوه انتقال اطلاعات توسط شرکت می­باشد.

فعالیت های کنترلی

فعالیت های کنترلی در کنترل های داخلی به سیاست ها و رویه های خاصی اشاره دارد. در کنترل های داخلی در حسابرسی این قسمت در واقع کنترل فعالیت هایی مانند عملکرد شرکت از طریق تحلیل واریانس، تفکیک وظایف، کنترل های منطقی و فیزیکی و … را برعهده دارد. این قسمت می­تواند از وقوع بسیاری مشکلات مانند تقلب، جلوگیری نماید.

نظارت

به منظور تعیین اینکه کدام کنترل ها به اصلاح و رسیدگی نیاز دارند، کنترل های نظارتی با ارزیابی مدیریت برای کیفیت کنترل های داخلی انجام می­گردد. در شرکت های بزرگ این کار از وظایف حسابرسان داخلی محسوب می­شود.

محدوده کنترل های داخلی

کنترل های داخلی در حسابرسی چند زمینه اصلی را به طور کامل تحت پوشش خود قرار می­دهند:

• نقدی: اعمال کنترل داخلی بر پرداخت ها و دریافت های یک شرکت (برای محافظت از اختلاس وجه نقد)
• کنترل خرید و فروش: رسیدگی به مواد و حسابداری معاملات خرید و فروش
• کنترل مالی: سروکار داشتن با سیستم حسابداری، ثبت و نظارت بر آن
• حقوق کارکنان: تهیه و نگهداری سوابق کارکنان و روش های پرداخت (محافظت از سوء استفاده از پول نقد)
• مخارج سرمایه ای: تضمین مناسب هزینه های سرمایه ای و استفاده از آن برای اهداف مورد نظر
• کنترل موجودی: پوشش مدیریت صحیح موجودی، به حداقل رساندن اقلام آهسته یا موجودی مرده، ارزش گذاری مناسب موجودی و …
• کنترل و نظارت بر سرمایه گذاری: ثبت تمامی تراکنش های شرکت مانند خرید، فروش یا بازخرید، درآمد سرمایه گذاری، سود، زیان و …

نقش حسابرس در کنترل های داخلی

کنترل های داخلی در حسابرسی معمولا توسط حسابرس انجام می­شوند. وقتی که اطلاعات مربوط به سیستم حسابرسی کنترل های داخلی توسط حسابرس جمع آوری می­شود، زمان بررسی ریسک کنترل فرا می­رسد. ریسک کنترل برای سازمان ها یک خطر جدی به حساب می­آید. به این معنا که سیستم مشتری در تشخیص و پیشگیری از یک خطا یا اشتباه ناکام می­ماند.

اگر سیستم کنترل های داخلی در حسابرسی ضعیف عمل کند و از حداکثر سطح مورد نیاز کمتر ارزیابی شود، در این زمان است که حسابرس وارد عمل می­شود. حسابرس از طریق پرس و جو از مدیریت و کارکنان، بازرسی اسناد منبع، مشاهده همه شمارش موجودی و … به آزمایش کنترل های داخلی می­پردازد. حسابرس بعد از آزمایش سیستم کنترل های داخلی، رویه های اساسی تر و بهتری را به شرکت ارائه می­دهد.

محدودیت کنترل های داخلی در حسابرسی

برخی از محدودیت های کنترل های داخلی در حسابرسی شامل موارد زیر می­باشد:

• قضاوت: محدود شدن اثربخشی کنترل داخلی حسابرسی با تصمیمات گرفته شده بر اساس قضاوت های انسانی و فشار برای انجام تجارت بر اساس اطلاعات
• خرابی ها: درک نادرست دستورالعمل های سیستم کنترل های داخلی توسط کارکنان و انجام اشتباهات و خطاهای مکرر و همچنین خطاهای رایانه ای ناشی از فناوری جدید و پیچیده
• نادیده گرفتن مدیریت: نادیده گرفته شدن سیاست ها و رویه ها توسط پرسنل
• تبانی: دور زدن سیستم های کنترل داخلی با تبانی کارکنان (تغییر داده های مالی و سایر اطلاعات مدیریتی بدون آنکه برای سیستم های کنترل داخلی قابل شناسایی باشند.)

عواقب ضعف در کنترل های داخلی در حسابرسی

اگر در کنترل های داخلی حسابرسی ضعفی دیده شود باید انتظار عواقب زیر را داشته باشید:

هدف های حسابرسی داخلی

هدف حسابرسی داخلی کمک به مدیریت به منظور اطمینان از این است که مواردی هم چون شناسایی و معرفی اصول و ارزش های سازمان، اعمال سیاست ها و خط مشی های سازمان، رعایت قوانین و مقررات، قابل اعتماد و دقیق و قابل اتکا بودن صورت های مالی و سایر اطلاعات منتشر شده و مدیریت کارآمد و اثربخش نیروی انسانی و سایر منابع، آنگونه که بایست اجرا یا رعایت می شود.

این اهداف شامل کارایی و اثربخشی فعالیت ها (اهداف عملکرد)، اعتبار، کامل و به هنگام بودن اطلاعات مالی و مدیریتی (اهداف اطلاعاتی) و پایبندی به قوانین و مقررات جاری (هدف های تطبیقی) است.

اهم اهداف حسابرسی داخلی عبارت است از:

1-اطمینان از صحت گزارشات مالی و رعایت استاندارهای مربوطه که با بررسی مستمر و کنترل صحیح در سیستم های امور مالی محقق می گردد.

۲-­ اطمینان از رعایت بخشنامه ها، آئین نامه ها و عدم انحراف از آنها که با بررسی مستمر و کنترل صحیح در کلیه قسمت ها محقق می گردد.

۳-­ اطمینان از اجرای صحیح کنترل های داخلی که با آزمون مستمر کنترلهای داخلی تحقق می یابد..

منبع
آرمان حساب پاسارگاد
مقاله ای علمی پژوهشی از غلامحسین دوانی

حرفه حسابرسی را به طور صحیح بشناسیم …

حرفه حسابرسی یکی از ارکان مهم در حرفه مالی است و کلیه افرادی که در این شغل فعالیت می کنند باید با آن آشنا باشند. اما این آشنایی از اهمیت خاصی برخوردار اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها است.در ادامه قصد داریم ماهیت واقعی حرفه حسابرسی را برای شما تعریف و در تاپیک های بعدی به ارائه استاندارد های حسابرسی و تجذیه و تحلیل آن بپردازیم.

تعریف حسابرسی

حسابرسی یعنی بازرسی جستجو گرانه مدارک حسابداری و سایر شواهد زیر بنای صورتهای مالی .حسابرسان از راه کسب آگاهی از سیستم کنترل داخلی و بازرسی مدارک،مشاهده داراییها،پرسش از منابع داخل و خارج شرکت و اجرای سایر روشهای رسیدگی ،شواهد لازم را برای تعیین این که صورتهای مالی، تصویری مطلوب و به نسبت کامل از وضعیت مالی شرکت و فعالیتهای آن در طول دوره مورد رسیدگی ارائه می کند یا خیر،گردآوری می کنند.

حسابرسی فرایندی است منظم و با قاعده جهت جمع آوری و ارزیابی بیطرفانه شواهد درباره ادعاهای مربوط به فعالیتها و وقایع اقتصادی،به منظور تعیین درجه انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیین شده و گزارش به افراد ذینفع.

فلسفه و جایگاه حرفه حسابرسی

برای اینکه فلسفه حسابرسی روشن شود لازم است نقش حسابرسی که بیان کننده عوامل موثر در تعیین نقش حسابرسی است بیان گردد . این نظریه ها که در مجموع فلسفه حسابرسی را تشکیل می دهند بطور موثر از اوائل دهه 1960 میلادی شکل گرفته اند و بتدریج تکامل یافته اند . مدلهای نقش حسابرسی ریشه در جامعه شناسی دارند . به اعتقاد جامعه شناسان موقعیت و وظیفه هر شخص در اجتماع توسط انتظارات جامعه تعیین می شود . آقای حمید راوی در مجله حسابرس در رابطه با فلسفه حسابرسی نظرات زیر را بیان کرده است:

نظریه شبه قضائی

بر طبق این نظریه ، نقش حسابرسان را قانون تعین میکند و قانون از طریق اعطای اختیاراتی به حسابرسان برای آنها نقشی شبیه قاضی قائل است. مثلا طبق ماده 148 اصلاحیه قانون تجارت ایران مصوب سال 1347 بازرسان مکلفند درباره صحت و درستی صورت دارایی و صورت حساب دوره عملکرد و سود و زیان و ترازنامه ای که مدیران برای تسلیم به مجمع تهیه می کنند و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته اند اظهار نظر کنند. از جمله اختیاراتی که قانون به بازرس می دهد ، دسترسی کامل به مدارک و سوابق شرکت و انجام هرگونه رسیدگی و تحقیقی است که لازم بداند. بدین ترتیب در مدل فوق نقش حسابرس در ارتباط با صورتهای مالی صاحبان کار ، مشابه نقش قاضی است در ارتباط با دعاوی قانونی.

نظریه مسئولیت اجتماعی

برخی استدلال می کنند که نقش حسابرس را نمی توان در چارچوب مسئولیتهای صرفا قانونی محدود کرد انتظارات جامعه مسئولیتهای دیگری را در مقابل حسابرس قرار می دهد، این نظرات بطور خلاصه چنین است:
1- کشف تقلب و کارهای غیرقانونی مدیران
2- گزارش درمورد کارائی و شایستگی مدیران
3- گزارش در مورد کنترلهای داخلی شرکتها
4- حفظ منابع سایر استفاده کنندگان از صورتهای مالی

نظریه مباشرت و نظارت

براساس این نظریه مدیران مباشران سهامداران تلقی می شوند. مدیران عبارتند از متخصصینی که سهامداران کار اداره و مدیریت وجوه خود را به آنها محول نموده اند. در این نظریه فرض بر این است که تمامی اطراف قضیه رفتار منطقی و معقول دارند، همچنین فرض می شود که سرمایه گذاران از خطرات فریبکاری مدیران آگاهند و مدیران نیز از نگرانی سهامداران از این بابت اطلاع دارند. به همین علت مدیریت شرکت، خود علاقمند به حسابرسی صورتهای مالی شرکت است. یکی از راههای آسوده خاطر کردن سرمایه گذاران ارائه صورتهای مالی حسابرسی شده است.

این بدان معناست که مدیریت شرکت خود علاقمند به حسابرسی صورتهای مالی شرکت است و اعتقاد دارد که اگر کیفیت حسابرسی مطلوب نباشد، سرمایه گذاران به مدیریت شرکت و صحت عمل او شک می کنند و در نتیجه ریسک سرمایه گذاری خود را بالاتر ارزیابی می کنند و لذا حاضرند سهام شرکت را به بهای کمتر خریداری کنند.

این امر موجب می شود که هزینه های تامین مالی شرکت افزایش یابد و رشد شرکت با کندی مواجه شود، بنابراین نظریه، مدیریت خود دارای انگیزه های قوی جهت تاکید بر ارتقای کیفیت نظارت است و خواهان حسابرسی مستقل است. این مدلها همزمان با تاکید متقابل بر یکدیگر در تعیین نقش کنونی حسابرس و نحوه گزارشگری دخالت داشته اند، در عین حال، مدل مسئولیت اجتماعی حسابرس بیش از مدلهای دیگر پاسخگویی تحولات اخیر گزارشگری است.

انواع حسابرسی

صاحبنظران تقسیم بندی های مختلفی از انواع حسابرسی ارائه کرده اند. به عنوان مثال آقای آرنز (arens) در کتاب نگرش جامعی بر حسابرسی، حسابرسی را به 3 نوع عملیاتی، مالی و رعایت تقسیم بندی کرده است.

تقسیم بندی دیگری نیز در این رابطه وجود دارد که یکی در این جا ذکر می شود:

– انواع حسابرسی از نظر تابعیت سازمانی:

حسابرسی مستقل: این نوع حسابرسی توسط افرادی مستقل از شرکت صورت می پذیرد که کارکنان واحد مورد رسیدگی نمی باشند و انتخاب آنها به عهده واحد مورد رسیدگی نیست.

– حسابرسی داخلی: معمولاً این نوع حسابرسی در مؤسسات بزرگ مشاهده می شود. حسابرسان داخلی در ارکان مؤسسات مورد حسابرسی هستند و در چارت سازمانی مؤسسه جایی برای آنان در نظر گرفته شده و حدود وظایف و اختیارات آنان روشن شده است.

هدف اصلی حسابرسی داخلی، ارزیابی نحوه انجام وظایف محول بر واحدهای مختلف مؤسسه است. کارکنان حسابرسی داخلی معمولاً زیر نظر مدیر عامل یا مقام ارشد دیگری می باشند. این موقعیت بالا در ساختار سازمانی مؤسسه، اطمینان می دهد که حسابرسان داخلی به اکثر واحدهای مؤسسه دسترسی داشته باشند. لازم است حسابرسان داخلی مستقل از رؤسای قسمتها و مدیرانی باشند که کار آنان را حسابرسی می کنند.

– انواع حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار:

مانند حسابرسی شرکت های سهامی عام مطابق مقررات بورس اوراق بهادار تهران.

در چنین حالتی انجام حسابرسی یک کنترل اختیاری است و می تواند توسط صاحبان سهام مورد درخواست واقع نشود.

– انواع حسابرسی از نظر نوع رسیدگی:

حسابرسی صورت های مالی:

عبارت است از اظهار نظر تخصصی نسبت به مطلوبیت صورت های مالی در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری.

این نوع حسابرسی که توسط مؤسسات حسابرسی صورت می پذیرد، بررسی صورت های مالی شامل ترازنامه، صورت های سود و زیان یا سود (زیان) انباشته و گردش وجوه نقد و یادداشت های همراه را شامل می شود.

حسابرسی رعایت عبارت است از جمع آوری و ارزیابی شواهد به منظور دستیابی به یافته هایی در خصوص رعایت قوانین و دستور العمل ها و ارئه گزارش در این رابطه. لازم به ذکراست که معیار در حسابرسی رعایت از پیش تعیین شده است. این معیار می تواند در قالب قوانین مالیاتی و از این قبیل باشد. از این رو حسابرسی هیچ گونه نقشی در رابطه با تعیین وتشخیص معقول با مناسب بودن معیار ندارد.

نوع خاصی از حسابرسی است که موضوعی مشخص و از پیش تعیین شده را در بررسی می کند و ممکن است به درخواست صاحبان سهام مؤسسه حسابرسی شونده و یا غیر از آن صورت پذیرد.

از جمله مواردی که این نوع حسابرسی انجام می گیرد عبارت است از:

– کشف تقلب و سوء استفاده کارکنان یا مدیریت در شرکت
– مطابقت صورت های مالی با قرادادهای منعقده.

فرایندی است منظم و با قاعده که به ارزیابی کارآیی، اثر بخشی، و رعایت صرفه های اقتصادی یک سازمان چارچوب کنترل های مدیریتی و گزارش نتایج ارزیابی همراه با ارائه پیشنهادات و توصیه های اصلاحی به افراد ذیصلاح می پردازد و نهایتاً منجر به استفاده بهینه از منابع سازمانی و ارتقاء بهره وری آن خواهد شد.

عموماً حسابرسان در حرفه حسابرسی عملیاتی در مورد کلیه علمیات شرکت اظهار نظر نمی کنند، بلکه یافته ها و نتیجه گیریهای خود را در مورد عملکردها، فرایندها و روش های کنترل داخلی خاص که می تواند بطور کاراتر و اثر بخش تر انجام گیرد بیان می کنند.
تا کنون در ایران حسابرسی عملیاتی به شکل گسترده انجام نمی پذیرد در صورتیکه امکانات اجرای این نوع حسابرسی فراهم آید، انتظار می رود

مزایای زیر که نتیجه این نوع حسابرسی است فراهم آید:

1- شناسایی آن دسته از هدف ها، سیاست ها و روش های سازمانی که تا کنون تعریف نشده باقی مانده اند.
2- ارزیابی اثر بخشی سیستم های کنترل مدیریت
3- ارزیابی میزان قابلیت اطمینان و فایده گزارش های مدیریت
4- شناسایی تواناییها و فرصت های بالقوه به منظور بهبود سودآور، افزایش درآمدو کاهش هزینه ها.
5- ارزیابی میزان رعایت هدف ها، سیاست ها و رویه های سازمانی
6- شناسایی معیارهای اندازه گیری میزان نیل به هدف های سازمان.
7- شناسایی راهکارهای جایگزین.
8- ارزیابی مستقل و بیطرفانه عملیات مشخص
9- شناسایی اشکالات نقاط ضعف و دلایل بروز آنها

حسابرسی مبتنی بر سیستم:

ویژگی اصلی این نحوه عمل، اتکاء بر سیستم کنترل داخلی به عنوان مبنایی جهت حصول اطمینان از قابلیت اعتماد اطلاعات منعکسه در حساب هااست. در این روش، کنترل های داخلی به منزله یک منبع جدید شواهد حسابرسی در کنار آزمون های تفصیلی، نقش اساسی پیدا می کنند. بدین لحاظ هر گاه کنترل های داخلی صاحبکار موثر ارزیابی گردد، حسابرس قادر خواهد بود برای کسب بخشی از اطمینان لازم در مورد صحت سوابق حسابداری به کنترل های مزبور اتکا نماید.

حسابرسی مبتنی بر ریسک: «در این روش با استفاده از روش های آماری، میزان شواهد مورد لوزم جهت ارائه اظهار نظر تعیین می شود و با در نظر گرفتن سطح اطمینان و پیش بینی زمان و هزینه، استراتژی کلی حسابرسی پایه ریزی می شود. استفاده از روش مذکور مزایایی چون کاهش هزینه و زمان عملیات جسابرسی را به همراه خواهد داشت».

قابل ذکر است که هم اکنون روش حسابرسی مورد استفاده در ایران، حسابرسی مبتنی بر سیستم است.

تحول در متدولوژی حسابرسی:

متدولوژی حسابرسی همگام با شناخت روش های مورد استفاده و روشن شدن کاستی های این روش ها به منظور بالابردن اعتماد عمومی نسبت به گزارش های حسابرسی و قابلیت دفاع از آنها و نیز به دلیل پیچیدگی روزافزون فعالیت های مربوط به کسب و کار، تغییر یافته است. تغییرات کیفی در متدولوژی حسابرسی اغلب در مقاطعی از زمان صورت گرفته که نارسایی هایی روش های موجود در محافل حرفه ای و یا محاکم قضایی کشورها مورد سؤال قرار گرفته و دست اندرکاران این اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها حرفه را به چاره جویی جهت رفع نارسایی ها و نهایتاً تکمیل و اصلاح و نحوه کلی حسابرسی را داشته است. در این مسیر تکامل روش های زیر را می توان یافت:

حسابرسی مبتنی بر سند رسمی یا “حسابرسی رویدادهای مالی”:

این نحوه عمل حسابرسی ، سندرسی را مبنای اصلی کار قرار می دهد و معاملات را به طور نمونه یا کامل از نقطه نظر مستندات و شواهد اعتبار و دقت ثبت های حسابداری مورد سند رسی قرار می دهد. کنترل محاسبات، بررسی طبقه بندی رویدادهای مالی و تطبیق صورت های مالی با دفاتر، بخشی از بررسی های این نحوه عمل است.

حسابرسی مبتنی بر ترازنامه:

در این نحوه عمل حسابرسی، حسابرس کوشش خود را بر اثبات اقلام مندرج در ترازنامه متمرکز می نماید. در این روش فرض بر این است که وجود دارایی ها و بدهی ها مؤید وقوع معاملات و نقل وانتقالات مالی مربوط است. مزیت این نحوه عمل، صرفه جویی در مدت زمان حسابرسی و انجام آن در یک مرحله بعد از پایان سال مالی است. این روش هر چند وجود دارایی ها و بدهی ها را اثبات می کند، لیکن شواهدی حاکی از اعتبار معاملات ثبت شده بدست نمی دهد.

وظیفه حسابرس خارجی

همانگونه که از محتوای دو هدف فوق الذکر استنباط می شود وظیفه حسابرس خارجی صرفاً رسیدگی به صورتهای مالی و ارزیابی عملکرد مالی شرکت مزبور در چارچوب قوانین و مقررات پذیرفته شده و مواد اساسنامه شرکت است . در حقیقت هدف حسابرس از رسیدگی به صورتهای مالی طبق استانداردهای پذیرفته شده حسابرسی عبارت است ازاظهار نظر نسبت به اینکه آیا صورتهای مالی و نتایج و تغییرات در وضعیت مالی را طبق اصول مورد قبول حسابداری که بطور یکنواخت اعمال شده است بنحو مطلوب نشان می دهد یا خیر

تحول هدف های حسابرسی

هدف اصلی از حسابرسی در سال های قبل از ابتدای قرن بیستم کشف تقلب بود. در نیمه اول این قرن، هدف حسابرسی از کشف تقلب فاصله گرفت و به سوی هدف جدید یعنی این که آیا صورت های مالی را منصفانه ارئه می دهد یا خیر تغییر کرد. به عبارت صحیح تر: «هدف از حسابرسی صورت های مالی این است که حسابرس بتواند درباره این که صورت های مزبور از تمام جنبه های با اهمیت طبق اصول متداول حسابداری تهیه شده است اظهار نظر کند».

کشف تقلب هنوز به عنوان یکی از هدف های جزئی حسابرسی مطرح است، چرا که وجود تقلب یا اشتباه به طور مؤثری بر اظهار نظر حسابرس نسبت به صورت های مالی تأثیر می گذارد.

نقش اصلی حرفه حسابرسی

دلیل اصلی وجود حسابرسی مستقل افزایش اعتبار صورت های مالی است. اجرای این نقش، حسابرسان را در موقعیتی منحصر به فرد در جامعه قرار می دهد. اعتبار دادن به صورت های مالی به معنای ایجاد اطمینان از مطلوبیت ارائه و قابیلیت اتکای آنها ست. افرادی صلاحیت افزایش صورت های مالی را دارند که:
اولاً: صلاحیت فنی لازم برای اجرای یک رسیدگی را داشته باشند.
ثانیاً: مستقل از شرکت مورد رسیدگی باشند تا جامعه نسبت به واقع بینی و بی طرفی آنان اهداف رسیدگی به حساب سرمایه گذاریها اطمینان حاصل کند.

استفاده از عبارت حسابرسی شده در صورت های مالی به این معناست که ترازنامه، صورت سود و زیان، سود و زیان انباشته و صورت گردشی وجود نقد شرکت همراه یک گزارش حسابرسی است که توسط حسابرسان مستقل تهیه شده که در آن نظر حرفه ای خود را نسبت به مطلوبیت ارائه صورت های مالی شرکت اظهار کرده اند.