نقدینگی از کجا وارد می شود؟

نقدینگی در چه صورتی وارد بازار سهام می‌شود

در جریان معاملات سه شنبه ۴۹ نماد در صف خرید و ۹۱ سهم نیز در صف فروش قرار داشتند.

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، مشخصه اصلی بازار سرمایه در معاملات این روزها، حجم پائین معاملات خرد سهام بوده است. با روند فعلی به نظر می‌رسد بازار طی معاملات روز‌های آینده نیز کم‌رمق و نزولی دنبال شود تا به حمایت جدی خود در نیمه کانال ۱.

بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان

بورس در حالی امروز نیز با کاهش در شاخص‌ها روبرو شد که سرمایه حقیقی برای چهارمین روز متوالی از بازار سهام خارج شد و همین مساله نگرانی تحلیلگران را به همراه داشته است.

بسیاری از کارشناسان معتقدند بازار سرمایه زمانی راه خود را پیدا می‌کند که خیال سرمایه گذران از دخالت‌های خارجی در آن راحت باشد. یعنی بورس نیز همانند دیگر بازار‌ها تغییر پی در پی قواعد و قوانین را به خود نبیند. در چنین وضعیتی می‌توان سرمایه‌گذاران را ترغیب به ورود پول به بورس کرد.

* روش‌های حمایت دولت از بورس درست نیست

حمید دستجردی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، درباره علل خروج پول از بورس گفت: بازار سرمایه توانایی جذب نقدینگی را از دست داده و همین مساله در نهایت منجر به خروج پول از بورس شده است و بازار‌های موازی در حال جذب پول‌های خارج شده از بازار سهام هستند که این موضوع می‌تواند زنگ خطر را برای بورس و اقتصاد کشور به صدا در بیاورد.

وی ادامه داد: بازار سرمایه به طور سنتی جاذب نقدینگی است و بازار‌های مالی در رقابت با بازار‌های کالا و خدمات، بخشی از نقدینگی را جذب می‌کنند و این نقدینگی می‌تواند جذب حساب‌های جاری کارگزاری‌ها شده و آثار تورمی آن خنثی شود و البته قیمت سهام و قیمت دارایی‌ها در بازار سرمایه می‌تواند افزایش پیدا کند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: روش‌هایی مانند برداشت از صندوق توسعه ملی برای حمایت از بازار سرمایه توسط دولت اشتباه بوده و این مساله تنها باعث ایجاد توقع در میان سهامداران شده است. با توجه به حجم بورس برداشت از صندوق توسعه ملی با توجه به دلاری بودن آن تنها می‌تواند منجر به افزایش پایه پولی و تورم شود.

* گسترش بازدهی منفی در بورس

در پایان معاملات روز سه شنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل ۶ هزار و ۷۶۰ واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و ۳۶۷ هزار و ۶۰ واحد رسید. بازدهی شاخص کل بورس منفی ۴۹ صدم درصد بوده است.

شاخص کل هم وزن بورس با کاهش ۲ هزار و ۳۰۲ واحدی در سطح ۳۹۷ هزار و ۹۰۹ واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس ۸۰ واحد پائین آمد و در سطح ۱۸ هزار و ۴۹۶ واحد قرار گرفت.

* رشد ارزش معاملات خرد بازار سهام

امروز ارزش کل معاملات بازار سهام به رقم ۱۰ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۶ هزار و ۴۷ میلیارد تومان بود که ۵۷ درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.

ارزش معاملات خرد سهام با افزایش ۱۱ درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم ۲ هزار و ۴۴۰ میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس ۲۳ درصد بوده است.

* کاهش خروج سرمایه از بازار سرمایه

امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای چهارمین روز متوالی منفی شد و ۱۵۵ میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز گذشته کاهش ۲۲ درصدی را نشان می‌دهد.

در معاملات روز سه شنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام خصدرا (شرکت صنعتی دریایی ایران)، شستا (شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی) و فملی (شرکت ملی صنایع مس ایران) اختصاص داشت و سهم‌های ودانا (سرمایه‌گذاران دانایان)، خاور (ایران خودرو دیزل)، حریل (ریل پرداز سیر) بیشترین ورود پول حقیقی را داشتند.

* رشد صف‌های خرید در بورس

در جریان معاملات سه شنبه ۴۹ نماد در صف خرید و ۹۱ سهم نیز در صف فروش قرار داشتند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد ۶ درصدی به ۱۵۲ میلیارد تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش ۱۰ درصد افزایش یافت و ۲۰۵ میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات نماد‌های خمهر (شرکت مهرکام پارس) بکاب (شرکت صنایع جوشکاب یزد) و مادیرا (شرکت صنایع مادیران) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد حفارس (حمل و نقل بین المللی خلیج فارس)، سکرد (سمان کردستان) ثغرب (شرکت سرمایه گذاری مسکن شمالغرب) تعلق داشت.

جریان نقدینگی چیست؟

در این مطلب می‌خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که جریان نقدینگی چیست؟ در واقع جریان نقدینگی (Cash flow) به ورود و خروج پول در یک تجارت، کسب و کار، پروژه و دیگر موارد گفته می‌‌شود و معمولا در یک دوره زمانی محدود (به عنوان مثال یک ماهه) محاسبه می‌‌گردد. وضعیت جریان نقدینگی نشان می‌‌دهد که یک شرکت چگونه سرمایه خود را هزینه می‌کند و این سرمایه از کجا به شرکت وارد می‌‌شود. شرکت‌ها از این موضوع برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده می‌کنند، چرا که نمایانگر کلیه مبالغی است که یک شرکت از طریق فعالیت‌های تجاری و منابع سرمایه‌ گذاری خود به دست می‌آورد و همچنین هزینه ای است که برای فعالیت‌های کسب ‌و کار و یا سرمایه‌ گذاری در یک بازه مشخص پرداخت ‌شده است. در این مطلب بیشتر در این باره و همچنین انواع نقدینگی توضیح خواهیم داد.

اهمیت جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی پولی است که در حال ورود و خروج در کسب و کار، تجارت و یا پروژه شماست. یکی از منابع مهم پروژه که در روند اجرایی آن تاثیر زیادی دارد، پول است. کمبود نقدینگی از جمله عواملی است که در طول اجرای یک پروژه می‌تواند منجر به کاهش روند اجرایی پروژه ‌شود. یکی از مهم ترین دلایل شکست شرکت‌ها، کمبود نقدینگی و تمام شدن پول است. این موضوع به ویژه در شرکت‌های کوچک و استارت آپ‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و در موارد زیادی دلیل اصلی عدم موفقیت آن‌ها محسوب می‌شود.

جریان نقدینگی مقدار پول نقد و غیر نقدی است که وارد یک سیستم شده یا از آن خارج می‌‌شود. این موضوع که روزانه چقدر درآمد و چقدر هزینه دارید و یا اینکه طی یک دوره کوتاه مدت زمانی (به عنوان مثال یک ماهه) چه مقدار پول به حساب کسب‌ و کار شما وارد شده و چقدر از آن خرج می‌‌شود، مثال‌های ساده‌ای از جریان نقدینگی هستند.

می‌توان گفت که جریان نقدینگی یک نوع بازی با پول است. افرادی که هوش مالی خوبی دارند، متوجه شده‌اند که امروزه قواعد این بازی تغییر کرده است. اگر در گذشته، پس انداز کردن اهمیت زیادی داشت، اکنون سرمایه‌ گذاری و ایجاد جریان وجه نقد اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

از این رو، کسب مهارت در مدیریت نقدینگی از کجا وارد می شود؟ جریان نقدینگی یکی از مهم ترین مباحثی است که لازم است برای افزایش دانش خود در زمینه مالی یاد بگیرید. از این مهارت می‌‌توانید در مدیریت کسب ‌و کارتان، به ویژه کسب‌ و‌ کارهای پر ریسک، بهره ببرید یا در ساده‌ترین حالت در امور مالی شخصی خود از آن استفاده کنید.

عدم کنترل جریان نقدینگی عامل شکست کسب و کارها!

پول برای بیزنس مثل خون برای بدن آدم است، برای همین عامل شکست بسیاری از کسب و کارها جریان نقدینگی است. این عامل می‌تواند در نقش‌های گوناگونی برای مدیران یک کسب و کار نمایان شود.

گاهی عدم کنترل جریان نقدینگی، گاهی عدم برآورد صحیح از جریان وجوه نقد آینده، کسری بودجه در مواقع بحرانی و غیره از جمله چهره‌های جریان نقدینگی است.

ورود و خروج نقدینگی به بورس و 4 فاکتور بررسی پول هوشمند

در زمینه قمار، پول هوشمند به کسانی اطلاق می‌شود که با شرط‌بندی خود امرار معاش می‌کنند. بسیاری از قماربازها با استفاده از الگوریتم‌های ریاضی و تاریخی تصمیم می‌گیرند که چقدر و بر چه چیزی شرط‌بندی کنند.

دنیای سرمایه‌گذاری مشابه است. مردم تصور می‌کنند که پول هوشمند توسط کسانی که دارای درک کامل‌تری از بازار هستند یا با اطلاعاتی که یک سرمایه‌گذار معمولی نمی‌تواند به آنها دسترسی پیدا کند، سرمایه‌گذاری می‌شود.

به‌این‌ترتیب، زمانی که الگوهای معاملاتی سرمایه‌گذاران نهادی از سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی فاصله می‌گیرد، پول هوشمند شانس بیشتری برای موفقیت دارد.

به همین ترتیب، اغلب پول هوشمند شانس موفقیت در سهام را بیشتر می‌کند.

همچنین پول هوشمند (Smart Money) به نیروی جمعی پول بزرگ گفته می‌شود که بر بازارهای مالی تأثیر می‌گذارد و آنها را به حرکت در می‌آورد که اغلب توسط اقدامات بانک‌های مرکزی هدایت می‌شود و معامله گران منفرد بر روی پول‌های هوشمند سوار می‌شوند.

پول هوشمند در مقیاس بسیار بیشتری نسبت به سرمایه‌گذاری‌های خرده‌فروشی سرمایه‌گذاری می‌شود.

سرمایه‌گذار با تشخیص ورود و خروج نقدینگی به بورس می‌تواند وارد معامله شود. برای تشخیص این نکته باید از ارزش معاملات و ارتباط آن با پول هوشمند و در نهایت فیلتر ورود و خروج نقدینگی به بورس و سهام آگاهی داشته باشید.

درک پول هوشمند

پول هوشمند مبلغی است که توسط افرادی سرمایه‌گذاری شده یا شرط‌بندی شده است که آگاه و باتجربه هستند و درک عمیقی از نحوه عملکرد بازارها دارند.

اثبات تجربی این ایده را تأیید می‌کند که سرمایه‌گذاری‌هایی که باتوجه‌به پول هوشمند انجام می‌شود بهتر از سایر سرمایه‌گذاری‌های دیگر عمل می‌کند.

بنابراین، اعتقاد بر این است که پول هوشمند شانس بیشتری برای موفقیت دارد، زیرا اعتقاد بر این است که سرمایه‌گذاران نهادی دارای استراتژی‌های سرمایه‌گذاری بهتری هستند که از سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی متفاوت است.

همچنین پول هوشمند هنگامی که توسط بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، می‌تواند بازارها را با اندازه و قدرت جابه‌جا کند. سپس به یک نیروی مشترک با مقدار زیادی پول و استراتژی خوب تبدیل می‌شود که در آن سرمایه‌گذاران بر سهامی که پول هوشمند به آن‌ها وارد شده سوار می‌شوند.

شناسایی ورود و خروج پول هوشمند

پول هوشمند به‌صورت نقدی توسط افرادی باتجربه، با آگاهی و مطلع یا هر سه مورد که روی سهمی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، وارد سهام می‌شود.

برای شناسایی پول هوشمند، در ابتدا ساختار بازار را باید به خوبی درک کنید.

پروسه Distribution یا توزیع مرحله‌ای است که، پول هوشمند تو سط بازیگران اصلی شروع به انتقال مالکیت سهام به بازیگران ثانویه و جزئی می کند و موجب شکل‌گیری رالی بزرگی می‌شود.

هرچه تقاضای بازیگران خرد برای سهام بیشتر شود، رالی شکل گرفته نیز بزرگ‌تر خواهد بود.

پول هوشمند را می‌توان با 4 فاکتور: حجم، قیمت و گسترش و پراکندگی قیمت در 4 مرحله بررسی کرد:

• جمع آوری(Accumulation)
  
• گران شدن یا افزایش قیمت (Mark up)
  
• توزیع (Distribution)
  
• ارزان شدن یا کاهش قیمت (Mark dow)
  

از منابع زیر می‌توان برای شناسایی اقدامات پول هوشمند استفاده کرد:

1. حجم معاملات

گاهی اوقات، پول هوشمند را می‌توان باتوجه‌به حجم معاملات (حجم بیشتر از حد معمول) تشخیص داد، به‌ویژه هنگامی که دلیل مشخصی برای افزایش بیش از حد حجم معاملات وجود نداشته باشد.

زمانی که حجم معاملات به طور غیرمعمول در یک سهم زیاد باشد و هیچ خبر یا اطلاعیه تأثیرگذاری بر سهم و صنعت منتشر نشده باشد، می‌تواند نشانه ورود یا خروج پول هوشمند باشد.

حجم معاملات از قسمت سابقه معاملات سهم در تابلوی بورس قابل تشخیص است.

اگر سابقه معاملات را نگاه کنید، با مقایسه حجم معاملات در طی روزهای معاملاتی گذشته می‌توانید ورود و خروج پول هوشمند را تشخیص دهید. مثلاً سهمی که به‌یک‌باره حجم معاملاتش از 3 یا 4 میلیون به 13 میلیون می‌رسد. این اتفاق عجیب و غیرعادی است.

در صورت مشاهده این افزایش‌های ناگهانی و عجیب معاملات به بررسی سهم و اخبار بپردازید.

باتوجه‌به نقاط حمایت و مقاومت، جهت روند سهم را می‌توان تشخیص داد و اگر اخبار خاصی در مورد صنعت منتشر نشده باشد، علت آن را پول هوشمند می‌توان دانست.

در تصویر فوق، حجم معاملات بیش از دو برابر میانگین حجم ماه است؛ بنابراین مشخص است که این سهم با حجم مشکوک معاملات همراه بوده.

برای تشخیص حجم معاملات از اندیکاتور mfi) money flow index) می‌توان استفاده کرد. Mfi دو گزینه trick و real دارد که با تنظیم گزینه real، اندیکاتور mfi باتوجه‌به حجم معاملات تنظیم می‌شود.

2. قیمت‌گذاری سهام و شاخص

با تجزیه‌وتحلیل شاخص و قیمت سهام، می‌توان اطلاعات مربوط به پول هوشمند را توسط سرمایه‌گذاران آگاه به دست آورد. اطلاعات این منابع نشان می‌دهد که چگونه پول هوشمند آینده معاملات را تعیین می‌کند.

بنابراین، پیش‌بینی موقعیت پول‌های هوشمند و اوراق بهادار مورد معامله آن‌ها و اینکه بدانید دارندگان پول هوشمند چه کسانی هستند و در کجا سرمایه‌گذاری می‌کنند، به نفع سرمایه‌گذاران خرده‌فروشی است مایل به سوارشدن بر روی سهم با پوشش سرمایه‌گذاران پول هوشمند هستند و می‌توانند موقعیت‌های بهتر را اتخاذ کرده و موج موفقیت را سوق دهند.

3. محاسبه سرانه خریدوفروش حقیقی و حقوقی

اگر حاصل تقسیم سرانه خرید بر سرانه فروش از عدد یک بزرگ‌تر باشد، نشانه ورود پول هوشمند است و اگر از یک کوچک‌تر باشد، خروج پول هوشمند را نشان می‌دهد.

4. فیلتر ورود و خروج پول هوشمند

گاهی اوقات با استفاده از فیلترها که در دیده‌بان بازار وارد می‌شود، می‌توان ورود یا خروج نقدینگی به بورس را تشخیص داد.

در ادمه فیلترهای مورد نیاز جهت بررسی ورود و خروج پول هوشمند ارائه شده است.

شاخص پول هوشمند توسط معامله گران به دو صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد:

تغییرات در شاخص پول هوشمند و روند بازار

سرمایه‌گذاران باتوجه‌به روندهای نشان داده شده در شاخص پول هوشمند، به دنبال تغییرات در روند بازار هستند. به آن تشخیص واگرایی می‌گویند.

شاخص پول هوشمند زمان معامله دارایی‌های خاص را مشخص نمی‌کند. بلکه نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار چه انتظاری از دارایی‌ها در کوتاه‌مدت دارد.

به‌عنوان ‌مثال، اگر دارایی روند صعودی داشته باشد، شاخص پول هوشمند ممکن است هشدار دهد که این روند چه زمانی تغییر خواهد کرد.

در مواردی که قیمت دارایی کاهش می‌یابد درحالی‌که شاخص پول هوشمند به سمت بالا حرکت می‌کند، معمولاً نشان می‌دهد که قیمت هم می‌تواند بالاتر حرکت کند.

عمدتا پول هوشمند در ابتدای موج بازار وارد می‌شود و با ایجاد هیجان در سهم، تحریک سرمایه‌گذاران را به همراه خواهد داشت. با خروج مرحله به مرحله پول هوشمند، باعث می‌شود که سهامدارانی که در مراحل آخر وارد می‌شوند، به عنوان بازنده‌های بازی باشند.

ورود پول هوشمند

اگر قیمت سهمی 10 درصد نوسان کند، اما بازیگران خرد حتی برای جا نماندن از رالی صعودی اقدامی برای خرید سهام نکنند نشانه‌ای از ورود پول هوشمند است.

در بازاری که وضعیت مناسب نیست و بالا بودن فشار فروش باعث ایجاد ناامیدی بین سهام‌داران شده است، پول هوشمند می‌تواند به سهام وارد شود و عدم تقاضا را جبران کند.

علاوه بر این، زمانی پول هوشمند می‌تواند وارد سهمی شود که با بررسی روند حرکت سهم، متوجه شده‌اید قیمت سهم به کف یا حداقل مقدار خود رسیده است اما حجم معاملات زیاد شده است.

الگوی قیمتی Spike & Ledg در نقدینگی از کجا وارد می شود؟ پرایس اکشن وجود دارد. اگر این الگو را در سهمی که دارای روند نزولی با شیب کم یا رنج باشد مشاهده کردید، نشانه‌ای از ورود پول هوشمند شناسایی می‌شود.

Spike در بیان ساده در اثر برهم خوردن عرضه و تقاضا، حرکت قدرتمندی شکل می‌گیرد که باعث حرکت رو به بالا و سریع سهم در بازه زمانی کوتاه می‌شود. در این الگو، حجم معاملات به ناگهان زیاد و کندل‌های بلد شکل می‌گیرد.

Ledge بعد از Spike شکل می‌گیرد و اصلاح نامیده می‌شود.

در نمودار زیر ورود پول هوشمند بعد از رسیدن قیمت به نقطه حمایت مشخص است. بازیگر سهم در این نقطه، حداکثر خرید خود را انجام می‌دهد.

خروج پول هوشمند

معمولاً خروج پول هوشمند به‌یک‌باره اتفاق نمی‌افتد بلکه در طی چند روز، پول از سهم خارج می‌شود و قیمت سهم به‌یک‌باره افت می‌کند.

اشتباهی که سهام‌داران عمومی می‌کنند این است که خروج پول را اصلاح می‌دانند و برای رشد دوباره قیمت و برگشت روند سهم صبر می‌کنند، در حالی که این خروج پول هوشمند است که موجب افزایش حجم معاملات شده است.

اگر قیمت روز سهم منفی باشد و حجم معاملات از میانگین حجم ماه بیشتر باشد، نشانه خروج پول هوشمند است.

اگر سهمی در سقف قیمت با افزایش حجم معاملات همراه باشد، خروج پول هوشمند را بررسی کنید.

در نمودار فوق قیمت سهم به حداکثر مقدار خود رسیده است و نتوانسته مقاومت را رد کند، با استفاده از اندیکاتور می‌توانید مشاهده کنید که حجم معاملات زیاد شده و پس از آن مشاهده می‌کنید که نمودار سهم ریزش پیدا کرده است.

یلتر ورود یا خروج نقدینگی به بورس

فیلتر ورود یا خروج نقدینگی به بورس

با کپی کردن فیلترهای زیر و وارد کردن در قسمت در بخش دیده‌بان بازار سایت tsetmc این امکان را دارید که از سهامی که در روز معاملاتی با ورود و خروج پول هوشمند همراه بودند، اطلاع پیدا کنید.

نقدینگی کشور را صرف ساخت مسکن کنید !

یکی از اصلی ترین دلایلی که در نهایت به تورم ختم می شود، افزایش نقدینگی در سطح جامعه است. به همین دلیل است که خیلی از کارشناسان اقتصادی، طرح هایی را برنامه ریزی می کنند تا به این ترتیب، نقدینگی کشور جذب طرح های تولیدی و مهم شود. در طول یک سال گذشته نیز حدود ۲۲ میلیارد تومان از نقدینگی کشور جذب پروژه های طرح نهضت ملی مسکن شده است که چنین اقدامی می تواند به افزایش تولید کشور نیز منتهی شود.

به گزارش پرشین سازه ، از سال ۱۳۹۲ تا همین سال گذشته، بازار مسکن درگیر سیاست های اشتباهی بوده است که شرایط را نا به سامان می کردند. سیاست هایی که علاوه بر تاثیر روی بازار مسکن، دیگر جنبه های اقتصاد کشور را تحت شعاع قرار می دادند.

با بررسی آمارهای بانک مرکزی، متوجه می شویم که در تیرماه سال ۱۴۰۱، نقدینگی موجود در اقتصاد از ۵۲۵۰ هزار میلیارد تومان نیز عبور کرده است و رشد ۳۷ درصدی را به ثبت رسانده است. گرچه تلاش بانک مرکزی برای جلوگیری از رشد سرسام آور نقدینگی، قابل توجه است اما در صورتی که برنامه ی مدونی برای هدایت نقدینگی به سمت تولید وجود نداشته باشد، اثرات مخرب آن همچنان باقی خواهند ماند.

برای این که درک بهتری نسبت به بزرگی عدد نقدینگی کشور داشته باشید، کافیست که تاثیر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی را در یک بخش از اقتصاد در نظر بگیرید. حالا همین عدد ۱۰۰ هزار میلیارد تومان را در ۵۲ ضرب کنید تا بزرگی مقدار نقدینگی کشور را درک کنید. مسئله ای که اگر به درستی هدایت نشود می تواند اثرات مخربی بر اقتصاد کشور داشته باشد و هزاران نفر را درگیر کند.

چگونه می توان نقدینگی را کنترل کرد؟

حالا سوال اصلی و مهمی که مطرح می شود این است که چگونه می توان سطح نقدینگی کشور را کنترل کرد. یکی از برنامه های دولت برای کنترل آن، هدایت این نقدینگی به سمت تولید است. طبیعی است که هدایت نقدینگی ای که در اختیار افراد است، خیلی سخت تر از هدایت تسهیلات بانکی خواهد بود. این کار نیازمند ظرافت و سیاست بیشتری است.

یکی از موفق ترین تجربیاتی که در این حوزه صورت گرفته است، هدایت نقدینگی به سمت ساخت مسکن بوده است. بر اساس آمار بانک مسکن در خصوص تسهیلاتی که برای طرح های حمایتی دولت پرداخت کرده است، مردم برای پیشبرد این طرح ها حدود ۲۲ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده اند که بیش از ۱۰ هزار میلیارد آن، همچنان در حساب متقاضیان در بانک مسکن است. در صورتی که چنین طرح هایی برای تولید وجود نداشت، همین میزان نقدینگی وارد بازار سفته بازی می شد و به تورم دامن می زد.

۲۲ هزار میلیارد تومان جذب طرح نهضت ملی مسکن شده است!

این رقم در حالی به طرح نهضت ملی مسکن اختصاص پیدا کرده است که هنوز پروژه های این طرح به طور جدی شروع نشده اند. این رقم تنها برای ساخت ۱۳۸ هزار واحد است. در واقع اگر وعده ی ساخت سالی ۱ میلیون مسکن در سال تحقق پیدا کند، سالیانه رقم بسیار بالاتری از ۲۲ هزار میلیارد تومان از طرف متقاضیان نهضت ملی مسکن به این پروژه ها تزریق خواهد شد و نقدینگی به صورت جدی کنترل می شود.

مسئله ی دیگری که در این میان باید به آن توجه داشت، این است که پرداختی بانک مسکن به طرح مسکن ملی در طول این مدت، حدود ۱۶ هزار میلیارد تومان بوده است. این موضوع نشان می دهد که منابع ورودی به بانک مسکن در اثر این طرح از منابع مصرف شده کمتر است. در نتیجه تراز بانک مسکن نیز مثبت شده است.

با توجه به مواردی که در بالا ذکر کردیم، در حقیقت می توان بخش زیادی از نقدینگی کشور را به سمت ساخت مسکن هدایت کرد. در چنین شرایطی، بخش زیادی از تسهیلات بانکی نیز که تا قبل از این به بیراهه می رفت، صرف ساخت مسکن شود.

افزایش تولید و اشتغال با ساخت مسکن

در این میان یکی از کارشناسان حوزه اقتصاد مسکن چنین گفته است: بر اساس آماری که بانک مرکزی اعلام کرده است، در ۴ ماه اول سال ۱۴۰۱، حدود ۱ هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است که در قیاس با تسهیلات پرداخت شده در سال گذشته، حدود ۴۲ درصد رشد داشته است.

علی نادری، کارشناس حوزه اقتصاد مسکن در ادامه ی سخنان خود چنین گفت: در صورتی که بانک ها به قانون جهش تولید مسکن پایبند باشند و ۲۰ درصد سهم تسهیلات خود را به ساخت مسکن اختصاص دهند، با توجه به پیشرانه بودن بازار مسکن، هم شغل های زیادی نقدینگی از کجا وارد می شود؟ ایجاد می شود، هم رشد اقتصادی به وجود می آید. هم زمانی که متقاضیان ببیند که پروژه های نهضت ملی در حال پیشرفت است، با اشتیاق بیشتری، آورده های خود را افزایش می دهند.

در صورتی که موارد فوق تحقق پیدا کند، تحقق وعده ی ساخت یک میلیون مسکن در سال دور از انتظار نخواهد بود. در ضمن نقدینگی جذب بخش های تولیدی می شود. تورم کنترل می شود و در نتیجه ی تمام این موارد، رشد اقتصادی نیز به وجود می آید.

در صورتی که این اهداف تحقق پیدا کنند، دولت سیزدهم می تواند با یک تیر، دو نشان بزند. در واقع با چنین شرایطی، هم فشار کمتری بر روی متقاضیان مسکن وارد خواهد آمد و خیلی از افراد صاحب خانه می شوند. هم این که نقدینگی موجود در کشور، جذب فرآیندهای تولیدی شده و تورم کنترل می شود. در دولت های پیشین، این موضوع چندان مورد توجه قرار نگرفت و اجازه دادند که نقدینگی در سطح کشور چند برابر شود که هم منجر به کاهش تولید مسکن شد. هم این که تورم را افزایش داد.

تاثیر سیاست های غلط دولت های پیشین همچنان قابل مشاهده است و می توانیم کمبود مسکن را در کشور مشاهده کنیم.

حجم نقدینگی در مردادماه چقدر شد؟

در گزارش تحلیل تحولات اقتصاد کلان و اقدامات بانک مرکزی در مرداد ‌ماه امسال آمده است: حجم نقدینگی در پایان مردادماه سال ۱۴۰۱ (معادل ۵۴۰۱۷.۹ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۱۱.۸ درصد افزایش یافته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور در دوره مشابه سال قبل (۱۲.۸ درصد) به میزان ۱.۰ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.

در گزارش تحلیل تحولات اقتصاد کلان و اقدامات بانک مرکزی در مرداد ‌ماه امسال آمده است: حجم نقدینگی در پایان مردادماه سال ۱۴۰۱ (معادل ۵۴۰۱۷.۹ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۱۱.۸ درصد افزایش یافته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور نقدینگی از کجا وارد می شود؟ در دوره مشابه سال قبل (۱۲.۸ درصد) به میزان ۱.۰ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد.

به نقل از بانک مرکزی، بانک مرکزی گزارش «تحلیل تحولات اقتصاد کلان و اقدامات این بانک در مرداد ‌ماه ۱۴۰۱» را منتشر کرد.

در این گزارش آمده است: ارائه اطلاعات درست و به‌هنگام، یکی از روش‌هایی است که این بانک از آن به‌عنوان ابزاری برای هم‌سو شدن انتظارات تورمی در راستای حفظ ارزش پول ملی و مساعدت به رشد اقتصادی استفاده می‌کند.

بر این اساس در سال‌های اخیر ارائه منظم روند ماهانه تحولات اقتصادی و اقدامات سیاستی بانک مرکزی در دستورکار قرار گرفته است که در ادامه خلاصه‌ای نقدینگی از کجا وارد می شود؟ از مجموعه تحولات اقتصاد کلان و اقدامات بانک مرکزی در راستای دستیابی به اهداف و ماموریت‌های یاد شده در مردادماه ۱۴۰۱ به شرح ذیل ارائه می‌شود.

بررسی وضعیت تورم در مرداد ماه

بررسی تحولات تورم ماهانه شاخص کل کالاها و خدمات مصرفی در سال جاری نشان می‌دهد در شرایطی که تورم ماهانه شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در اردیبهشت و خردادماه سال جاری عمدتاً متاثر از حذف تخصیص ارز ترجیحی و نیز افزایش قیمت عمده کالاها در بازارهای جهانی با روند افزایشی مواجه شده بود؛ لیکن با توجه به تخلیه بخش قابل توجهی از آثار تورمی اجرای طرح مذکور در دو ماه ابتدایی اجرای نقدینگی از کجا وارد می شود؟ طرح (اردیبهشت و خرداد)، نرخ تورم ماهانه در تیر و مرداد ماه سال جاری با کاهش محسوسی همراه شد. به طوری‌که تورم ماهانه شاخص کل مصرف کننده از ۱۰.۶ درصد در خرداماه به ترتیب به ۴.۳ و ۲.۴ درصد در تیر و مرداد ماه سال جاری رسید.

تورم‌های نقطه به نقطه و دوازده‌ماهه شاخص کل بهای کالاها و خدمات مصرفی در مرداد ماه سال جاری نیز به‌ترتیب معادل ۴۵.۸ و ۴۰.۱ درصد بوده است که نسبت به تیر ماه سال جاری به ترتیب معادل ۰.۶ و ۰.۴ درصد کاهش یافته است. همچنین، تورم ماهانه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی به تفکیک گروه‌های اختصاصی "کالا" و "خدمت" در مردادماه نسبت به ماه گذشته کاهش یافته است. در همین ارتباط، تورم ماهانه گروه‌ اختصاصی "خدمت" در مردادماه سال جاری با ۰.۴ واحد درصد کاهش نسبت به ماه گذشته به ۴.۲ درصد رسید؛ تورم ماهانه گروه‌ اختصاصی "کالا" نیز با ۲.۸ واحد درصد کاهش نسبت به ماه گذشته به رقم ۱.۴ درصد رسید. بررسی تحولات تورم ماهانه گروه کالا به تفکیک "خوراکی ها" و "غیرخوراکی ها" نیز موید کاهش تورم ماهانه اقلام خوراکی در مرداد ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل از آن است.

به طوری که شاخص بهای خوراکی ها و آشامیدنی ها (با ضریب اهمیت ۲۵.۵ درصد) با ۴.۲ واحد درصد کاهش نسبت به تیر و ثبت تورم ماهانه ۰.۸ درصدی، سهمی معادل ۰.۳ واحد درصد را از تورم ماهانه شاخص کل (۲.۴ درصد) در مرداد ماه سال جاری به خود اختصاص داده است. بررسی تحولات تورم ماهانه گروه خدمت بیانگر آن است که گروه "مسکن و خدمات ساختمانی" با ۳ واحد درصد بیشترین سهم را در تورم ماهانه گروه خدمت (۴.۲ درصد) داشته و پس از آن گروه های "بهداشت و درمان" و "حمل و نقل" به ترتیب با سهمی معادل ۰.۷ و ۰.۵ واحد درصد بیشترین تاثیر را در افزایش تورم ماهانه گروه خدمت داشته است. بر اساس روند تحولات «شاخص بهای تولیدکننده» به عنوان پیش‌نگر «شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی»، انتظار می‌رود تورم ماهانه ۰.۲ درصدی این شاخص در مردادماه سال جاری، نتایج مثبت خود را در کاهش تورم ماه‌های آتی نشان دهد.

در حوزه تجارت خارجی با توجه به اطلاعات منتشره از سوی گمرک ج.ا.ایران، طی پنج‌ماهه نخست سال ۱۴۰۱ ارزش صادرات گمرکی برابر با ۲۰.۹ میلیارد دلار بود که موید افزایش حدوداً ۲۱.۳ درصدی آن در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰ است. ارزش واردات گمرکی نیز در این مقطع معادل ۲۱.۷ میلیارد دلار گزارش شده است که حاکی از افزایش حدوداً ۱۹.۶ درصدی آن نسبت به دوره مشابه سال قبل است.

نرخ فروش دلار در مرداد ماه

مطابق با اطلاعات مندرج در سامانه معاملات الکترونیکی، تحولات بازار ارز در مردادماه حاکی از آن است که در این ماه متوسط نرخ فروش دلار در بازار حواله حدود ۲۶۵.۶ هزار ریال بود که نسبت به تیرماه ۲.۴ درصد افزایش نشان می‌دهد. در بخش اسکناس نیز متوسط نرخ فروش دلار در این ماه حدود ۲۸۵.۹ هزار ریال بود که حاکی از افزایش ۲.۴ درصدی در مقایسه با ماه قبل از آن است. همچنین در بازار غیررسمی، متوسط نرخ دلار طی این ماه نسبت به تیرماه، تغییرات اندکی را (افزایش حدوداً ۰.۲ درصدی) تجربه نمود و در مجموع، ثبات نسبی در این بازار حاکم بود.

در بازار مسکن و بر اساس اطلاعات اخذ شده از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور، متوسط قیمت خرید و فروش یک متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران طی مرداد ۱۴۰۱ نسبت به ماه قبل ۲.۵ درصد و نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز ۳۸.۰ درصد افزایش را تجربه نمود. در بازار سهام نیز شاخص کل بورس اوراق بهادار در روز پایانی مردادماه ۳.۲ درصد نسبت به روز پایانی ماه قبل کاهش یافت. لازم به ذکر است سیاست‌گذار پولی با رصد مستمر تحولات قیمت دارایی ها و توجه به دلالت های آن بر تغییر سطح انتظارات تورمی، عنداللزوم اقدامات سیاستی مناسب را در دستور کار قرار خواهد داد.

در خصوص تحولات بازار بین‌بانکی در مردادماه، علی‌رغم تداوم حراج‌های دولتی و کاهش وجوه در دسترس بانک‌ها از این محل، نرخ بازار بین بانکی کنترل گردید و از کانال ۲۱ درصد در تیرماه به محدوده ۲۰ درصد در مردادماه وارد شد. افزایش متناسب و ملایم حجم عملیات بازار باز توسط سیاست‌گذار پولی یکی از عوامل کاهش نرخ بازار نقدینگی از کجا وارد می شود؟ بین بانکی در این ماه بوده است.

در مرداد ماه سال ۱۴۰۱، متوسط ماهانه نرخ بازده اوراق مالی اسلامی دولتی با سررسید یک ساله نسبت به ماه قبل تقریباً ثابت (۰/۰۶ واحد درصد کاهش) و برابر با ۲۱.۶۱ درصد بوده است. لیکن متوسط بازدهی اسناد مذکور با سررسیدهای دو و سه‌ساله نسبت به ماه قبل به ترتیب با ۰.۲۳ و ۰.۲۴ واحد درصد افزایش نسبت به ماه قبل به ۲۲.۹۵ و ۲۳.۱۷ درصد رسیده است.

وضعیت منحنی بازده در مردادماه نسبت به تیرماه (نمودار زیر) به گونه‌ای است که نرخ های بازده تا سررسید بلندمدت (بالاتر از یک سال) در سطحی بالاتر قرار گرفته‌ است. در مجموع در مردادماه دامنه میانگین نرخ بازده تا سررسید اوراق در دوره‌های زمانی مختلف (اشاره شده بر روی نمودار زیر)، در فاصله (۲۱.۷ تا ۲۳.۱ درصد) قرار داشته که نسبت به تیرماه (دامنه ۲۱.۷ تا ۲۲.۹ درصد) تغییر چندانی نداشته است.

حجم نقدینگی در پایان مردادماه سال ۱۴۰۱ (معادل ۵۴۰۱۷.۹ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۱۱.۸ درصد افزایش یافته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور در دوره مشابه سال قبل (۱۲.۸ درصد) به میزان ۱.۰ واحد درصد کاهش نشان می‌دهد. همچنین، نرخ رشد دوازده‌ماهه نقدینگی در مردادماه ۱۴۰۱ معادل ۳۷.۸ درصد بوده است.

لازم به توضیح است که در حدود ۲.۵ واحد درصد از رشد نقدینگی در دوازده‌ماهه منتهی به پایان مردادماه سال ۱۴۰۱ مربوط به اضافه شدن اطلاعات خلاصه دفترکل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک مهر اقتصاد به اطلاعات خلاصه دفترکل دارایی‌ها و بدهی‌های بانک نقدینگی از کجا وارد می شود؟ سپه (به‌واسطه ادغام بانک‌های متعلق به نیروهای مسلح در بانک سپه) است و فاقد آثار پولی است. به عبارت دیگر در صورت تعدیل اثرات پوشش آماری مذکور، رشد نقدینگی در پایان مردادماه سال۱۴۰۱ نسبت به پایان مردادماه سال ۱۴۰۰ معادل ۳۵.۳ درصد خواهد بود.

رشد پایه پولی در دوازده ماهه منتهی به مردادماه سال ۱۴۰۱ به ۳۰.۳ درصد رسید. لازم به ذکر است پایه پولی در پایان مردادماه سال ۱۴۰۱ (معادل ۶۷۲۴.۴ هزار میلیارد ریال) نسبت به پایان سال ۱۴۰۰، رشدی معادل ۱۱.۳ درصد داشته که در مقایسه با رشد متغیر مذکور در دوره مشابه سال قبل (۱۲.۴ درصد) به میزان ۱.۱ واحد درصد کاهش یافته است.

اقدامات بانک مرکزی در مرداد ماه

اما در مردادماه ۱۴۰۱ با هدف مدیریت نقدینگی بازار بین‌بانکی ریالی، بانک مرکزی در تعامل با بانک‌ها اقدامات اعتباری زیر را انجام داد:

- انجام عملیات بازار باز با موضع توافق بازخرید طی پنج مرتبه حراج به‌ترتیب به ارزش ۵۹۹.۰، ۶۵۰.۱،‌ ۶۹۹.۸، ۷۰۰.۰ و ۶۸۵.۰ هزار میلیارد ریال مجموعاً به ارزش معاملاتی ۳۳۳۳.۹ هزار میلیارد ریال در قالب توافق بازخرید با سررسیدهای ۵، ۷ و ۹ روزه (مانده توافق بازخرید از محل عملیات بازار باز در پایان مرداد ماه معادل ۶۸۵.۰ هزار میلیارد ریال بوده نقدینگی از کجا وارد می شود؟ است).

- استفاده بانک‌ها از اعتبارگیری قاعده‌مند در نرخ سقف برای رفع نیازهای نقدینگی طی ۲۱ روز کاری جمعاً به ارزش معاملاتی ۹۱۷.۰ هزار میلیارد ریال (مانده اعتبارگیری قاعده‌مند در پایان مردادماه ۴.۵ هزار میلیارد ریال بوده است).

- در مردادماه سال جاری، طی برگزاری چهار مرحله حراج اوراق مالی اسلامی دولتی، مبلغ ۴۰.۸ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی دولتی توسط بانک‌ها (۵۴.۷ درصد) و ۳۳.۸ هزار میلیارد ریال توسط سایر سرمایه‌گذاران (۴۵.۳ درصد) خریداری شد. لذا در مجموع در این ماه ۷۴.۶ هزار میلیارد ریال اوراق مالی اسلامی دولتی از طریق کارگزاری بانک مرکزی فروخته شد.