ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟

پرتفوی (Portfolio)

گروهی از دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه و معادل‌های پول نقد نظیر سپرده های بانکی، همچنین سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های قابل معامله، پرتفوی یا سبد دارایی ها (به فرانسوی: Portfolio) گفته می‌شود. پـرتفوی به صورت مستقیم توسط سرمایه گذاران نگه‌داری شده و یا به وسیله حرفه‌ای‌های عرصه مالی مدیریت می‌شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد پرتفوی

احتیاط حکم می‌کند که سرمایه گذاران باید یک پرتفوی سرمایه گذاری بر حسب میزان تحمل ریسک و اهداف سرمایه گذاری خود تشکیل دهند. به پرتـفوی سرمایه گذاری به شکل یک کیک که به چند قسمت با اندازه‌های مختلف تقسیم شده و برای تهیه هر قسمت از مواد و طعم‌دهنده‌های مختلف استفاده شده، نگاه کنید.

به طور مثال، یک سرمایه گذار ریسک گریز و محافظه کار ممکن است پرتفوی‌ای با سهام شرکت‌های بزرگ، صندوق های سرمایه گذاری در شاخص، اوراق قرضه یا مشارکت و همین‌طور سپرده بلندمدت بانکی با نقد شوندگی بالا داشته باشد. در مقابل، یک سرمایه گذار ریسک پذیر ممکن است سهام چند شرکت کوچک را به سهام یک شرکت رو به رشد با سرمایه بزرگ بیفزاید و در اوراقی با ریسک و بازده بالا سرمایه گذاری کند، همین‌طور به دنبال املاک، فرصت‌های سرمایه گذاری بین‌المللی و سایر فرصت‌های برای بزرگ‌تر کردن پرتفوی خود باشد.

معمولاً در زبان فارسی از نام‌های دیگری نظیر پورتفولیو، سبد سهام و سبد دارایی ها به جای پرتـفوی استفاده می‌شود.

وقتی شما در بازار بورس و در سهام مختلف سرمایه گذاری می کنید، در واقع یک پرتفوی بورسی برای خود ایجاد کرده اید که در آن ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ سهام چندین شرکت مختلف قرار دارد. وقتی هم در مورد مدیریت ریسک و خرید سبد سهام در بورس صحبت میشود دقیقا منظور همین است که از خرید تک سهم و سرمایه گذاری تمام پول خود در یک سهم خودداری کنید و به جای آن کل سرمایه خود را به سه، چهار یا پنج بخش تقسیم کنید و هر قسمت را در یک شرکت سرمایه گذاری کنید. در تشکیل پرتفو شما باید از دانش تحلیلی شامل تحلیل بنیادی سهام و همینطور تحلیل تکنیکال آن آگاهی داشته باشید. به علاوه وقتی می خواهید هر بخش از سرمایه خود را به یک شرکت اختصاص دهید برای اینکه اصول متنوع سازی را رعایت کنید لازم است شرکتهایی را که انتخاب میکنید در چند صنعت مختلف بورسی باشند. همینطور میتوانید بخشی از سهام خود را به شرکتهای بزرگ بازار و بخشی دیگر را به شرکتهای کوچک و پرنوسان اختصاص دهید.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.
هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.
اگر به موضوع پرتفوی بهینه سهام علاقه دارید پیشنهاد میکنیم حتماً مقاله پرتفوی بهینه سهام: روی مرز کارایی حرکت کنید را مطالعه کنید.

تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. ابزارهای سرمایه گذاری شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود. تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. مدیران مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد.

یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند. توصیه‌ای که احتمالاً آن را با عبارتی نظیر «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید» شنیده‌اید.
ما در مقاله تنوع بخشی پرتفوی: دستورالعملی کاربردی برای تنوع بخشی سه گام مهم برای تنوع بخشی به پرتفو را توضیح داده ایم.

قبل از تشکیل پرتفو باید بررسی کنید چه انگیزه هایی باعث میشود تا در دارایی های مالی گوناگون سرمایه گذاری کنید. اساسا ما به طور خودآگاه یا اغلب ناخودآگاه بر اساس سه مولفه انواع مختلف دارایی ها را در پرتفوی خود قرار میدهیم:
میزان پذیرش و تحمل ریسک
افق زمانی سرمایه گذاری
هدف از سرمایه گذاری

مثلا فرد ریسک پذیر بخش اصلی پرتفو خود را به سهام تخصیص میدهد یا فردی که به زودی به سرمایه اش برای خرید خانه نیاز دارد، ترجیح میدهد که ریسک کمتری کند و در دارایی کم نوسانی ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ مثل اوراق با درآمد ثابت یا سپرده های بانکی سرمایه گذاری کند و در نهایت فردی که هدفش به دست آوردن یک جریان درآمدی ثابت است تا با آن بخشی از مخارج خود را پرداخت کند به سراغ صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت می رود و فردی که هدفش اندوخته کافی برای دوران بازنشستگی است به سراغ صندوقهای سرمایه گذاری در سهام میرود.

بنابراین با توجه به این سه مولفه بایستی ابتدا ببنید حاضرید چقدر ریسک کنید، همینطور تا چه مدت به سرمایه ی خود احتیاج ندارید و در نهایت هدف خود را از تشکیل پرتفو مشخص کنید. وقتی این سه مورد مشخص میشود، شما به سادگی میتوانید پرتفویی تشکیل دهید که هم نوسانات آن متناسب با سطح پذیرش ریسک شما باشد و هم بالاترین بازدهی را متناسب با افق و اهداف سرمایه گذاری شما ارائه کند.

تخصیص دارایی یک تکنیک برای تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری است که به دنبال برقراری توازن میان ریسک و بازده پرتفوی و ایجاد تنوع بخشی با تقسیم کل سرمایه بین دارایی هایی نظیر اوراق مشارکت، سهام، ملک، طلا، ارز و پول نقد است. هر دسته از این دارایی ها سطوح مختلفی از ریسک و بازده را دارا هستند. پس هر یک از آن‌ها در طول زمان به شکل متفاوتی رفتار خواهند کرد. به صورتی که وقتی ارزش یک دارایی رو به افزایش است، دارایی دیگری ممکن است کاهش یافته یا اینکه به اندازه اولی افزایش نداشته باشد. به عبارتی تخصیص دارایی کمک می‌کند تا عملکرد ضعیف یک گروه از سرمایه گذاری توسط سایر گروه‌ها به‌خوبی پوشش داده شود. برای تخصیص دارایی ها شما باید به سه مولفه ای که در بالا ذکر شد توجه کنید و با توجه به این سه مولفه در دارایی های مختلف سرمایه گذاری کنید.
ما در درسی تحت عنوان تخصیص داراییها: تکنیک اصلی برای تشکیل سبد سهام این موضوع را مفصل شرح داده ایم.

در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های مالی خود را نیز ارزیابی کنید. ریسک هایی که معمولا دارایی های مالی شما را تهدید میکنند عبارتند از:
ریسک بازار
ریسک صنعت
ریسک توقف نماد
ریسک نرخ بهره
ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
ریسک نرخ ارز
موارد بالا فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی مختلف است. شما با دانستن اینکه پرتفوی چیست و چطور میتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را با تشکیل پرتفوی کاهش دهید، میتوانید انواع ریسک ها مدیریت کنید. اگر می‌خواهید تا راجع به هر یک از آنها بیشتر اطلاعات کسب کنید، توضیحات کامل‌تر آن‌ها را در درس ریسک سرمایه گذاری چیست و چرا باید به آن توجه کرد؟ بخوانید.

صندوقهای سرمایه گذاری در سهام و متنوع سازی پرتفولیو

اگر شما دانش کافی برای سرمایه گذاری در بورس ندارید و همین‌طور زمان لازم را هم برای فعالیت‌های روزانه در بورس ندارید، بنابراین احتمال موفقیت شما در این بازار از طریق سرمایه گذاری در صندوقهای سهامی بیشتر است. شما با سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری در سهام از مزایایی زیادی برخوردار می‌شوید. ازجمله:

• از خدمات کارشناسان استفاده می‌کنید
• سبد دارایی های خود را به‌خوبی تنوع بخشی می‌کنید.
• دارایی شما نقدشوندگی مناسبی دارد.
• هزینه معاملات شما کاهش می‌یابد.
• انتخاب برای شما آسان است.

صندوقهای سرمایه گذاری در سهام بخش اصلی و عمده منابع خود را در سهام شرکت ها سرمایه گذاری می‌کنند؛ بنابراین از همان ریسکی که شما هنگام سرمایه گذاری در سهام با آن مواجهید، برخوردار هستند؛ اما عاملی که سرمایه گذاری در این نوع صندوقها را جذاب کرده است، مدیران متخصص و حرفه‌ای در حوزه سرمایه گذاری هستند که به‌طور فعالانه دارایی های موجود در صندوق را موردبررسی قرار می‌دهند و با تنوع بخشی و اجرای اصول سرمایه گذاری موفق، عملکرد بالای صندوق ها را تضمین می‌کنند.

پرتفوی لحظه ای چیست و تفاوت پرتفوی و پرتفوی لحظه ای در چیست؟

پرتفوی لحظه ای یکی از گزینه های موجود در سامانه های معاملاتی آنلاین کارگزاری مفید است و بسیاری از سرمایه گذاران تازه کار که وارد سامانه های آنلاین این کارگزاری میشوند، با این سوال روبرو میشوند که پرتفوی لحظه ای چیست و چه تفاوتی با سبد پرتفوی یا پرتفوی سپرده گذاری دارد؟ در سامانه معاملاتی این کارگزاری و در قسمت پرتفوی 2 نوع پرتفوی وجود دارد

1. پرتفوی سپرده گذاری یا سبد پرتفوی : دارایی واقعی شما نزد کارگزار ناظر (کارگزاری مفید) را به شما نشان میدهد. اگر شما سهمی را برای اولین بار از طریق هر کارگزاری غیر از کارگزاری مفید خریده باشید، تعداد سهامی که از طریق آن کارگزاری خریده اید، در این بخش نمایش داده نمیشود.
2. پرتفوی لحظه‌ای : وضعیت سود/زیان دارایی های تحت مدیریت شما را به نمایش می‎گذارد. در پرتفو لحظه ای تعداد دقیق سهامی را که در مدیریت شماست و مالک آن هستید نمایش داده میشود.

مبنای پورتفوی لحظه ای معاملات آنلاین کاربر است. بدین ترتیب کلیه معاملاتی که از طریق سامانه های آنلاین کارگزاری مفید انجام شوند، در لحظه و به صورت خودکار به پورتفوی لحظه ای اضافه می شوند. در صورتیکه تعداد دارایی شما درست نیست، می توانید معاملات خود را در این قسمت به صورت دستی ویرایش کنید. در پرتفوی لحظه‌ای اطلاعات لحظه‌ای چون قیمت، ارزش دارایی، مقدار سود/زیان، درصد سود/زیان، قیمت سر به سر و… برای تسهیل محاسبات کاربران در نظر گرفته شده است. در صورت تمایل میتوانید توضیحات مربوط به پرتفوی لحظه ای و تفوات آن را با سبد پرتفو در سایت کارگزاری مفید مطالعه کنید.

معادل‌ انگلیسی و تلفظ صحیح پرتفوی عبارت است از:

Portfolio ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟

تاریخ انتشار این مقاله 3 مهر 1396 است. تاریخ آخرین بروزرسانی 8 خرداد 1399 است.

اگر سؤال یا نظری دارید در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری

همه تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذار؛ این جمله آشنا به زبان ساده مفهوم تنوع بخشی را نشان می دهد. در واقع، هدف از تنوع بخشی در سبد سهام کاهش ریسک های سرمایه گذاری است. بنابراین برای حفظ یک سبد مطلوب نیاز است که همواره به تنوع سهام خریداری شده اهمیت بدهیم و دائما آن را به روز نگه داریم و با تنوع بخشی ریسک سیستماتیک سبد کاهش پیدا می کند. البته لازم به ذکر است که انتخاب سبد متنوع به این معنا نیست که سبد خود را با سهام ریز و درشت پر کنیم بلکه این موضوع اصول خاص خود را دارد. بنابراین در ادامه مقاله به بررسی تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری می پردازیم.

تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری به چه معناست؟

پاسخ این سوال بسیار مفصل است؛ چراکه تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری هر فرد با توجه به استراتژی شخصی او می تواند متفاوت باشد و برخی از افراد تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری را مترادف با انتخاب تعداد زیادی سهام برای چیدن پرتفوی خود می دانند، در حالیکه این موضوع اصلا صحیح نیست و انتخاب یک سبد مناسب نیازمند رعایت نکات کلیدی است که در ادامه برخی از آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

تعداد سهام سبد سرمایه گذاری

اولین نکته در خصوص تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری، تعداد سهام موجود در آن است. در واقع، افرادی که ریسک گریز هستند معمولا تعداد زیادی از سهام شرکت های فعال در بورس و فرابورس را در سبد سرمایه گذاری خود قرار می دهند. لازم به ذکر است که تعداد سهام موجود در پرتفوی سرمایه گذاری رابطه مستقیمی با سیکل و دوره های بازار دارد و با توجه به انتظارات تورمی و یا رکود حاکم بر اقتصاد می توان تعداد سهام موجود در سبد را تغییر داد.

به طور کلی، فعالان حرفه ای بازار سرمایه بین 3 تا 7 سهم را برای یک پرتفوی سرمایه گذاری در نظر می گیرند و با توجه به نوسانات و دوره های بازار این عدد می تواند کم یا زیاد شود. نکته ای که باید به آن اشاره کنیم، موضوع «تک سهم شدن» است؛ در واقع، یکی از مفاهیمی که در بین تحلیلگران بازار سرمایه اتفاق نظر وجود دارد، همین موضوع دور بودن از تک سهم شدن است؛ چراکه با ریسک های فراوان همراه بوده و ممکن است کل سرمایه افراد را در معرض خطر قرار دهد.

به عنوان مثال، شخصی را تصور کنید که تمام سرمایه خود را در سهام یک شرکت تولید کننده دارو سرمایه گذاری کرده است و به دلیل مشکلات به وجود آمده، شرکت مذکور ورشکست می شود؛ در اینجا به دلیل تک سهم شدن، کل سرمایه او از بین خواهد رفت. بنابراین، تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری از طریق انتخاب چند سهم مختلف را مد نظر قرار دهید.

نکته:ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ برخی از فعالان بازار سرمایه معتقدند که هر چقدر تعداد سهام داخل سبد سرمایه گذاری بیشتر باشد، ریسک آن کمتر می شود؛ در حالیکه اگر تعداد سهام داخل پرتفوی سرمایه گذاری از یک حد معین بیشتر شود، کنترل و نظارت بر عملکرد آن ها سخت خواهد بود و ممکن است سرمایه فرد را با زیان همراه سازد.

سهم های دلاری و ریالی

همانطور که می دانید، سهام شرکت های فعال در بورس و فرابورس را می توان به 2 دسته سهم های دلاری و ریالی تقسیم کرد. در واقع، شرکت هایی که نرخ های فروش و به طور دقیق تر میزان سود آن ها به شکل مستقیم با دلار و نرخ های جهانی مرتبط است را اصطلاحا سهم های دلاری می نامند؛ بر فرض مثال، سودآوری پتروشیمی زاگرس که به عنوان یک تولید کننده متانول شناخته می شود، به نرخ جهانی متانول و قیمت دلار بستگی دارد و با افزایش نرخ دلار و قیمت های جهانی، حاشیه سود آن نیز بالا می رود.

در طرف مقابل، شرکت هایی وجود دارند که نه تنها بالا رفتن نرخ دلار باعث افزایش سودآوری آن ها نمی شود، بلکه افزایش این نرخ موجب بالا رفتن هزینه های تولید (مواد اولیه، ماشین آلات و. ) می شود و از طرف دیگر، به دلیل اعمال قیمت گذاری دستوری بر روی نرخ های فروش آن ها، سودآوری آن ها با افزایش قیمت دلار بالا نمی رود و اصطلاحا چنین شرکت هایی را تحت عنوان سهم های ریالی می شناسند.

به عنوان مثال، شرکت ایران خودرو که با نماد خودرو در بازار سرمایه فعالیت می کند، اکثر مواد اولیه و قطعات مورد نیاز خود را از شرکت هایی می خرد که نرخ های آن ها متناسب با دلار و نرخ های جهانی است؛ اما محصولات تولید شده در این شرکت، به دلیل قیمت گذاری دستوری، نرخ های ریالی دارند و نوسانات قیمت ارز تاثیر چشمگیری در این نرخ ها ندارد و فقط هر چند وقت یکبار افزایش نرخ بر روی این محصولات اعمال می شود. در واقع، سهم های ریالی به این صورت هستند که هزینه های تولید آن ها به دلار و نرخ های فروش آن ها به ریال محاسبه می شود.

بنابراین، یکی از راه های تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری، استفاده از سهام شرکت های ریالی و دلاری در پرتفوی سرمایه گذاری است که می تواند در عملکرد و بازدهی سبد سرمایه گذاری به شما کمک کند.

انتخاب سهام براساس ارزش بازار

یکی دیگر از راه های تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری افراد، در نظر گرفتن ارزش بازار شرکت های موجود در پرتفوی سرمایه گذاری است؛ در واقع، برخی از افراد معتقدند که در سبد سرمایه گذاری باید از سهم های کوچک و بزرگ به لحاظ ارزش بازار استفاده شود.

به عنوان مثال، این افراد معتقدند که در کنار انتخاب سهام شرکتی مانند فولاد مبارکه اصفهان (فولاد) که ارزش بازار بسیار بالایی دارد، باید از سهام شرکتی مانند قند شیرین خراسان (قشرین) نیز استفاده شود تا پرتفوی سرمایه گذاری به تعادل برسد.

نکته: توجه داشته باشید که صرفا انتخاب سهام براساس ارزش بازار نمی تواند منطقی باشد، بلکه بایستی عوامل بنیادی مانند حاشیه سود، ارزش ذاتی، طرح های توسعه و. شرکت مذکور در نظر گرفته شود.

استفاده از اوراق با درآمد ثابت

برای افرادی که ریسک گریز هستند، استفاده از اوراق با درآمد ثابت برای تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری توصیه می شود؛ اوراق با درآمد ثابتی همچون اسناد خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و. می تواند برای این کار مفید باشد و به پرتفوی سرمایه گذاری تنوع بدهد.

این نوع اوراق معمولا به اندازه سود سپرده های بانکی برای شما بازدهی خلق می کنند؛ اما توجه داشته باشید که به هنگام خرید چنین دارایی هایی، باید تورم موجود در جامعه را در نظر گرفت، چراکه با وجود تورم 40 درصدی در جامعه، سودهای 20 درصدی ناشی از اوراق با درآمد ثابت نمی تواند گزینه خوبی برای سرمایه گذاری باشد و در بلندمدت قدرت خرید شما را کاهش می دهد.

نکته: سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت برای دوران رکود و یا ثبات اقتصادی که انتظارات تورمی در جامعه کاهش یافته است، مناسب می باشد و در زمانی که تورم سنگین در جامعه وجود دارد، سرمایه گذاری در دارایی هایی مانند سهام و. می تواند منطقی تر باشد.

سهام شرکت هایی که سود مجمع خوبی دارند

به لحاظ سودسازی، شرکت های فعال در بازار سرمایه را می توان به 2 دسته شرکت های سود ساز و زیان ده تقسیم کرد و خود این شرکت های سودساز به 2 دسته شرکت های با سود تقسیمی در مجمع و بدون سود تقسیمی در مجمع دسته بندی می شوند. در واقع، در مجامع سالیانه شرکت های فعال در بورس و فرابورس، براساس سیاست های هیات مدیره، همه و یا بخشی از سود سال گذشته شرکت در بین سهامداران ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ تقسیم می شود و سرمایه گذاران می توانند از این موضوع بهره مند شوند.

بنابراین، برای تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری خود می توانید از سهام شرکت هایی استفاده کنید که در مجامع سالیانه خود، درصد بالایی از سود سال گذشته را در بین سهامداران تقسیم می کنند.

استفاده از طلا در سبد سرمایه گذاری

علاوه بر سهام، شما برای تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری می توانید از طلا نیز استفاده کنید؛ تجربه ها نشان داده است که یک دارایی مانند طلا، می تواند یک گزینه قابل اطمینان برای سرمایه گذاری باشد. در واقع، قیمت طلا در ایران تابع 2 عامل است:

• قیمت دلار
• قیمت اونس طلا جهانی

بنابراین، خرید طلا به دلیل رابطه مستقیم قیمت آن با نرخ دلار، می تواند خود را با تورم هماهنگ کند و از طرف دیگر، اگر قیمت اونس طلا جهانی نیز افزایش یافت، باعث سوددهی می شود. بنابراین، برای تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری، خرید طلا می تواند منطقی باشد.

جمع بندی

تشکیل سبد سرمایه گذاری، یکی از الزامات فعالیت در بازارهای مالی است و افراد همواره باید از تک سهم شدن دوری کنند و متناسب با استراتژی خود، یک سبد سرمایه گذاری متعادل را انتخاب کنند. اگرچه استراتژی هر فرد در بازار سرمایه مخصوص به خود اوست اما استفاده از سهم های دلاری و ریالی، قراردادن سهم هایی با ارزش بازار مختلف در پرتفوی سرمایه گذاری، استفاده از اوراق با درآمد ثابت، خرید طلا و. می تواند در تنوع بخشی و کاهش ریسک سبد سرمایه گذاری به شما کمک کند.

اندازه‌‌گیری ریسک سبد سهام با در نظر گرفتن هم‌بستگی نامتقارن دنباله‌ای در بورس اوراق بهادار تهران

دانشجوی دکتری، گروه مهندسی مالی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف: مدل‌سازی و اندازه‌گیری ریسک پرتفوی، یکی از مشکلات پیش‌ روی سرمایه‌گذاران است. پژوهشگران، همواره به رویکرد سنتی اندازه‌گیری ریسک انتقاد کرده‌اند. پژوهش‌های تجربی، از حقایق آشکارشده در توزیع بازده دارایی‌ها حکایت می‌کند. این حقایق شامل دنباله پهن، چولگی منفی و خوشه‌بندی نوسان است و علاوه بر اینها، شواهد دیگری نیز وجود دارد که هم‌بستگی نامتقارن دنباله‌ای در توزیع بازده دارایی‌ها را نشان می‌دهد؛ به این معنا که در بازارهای رو به پایین، هم‌بستگی بین دارایی‌ها، بیشتر از بازار‌های رو به بالاست، بنابراین، می‌بایست در مدل‌سازی ریسک، این مسئله در نظر گرفته شود.
روش: مقاله پیش ‌رو، به‌منظور مدل‌کردن حقایق یادشده، به‌ترتیب از تئوری ارزش فرین، گارچ، گارچ نمایی و مدل گارچ گولستن ـ جاگاناتاهان ـ رانکل (GJR) و کاپیولای T-skewed استفاده کرده است. همچنین به‌منظور محاسبه وزن‌های پرتفوی، از مدل میانگین ـ واریانس استفاده شده است.
یافته‌ها: یافته‌ها حقایقی را در خصوص بحث مربوط به توزیع بازده دارایی‌ها برای 30 شرکت بررسی ‌شده در بورس تهران آشکار کرد. همچنین، روش‌های بررسی ‌شده، نشان‌دهنده برتری رویکرد پیشنهادی در مقایسه با سایر روش‌های سنتی است.
نتیجه‌گیری: هنگام استفاده از خانواده گارچ، مدل گارچ گولستن ـ جاگاناتاهان ـ رانکل، در مقایسه با دو روش دیگر، عملکرد بهتری دارد که اهمیت در نظر گرفتن اثرهای اهرم در مدل‌سازی ریسک برای بازده سهام در بورس تهران را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

• مدیریت ریسک
• هم‌بستگی نامتقارن دنباله‌ای
• تئوری ارزش فرین
• اندازه‌گیری ریسک سبد سهام
• ارزش در معرض خطر

20.1001.1.10248153.1399.22.4.5.3

عنوان مقاله [English]

Portfolio Risk Measurement with Asymmetric Tail Dependence in Tehran Stock Exchange

نویسنده [English]

PhD Candidate, Department of Financial Engineering, Faculty of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.

Objective: Portfolio risk measurement has always been one crucial aspect of finance. Several approaches have been modeled through time and some traditional approaches are criticized by researchers. Traditional methods use the Gaussian approach that it been used normal distribution for assets return. Empirical studies indicate that the return of assets has a stylized fact. The stylized facts include the fat tail, ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ negative skewness and volatility clustering. Furthermore, some studies show that there is asymmetric tail dependence. This means in market downsides, dependence is more than upside market. So this concept should be considered in portfolio risk measurement, otherwise, the estimates will end up having a bias.
Methods: To consider the stylized fact, different methods had been proposed. For modeling fat tail and negative skewness, this article uses extreme value theory and to consider volatility clustering, GARCH, EGARCH and GJR are applied. For modeling nonlinear and asymmetric dependence different methods are proposed. In the present article T-skewed copula is used. Mean-variance model is used to compute the weight of the portfolio. To analyze the result, backtesting is examined and for comparing methods, QPS function is applied.
Results: In this article TSE data have been used. At first, stylized facts have been checked. For testing fat tail and negative skewness, JB test is used. to analyze the volatility clustering, Liung Box test is applied. Also to check asymmetric tail dependence, exceedance correlation and paired T-test are used. Findings indicate the existence of the stylized facts in the 30 stock return of TSE. After running the models, the only approach based GJR and EGARCH is accepted in backtesting. Also based on QPS function, findings represent the strength of the applied approach to common ones.
Conclusion: Results show that the use of the GJR model is better than other models for Portfolio risk measurementthat it shows the importance of leverage effect in TSE for stock return modeling.

کلیدواژه‌ها [English]

• Risk management
• Portfolio risk measurement
• Value at Risk
• Asymmetric tail dependence
• Extreme value theory

مراجع

راغفر، حسین؛ آجورلو، نرجس (1395). برآورد ارزش در معرض خطر پرتفوی ارزی یک بانک نمونه با روش GARCH-EVT-Copula . پژوهش‎های اقتصادی ایران، 21(67)، 113-141.

فلاح پور، سعید؛ احمدی، احسان (1393). تخمین ارزش در معرض ریسک پرتفوی نفت و طلا با بهره‎مندی از روش کاپیولا‌ـ گارچ. تحقیقات مالی، 16(2)، 309-326.

کشاورز حداد، غلامرضا؛ حیرانی، مهرداد (1393). برآورد ارزش در معرض ریسک با وجود ساختار وابستگی بین بازدهی‏های مالی: رهیافت مبتنی بر توابع کاپولا. تحقیقات اقتصادی، 49(4)، 869-902.

Alles, L. A. & Kling, J. L. (1994). Regularities in the variation of skewness in asset returns. Journal of financial Research, 17(3), 427-438.

Ang, A. & Chen, J. (2002). Asymmetric correlations of equity portfolios. Journal of financial Economics, 63(3), 443-494.

Arditti, F. D. (1971). Another look at mutual fund performance. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 6(3), 909-912.

Beedles, W. L. (1979). On the asymmetry of market returns. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 14(3), 653-660.

Beine, M., Cosma, A., & Vermeulen, R. (2010). The dark side of global integration: Increasing tail dependence. Journal of Banking & Finance, 34(1), 184-192.

Black, F. (1976). Studies of stock price volatility changes, proceedings of the 1976 meetings of the business and economic statistics section. 177-191. American Statistical association, SN.

Bollerslev, T., Tauchen, G. & Zhou, H. (2009). Expected stock returns and variance risk premia. The Review of Financial Studies, 22(11), 4463-4492.

Chirstie, A. (1982). The stochastic behavior of common stock variances. Journal of Financial Economics, 10, 407-432.

Chunhachinda, P., Dandapani, K., Hamid, S. & Prakash, A. J. (1997). Portfolio selection and skewness: Evidence from international stock markets. Journal of Banking & Finance 21(2), 143-167.

De Haan, L. & Ferreira, A. (2007). Extreme value theory: an introduction. Springer Science & Business Media.

Fallahpour, S. & Ahmadi, E. (2015). Estimating Value at Risk of Portfolio of Oil and Gold by Copula-GARCH Method. Financial Reaserch Journal, 16(2), 309-326. (in Persian)

Fama, E. F. (1965). Portfolio analysis in a stable Paretian market. Management science, 11(3), 404-419.

Glosten, L. R., Jagannathan, R. & Runkle, D. E. (1993). On the relation between the expected value and the volatility of the nominal excess return on stocks. The journal of finance 48(5), 1779-1801.

Hansen, P. R. & Lunde, A. (2005). A forecast comparison of volatility models: does anything beat a GARCH (1, 1)? Journal of applied econometrics, 20(7), 873-889.

Harvey, C. R. & Siddique, A. (1999). Autoregressive conditional skewness. Journal of financial and quantitative analysis, 34(4), 465-487.

Hu, W. & Kercheval, A. (2007). Risk management with generalized hyperbolic distributions. Proceedings of the Fourth IASTED International Conference on Financial Engineering and Applications, ACTA Press.

Birge, J. R. & Chavez-Bedoya, L. (2016). Portfolio optimization under a generalized hyperbolic skewed t distribution and exponential utility. Quantitative Finance,16, 1019-1036.

Jarque, C. M. & Bera, A. K. (1987). A test for normality of observations and regression residuals. International Statistical Review/Revue Internationale de Statistique, 163-172.

Karmakar, M. (2017). Dependence structure and portfolio risk in Indian foreign exchange market: A GARCH-EVT-Copula approach. The Quarterly Review of Economics and Finance, 64, 275-291.

Keshavarz, H. G., & Heyrani, M. (2015). Estimation of Value at Risk in the Presence of Dependence Structure in Financial Returns: A Copula Based Approach. Journal of Economic Reaserch, 49(4), 869-902. (in Persian)

Kraus, A. & Litzenberger, R. H. (1976). Skewness preference and the valuation of risk assets. The Journal of Finance, 31(4), 1085-1100.

Lee, S. H. & Yeo, S. C. (2016). Performance analysis of EVT-GARCH-Copula models for estimating portfolio Value at Risk. Korean Journal of Applied Statistics, 29(4), 753-771.

Liu, Y. (2012). Risk forecasting and portfolio optimization with GARCH, skewed t distributions and multiple timescales, The Florida State University.

Luo, C. (2016). Stochastic Correlation and Portfolio Optimization by Multivariate Garch, University of Toronto (Canada).

Mainik, G., Mitov, G. & Rüschendorf, L. (2015). Portfolio optimization for heavy-tailed assets: Extreme Risk Index vs. Markowitz. Journal of Empirical Finance, 32, 115-134.

Mandelbrot, B. (1963). New methods in statistical economics. Journal of political economy 71(5), 421-440.

Markowitz, H. (1959). Portfolio selection: efficient diversification of investments, Yale university press.

McNeil, A. & Frey, R., Embrechts, P. (2005). Quantitative Risk Management: Concepts, Techniques, and Tools, Princeton university press.

Nystrom, K. & Skoglund, J. (2002). Univariate extreme value theory, garch and measures of risk. Preprint, Swedbank.

Raghfar, H. & Ajorlo, N. (2018). Calculation of Value at Risk of Currency Portfolio for a Typical Bank by GARCH-EVT-Copula Method. Iranian Journal of Economic Reaserch, 21(67), 113-141. (in Persian)

Rom, B. M. & Ferguson, K. W. (1994). Post-modern portfolio theory comes of age. The Journal of Investing, 3(3), 11-17.

Ross, S. A. (1976). The arbitrage theory of capital asset pricing. Journal of economic theory 13(3), 341-360.

Sampid, M., Hasim, H. & Dai, H. (2017). Refining value-at-risk estimates using extreme value theory and copulas: a Bayesian approach. Journal of Applied Econometrics, 25(6), 370-392.

Simkowitz, M. A. & Beedles, W. L. (1978). Diversification in a three-moment world. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 13(5), 927-941.

Sklar, M. (1959). Fonctions de repartition a n dimensions et leurs marges. Paris, Publication de1’Institut de Statistique de 1’Universite de 229–231.

Talleblo, R. & Davoudi, M.M. (2018). Estimation of Optimal Investment Portfolio Using Value at Risk (VaR) and Expected Shortfall (ES) Models: GARCH-EVT-Copula Approach, Iranian Journal of Economic Research, 18(71), 91-125. (in Persian)

Tang, J., Zhou, C., Yuan, X. & Sriboonchitta, S. (2015). Estimating Risk of Natural Gas Portfolios by Using GARCH-EVT-Copula Model. The Scientific World Journal, 33, 948–955.

Viebig, J. & Poddig, T. (2010). Modeling extreme returns and asymmetric dependence structures of hedge fund strategies using extreme value theory and copula theory. The Journal of Risk, 13(2), 23.

White, H., Kim, T.-H. & Manganelli, S. (2015). VAR for VaR: Measuring tail dependence using multivariate regression quantiles. Journal of Econometrics, 187(1), 169-188.

Xiong, J. X. & Idzorek, T. M. (2011). The impact of skewness and fat tails on the asset allocation decision. Financial Analysts Journal, 67(2), 23-35.

Zakoian, J.-M. (1994). Threshold heteroskedastic models. Journal of Economic Dynamics and control, 18(5), 931-955.

مدیریت پرتفوی چیست؟|چطور در سرمایه گذاری خود ضرر نکنیم؟!

سبد سهام یا پرتفوی (Portfolio) ترکیب مناسبی از سهام خریداری شده توسط معامله‌گر در جهت کاهش ریسک معاملاتش است در واقع سرمایه‌گذار با معامله سهام از صنایع مختلف سبدی کم‌ریسک‌تر برای خود می‌چیند که در صورت ضرر یک سهم با سود سهم دیگر جبران شود و برآیند پرتفویش مثبت باشد. یک‌ضرب المثل قدیمی است که می‌گوید: "همه تخم‌مرغ‌ها رو در یک سبد نگذارید."چرا که شکستن سبد منجر به نابودی کل سرمایه می‌شود. این نکته را حتماً به‌ خاطر داشته باشید که موفق‌ترین تریدرها هم همیشه سهم‌هایشان مثبت مطلق نیست و برآیند مثبت کل سبد سهام و ریسک به ریوارد معقول از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

برای افرادی که ریسک گریزند نگذاشتن همه سرمایه خود در یک سبد از اولویت‌های پلن معاملاتی‌شان است.

برای چگونگی مدیریت سهام خود در بازار سرمایه در این مقاله به‌ اختصار به علوم موجود در بازار مالی می‌پردازیم تا بتوانیم راه کاری مؤثر بر مبنای علم و تجربه به شما مخاطبان گرامی ارائه دهیم.

بازارهای مالی جهانی

بازارهای مالی موجی از اقتصاد هستند که در آن‌ها معامله نه بر روی اشیا و اموال قابل‌ لمس بلکه بر روی مالکیت زمانی و ارزش آتی مواردی مانند ارز سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار انجام می‌پذیرد مواردی که فرد در طی مالکیتش هرگز آن‌ها را لمس نمی‌کند اما از رشد و پویایی آن‌ها بهره می‌برد. بازارهای مالی جایگاه مهم و جذابی برای کسب درآمد و تولید ثروت به‌حساب می‌آید سرمایه‌گذاری در آنها از قیدوبند زمان و مکان رها شده است و به دلیل ایجاد موقعیت‌های مناسب کسب درآمد افراد بسیاری رو به خود جذب نموده است؛ اما ناگفته نماند که فعالیت در این بازارها مستلزم پذیرش ریسک بالایی نیز می‌باشد.

طی سالیان اخیر فعالیت بازارهای مالی بیش‌ازپیش بر سرزبان‌ها افتاده است، فعالیت‌های علمی بسیاری برای آموزش و تحلیل‌های بازارهای مالی به‌منظور سرمایه‌گذاری و فعالیت در این بازارها در دنیا انجام شده که حاصل آن دو شاخصه مجزا به نام‌های تحلیل فاندامنتال و تحلیل تکنیکال می‌باشد هر دوی این روش‌ها هدف واحدی را دنبال می‌کنند و آن تولید ثروت است اما در واقع هرکدام دیدگاه جداگانه‌ای برای معامله‌گری در نظر گرفتند.

تحلیل تکنیکال و فاندامنتال

در روش تکنیکال تصمیم‌گیرندگان این روش با استفاده از اطلاعاتی چون حجم معاملات و قیمت سهام اقدام به بررسی روان‌شناختی روند حرکتی سهم می‌پردازند و معتقدند که کلیه اطلاعات موردنیاز در خصوص یک سهم در قیمت آن روز متبلور گردیده و این ایده پایه‌ای را از جمع‌آوری اطلاعات گسترده‌ای بررسی عملکرد شرکت صنعتی که شرکت در آن قرار گرفته بررسی بازده سهام و مباحث کلان اقتصادی و سیاسی بی‌نیاز می‌کند و بنا بر به همین دلیل باید گفت که امروزه در بازار سرمایه ایران طرفداران مخصوص به خود را پیدا نموده و با سرعت نیز در حال گسترش است روش فاندامنتال برخلاف تکنیکال‌ها، تکنسین‌ها معتقدند که قیمت امروز الزاماً نمی‌تواند بیانگر بسیاری از حقایق موجود در آن باشد و بنابراین مستمراً دره حال ارزیابی پارامترهای خرد و کلان اقتصادی مؤثر بر روند سودآوری شرکت می‌باشد بررسی صورت‌های مالی یک شرکت از جمله کارهای اساسی فاندامنتال کاران است.

برای چگونگی مدیریت سهام خود ابتدا باید علوم مربوط به بازارهای مالی را فرابگیریم و این امر میسر نیست جز با آموزش تمرین و تکرار برای اینکه بتوانیم مدیریت سهام خود را به نحو احسن انجام دهیم باید معاملات خود را بر پایه موفقیت ببندیم.

نکته‌ای که برای سرمایه‌گذاران حائز اهمیت است سبد سهام و پیرایش آن در صورت لزوم می‌باشد چراکه شرایط شرکت‌ها ممکن است تغییر کند و ما بایستی همواره سبد سرمایه خود را مورد بررسی و پایش قرار دهیم تا در صورت ضرورت نسبت به بهینه‌سازی سبد سهام بتوانیم به‌موقع اقدام کنیم. در یک سبد استاندارد 3 تا 7 سهم دارد البته به جز عرضه اولیه‌ها، تک سهم یا بالای 10 سهم از اشتباهات متداول است. اگر به این نتیجه رسیدیم که سهم‌های موجود در پرتفوی ما دیگر سود مناسبی ندارد و یا در موقعیت مناسبی نیستند از سبد سهام خود خارج کنیم و به‌جای آن ها سهام با سودآوری و پتانسیل رشد بالا جایگزین کنیم.

در ذیل به نکات کاربردی در بهینه‌سازی سبد سهام اشاره می‌کنیم:

عناصر اساسی و استراتژی های مدیریت پرتفوی سهام

تعیین سیاست سرمایه‌گذاری

تجزیه‌ و تحلیل اوراق بهادار

تشکیل سبد سرمایه‌گذاری

تجدیدنظر در سبد سرمایه‌گذاری

ارزیابی عملکرد سبد سرمایه‌گذاری (در صورت نیاز تجدیدنظر در سیستم معاملاتی)

1-هر معامله‌ای که انجام می‌دهیم باید انتظار خود را از سودی که مدنظرمان هست و میزان ریسک‌پذیری محاسبه کنیم ولی بیشتر معامله‌گران اشتباهی که دارند این است که قسمت بازدهی را می‌بینند و وقتی به حد ضرر می‌رسند چون به‌راحتی سود خود را ازدست‌داده‌اند کنترل لازم را نداشته و به امید بازگشت سود خود هستند و در نتیجه حد ضرر را رعایت نمی‌کنند.

2-اگر قرار است سهامی خریداری کنیم باید و باید استراتژی داشته باشیم و سبد متنوعی برای خود بچینیم که از ریسک‌های احتمالی اقتصادی و سیاسی در امان باشیم مثلاً تک سهم نشویم و یا آن‌هایی که نقدشوندگی مناسبی را ندارند انتخاب نکنیم

۳- لزومی ندارد که ما کل سرمایه خود را وارد بازار سرمایه کنیم و می‌توانیم در بازارهای موازی مثل طلا ارز و مسکن وارد کنیم.

4- وقتی سبد خود را چیدیم در میانه‌های راه سری به پرتفوی خود بزنیم و ببینیم آیا به اهداف قیمتی ما نزدیک شده‌اند و روند حرکتی بازار چگونه بوده است و اگر نیاز بود تجدید نظری در سبد خود انجام دهیم

مثلاً ما 30 روز برای هدف اول در نظر گرفتیم و در ۲۰ روز کاری به سود رسیدیم چون نسبت به تایمی که در نظر گرفته بودیم زودتر به سود رسیدیم می‌توانیم تارگت خود را بالاتر ببریم و بازدهی بیشتری به دست آوریم و روی دیگر سکه این است که سهم خریداری شده در زمان پیش‌بینی‌شده نتوانسته خودی در بازار به خریداران نشان دهد و خودش را به هدف تعیین شده سوق دهد اینجاست که باید تجدید نظری روی سهم داشته باشیم.

5-مسلماً پاسخ به نحوه ی اداره ی پرتفولیو پیچیده است و نیازمند استفاده از ابزارهای آماری می‌باشد.

در اینجا سعی می‌کنیم از راه نسبتاً ساده‌تری به آن دست یابیم. در ادامه اصول راهنمایی عمومی در جهت تشکیل سبد بهینه را متذکر می‌شویم تا در بحث تخصیص وجه کافی و تشخیص میزان تعهد منطقی به یک معامله مفید واقع شوند.

• مبلغ سرمایه‌گذاری در بازار باید حداکثر 50% از کل سرمایه محدود شود. این بدین معناست که در هیچ زمانی نباید بیشتر از نصف سرمایه معامله‌گر درگیر بازار باشد. نیمه ی دیگر باید به‌عنوان ذخیره و پشتوانه برای روزهای ناگوار در معامله لحاظ شود.
• میزان مبلغ درگیر در هر معامله باید به 10 تا 15 % از کل سرمایه محدود شود. (به همین دلیل تک سهم شدن ممنوع است.). مثلاً از یک حساب به مبلغ 100000 دلار بایستی تنها 10000 تا 15000 دلار برای شرکت در یک معامله قابل وصول باشد. با این کار از اختصاص بیش از حد پول به یک معامله جلوگیری می‌شود .
• مبلغ قابل ریسک در هر معامله باید به 5% از کل سرمایه محدود شود. این 5% مبلغی است که یک معامله‌گر می‌تواند در یک معامله ناکارا از دست بدهد. این مطلب برای تعیین هدف قیمت و نقطة ایست معامله باید مدنظر قرارداد.
• کل بودجه ی در گیر در هر بازار اختصاصی باید به 20 تا 25 % از کل سرمایه محدود شود. هدف از این اصل این است که از اختصاص مبالغ سنگین به یک بازار به‌خصوص جلوگیری شود. قیمت‌ها در یک بازار اختصاصی اغلب به صورت هماهنگ تغییر می‌کنند. مثلاً طلا و نقره به گروه فلزات قیمتی تعلق دارند و اغلب همسو با هم کاهش یا افزایش میابند. اینکه با یک پیش‌بینی واحد در معاملات زیرمجموعه‌های یک گروه از بازار، وارد شویم با اصل اولیه تنوع در سرمایه‌گذاری مغایرت دارد. سرمایه‌گذاری در گروه‌های یکسان باید تحت کنترل باشد.
• این اصول راهنما می‌توانند برای همه ی انواع معاملات مفید باشند. برخی از معامله گران ریسک‌پذیرترند و با حجم پول بیشتری در معاملات شرکت می‌کنند. برخی دیگر محافظه کارند. نکته مهم این است که با تنوع بخشیدن به موارد معامله می‌توان به حفظ سرمایه کمک کرد و با تعیین اهداف قیمتی زیان معاملات اشتباه را محدود کرد.
• برخی از معامله گران اعتقاد دارند که مدیریت مالی بااهمیت‌ترین بخش از برنامه‌ریزی معاملاتی است و حتی از اقدام به معامله مهم‌تر است. باید توجه داشته باشیم بدون توجه به این موضوع نمی‌توان مدت زیادی از آسیب‌ها و خطرات معامله مصون ماند.
• مدیریت مالی مستقیماً با حفظ بقا در بازار معاملات مربوط است. یک معامله‌گر باید بتواند سرمایه‌اش را اداره کند و بر آن تسلط داشته باشد. هر معامله‌گر خوبی می‌تواند در بلندمدت سود کسب کند. ولی مدیریت درست مالی شانس معامله‌گر را برای باقی‌ماندن و انجام معاملات بیشتر افزایش می‌دهد.

جمع‌بندی

زمانی که ما تصمیم می‌گیریم معاملات خود را بر پایه موفقیت ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ بنا کنیم 20 تا 30 % شامل تحلیل تکنیکال، فاندامنتال یا رانت (دلایل نهانی) می‌باشد 70 تا 80 % به مدیریت پرتفوی باز می‌گردد.

لزوماً فردی که 90% تحلیل‌هایش به بار می‌نشیند موفق‌تر از فردی نیست که 50% تحلیل‌هایش به تارگت خورده است. به‌عنوان‌ مثال فرض کنید فردی با نام A 10 معامله انجام می‌دهد و از 9 معامله هرکدام 10 درصد سود می‌گیرد ولی در معامله آخر 40 در صد ضرر کند در این صورت بخش زیادی از سود را ازدست‌داده است حال فرض کنید فردی با نام B که 5 معامله را با سود 30% و 5 معامله را با زیان 10% فروخته است، مشخص است که فرد B با اینکه فقط 5 معامله سود ساز داشته است ریسک به ریوارد منطقی‌تری دارد در نتیجه ما باید برآیند معاملاتمان مثبت قابل‌قبول باشد و وقتی در یک سهمی زیان کردیم اشتباه‌ترین کار ممکن انتقام گرفتن از سهم، چرا که این کار باعث زیان مجدد ما می‌باشد.

در پایان: حد ضرر حکم خط قرمز را دارد اگر در یک معامله به حد ضرر پایبند نباشیم، دیگر نمی‌توانیم پایبند باشیم، باید بپذیریم که زیان کردیم و خطای معاملاتی ما است.

همه چیز درباره سبد سهام (پرتفوی سهام)

برای شروع هر بیزینس و تجارتی، آموزش اصطلاحات و مبانی اولیه آن ضروری است. به عنوان مثال برای ورود به بازار بورس، یادگیری اصطلاحاتی مانند پرتفوی، سبد خرید، سبد فروش، درصد ریسک، کارگزاری، سفارش‌ها، عرضه و تقاضا از واجبات است. هر نام و اصطلاح بیانگر اطلاعاتی است که مطمئناً در طول مسیر به آن نیاز خواهید داشت.

در این مقاله به سراغ یکی از کاربردی‌ترین موضوعات به نام پرتفوی سهام یا همان سبد سهام رفته و سعی خواهیم کرد شما را با مفهوم آن آشنا کنیم. اگر دوست دارید در مورد اصطلاحات بازار بورس و داد و ستد در آن بیشتر بدانید، در این مبحث همراه ما باشید.

فهرست عنواوین مقاله:

سبد سهام یا پرتفوی چیست؟

برای ورود به بورس، نیاز به خرید و فروش سهم شرکت‌ها، کارخانه‌ها و اجناس است. این کار با انجام معاملات بخشی از سهام آن‌ها صورت گرفته که در سازمان بورس به اشتراک می‌گذارند. هر سهامدار، با ثبت‌نام در کارگزاری‌های منتخب و مورد تائید سازمان بورس کشور، اقدام به دریافت کد بورسی کرده و می‌تواند به معامله در این حوزه بپردازد. مقدار سهام پرتفوی یا همان سبد پرتفوی، مجموعه سهم‌هایی است که سهامدار اقدام به خرید آن‌ها کرده و جمع‌آوری کرده است.

درصورتی‌که بتواند با قیمت بالاتر یا بررسی حد ضرر با کمترین میزان سود بفروشد، اصول اولیه بورس را یاد گرفته است. حال که تا اینجای مقاله با ما همراه بوده‌اید، در ادامه به نحوه تشکیل سبد پرتفوی پرداخته و ریسک‌های آن را بر می­شمریم.

مقدار سهام مجاز هر پرتفوی

سبد پرتفوی هر شخص، در بر گیرنده کلیه سهم‌هایی است که شخص یا کارگزار او تشخیص به خرید داده و می‌تواند با آن‌ها معامله کند. اینکه چه مقدار سهام خریداری یا به فروش برسد حد مشخصی نداشته و یک امر کاملاً وابسته به میزان پولی است که به اشتراک گذاشته می‌شود. اگر شخص سهامدار علاقه‌مند به ریسک‌پذیری بالاتری در بازار بورس باشد می‌تواند خرید خود را افزایش داده و از تنوع سهمی بالاتری در سبد سهام خود بهره‌مند گردد.

با این وجود رعایت میزان ریسک نکته حائز اهمیتی است؛ چرا که لازم است این سبد در زمان مقتضی به فروش رسیده و سود قابل‌توجهی را عاید سهامدار کند. بدین ترتیب تعداد سهم، به حجم سرمایه‌گذاری بستگی داشته و معیار مشخص و تعیین شده‌ای ندارد. رعایت این نکته در تشکیل سبد پرتفوی مهم است که تعادل خرید سهم حفظ شود. سرمایه‌گذاری صرفاً در یک شاخه مطمئناً کار عاقلانه‌ای نیست. هر سرمایه‌گذار لازم است از چندین نوع سهم با اصالت و پشتوانه قوی استفاده کرده و وارد بازی‌های هیجانی نشود.

آنچه در بازار بورس تضمین کننده موفقیت شماست، نه ورودهای هیجانی، بلکه بررسی‌های دقیق و دست به عصا است. در کل داشتن تعداد میانگین ۶ الی ۷ سهم مناسب با پیشینه قوی سرمایه‌گذاری کافی است. پخش بی‌رویه سرمایه نیز از ارزش مبالغ سود عایدی می‌کاهد. آنچه در تعیین مقدار سهم هر سبد تأثیرگذار است، استراتژی معاملاتی سرمایه‌گذار بسته به میزان سرمایه خود است.

منظور از بازدهی هر سبد سهام چیست؟

واضح است که هر فرد از سرمایه‌گذاری در بازار بورس، به دنبال دریافت سود قابل توجهی است. آن میزان سود مورد نظر سهامدار که از سرمایه‌گذاری در بورس انجام داده و انتظار دارد در بازه زمانی مشخصی دریافت نماید را، بازدهی پرتفوی سهام می‌نامند. جهت محاسبه و بررسی میزان سود در بازه زمانی مشخص لازم است از فرمول‌های ریاضی استفاده کرده و معاملات خود را علمی‌تر بررسی کنید. سبد سهام هر شخصی نشانگر میزان دانش او از معاملات اقتصادی و علم او از شاخه‌های ریاضی و ضریب ریسک است.

فرمول ریاضی برای درک و پیش‌بینی مقدار سود دریافتی در بازه زمانی دارای آیتم‌های میزان هر سهم، درصد آن ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ سهم از سبد پرتفوی و درنهایت بازدهی کل سبد است. برای بیان این بررسی سود می‌توان این‌گونه نیز مطلب را بیان کرد که بازدهی سبد پرتفوی هر فرد شامل میانگین سود هر سهم نسبت به‌کل سهام‌های موجود در سبد هر سرمایه‌گذار است.

ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟

اینکه سرمایه‌گذار بتواند بهترین انتخاب را از میان سهم‌های ارائه شده داشته و سبد خود را با انواع سهام‌های کم ریسک‌تر اما پر بازه‌تر پر کند، از هوشمندی اقتصادی او نشانه دارد. به همین جهت است که اقتصاددانان معتقدند برای چیدمان پرتفوی سهام به میزان ریسک سهم‌ها، پشتوانه مالی سهامدارانش و شفافیت مالی شرکت‌ها بسیار توجه باید کرد. ریسک کردن، جزء جدایی‌ناپذیر بازار بورس است. تعدادی از فاکتورها هستند که در میزان ریسک برابر با سرمایه‌گذاری مؤثر هستند. این موارد عبارت‌اند از:

• نسبت موجود بین هر سهم به‌کل دارایی‌های موجود در پرتفوی
• انحراف معیار سنجیده شده نسبت مقدار کل دارایی‌های سبد
• کوواریانس محاسبه شده از مقدار بازدهی اقلام متنوع دارایی‌های موجود در سبد
• بررسی نرخ بازدهی سهام‌های مختلف موجود با یکدیگر. اگر این رابطه مستقیم باشد، کوواریانس به‌دست‌آمده دارای رشد مثبتی است، اما در صورت معکوس بودن، مقدار کوواریانس منفی خواهد شد. این بدان معنا است که در صورت کاهش بازدهی میان سهام‌های اصلی، تأثیر آن بر کلیت سبد سهام، چشمگیر است.

پیشنهاد میکنیم مقاله روش های اندازه گیری ریسک را مطالعه کنید.

انواع ریسک در سبد سهام

در بازار بورس، برای تشکیل یک سبد مؤثر لازم به پذیرش ریسک قابل کنترل و عاقلانه بازار است. در این جا به بیان دو مورد از ریسک‌های تعریف شده پرداخته و با آن‌ها آشنا می‌شویم. ریسک غیر سیستماتیک و ریسک سیستماتیک. هر کدام از این موارد جزئیات و نکات مخصوص به خود را دارند.

ریسک غیر سیستماتیک

ریسک‌های غیر سیستماتیک، غیرقابل‌پیش‌بینی و اجتناب هستند. به هنگام تغییرات فروش در بازار سهام، تغییر و تحولات مدیریتی در سطح کلان، هزینه‌ها و سودهای به دست آمده توسط شرکت‌ها و سازمان‌های دخیل در بورس، تحولات بنیادین در راستای سهام‌های به فروش گذاشته شده و فعالیت بازار، همگی در ایجاد ریسک‌های غیرمنتظره مؤثر است. برای شناخت این میزان ریسک باید تا حدی از دانش رفتار بازار در شرایط مختلف آگاهی داشت. برای مقابله و موفقیت در چنین شرایطی تنوع در سبد پرتفوی بسیار مؤثر است. این کار باعث می‌شود تا در صورت کاهش قیمت یک سهم، سایر سهم‌ها جبران آن ضرر را کرده و سرمایه‌گذار دچار ورشکستگی نشود.

راه‌حل‌های فرار از ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر

• انتخاب سهم‌های متنوع از شرکت‌هایی با زیرساخت‌های کاری گوناگون. این کار در زمان ثبات کم بازار به حفظ سود سبد کمک خواهد کرد.
• سبد سهام خود را از سهم‌های مطمئن پر کنید. برخی از سهم‌ها مربوط به شرکت‌ها و سازمان‌هایی است که امتحان خود را پس داده‌اند. آن‌ها از بازار خود اطمینان داشته و محصولات خود را طبق استراتژی‌های کاملاً علمی می‌فروشند. در واقع از نیاز میدانی خرید و فروش با خبر بوده و همین کار موجب می‌شود ارزش سهام خود را برای مدت‌های طولانی حفظ کنند. خرید چنین سهم‌هایی باعث افزایش وزن سهام پرتفوی شما شده و در مواقع بزنگاه به نجات سود دریافتی حاصل از هر سهم می‌آید.
• رعایت درصد هر سهم خریداری شده نسبت به کل سبد. این گزینه تأثیر فوق‌العاده مؤثری بر ریسک‌های اجتناب‌ناپذیر و غیر سیستماتیک می‌گذارد. اگر سهم سبد شما به‌صورت همگن تقسیم شده باشد، در چنین مواردی دچار ضررهای جبران‌ناپذیر نخواهید شد. به همین سبب است که کارشناسان توصیه می‌کنند درصد هر سهم از سبد را کاملاً تخصصی رعایت کنید.
• هم‌وزنی در سبد بورسی یکی از عواملی است که فرد را از پذیرش ریسک‌های غیرقابل کنترل مصون می‌دارد. لازم است سهامداران برای خرید سهم‌های مورد نظر خود، به تحلیل و بررسی کلی شرکت‌ها پرداخته و ارزش ریالی هر سهم را به‌خوبی در نظر بگیرند؛ اما ریسک در سبد پرتفوی به چه معنا است؟ توجه به این نکته هم حائز اهمیت است که انتخاب درست و توجه به مقدار خرید از هر سهم برای نگه داشتن توازن سبد سهام بسیار مهم بوده و بر میزان سود دریافتی اثرگذار خواهد بود. به عنوان مثال خرید ده سهم از صد سهم مناسب خیلی بهتر است از خرید چهل سهم یکسان از یک شرکت و از بین بردن شرط همگنی سبد سهم‌های خریداری شده.

سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف، کاهش ریسک ضرر

افزون بر توجه بر تنوع تعداد سهم، رعایت وزن سهمی و همگن بودن میزان سبد تهیه شده، لازم است به موقعیت‌های اقتصادی کلان نیز توجه کنید. در بازه‌های زمانی مختلف، برخی بازار اجناس روی بورس بوده و خریداران بهتری دارند. همین امر موجب بالا رفتن سهام این کارخانه‌ها، شرکت‌ها یا سازمان‌های واردکننده آن کالای خاص است. توجه به اقبال بازار، موجب افزایش سود برای سرمایه‌گذار شده و این نکته نیز فاکتور مهمی در کاهش ضررهای غیر سیستماتیک به شمار می‌رود. از دیدی دیگر خرید سهم از صنایع و تولیدکننده‌های گوناگون به کاهش ضرر و چه‌بسا افزایش سود کمک بسیار بزرگی خواهد کرد.

ریسک سیستماتیک

نوعی دیگر از ریسک‌های موجود در بازار سهام به نام ریسک سیستماتیک شناخته می‌شود. این مدل ریسک، جزء جدایی‌ناپذیر و غیرقابل تغییر بازارهای سهام و بورسی است. در واقع این مدل ریسک را نمی‌توان با پیش‌بینی‌های تنوع سبد یا تغییر شرکت سهام دهنده مهار کرد. ریسک‌های سیستماتیک شامل کلیه سهم‌های ارائه شده در بازار بورس است. تحولات بنیادین در سطح کلان کشوری، بین‌المللی، سیاسی، جنگ، اقتصاد جهانی، محیط‌زیست و تحولات خارج از حیطه کنترل انسانی مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و … را می‌توان جزئی از ریسک‌های سیستماتیک شمرد.

درصورتی‌که فرد سهام‌دار موفق به چینش یک سبد فوق‌العاده با درصد سهام‌های متنوع گردد و بتواند ارزش سبد سهام را بالا ببرد تنها می‌تواند ریسک‌های غیر سیستماتیک را کنترل نماید؛ اما برای پیشگیری از ریسک سیستماتیک، تقریباً کاری از دست سرمایه‌گذار بر نخواهد آمد و تأثیر آن بر روی سبد پرتفوی همچنان محرز است. فاکتور بسیار مهمی که در ریسک سبد هر سهام‌دار مؤثر بوده و میزانش با آن مقایسه می‌شد، ریسک کل بازار سهام است که مستقیماً بر ریسک سیستماتیک سبد در ارتباط است.

سنجش ریسک سیستماتیک یا ریسک کل بازار

ضریب βشاخص ریسک سیستماتیک است. این ضریب نشان دهنده نوسان بازدهی بازار بورس و میزان تغییرپذیری سبد پرتفوی هر سهامدار ناشی از بازار کل است. در واقع ضریب β نمایشگر تغییرات ریسک کل بازار به نسبت اوراق و سهم‌هایی است که در داخل هر سبد موجودیت دارد. با استفاده از این عدد تغییرات موجود در شاخص کل بازار قابل اندازه‌گیری بوده و می‌توان بر اساس آن بررسی‌های میدانی انجام داد:

• ضریب β < 1:نشان دهنده ارزش کمتر سهام نسبت به ارزش کل بازار است. با این مقدار شاخص بازدهی سود کاهش پیدا کرده و سیر نزولی دارد. این میزان درصد ریسک در مواقعی ایجاد می‌شود که بازار در حال رکود بوده و روند نزولی را طی می‌کند.
• ضریب β > 1: نشان دهنده ریسک سیستماتیک بالاتر از ریسک کل بازار است. در این حالت بازدهی سهم‌های خریداری شده بالاتر بوده و نگهداری سهم عاقلانه‌تر و سودآور است. این مقدار در شرایط رونق بازار ایجاد شده و سیر صعودی به خود می‌گیرد.
• ضریب β = ۱: اگر شاخص ریسک سیستماتیک برابر یک باشد یعنی شرایط بازار کل و سرمایه‌گذاری در سبد سهام برابر است. چنین سهم‌هایی سودآوری متناسبی با فروش و تنش‌های بازار کل داشته و معمولاً انتخاب صندوق‌های سرمایه‌گذاری است.

توصیه های سرمایه گذاری در بورس

برای سرمایه‌گذاری در بازار بورس بالأخص بازارهای پر ریسک بورسی ایران، دانش، تجربه و صبر زیادی لازم است. بهره‌مندی از مقالات، کلاس‌های آموزشی و دوره‌های کسب تجربه خرید و فروش سهام، پیش نیاز ورود به این بازار پرخطر است. ازآنجایی که کسب سود همیشه شیرین است گاهی کمتر به حواشی و ضررهای ناگهانی آن توجه می‌شود. خصوصاً افرادی که مطالعات اقتصادی عمیقی نداشته و صرفاً به پشتوانه سرمایه خود قدم بر این بازار می‌گذارند، باید نسبت به خطرات و ضررهای ناگهانی و کلان آن آگاه‌تر گردند.

پیش از ورود به بازارهای بورسی ایران و جهان، به افزایش دانش خود کمک کنید. درصورتی‌که تجربه‌ای از گذشته نداشته و اولین بار است که برای سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنید، از بزرگان این میدان کمک بخواهید. به عنوان مثال با صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا کارگزاری‌های دارای مجوز قرارداد بسته و از قدرت و دانش آن‌ها در این مقوله بهره ببرید. از مقادیر کم برای سرمایه‌گذاری آغاز کنید. به‌یک‌باره و تحت تأثیر جو بازار سبد پرتفوی خود را سرشار از سهم‌های ناشناخته نکرده و بسیار محتاطانه قدم بردارید.

سود کمتر به‌مراتب بهتر از ضررهای کلان و سرسام‌آور است. توجه به سیاست‌های سرمایه‌گذاری بازار سهام، تأثیر مستقیمی بر کشف راه خرید سهام مؤثر خواهد گذاشت. از ورود سرمایه‌های اولیه زندگی به بازار سهام جداً خودداری کنید. این کار عواقب جبران‌ناپذیری داشته و تأثیرات به‌مراتب عمیقی بر زندگی شما خواهد گذاشت. سرمایه‌گذاری در بازار بورس و چینش یک سبد سهام خوب، نیازمند سال‌ها تجربه و کسب دانش است.

جمع‌بندی سبد سهام

در این مقاله با مفهوم پرتفوی سهام و تشکیل سبد از سهم های گوناگون آشنا شدیم. پرتفوی سهام هر شخص نمایانگر میزان دانش بورسی او خواهد بود. بررسی سهام‌های روز، اقبال بازار سهام و دانش اقتصادی می‌تواند در پیشبرد و حفظ سرمایه سرمایه‌گذاران، کمک‌کننده باشد. ترکیب سهم‌های خریداری‌شده نتیجه‌ای مستقیم بر سود سهامدار گذاشته و باید به همگن بودن و تنوع‌پذیری در آن دقت شود.